Kính gửi: Bộ Công Thương.

Trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với thuốc lá nhập khẩu, Tổng cục Hải quan gặp vướng mắc liên quan mặt hàng thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng), xin trao đổi với Quý Bộ một số nội dung, cụ thể như sau:

1. Theo quy định tại Luật Quản lý ngoại thương, thì hàng hóa thuộc trường hợp gây nguy hại đến sức khỏe, an toàn của người tiêu dùng hoặc gây ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục...thuộc đối tượng áp dụng biện pháp “cấm xuất khẩu”, “cấm nhập khẩu”; Trường hợp chưa được quy định trong Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu thì áp dụng biện pháp “tạm ngừng xuất khẩu”, “tạm ngừng nhập khẩu”.

Đối với hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu thuộc thẩm quyền do Chính phủ quy định Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu. Đối với hàng hóa áp dụng biện pháp tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu sẽ do “Bộ trưởng Bộ Công Thương quyết định việc tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu trên cơ sở lấy ý kiến hoặc theo đề xuất của Bộ, cơ quan ngang Bộ có liên quan và chịu trách nhiệm trước quyết định của mình”.

Theo quy định tại Nghị định số 69/2018/NĐ-CP ngày 15/05/2018, Nghị định số 67/2013/NĐ-CP ngày 27/06/2013 được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 106/2017/NĐ-CP ngày 14/09/2017, số 08/2018/NĐ-CP ngày 15/01/2018, số 17/2020/NĐ-CP ngày 05/02/2020 của Chính phủ thì mặt hàng thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) chưa được định danh cụ thể tại Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu cũng như Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo giấy phép, điều kiện.

2. Mặt khác, qua trao đổi bằng văn bản thì Tổng cục Hải quan nhận được một số công văn của Bộ Công Thương về mặt hàng thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) nhưng nội dung hướng dẫn không nhất quán, cụ thể:

- Công văn số 1173/BCT-XNK ngày 18/02/2014 hướng dẫn: “việc quản lý nhập khẩu mặt hàng thuốc lá điếu điện tử được quản lý như đối với mặt hàng thuốc lá nhập khẩu theo quy định tại Thông tư số 37/2013/TT-BCT ngày 30/12/2013 của Bộ Công Thương về việc quy định thuốc lá điếu, xì gà”.

- Công văn số 534/XNK-TMQT ngày 13/06/2019 hướng dẫn: “Hiện nay, mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá điếu loại không cháy, sử dụng cho tẩu IQOS và tương tự...chưa được phân loại hàng hóa, chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật và quy chuẩn kỹ thuật để nhập khẩu vào Việt Nam. Bộ Công Thương đang nghiên cứu để báo cáo Thủ tướng Chính phủ quy định quản lý các mặt hàng nêu trên. Do đó, mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá điếu loại không cháy, sử dụng cho tẩu IQOS và tương tự chưa được nhập khẩu vào Việt Nam”.

- Công văn số 0650/XNK-TMQT ngày 22/06/2020 cho biết Bộ Công Thương đã có công văn số 728/BCT-CN ngày 06/02/2020 báo cáo Thủ tướng Chính phủ biện pháp quản lý các sản phẩm thuốc lá điện tử, bao gồm cả các thiết bị dùng để nung nóng dung dịch thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng. Đến nay, Thủ tướng Chính phủ chưa có ý kiến chỉ đạo về vấn đề này nên đề nghị cơ quan hải quan chờ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để có cơ sở pháp lý vững chắc hơn trong việc trả lời doanh nghiệp.

3. Đồng thời ngày 26/10/2021 Văn phòng Chính phủ cỏ công văn số 7830/VPCP-CN thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành về việc xây dựng chính sách quản lý đối với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới tại Việt Nam, theo đó yêu cầu: “- Bộ Công Thương làm rõ cơ sở pháp lý, thẩm quyền ban hành chính sách thí điểm quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới; phối hợp với Bộ Y tế tiếp tục nghiên cứu, đánh giá các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, trên cơ sở đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng và cân đối hài hòa quyền lợi giữa các chủ thể...”

Do vậy, để có cơ sở thực hiện đúng quy định pháp luật quản lý ngoại thương và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Hải quan đề nghị Quý Bộ hướng dẫn rõ chính sách quản lý mặt hàng thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) bao gồm cả linh kiện, bộ phận lắp ráp thành phẩm, hương liệu, hóa chất sử dụng để đốt nóng và sản phẩm hoàn chỉnh của mặt hàng này, thời điểm áp dụng và chế tài xử lý (nếu có).

Tổng cục Hải quan xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm của Quý Bộ và mong sớm nhận lại ý kiến phản hồi để làm cơ sở hướng dẫn Cục Hải quan các tỉnh, thành phố, các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện thống nhất./.