TIÊU CHUẨN VIỆT NAM

TCVN 5457:1991

(ISO 6836-1983)

CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT - CHẤT DÙNG ĐỂ NGÂM KIỀM

ĐÁNH GIÁ ĐỘ HOẠT TÍNH CỦA CÁC SẢN PHẨM THẤM NƯỚC DÙNG ĐỂ NGÂM KIỀM BẰNG PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỘ CO CỦA SỢI BÔNG

Surface active agents - Mercerizing agents.

Evaluation of the activity of wetting products for mercerization by determination of the shrinkage rate of cotton.

Lời nói đầu

TCVN 5457-1991 phù hợp với ISO 6836-1983.

TCVN 5457-1991 do Trung tâm Tiêu chuẩn - Chất lượng biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng đề nghị và được Ủy ban Khoa học Nhà nước ban hành theo quyết định số 487/QĐ ngày 8 tháng 8 năm 1991.

CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT - CHẤT DÙNG ĐỂ NGÂM KIỀM

ĐÁNH GIÁ ĐỘ HOẠT TÍNH CỦA CÁC SẢN PHẨM THẤM NƯỚC DÙNG ĐỂ NGÂM KIỀM BẰNG PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH ĐỘ CO CỦA SỢI BÔNG

Surface active agents - Mercerizing agents.

Evaluation of the activity of wetting products for mercerization by determination of the shrinkage rate of cotton.

Tiêu chuẩn này quy định phương pháp đánh giá độ hoạt tính của các chất thấm ướt (dùng để ngâm kiềm) bằng cách xác định tốc độ co của sợi bông.

Phương pháp này chỉ áp dụng cho các bể chất lỏng dùng để ngâm kiềm.

Tiêu chuẩn này phù hợp với ISO 6836 - 1983.

1. Khái niệm

1.1. Chất dùng để ngâm kiềm là một sản phẩm dùng để làm tăng khả năng thấm ướt của chất lỏng ngâm kiềm và do đó làm tăng nhanh sự thẩm thấu đồng nhất của chất lỏng vào sợi bông.

1.2. Tốc độ co là sự thay đổi chiều dài của sợi bông tính bằng số milimét trong 1 giây dưới tác dụng của chất lỏng ngâm kiềm.

2. Nguyên tác

Ngâm một con sợi bông mượt vào chất lỏng chứa chất cần nghiên cứu bằng một giá móc treo có gắn một tải trọng (quả cân) vào đầu dưới của nó.

Xác định sự co của con sợi tại những khoảng thời gian khác nhau bằng cách dùng một trong hai bộ dụng cụ được nêu trong tiêu chuẩn này.

3. Thuốc thử

Trong quá trình thử chỉ dùng các thuốc thử thuộc loại tinh khiết để phân tích và nước cất hoặc nước có độ tinh khiết tương đương.

Natri hidroxit, dung dịch có r₂₀ 1,24g/ml.

Hòa tan 270 gam natri hidroxit trong 1 một lít nước.

Chú thích. Đối với mỗi chất được đem kiểm tra cần dùng 1,5 lít dung dịch natri hidroxit.

4. Thiết bị và vật liệu

4.1. Sợi bông: loại và tên của sợi được nêu chính xác trong biên bản thử nghiệm. Đối với các thí nghiệm so sánh, xem chú thích.

Chú thích. Vì khả năng co phụ vào loại của sợi thô, vào độ mảnh của sợi (số sợi), độ săn của nó và có thể vào dạng săn, nên các thử nghiệm so sánh chỉ được tiến hành với một loại và một sợi.

Các thử nghiệm khác nhau của cùng một loại có thể cho những giá trị khác nhau.

4.1.1. Chuẩn bị các con sợi

Dùng một máy cuốn sợi có chu vi 1m, dưới một áp lực thấp nhất có thể thực hiện được để cuốn một số vòng cần thiết để có được một con sợi có khối lượng 1 ± 0,2g. Sau đó tháo con sợi khỏi máy cuốn một cách nhẹ nhàng không có sức ép rồi gấp nó thành hai, sao cho nó có chiều dài khoảng 24cm.

4.1.2. Điều kiện để thử các con sợi

Bảo quản các con sợi đã được chuẩn bị theo 4.1.1 trong thời gian ít nhất là 24 giờ trước khi đem thử trong một môi trường chuẩn: nhiệt độ 20 ± 2^oC và độ ẩm tương đối 65 ± 2%.

4.2. Thiết bị đo độ co

4.2.1. Máy Hintzman

Máy gồm các bộ phận sau: (Xem hình 1)

Giá đỡ bằng nhựa (1), có lắp một thiết bị (2) để giữ ống bằng thủy tinh hình trụ (6) kín một đầu để đựng chất lỏng ngâm kiềm. Chân đế (5) quay được để điều chỉnh cho máy ở vị trí thẳng đứng. Ống thủy tinh hình trụ (6) để đựng chất lỏng ngâm kiềm ở trên cùng có gắn nút nhựa (7), nút (7) đó có một cái móc (8) để giữ con sợi (10) được treo với một tải trọng (9) khối lượng 10 ± 0,1g. Trên giá đỡ (1) có gắn một vòng (3) để giữ đầu (7) và trên giá có một thước milimét (4) để đo chiều dài của con sợi trước và trong khi thử vật liệu chế tạo máy là chất không bị kiềm phá hủy

4.2.2. Máy Servô

Máy gồm các bộ phận sau: (Xem hình 2)

Giá đỡ (1) có thể điều chỉnh được chiều cao theo hướng thẳng đứng bằng ốc (3), giá có một cần (4) có hai nhánh rễ, cần gắn với cọc (2), cuối cần có gắn móc (5) và một đầu cần gắn một ròng rọc (6), trên đĩa (7) có chia vạch với một kim chuyển động được (8), kim có thể trở về vị trí không. Ở đầu cần (4) có gắn một vật dẫn (10), xuyên qua nó có một bản kim loại nhỏ (9) gắn một móc,