TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 8970:2011

THỰC PHẨM - XÁC ĐỊNH IOT-131, BARI-140 VÀ CESI-137 BẰNG PHƯƠNG PHÁP ĐO PHỔ GAMMA

Foodstuffs - Determination of iodine-131, barium-140, and cesium-137 by gamma-ray spectrometric method

Lời nói đầu

TCVN 8970 : 2011 Được xây dựng dựa trên AOAC 973.67 lodine-131, Barium-140 and Cesium-137 in milk and other foods. Gamma-ray spectroscopic method;

TCVN 8971 : 2011 Được xây dựng dựa trên AOAC 996.05 Cesium-134 and Cesium-137 in foods, g-Ray spectrometric method;

TCVN 8972-1:2011 hoàn toàn tương đương với EN 12823-1 : 2000;

TCVN 8972-2:2011 hoàn toàn tương đương với EN 12823-2 : 2000;

TCVN 8973:2011 hoàn toàn tương đương với EN 12821 : 2009;

TCVN 8974:2011 hoàn toàn tương đương với EN 14148 : 2003 và đính chính kỷ thuật 2005;

TCVN 8975:2011 hoàn toàn tương đương với EN 14152 : 2003;

TCVN 8976:2011 hoàn toàn tương đương với EN 14166 : 2009;

TCVN 8977:2011 hoàn toàn tương đương với EN 14130 : 2003;

TCVN 8978:2011 hoàn toàn tương đương với EN 14131 : 2003;

TCVN 8970 : 2011; TCVN 8971 : 2011; TCVN 8972-1 : 2011; TCVN 8972-2 : 2011; TCVN 8973 : 2011 ÷ TCVN 8978 : 2011 do ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC/F13 Phương pháp phân tích và lấy mẫu biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

THỰC PHẨM - XÁC ĐỊNH IOT-131, BARI-140 VÀ CESI-137 BẰNG PHƯƠNG PHÁP ĐO PHỔ GAMMA

Foodstuffs - Determination of iodine-131, barium-140, and cesium-137 by gamma-ray spectrometric method

CẢNH BÁO - Khi áp dụng tiêu chuẩn này có thể cần phải sử dụng các vật liệu, thiết bị và các thao tác nguy hiểm. Tiêu chuẩn này không đề cập đến các vấn đề an toàn khi sử dụng chúng. Người sử dụng tiêu chuẩn này phải tự thiết lập các thao tác an toàn thích hợp và xác định khả năng áp dụng các giới hạn quy định trước khi sử dụng tiêu chuẩn.

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định phương pháp đo phổ gamma để xác định iot-131 (¹³¹I), bari-140 (¹⁴⁰Ba), cesi- 137 (¹³⁷Cs) trong sữa dạng lỏng được bảo quản bằng formaldehyt (HCHO) và xác định iot-131, cesi-137 trong thực phẩm.

Tham khảo Phụ lục A về kết quả thử liên phòng thử nghiệm.

2. Nguyên tắc

Cho một thể tích đã biết của mẫu thử vào cốc đếm được định vị bên trên và xung quanh một detector tinh thể nhấp nháy hình trụ, Nal(TI), của máy đo phổ gamma đa kênh. Bức xạ gamma được đếm trong khoảng thời gian nhất định. Các xung tích lũy từ dải năng lượng photon được tách ra khỏi các nuclid phóng xạ phát tia gamma khác và bức xạ phông bởi các phương trình đồng thời. Kali-40 (⁴⁰K) luôn có mặt là chất nhiễm bẩn tự nhiên và có thể góp phần vào số đếm trong một hoặc nhiều dải pic quang. Các tạp nhiều giữa 4 pic quang được loại ra bằng cách áp dụng kỹ thuật ma trận để tách hoạt độ của 4 nuclid. Phép đo một nguồn chuẩn của từng nuclid đưa ra các hệ số ma trận.

Trong trường hợp đặc biệt, có thể có các sản phẩm phân hạch mới hình thành, ví dụ ¹³³l và ¹³⁵l, các sản phẩm này có thể gây nhiễu do trùng khớp hoàn toàn với pic quang hoặc lẫn vào phép đếm của môi trường liên tục Compton. Các loại nhiễu này có thể được giảm thiểu bằng cách đợi quá trình phân rã của các nuclid phóng xạ có thời gian phân rã ngắn, sau đó đếm tiếp hoặc bằng tách hóa học.

Vì bản chất của nuclid phóng xạ là phát tia gamma, nên sự tắt dần của các tia gamma trong thực phẩm dạng sệt hoặc hỗn hợp thực phẩm đều tương tự như trong sữa hoặc nước. Nhưng đối với các thực phẩm khác, có thể có mặt các nuclid phóng xạ khác. Do đó, trước khi tiến hành tính toán, cần kiểm tra phổ năng lượng gamma của các nuclid phóng xạ khác ngoài ⁴⁰K, ¹³¹l, ¹³⁷Cs và ¹⁴⁰Ba.

3. <