Chương 7 Thông tư 08-TT-1964 hướng dẫn thi hành Điều lệ vận chuyển hàng hóa bằng ô-tô (ban hành do Nghị định 195-CP-1963) do Bộ Giao thông vận tải ban hành

Chương VII

BỒI THƯỜNG, PHẠT VÀ THANH TOÁN

TIỀN BỒI THƯỜNG VÀ TIỀN MẶT

1. Bồi thường hàng hóa bị hư hỏng

Điều 47 của điều lệ quy định:

“a)… Khi hàng chở đến nơi trả hàng, nếu bị hư hỏng một phần thì bên vận tải giao trả trước cho bên nhận hàng phần không bị hư hỏng. Việc bồi thường phần bị hư hỏng sẽ giải quyết sau.

b) Nếu hàng hư hỏng thuộc loại không sửa chữa được như: lương thực, thực phẩm, nông lâm thổ sản, thủy sản bị giảm phẩm chất thì dựa trên cơ sở phẩm chất hàng hóa khi nhận chở và khi giao trả mà hai bên thỏa thuận tỷ lệ bồi thường. Nếu không thỏa thuận tỷ lệ bồi thường. Nếu không thỏa thuận thì yêu cầu cơ quan chuyên môn giám định và xác định tỷ lệ bồi thường”.

Để các khoản a và b trên đây được thì hành đúng đắn, cần quán triệt tinh thần của các quy định này là nhằm mục đích bảo vệ hàng hóa, gải phóng phương tiện được nhanh chóng, tránh gây khó khăn cho các bên vận tải và chủ hàng. Do đó, Bộ hướng dẫn cụ thể việc thi hành các quy định trên đây như sau:

- Khi hàng chở đến nơi trả hàng, nếu có bị hư hỏng một phần, bên vận tải vẫn phải giao trả toàn bộ cho bên nhận hàng và bên nhận hàng phải nhận cả, nhưng có phân biệt phần còn nguyên vẹn và phần bị hư hỏng.

Đối với phần còn nguyên vẹn thì người nhận hàng ký nhận vô điều kiện. Còn đối với phần bị hư hỏng, hai bên cùng nhau xác nhận hiện trạng hàng hóa và lập biên bản theo thủ tục hiện hành, đồng thời ghi chú rõ ràng vào giấy vận chuyển để giải quyết việc bồi thường sau này.

Về việc xác nhận hiện trạng hàng hóa, hai bên trao đổi thỏa thuận với nhau về tỷ lệ hư hỏng để làm căn cứ cho việc bồi thường. Nếu hai bên không thỏa thuận được với nhau, thì yêu cầu cơ quan giao thông vận tải địa phương dàn xếp. Nếu cần, cơ quan giao thông vận tải sẽ yêu cầu cơ quan kiểm nghiệm Nhà nước ở địa phương hoặc cơ quan chuyên môn có đủ tư cách kiểm nghiệm, xác định tỷ lệ hư hỏng. Phí tổn kiểm nghiệm do bên vận tải đài thọ.

2. Trình tự giải quyết các vụ tranh chấp xảy ra trong quá trình thực hiện hợp đồng vận tải.

Điều 55 của điều lệ quy định: “Mỗi khi có việc tranh chấp thì hai bên căn cứ vào những quy định của điều lệ này mà bàn bạc, tìm biện pháp giải quyết. Nếu hai bên không tự giải quyết được thì yêu cầu cơ quan giao thông vận tải địa phương dàn xếp: nếu không dàn xếp được thì:

- Khiếu nại lên Hội đồng trọng tài có thẩm quyền nếu hai bên là cơ quan Nhà nước, xí nghiệp quốc doanh, công tư hợp doanh đã thực hiện hạch toán kinh tế.

- Đưa lên Ủy ban hành chính khu, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương giải quyết nếu một bên là tư nhân, hợp tác xã, công tư hợp doanh chưa thực hiện hạch toán kinh tế hoặc các tổ chức xã hội khác.

Để có thể giải quyết được nhanh chóng và thỏa đáng các vụ tranh chấp xảy ra giữa chủ hàng và bên vận tải, tránh dồn lên cấp trên những sự việc mà hai bên có thể bàn bạc với nhau tự giải quyết, hoặc cơ quan giao thông vận tải địa phương có thể dàn xếp được, trình tự giải quyết quy định ở điều 55 của điều lệ phải được nghiêm chỉnh chấp hành. Chỉ khi nào hai bên không tự giải quyết được mới yêu cầu cơ quan giao thông vận tải dàn xếp. Và chỉ khi nào cơ quan giao thông vận tải địa phương không dàn xếp được, mới khiếu nại lên Hội đồng trọng tài hoặc Ủy ban hành chính có thẩm quyền, tùy theo tính chất, thành phần của hai bên vận tải và chủ hàng.

Khi yêu cầu cơ quan giao thông vận tải dàn xếp cũng như khi khiếu nại lên Hội đồng trọng tài hoặc Ủy ban hành chính, bên nguyên đơn phải làm giấy nói rõ sự việc xảy ra, quá trình giải quyết vấn đề và đính kèm theo đầy đủ chứng từ có liên quan đến vụ tranh chấp.

Trường hợp cơ quan giao thông vận tải dàn xếp không xong thì cơ quan giao thông vận tải có trách nhiệm cung cấp ý kiến dàn xếp của mình và chuyển toàn bộ hồ sơ lên Hội đồng trọng tài hoặc Ủy ban hành chính có thẩm quyền xử lý.

Bên vận tải hay chủ hàng yêu cầu cơ quan giao thông vận tải dàn xếp theo nguyên tắc như sau:

- Nếu hai bên chủ hàng và vận tải cùng ở một tỉnh thì việc tranh chấp do cơ quan giao thông vận tải của tỉnh đó dàn xếp.

- Nếu xe của xí nghiệp vận tải tỉnh này được điều đến hoạt động có thời hạn ở một tỉnh khác, thì việc tranh chấp giữa hai bên trong thời gian này do cơ quan giao thông vận tải của tỉnh mà xe đang hoạt động dàn xếp.

- Nếu bên vận tải ở một tỉnh khác, bên chủ hàng ở một tỉnh khác, bên nào yêu cầu dàn xếp thì yêu cầu tại cơ quan giao thông vận tải tỉnh mình, cơ quan giao thông vận tải tỉnh có đơn vị yêu cầu dàn xếp có nhiệm vụ chủ trì dàn xếp vụ tranh chấp.

Ngành vận tải ô-tô chiếm một vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Nó nối liền các khu vực sản xuất công, nông nghiệp với nhau, nối liền sản xuất với tiêu thụ, nối liền thành thị với nông thôn, với cả những vùng rừng núi xa xôi hẻo lánh nữa. Do đó, nó đóng một vai trò phục vụ rất tích cực cho việc thực hiện kế hoạch của Nhà nước, yêu cầu vận chuyển hàng hóa của nhân dân, có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của các ngành khác trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

Để đưa công tác vận chuyển hàng hóa bằng ô-tô đi vào nề nếp, có kế hoạch, đảm bảo cho việc hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu vận chuyển của Nhà nước và yêu cầu vận chuyển hàng hóa của nhân dân, để việc chấp hành điều lệ vận chuyển hàng hóa bằng ô-tô của Nhà nước đã ban hành được đầy đủ và thống nhất.

Bộ đề nghị Ủy ban hành chính các khu, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức phổ biến chu đáo cho các Ủy ban hành chính cấp dưới, các cơ quan, các ngành có liên quan đến vận chuyển hàng hóa trong địa phương. Các cơ quan giao thông vận tải có trách nhiệm tích cực giúp đỡ Ủy ban hành chính làm tốt công tác này.

- Cục Vận tải đường bộ, các Sở, Ty Giao thông vận tải có trách nhiệm chỉ đạo chặt chẽ các xí nghiệp vận tải, hướng dẫn giúp đỡ các xí nghiệp vận tải tổ chức thực hiện tốt điều lệ của Hội đồng Chính phủ và thông tư của Bộ, thường xuyên kiểm tra và phản ảnh kịp thời tình hình về Bộ.

- Văn phòng Bộ có nhiệm vụ theo dõi chung và tổng hợp tình hình, báo cáo cho Bộ biết.

Nội dung thông tư này tuy đã có quy định chi tiết và hướng dẫn tương đối cụ thể, nhưng tất nhiên cũng còn có những vấn đề chưa đề cập tới được hoặc có điểm giải thích chưa thật đầy đủ. Vậy trong quá trình thi hành có khó khăn mắc mứu gì, các địa phương, các đơn vị cần kịp thời phản ánh về Bộ, trong khi khi chờ đợi ý kiến giải quyết của Bộ, vẫn phải nghiêm chỉnh chấp hành đầy đủ các điều quy định trong điều lệ về vận chuyển hàng hóa bằng ô-tô của Hội đồng Chính phủ và trong thông tư này