1. Về kết cấu hạ tầng giao thông

Phát triển hệ thống giao thông vận tải một cách đồng bộ, tạo mạng lưới giao thông thông suốt giữa các vùng của tỉnh, đồng thời gắn kết với mạng giao thông vận tải quốc gia, tạo sự liên kết vùng thông suốt; tiếp tục đẩy mạnh phát triển giao thông nông thôn gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; tận dụng tối đa năng lực kết cấu hạ tầng hiện có, đặc biệt là tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; coi trọng việc duy trì, củng cố, nâng cấp kết cấu hạ tầng giao thông hiện có; đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông; từng bước đáp ứng được nhu cầu về vận tải hàng hóa và hành khách với chất lượng tốt, đảm bảo an toàn, tiện lợi; hạn chế, tiến tới giảm tai nạn giao thông và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

2. Về vận tải

Tổ chức vận tải hợp lý và nâng cao chất lượng dịch vụ; ưu tiên phát triển vận tải đa phương thức và dịch vụ logistics; ưu tiên phát triển vận tải hành khách đô thị; đổi mới phương tiện, trang thiết bị dịch vụ vận tải sử dụng năng lượng sạch, tiết kiệm năng lượng, an toàn và bảo vệ môi trường.

II. Mục tiêu phát triển giai đoạn 2016 - 2020

1. Mục tiêu tổng quát

Tiếp tục đầu tư hoàn thiện mạng lưới giao thông đồng bộ, có tính liên kết cao giữa các vùng trong tỉnh, các tỉnh trong khu vực và đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; đầu tư các tuyến đường huyết mạch, các tuyến đường ngang, hệ thống cầu vượt sông Hồng kết nối các địa phương trong tỉnh; tạo sự liên thông, liên hoàn với các vùng lân cận và tạo không gian mở cho phát triển kinh tế - xã hội bằng các phương thức, phương tiện vận tải (đường bộ, đường sắt, đường thủy), bảo đảm giao thông thông suốt, nhanh chóng và thuận lợi.

Đầu tư xây dựng, cải tạo và nâng cấp các hạ tầng giao thông huyết mạch quan trọng, các công trình trọng điểm, các trục đường chính, đường đô thị. Từng bước nâng cấp, hiện đại hóa hệ thống các tuyến đường đạt cấp kỹ thuật theo quy hoạch; đẩy mạnh phát triển giao thông nông thôn gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; tiếp tục nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai để đáp ứng nhu cầu vận tải đường sắt; chỉnh trị luồng tuyến, cải tạo và xây dựng một số cảng, các bến khách trên sông Hồng và hồ Thác Bà để khai thác vận tải thủy nội địa; ưu tiên phát triển vận tải hành khách đô thị.

2. Mục tiêu cụ thể

2.1. Về vận tải

a) Đường bộ

- Vận tải hàng hóa: Khối lượng vận chuyển năm 2020 là khoảng 15 triệu tấn; khối lượng luân chuyển năm 2020 là khoảng 295 triệu tấn.km.

- Vận tải hành khách: Khối lượng vận chuyển năm 2020 là khoảng 18 triệu người; khối lượng luân chuyển năm 2020 là khoảng 880 triệu người.km.

- Vận tải khách công cộng đô thị: Đến năm 2020 đầu tư xây dựng 3 tuyến xe buýt phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, với mỗi tuyến tối thiểu có 3 phương tiện chất lượng cao hoạt động, đáp ứng tiêu chuẩn của đô thị loại II vào năm 2020 và kết nối với thị trấn Cổ Phúc và huyện Yên Bình.

- Phương tiện vận tải hàng hóa đến năm 2020 có khoảng 8.859 chiếc; phương tiện chở khách dưới 9 ghế các loại đến năm 2020 có khoảng 4.721; xe khách từ 10 - 45 ghế năm 2020 có khoảng 658 chiếc.

- Phát triển đội xe kinh doanh vận tải khách hiện đại, kiên quyết loại bỏ các xe quá niên hạn sử dụng gây mất an toàn giao thông và tính mạng của người dân. Sử dụng các loại xe khách chất lượng cao đến 45 ghế và giường nằm (ghế mềm, có điều hòa) với vận tải liên tỉnh có cự ly dài; các loại xe khách đến 30 ghế với vận tải nội vùng bằng xe có chất lượng cao, đảm bảo chất lượng về môi trường.

- Đến năm 2020, tất cả các trung tâm thị trấn, thị tứ đều có phương tiện vận tải hành khách bằng taxi chủng loại từ 5 - 7 chỗ, tối thiểu tại các huyện, thị xã trong tỉnh có ít nhất từ 15-20 phương tiện, địa bàn thành phố Yên Bái tối thiểu có 150 xe thường xuyên phục vụ 24/24h.

b) Đường thủy nội địa

- Khối lượng vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy nội địa, liên tỉnh đến năm 2020 đạt 1,1 triệu tấn.

- Phát triển phương tiện vận tải vỏ thép tự hành có trọng tải từ 50 tấn đến 500 tấn nhằm thay thế toàn bộ các phương tiện tải trọng nhỏ và các phương tiện đã quá thời hạn sử dụng sau khi tuyến đường thủy sông Hồng được nâng cấp.

- Thay thế toàn bộ phương tiện vận tải khách ngang sông có kết cấu xi măng lưới thép, phương tiện đò cũ, sức chở nhỏ bằng phương tiện vỏ thép, tự hành có đầy đủ các trang bị an toàn theo quy định.

c) Dịch vụ vận tải - kho bãi - logistics: Khuyến khích thu hút dự án đầu tư, thành lập doanh nghiệp kinh doanh các dịch vụ kho bãi và logistics, vận tải hàng hóa, hành khách liên tỉnh; khai thác có hiệu quả các luồng hàng, nhất là hàng xuất nhập khẩu qua hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Hình thành các khu cảng cạn tại tỉnh Yên Bái có hạ tầng hiện đại, đồng bộ các khu chức năng, thực hiện đầy đủ các dịch vụ của ICD quốc tế.

2.2. Về kết cấu hạ tầng giao thông

a) Đường bộ

- Đường cao tốc: Tiếp tục triển khai giai đoạn II thi công đoạn từ Yên Bái - Lào Cai đạt tiêu chuẩn đường cao tốc 4 làn xe.

- Quốc lộ: Tiếp tục đầu tư hoàn thiện nâng cấp Quốc lộ 32C đoạn qua địa phận tỉnh Yên Bái đạt tiêu chuẩn đường cấp III miền núi và đạt tiêu chuẩn đường đô thị; hoàn thiện nâng cấp Quốc lộ 37, đoạn Km280 - Km340 đạt tiêu chuẩn đường cấp IV miền núi và đầu tư xây dựng dự án Quốc lộ 37 đoạn tránh thành phố Yên Bái đạt tiêu chuẩn đường cấp III miền núi. Duy trì cấp kỹ thuật hiện có, sửa chữa, nâng cấp mặt đường, đảm bảo an toàn giao thông cho các phương tiện khi tham gia giao thông trên Quốc lộ 32, 70.

Đề nghị Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải cho phép chuyển một số tuyến đường tỉnh thành Quốc lộ: đường Yên Bái - Văn Tiến (ĐT.168), đường cảng Hương Lý - Văn Phú (ĐT.167), đường Âu Lâu - Đông An (ĐT.166), đường Mậu A - Tân Nguyên (ĐT.165), đường An Bình - Lâm Giang (ĐT.164), đường Yên Bái - Khe Sang (ĐT.163), đường An Thịnh - Bản Hẻo (ĐT.175), đường Hoàng Thi (ĐT.167B).

- Đường tỉnh: Ưu tiên đầu tư xây dựng mới một số tuyến đường kết nối các vùng trong tỉnh, các tỉnh trong khu vực với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai như: Đường nối Quốc lộ 70 với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đoạn Khánh Hòa - Văn Yên đạt tiêu chuẩn đường cấp V miền núi; đường nối Quốc lộ 32 với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đoạn Nghĩa Lộ - Mậu A đạt tiêu chuẩn đường cấp IV miền núi; đường nối ĐT.170 (Yên Thế - Vĩnh Kiên) với Quốc lộ 70 và đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đạt tiêu chuẩn đường cấp IV miền núi (thuộc dự án kết nối tỉnh Hà Giang với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai);

+ Đầu tư nâng cấp một số tuyến: Đường Mậu A - Tân Nguyên (ĐT.165) đạt cấp IV miền núi; đường Khánh Hòa - Minh Xuân (ĐT.171) đạt tiêu chuẩn đường cấp IV miền núi...

+ Sửa chữa một số tuyến đường tỉnh: Đường Âu Lâu - Đông An (ĐT.166), đường Văn Chấn - Trạm Tấu (ĐT.174), đường Hợp Minh - Mỵ (ĐT.172)…

- Giao thông đô thị:

+ Đối với thành phố Yên Bái: Ưu tiên nguồn lực đầu tư các tuyến giao thông kết nối hạ tầng hai bên sông Hồng thuộc thành phố Yên Bái nối với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (đầu tư xây dựng cầu Tuần Quán, cầu Bách Lẫm, đường nối Quốc lộ 32C với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; đường nối Quốc lộ 37 với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đường nối Quốc lộ 32C với đường Âu Cơ...); tiếp tục đầu tư sửa chữa, chỉnh trang các tuyến đường nội thị thuộc dự án đô thị miền núi phía Bắc - thành phố Yên Bái; đầu tư xây dựng một số tuyến đường theo dự án phát triển các đô thị động lực - Tiểu dự án thành phố Yên Bái sử dụng vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB).

+ Đối với thị xã Nghĩa Lộ: Đầu tư xây dựng cầu Bản Xa, đường Thanh Niên kéo dài, đường vành đai suối Thia và các tuyến đường nội thị khác để kết nối với đường tránh Quốc lộ 32 thành hệ thống giao thông đồng bộ.

+ Các đô thị khác: Mở mới một số tuyến đường nội thị, đồng thời nâng cấp và hoàn thiện hệ thống đường đô thị tại các trung tâm huyện lỵ, đặc biệt là các đô thị vệ tinh như thị trấn Yên Bình (huyện Yên Bình), thị trấn Cổ Phúc (huyện Trấn Yên) và thị trấn Mậu A (huyện Văn Yên).

- Giao thông nông thôn:

+ Phấn đấu đến năm 2020 có 100% đường huyện, đường xã đi lại được bốn mùa. Các tuyến đường huyện đạt tiêu chuẩn đường cấp V miền núi trở lên, đường xã tối thiểu đạt cấp B giao thông nông thôn trở lên. Tỷ lệ kiên cố hóa phấn đấu đường huyện đạt 70%, đường xã, thôn bản đạt 30%. Hệ thống cầu cống trên các tuyến đường huyện, đường xã được xây dựng kiên cố, phù hợp với cấp đường và tải trọng thiết kế. Về cơ bản hệ thống cầu dân sinh được xây dựng mới đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân và hoàn thành Tiêu chí số 2 đối với các xã theo lộ trình đạt chuẩn nông thôn mới, góp phần thúc đẩy sản xuất, giao thương hàng hóa.

+ Chuyển một số tuyến đường huyện thành đường tỉnh.

- Các bến, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ đến năm 2020:

+ Đầu tư xây dựng các bãi đỗ xe tĩnh tại các trung tâm thành phố, thị xã, huyện lỵ và xây dựng các bãi đỗ xe tại các khu, điểm du lịch đáp ứng nhu cầu của khách du lịch. Tại thành phố Yên Bái dự kiến xây dựng tại các phường, xã: Đồng Tâm, Hồng Hà, Nguyễn Thái Học, Yên Ninh, Tân Thịnh, Hợp Minh, Giới Phiên, Phúc Lộc; tại thị xã Nghĩa Lộ dự kiến xây dựng 01 bãi đỗ xe tại xã Nghĩa Lợi (khu vực đô thị mới); còn lại các trung tâm huyện lỵ dự kiến xây dựng 01 bãi đỗ xe tại khu vực đông dân cư; xây dựng các điểm trung chuyển, trạm dừng nghỉ, kho hàng trung chuyển phục vụ vận tải trên các tuyến Quốc lộ và tuyến đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai (tại các nút giao IC12; IC13; IC14 và IC15).

+ Nâng cấp, xây dựng mới các bến xe khách tại các huyện: Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Yên Bình (tại thị trấn Thác Bà), Văn Chấn, Trấn Yên; thị xã Nghĩa Lộ (dự kiến chuyển ra tuyến tránh Quốc lộ 32) và một số khu vực đông dân cư tại các huyện đạt tiêu chuẩn theo quy định.

- Các trung tâm đăng kiểm, cơ sở đào tạo, sát hạch lái xe đến năm 2020:

+ Quy hoạch các trung tâm đăng kiểm phương tiện: Tiếp tục đầu tư, nâng cấp trang thiết bị hiện đại cho Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới hiện có. Xây dựng mới Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới tại thành phố Yên Bái với 02 dây truyền kiểm định và xây dựng thêm 01 Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới ở khu vực phía Tây của tỉnh.

+ Quy hoạch các cơ sở đào tạo lái xe: Duy trì, nâng cao chất lượng đào tạo lái xe tại các cơ sở hiện có; lưu lượng đào tạo lái xe ô tô tới năm 2020 đạt từ 500 đến 700 học viên. Nâng cao, mở rộng mô hình, quy mô, tính chất đào tạo ngành nghề; đầu tư, xây dựng nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, giáo viên… đủ điều kiện nâng lưu lượng đào tạo lái xe ô tô các hạng ở tất cả các cơ sở đào tạo; xây dựng 01 trung tâm sát hạch lái xe loại 2 tại thành phố Yên Bái.

b) Đường sắt

Đến năm 2020 hoàn thành cải tạo, nâng cấp toàn tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai - Hải Phòng vào cấp kỹ thuật và đảm bảo khai thác hiệu quả hệ thống hiện có. Phối hợp thực hiện xóa bỏ toàn bộ các đường ngang dân sinh, xây dựng hệ thống đường ngang có phòng vệ, đường gom, rào cách ly, rào bảo vệ hành lang an toàn, chỉnh trang các ga hành khách trên tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai, đoạn qua địa phận tỉnh Yên Bái.

c) Đường thủy nội địa

Đến năm 2020, đầu tư dự án phát triển vận tải đường thủy nội địa, khai thông luồng lạch đường thủy sông Hồng từ Yên Bái - Lào Cai đảm bảo thông tuyến cho xà lan 200 tấn hoạt động. Từng bước xây dựng hệ thống bến cảng trên sông Hồng và ở hồ Thác Bà; xây dựng các bến khách ngang sông trên địa bàn các huyện Trấn Yên, Văn Yên, Yên Bình, Lục Yên và thành phố Yên Bái.

III. Nhu cầu vốn đầu tư trong giai đoạn 2017 - 2020

1. Tổng nhu cầu vốn trong giai đoạn 2017 - 2020 là 11.211 tỷ đồng, bình quân 2.802,75 tỷ đồng/năm. Cụ thể như sau:

- Nhu cầu bảo trì cơ sở hạ tầng giao thông vận tải là 1.768 tỷ đồng.

- Nhu cầu vốn phát triển cơ sở hạ tầng giao thông vận tải là 8.363 tỷ đồng.

- Nhu cầu vốn phát triển vận tải là 1.080 tỷ đồng.

2. Cơ cấu vốn đầu tư

Nguồn vốn ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương, trái phiếu chính phủ, vốn nước ngoài, vốn của các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân, nguồn vốn đóng góp của nhân dân và các nguồn vốn hợp pháp khác.

IV. Tầm nhìn phát triển giao thông vận tải đến năm 2030

1. Về vận tải

Thỏa mãn và đáp ứng nhu cầu vận tải đa dạng của xã hội với mức tăng trưởng nhanh, đảm bảo chất lượng ngày càng cao, an toàn, giá thành hợp lý; kiềm chế tiến tới giảm sự gia tăng tai nạn giao thông và hạn chế ô nhiễm môi trường. Về tổng thể, hình thành được một hệ thống giao thông vận tải hợp lý giữa các phương thức vận tải và các hành lang vận tải chủ yếu đối với các mặt hàng chính có khối lượng lớn. Phát triển loại hình vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, taxi phù hợp với đô thị loại II.

Hoàn chỉnh, từng bước hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông nhằm nâng cao chất lượng khai thác, đảm bảo vận tải thông suốt toàn bộ mạng lưới đối nội, đối ngoại và đảm bảo quốc phòng, an ninh.

2. Đường bộ

Tiếp tục đầu tư, nâng cấp hệ thống đường tỉnh đạt tiêu chuẩn đường cấp IV; tiếp tục đầu tư các dự án trọng điểm có sức lan tỏa lớn đảm bảo kết nối giữa các vùng trong tỉnh và các tỉnh lân cận với các tuyến cao tốc, các tuyến quốc lộ như: đường nối nối Quốc 32 với nút giao IC15 đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (Đông An - Gia Hội), đường Phong Dụ Hạ - Nậm Tha, đường Lâm Giang - Bảo Hà...; mở mới một số tuyến đường để tránh thế độc đạo cho các địa phương vùng cao: đường Trạm Tấu - Mường La; đường Nậm Khắt - Túc Đán...

3. Đường sắt

Khai thác có hiệu quả đường sắt hiện có. Đề nghị với Trung ương nghiên cứu, xây dựng các tuyến đường sắt có nhu cầu vận tải lớn, trong đó ưu tiên các tuyến Hà Nội - Lào Cai.

4. Đường thủy nội địa

Hoàn thành nâng cấp các tuyến thủy nội địa chính đạt cấp kỹ thuật quy định. Đầu tư chiều sâu, nâng cấp và xây mới các cảng đầu mối, bến hàng hóa và hành khách.

5. Giao thông đô thị

Phát triển hợp lý hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đô thị và vận tải công cộng, phát triển mạnh hệ thống xe buýt. Đảm bảo quỹ đất dành cho giao thông đô thị từ 16 - 26%. Tiếp tục đầu tư xây dựng các tuyến đường như: Đường nối Quốc lộ 70 - Quốc lộ 32C - Đường Cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đại lộ Nguyễn Thái Học - Tuy Lộc...

6. Giao thông nông thôn

Hoàn thành việc nâng cấp các tuyến giao thông nông thôn: Đường huyện, đường liên xã đạt tiêu chuẩn cấp V miền núi trở lên; đường liên thôn, bản đạt tiêu chuẩn đường cấp A giao thông nông thôn trở lên; kiên cố hóa toàn bộ hệ thống mặt đường, công trình thoát nước các tuyến đường đã đầu tư nâng cấp nền đường đạt tải trọng thiết kế H13 trở lên. Xây dựng hệ thống đường giao thông nông thôn toàn tỉnh thông suốt bốn mùa tạo điều kiện cho việc vận chuyển hàng hóa, đi lại của nhân dân với chi phí vận tải thấp.

7. Các bến, bãi đỗ xe

Chuyển bến xe trong nội thị thành phố Yên Bái ra phía ngoài trên trục đường Âu Cơ; tiếp tục đầu tư nâng cấp các bến xe hiện có, xây dựng các bến xe tại trung tâm các xã; tiếp tục đầu tư các bãi đỗ xe tĩnh tại thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ và các trung tâm huyện lỵ.

V. Các nhóm giải pháp thực hiện quy hoạch

1. Giải pháp về quản lý quy hoạch

Quá trình đầu tư phải phải phù hợp với quy hoạch, đảm bảo sự cân đối đồng bộ năng lực giao thông của toàn mạng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và phục vụ dân sinh, đồng thời phải đảm bảo quốc phòng an ninh. Đảm bảo tính hiệu quả của dự án trong tiến trình đầu tư.

2. Giải pháp về vốn

+-*/Để đầu tư nâng cấp và phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vận tải trên địa bàn tỉnh cần một khối lượng vốn đầu tư khá lớn, trong khi nguồn vốn từ ngân sách hạn hẹp. Do đó, cần có những chính sách thích ứng, kết hợp sự hỗ trợ từ Trung ương với việc huy động nhiều nguồn vốn khác nhau để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông vận tải trên địa bàn tỉnh như vốn ODA, WB... Huy động đầu tư theo hình thức PPP (đối tác công - tư) như: BT, BOT. Đẩy mạnh xã hội hóa trong hoạt động vận tải (Bến xe, vận tải hành khách công cộng, cảng bến thủy nội địa...).

3. Giải pháp đảm bảo trật tự an toàn giao thông

Tăng cường công tác tuyên truyền và thanh tra, kiểm tra thi hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông và xử lý vi phạm an toàn giao thông. Đẩy mạnh công tác quản lý và bảo vệ hành lang an toàn giao thông. Kiểm soát chặt chẽ công tác đăng ký, đăng kiểm phương tiện, nâng cao chất lượng việc sát hạch, đào tạo và cấp giấy phép lái xe.

4. Giải pháp về khoa học công nghệ và bảo vệ môi trường

Khuyến khích áp dụng công nghệ mới, vật liệu mới vào lĩnh vực đầu tư phát triển giao thông vận tải. Áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý, điều hành và khai thác giao thông vận tải.

5. Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực

Nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý, công chức, viên chức và người lao động; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về giao thông vận tải.