TIÊU CHUẨN VIỆT NAM

TCVN 11 - 78

HỆ THỐNG TÀI LIỆU THIẾT KẾ

HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO

Tiêu chuẩn này ban hành để thay thế cho TCVN 11 - 74

Tiêu chuẩn này quy định vị trí của các trục đo và những tỷ số cơ bản để vẽ hình chiếu trục đo trên các bản vẽ và các tài liệu kỹ thuật khác của tất cả các ngành công nghiệp và xây dựng.

1. HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO VUÔNG GÓC

1.1. Hình chiếu trục đo vuông góc đều

Vị trí các trục như hình 1

1 - elip (trục lớn vuông góc với trục z);

2 - elip (trục lớn vuông góc với trục y);

3 - elip (trục lớn vuông góc với trục x).

Hệ số biến dạng theo các trục x, y, z bằng 0,82. Trục lớn của các elíp bằng đường kính của đường tròn, và trục nhỏ bằng 0,58 đường kính đó.

Để cho tiện vẽ, có thể vẽ hình chiếu trục đo đều gần đúng bằng cách lấy hệ số biến dạng trên các trục x, y, z bằng 1, nghĩa là đã phóng to hình chiếu trục đo lên  = 1,22 lần so với thực tế, do đó trục lớn của các elíp bằng 1,22 đường kính đường tròn và trục nhỏ bằng 0,71 đường kính đó (hình 2).

Các ví dụ hình chiếu trục đo vuông góc đều như hình 3 và hình 4

1.2. Hình chiếu trục đo vuông góc cân.

Vị trí các trục như hình 5

1 - elip (trục lớn vuông góc với trục z);

2 - elíp (trục lớn vuông góc với trục y);

3 - elíp (trục lớn vuông góc với trục x).

Dựng hình chiếu trục đo vuông góc cân gần đúng bằng cách lấy hệ số biến dạng theo các trục x và z bằng 1 và theo trục y bằng 0,5. Trục lớn của các elíp 1, 2 và 3 bằng 1,06 đường kính đường tròn. Trục nhỏ của các elíp 1 và 3 bằng 1:3 trục lớn, và trục nhỏ của elíp 2 thì bằng 9:10 trục lớn (hình 6).

Các ví dụ hình chiếu trục đo vuông góc cân như hình 7 và hình 8.

2. HÌNH CHIẾU TRỤC ĐO XIÊN

2.1. Hình chiếu trục đo đứng đều.

Vị trí các trục như hình 9, trục y làm với đường bằng một góc bằng 45^o.