TIÊU CHUẨN NGÀNH

14 TCN 127:2002

ĐẤT XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH THUỶ LỢI -

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH KHỐI LƯỢNG RIÊNG CỦA ĐẤT TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM

Soils. Methods of laboratory determination of specific weight

1. QUY ĐỊNH CHUNG

1.1. Tiêu chuẩn này quy định các phương pháp xác định khối lượng riêng của đất trong phòng thí nghiệm, dùng cho xây dựng công trình thuỷ lợi.

1.2. Khối lượng riêng của đất, kí hiệu là r_s, đơn vị g/cm³, là khối lượng khô tuyệt đối của một đơn vị thể tích hạt rắn tạo đất, đồng nghĩa với khối lượng thể tích khô của hạt đất.

1.3. Tiêu chuẩn này quy định các phương pháp xác định khối lượng riêng của đất:

- Phương pháp bình tỷ trọng: Áp dụng cho các loại đất hạt cỡ nhỏ hơn 2 mm, các đất chứa ít hơn 10% hàm lượng hạt cỡ lớn hơn 2 mm;

- Phương pháp thùng xiphông: Áp dụng cho các đất có cỡ hạt lớn hơn 2 mm.

Ghi chú: Những đất có hơn 30 đến ít hơn 70% hàm lượng hạt cỡ lớn hơn 2 mm thì phải phối hợp cả hai phương pháp trên. Khối lượng riêng của đất tính theo công thức 1.1:

r_s = 0,01 (r_s1 . P₁ r_s2 . P₂)                                           (1.1)

Trong đó:

- khối lượng riêng của đất, g/cm³;

r_s1 và P₁ - khối lượng riêng, g/cm³ và hàm lượng, %, của cỡ hạt nhỏ hơn 2 mm;

r_s2 và P₂ - khối lượng riêng, g/cm³ và hàm lượng, %, của cỡ hạt lớn hơn 2 mm.

1.4. Mẫu đất thí nghiệm phải đảm bảo đại biểu thành phần hạt của đất. Mỗi mẫu đất phải thực hiện hai mẫu thử đồng thời trong cùng điều kiện, lấy trị số trung bình, tính toán chính xác đến số lẻ thứ hai sau dấu phẩy.

Ghi chú: Chênh lệch kết quả giữa hai mẫu thử đồng thời không được vượt quá 0,02 đơn vị, nếu không thoả mãn thì phải thí nghiệm mẫu bổ sung.

2. QUY TRÌNH

2.1. Phương pháp bình tỷ trọng

2.1.1. Thiết bị, dụng cụ, vật tư

- Bình tỷ trọng có dung tích vào khoảng 100 cm³, có nút đậy khít (nút có lỗ nhỏ khoảng 0,3 mm ở chính tâm và thông suốt chiều dọc);

- Các cân phân tích có số đọc chính xác đến 0,1 g; 0,01 g và 0,001 g;

- Tủ sấy có khả năng điều chỉnh và duy trì nhiệt độ sấy ở các mức khác nhau trong khoảng từ 50⁰ C đến 110⁰ C; Các phụ kiện để xác định độ ẩm của đất theo 14 TCN 125 - 2002;

- Nhiệt kế có số đo đến 50⁰C, số đọc chính xác đến 0,5 ⁰C;

- Bình hút ẩm có chất hút ẩm Silicagel khan;

- Thiết bị bơm chân không có thùng chân không và ống nối giữa bơm với thùng;

- Cối và chày để nghiền đất;

- Nước cất đã được khử khí;

- Dầu hoả đã được lọc sạch và khử nước;

Ghi chú: Có thể khử nước trong dầu hoả đã lọc sạch bằng cách ngâm Silicagel khan vào dầu hoả với tỷ lệ khoảng 250 g cho một lít dầu hoả.

- Thiết bị đun sôi có khay cát để đặt bình tỷ trọng;

- Các dụ