Điều 24 Thông tư 24/2017/TT-BTNMT quy định kỹ thuật quan trắc môi trường do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành

Điều 24. Xử lý kết quả quan trắc môi trường

1. Xử lý kết quả

Sau khi phân tích xong một đợt mẫu, phải tính toán cân bằng ion và độ dẫn điện. Nếu tỷ số cân bằng ion và độ dẫn điện tính toán được lệch khỏi các giá trị cho phép phải tiến hành kiểm tra và phân tích lại mẫu đó:

a) Cân bằng ion, tỷ số R₁

→ Tong anion (A), biểu diễn bằng đơn vị μeq/L, tính theo công thức:

A = Σ (nC_Ai)(μmol/L) = [Cl^-] + [NO₃^-] + 2[SO₄^2-] (1)

Trong đó:

- n, [C_Ai]: là điện tích và nồng độ của anion thứ i (tính bằng mmol/L).

→ Tổng cation (C), biểu diễn bằng đơn vị μeq/L, tính theo công thức:

C = Σ(nC_Ci) (μmol/L)=10^(6-pH) + [Na⁺] + [NH₄⁺] + [K⁺] + 2[Mg²⁺] + 2[Ca²⁺] (2)

Trong đó:

- n, [C_Ci]: là diện tích và nồng độ của cation thứ i (tính bằng mmol/L).

→ Tỷ số R₁ được tính theo công thức:

R₁ = 100 x (C-A)/(C+A) (%) (3)

Kết quả được chấp nhận khi giá trị R₁ nằm trong phạm vi cho phép như được trình bày trong Bảng 13 dưới đây.

Bảng 13

b) So sánh giá trị tính toán với giá trị đo được của độ dẫn điện, tỷ số R₂

→ Độ dẫn điện có thể tính toán theo công thức sau:

EC_tt (mS/m)= {349,7 x 10^(6-pH) + 80,0 x 2[SO₄^2-] + 71,4[NO₃^-] + 76,3[Cl^-] + 73,5[NH₄⁺] + 50,1[Na⁺] + 73,5[K⁺] + 59,5 x 2[Ca²⁺] + 53,0 x 2[Mg²⁺]}/1000 (4)

Trong đó:

- [ ]: là nồng độ các ion, tính bằng μmol/L;

- Các thừa số đứng trước nồng độ ion: là độ dẫn điện riêng của ion đó, tính bằng S.cm²/mol ở 25°C.

→ Tỉ số R₂ được tính toán như sau:

R₂ = 100 x (EC_tt -EC_dđ)/(EC_tt + EC_dđ) (%) (5)

Trong đó:

- EC_tt: là độ dẫn điện tính toán;

- EC_dđ: là độ dẫn điện đo bằng máy đo ở 25°C.

Kết quả được chấp nhận khi giá trị R₂ nằm trong phạm vi cho phép như được trình bày trong Bảng 14 dưới đây.

Bảng 14

(1 mS/m = 10 μS/cm)

Khi R₂ nằm ngoài phạm vi cho phép thì tiến hành đo lại, kiểm tra bằng dung dịch chuẩn hoặc phải kiểm tra lại đường tiêu chuẩn.

Khi nước mưa có giá trị pH > 6, và giá trị R₁ > 0 thì phải tính đến sự có mặt ion bicacbonat (HCO₃^-) trong các giá trị R₁, R₂. Nồng độ HCO₃^- được tính toán theo công thức:

[HCO₃^-] = [H₂CO³] x K_a1/[H⁺] (6)

Trong đó:

- K_a1: là hằng số phân ly bậc 1 của axit cacbonic.

Nồng độ CO₂ trong không khí là 360 ppm, K_a1 = 10^-6,35

Khi đó [HCO₃^-] = [H₂CO³] x 10^(pH-6,35) = 1,24 x 10^(pH-5,35) (7)

2. Đánh giá kết quả: so sánh, đối chiếu các kết quả quan trắc đã được kiểm tra, xử lý với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật có liên quan.