TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 13442:2021

ISO 22190:2020

CHẤT LƯỢNG ĐẤT - SỬ DỤNG CÁC DỊCH CHIẾT ĐỂ ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG SỬ DỤNG SINH HỌC CỦA CÁC NGUYÊN TỐ LƯỢNG VẾT TRONG ĐẤT

Soil quality - Use of extracts for the assessment of bioavailability of trace elements in soils

Lời nói đầu

TCVN 13442:2021 hoàn toàn tương đương với ISO 22190:2020;

TCVN 13442:2021 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 190 Chất lượng đất biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Lời giới thiệu

Như được đề cập trong ISO 17402, các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và thực địa đã chứng minh được các tác động sinh học không liên quan đến tổng nồng độ của chất ô nhiễm trong đất. Thay vào đó, một sinh vật chỉ phản ứng với phần sinh học có sẵn (khả năng sử dụng sinh học) cho sinh vật đó. Trong cách tiếp cận thận trọng để đánh giá mức độ phơi nhiễm trong bối cảnh luật định, giả định rằng tổng nồng độ của các chất ô nhiễm có trong đất hoặc vật liệu giống đất có sẵn mà các sinh vật, kể cả con người hấp thụ vào sẽ bị đánh giá quá cao các rủi ro. Do đó, việc đánh giá rủi ro có thể được tối ưu hóa bằng cách sử dụng cách tiếp cận dựa trên mức phơi nhiễm ước tính đại diện cho nồng độ hữu hiệu của các chất ô nhiễm và trên dữ liệu độc tính nội tại (hiện có).

Trong việc tiêu chuẩn hóa các phương pháp đánh giá khả năng sử dụng sinh học của các nguyên tố lượng vết, sử dụng khung phân loại tiêu chuẩn dưới đây (xem Hình 1). Bắt đầu là ISO 17402, trong đó các phương pháp hóa học và sinh học được phân biệt và đưa ra hướng dẫn lựa chọn các phương pháp có liên quan. Nếu phương pháp hóa học được sử dụng để thiết lập tính sẵn có của môi trường, thì có những khả năng sau:

a) Việc tách chiết được dựa trên trạng thái cân bằng. Đối với cách tiếp cận này, đã có sẵn các tiêu chuẩn hoặc các tiêu chuẩn đang được xây dựng.

b) Phương pháp dựa trên trạng thái không cân bằng. Đối với cách tiếp cận này, các tiêu chuẩn vẫn chưa được xây dựng. Khi các tiêu chuẩn thì các tiêu chuẩn đó sẽ được đưa vào tiêu chuẩn này (nét đứt trong Hình 1).

Tất cả các phương pháp được đề cập trong tiêu chuẩn này đều dựa trên việc tách chiết. Việc tách chiết có thể được coi là mô hình mô phỏng nồng độ nước mao quản. Các phương pháp tách chiết cho kết quả có thể được sử dụng trong đánh giá và tiêu chuẩn này đưa ra hướng dẫn cho việc sử dụng đó.

Phương pháp tiếp cận sinh học ở người (ISO 17924) không được thể hiện trong Hình 1. Đây là phương pháp tách chiết mô phỏng hệ thống đường ruột của người và dành riêng cho việc đánh giá rủi ro đối với con người.

CHÚ DẪN:

(1) Màu đỏ: tiêu chuẩn này

(2) Màu xám: các tiêu chuẩn hiện có

(3) Màu xanh lá cây: chưa có - sẽ được xây dựng

Hình 1 - Sơ đồ phân loại các tiêu chuẩn đánh giá khả năng sử dụng sinh học của các nguyên tố lượng vết (trường hợp tháng 4 năm 2018)

Trong nghiên cứu khoa học về khả năng sử dụng sinh học, một số lượng lớn các định nghĩa và khái niệm đã được sử dụng, phản ánh việc thảo luận. Tuy nhiên, để quản lý, cần có cách tiếp cận rõ ràng và đơn giản hơn. Trong bối cảnh luật định, các chất ô nhiễm có khả năng sử dụng sinh học hoặc không có khả năng sử dụng sinh học. Để hỗ trợ các quyết định, cả hai đều cần phải đo được.

Như được trình bày trong Hình 2, phần khả năng sử dụng sinh học có thể được đo bằng phương pháp quy định trong tiêu chuẩn này.

CHẤT LƯỢNG ĐẤT - SỬ DỤNG CÁC DỊCH CHIẾT ĐỂ ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG SỬ DỤNG SINH HỌC CỦA CÁC NGUYÊN TỐ LƯỢNG VẾT TRONG ĐẤT

Soil quality - Use of extracts for the assessment of bioavailability of trace elements in soi