Kính gửi: Cục Hải quan các tỉnh biên giới

Tổng cục Hải quan đã tổng hợp kết quả rà soát về lối mở biên giới của 21 Cục Hải quan tỉnh biên giới: Việt - Trung, Việt - Lào, Việt Nam - Campuchia báo cáo. Trước khi báo cáo Bộ Tài chính và Thủ tưởng Chính phủ xem xét cho ý kiến về hoạt động của các lối mở này, đề nghị các đơn vị kiểm tra lại (Bảng tổng hợp thống kê kèm theo) và tham gia ý kiến về tổng hợp tình hình lối mở (phần I) và nhận xét, kiến nghị (phần II) dưới đây:

I- Tổng hợp tình hình chung về lối mở biên giới:

Tổng số: 88 lối mở (có Bảng thống kê chi tiết kèm)- Trong đó:

1) Có 71 lối mở - trong đó: 30/71 lối mở có tên trong công văn 451/Bg-PCTII ngày 12/06/2001 và 31/71 lối mở là tổng hợp được từ thực tế báo cáo của Hải quan tỉnh (không có tên trong công văn 351/BBG-VP ngày 16/10/2007).

1.1- Có 11/71 lối mở thuộc 03 tỉnh biên giới (Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai) có hàng hoá XNK thương mại, XNK biên giới, trao đổi hàng hoá của cư dân, có lực lượng Hải quan (Chi cục hoặc Đội nghiệp vụ) làm thủ tục, cụ thể:

- Tỉnh Quảng Ninh 04 lối mở gồm: Bắc Phong Sinh, Ka Long, Đồng Văn, Lục Lầm;

- Tỉnh Lạng Sơn, 03 lối mở gồm: Tân Thanh, Cốc Nam, Mốc 23 (Bảo Lâm);

- Tỉnh Lào Cai, 04 lối mở gồm: Bản Vược (KM0 - Bát Xát), Quang Kim (Bát Xát), Na Mo (KM6 - Bản Quẩn), Lục Cẩu (Đông Tuyền - TX Lào Cai).

- Trong đó:

® Lối mở có Chi cục Hải quan đóng tại địa bàn: 05 lối mở, cụ thể: Bắc Phong Sinh, Ka Long; Tân Thanh, Cốc Nam; Bản Vược.

® Lối mở có Đội nghiệp vụ thuộc Chi cục Hải quan quản lý và làm thủ tục thông quan: 06 lối mở, cụ thể: Đồng Văn, Lục Lầm; Mốc 23; Quang Kim, Na Mo, Lục Cẩu.

1.2- Còn lại 60/71 lối mở chỉ có hoạt động trao đổi hàng cư dân biên giới; hoặc có làm thủ tục hải quan cho hàng nhập khẩu (gỗ Lào, Campuchia) theo văn bản cá biệt của Thủ tướng Chính phủ cho phép từng trường hợp cụ thể; hoặc không có hoạt động trao đổi hàng cư dân;

2) Có 17 lối mở được xác định tại công văn số 351/BBG-VP ngày 16/10/2006 của Ban biên giới - Bộ Ngoại giao gọi là cửa khẩu phụ, nhưng thực tế không phải là cửa khẩu phụ cụ thể: Khẹo, Tén Tần; Ta Đo, Thanh Thuỷ, Sơn Hồng, Kim Quang, Sa Thày (thực tế là tên huyện Sa Thày thuộc tỉnh Kon Tum), Tà Bộp, Tà Dạt, Mo Rai, Hồ Le (thực tế tỉnh GL-KT không có 04 lối mở này); Sê Rê Pốc (thực tế là tên của một con sông thuộc tỉnh Kon Tum); Ch-Riu; Đất Liền; Chợ Đình, Đầm Chít, Rạch Gỗ - Bảng tổng hợp thống kê chi tiết kèm.

II - Nhận xét và kiến nghị:

1) Đối với 11 lối mở ở 03 tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn và Lào Cai có hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá mà Hải quan đã làm thủ tục, cụ thể:

- Lâu nay, hoạt động XNK qua các lối mở này có các loại hình XNK thương mại, XNK biên giới và trao đổi hàng hoá cư dân tương đương cửa khẩu phụ hoặc cửa khẩu chính.

- Việc XNK hàng kinh doanh qua các lối mở là trái với quy định của Luật Hải quan; Nghị định 32/2005/NĐ-CP ngày 14/03/2005 của Chính phủ, Quyết định 252/2003/QĐ-TTg ngày 24/11/2003 (cũ) và Quyết định 254/2006/QĐ-TTg ngày 07/11/2006 của Thủ tướng Chính phủ (hiện nay).

Tuy nhiên, do đặc thù của biên giới Việt - Trung và vì lợi ích quốc gia, Tổng cục dự định trình Bộ đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép 11 lối mở này vẫn tiếp tục thông quan hàng hoá xuất nhập khẩu bình thường như lâu nay. Bởi vì các lối mở này đều được XNK hàng hoá theo quy định của Thủ tướng Chính phủ về Khu kinh tế cửa khẩu hoặc Thủ tướng Chính phủ cho phép bằng văn bản cá biệt.

Cụ thể về cơ sở pháp lý và hoạt động của 11 lối mở này như sau:

a) Tỉnh Quảng ninh:

a.1- Bắc Phong Sinh:

- Có Chi cục Hải quan Bắc Phong Sinh thành lập theo Quyết định số 333/TCHQ-TCCB ngày 26/06/1998 của Tổng cục Hải quan, trụ sở Chi cục đóng tại địa bàn lối mở.

- Thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Bắc Phong Sinh theo Quyết định số 115/2002/QĐ-TTg ngày 13/03/2002 của Thủ tướng Chính phủ; được áp dụng chính sách đối với Khu kinh tế cửa khẩu theo Quyết định số 53/2001/QĐ-TTg ngày 19/04/2001 của Thủ tướng Chính phủ.

- Có Địa bàn hoạt động hải quan quy định tại Nghị định 1007/2002NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ.

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá: kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu; xuất khẩu, nhập khẩu biên giới; cư dân biên giới.

a.2- Đồng Văn:

- Thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Hoành Mô theo Quyết định số 115/2002/QĐ-TTg ngày 13/03/2002 của Thủ tướng Chính phủ, được áp dụng chính sách đối với Khu kinh tế cửa khẩu theo Quyết định số 53/2001/QĐ-TTg ngày 19/04/2001 của Thủ tướng Chính phủ.

- Có Đội nghiệp vụ thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu phụ Hoành Mô - xác lập Địa điểm kiểm tra hàng hoá xuất khẩu theo Quyết định số 832/TCHQ/QĐ/GSQL ngày 13/08/2004 của Tổng cục Hải quan, quản lý và làm thủ tục cho hàng hoá xuất khẩu tại địa bàn lối mở theo hướng dẫn tại công văn số 652/TCHQ-GSQL ngày 24/02/2005 của Tổng cục Hải quan.

- Có Địa bàn hoạt động hải quan nằm trong Địa bàn hoạt động hải quan của Khu vực cửa khẩu Hoành Mô quy định tại Nghị định 107/2002NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ.

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá: hàng xuất kho ngoại quan; hàng tạm nhập tái xuất; cư dân biên giới.

a.3- Ka Long (Địa điểm đường sông- cách đường biên giới khoảng 1 km và nằm sâu trong lãnh thổ Việt Nam):

- Thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái theo Quyết định số 675/TTg ngày 18/9/1996 của Thủ tướng Chính phủ; được áp dụng chính sách đối với Khu kinh tế cửa khẩu theo Quyết định số 53/2001/QĐ-TTg ngày 19/04/2001 của Thủ tướng Chính phủ.

- Có Đội nghiệp vụ I thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Móng Cái quản lý - là điểm được thông quan hàng hoá XNK duy nhất của cửa khẩu Móng Cái từ những năm đầu bình thường hoá quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc (năm 1991). Đến năm 1994 với việc thông thương lại đối với cầu Bắc Luân tại Móng Cái thì từ đó đến nay cửa khẩu Móng cái tồn tại 02 Địa điểm làm thủ tục hải quan là: Cửa khẩu Bắc Luân và Địa điểm Ka Long.

- Có Địa bàn hoạt động hải quan quy định tại Nghị định 107/2002/NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ.

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá, kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu; xuất khẩu, nhập khẩu biên giới; chuyển cửa khẩu xuất và nhập; gia công; tạm nhập - tái xuất, tạm xuất - tái nhập; cư dân biên giới.

a.4- Lục Lầm (Địa điểm đường sông):

- Thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái theo Quyết định số 675/TTg ngày 18/9/1996 của Thủ tướng Chính phủ; được áp dụng chính sách đối với Khu kinh tế cửa khẩu theo Quyết định số 53/2001/QĐ-TTg ngày 19/04/2001 của Thủ tướng Chính phủ.

- Có Đội nghiệp vụ II thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu Quốc tế Móng Cái quản lý cửa khẩu Bắc Luân đồng thời quản lý Địa điểm Lục Lầm - xác lập Địa điểm kiểm tra hàng hoá xuất khẩu theo Quyết định số 282/TCHQ/QĐ/GSQL ngày 03/03/2005 của Tổng cục Hải quan, công văn số 575/UB ngày 19/05/1999 và 1073/UB ngày 30/8/1999 của UBND tỉnh Quảng Ninh.

- Chưa có Địa bàn hoạt động hải quan quy định tại Nghị định 107/2002NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ.

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá: kinh doanh xuất khẩu; xuất kho ngoại quan; tái xuất chuyển cửa khẩu; tạm nhập - tái xuất.

b) Tỉnh Lạng Sơn:

b.1- Tân Thanh.

Tổng cục Hải quan và Bộ Tài chính đã có công văn số 6569/BTC-TCHQ và 6570/BTC-TCHQ ngày 17/05/2007 trả lời UBND tỉnh Lạng Sơn và báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, cho phép hoạt động bình thường.

b.2- Cốc Nam

Đã giải quyết cùng với Tân Thanh nêu trên.

b.3- Mốc 23 (Bảo Lâm).

Thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Hữu Nghị theo Quyết định số 748/TTg ngày 11/9/1997 của Thủ tướng Chính phủ: được áp dụng chính sách đối với Khu kinh tế cửa khẩu theo Quyết định số 53/2001/QĐ-TTg ngày 19/04/2001 của Thủ tướng Chính phủ.

- Do Đội nghiệp vụ thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị quản lý - xác lập Địa điểm thông quan hàng hoá xuất khẩu theo Quyết định số 831/QĐ-TCHQ ngày 24/8/2004 của Tổng cục Hải quan.

- Chưa có quy định Địa bàn hoạt động hải quan tại Nghị định 107/2002NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ.

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá: kinh doanh xuất khẩu; xuất khẩu biên giới; hàng cư dân biên giới.

c) Tỉnh Lào Cai.

c.1- Bản Vược (Địa điểm đường sông thuộc huyện Bát Xát).

Địa điểm đường sông (Sông Hồng) đã tồn tại từ trước năm 1990; có vị trí thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hoá qua biên giới, UBND tỉnh Lào Cai có Quyết định số 194/1998/QĐ-UB ngày 18/8/1999 tạm thời quy định là cửa khẩu phụ.

- Do Chi cục Hải quan Bát Xát thành lập như sau:

+ Đội Kiểm soát Kim Tân được Tổng cục Hải quan quyết định thành lập ngày 19/02/1991 (hiện không rõ số Quyết định);

+ Tổng cục Hải quan đổi tên Đội Kiểm soát Kim Tân và thành lập Chi cục Hải quan cửa khẩu Bát Xát theo Quyết định số 115/TCHQ-TCCB ngày 30/9/1991 đặt trụ sở tại Bản Vược huyện Bát Xát;

+ Ngày 16/12/2001 Tổng cục Hải quan có Quyết định 1356/TCHQ-TCCB đổi tên Chi cục hải quan cửa khẩu Bát Xát thành Chi cục Hải quan Bát Xát là đơn vị tương đương Chi cục Hải quan cửa khẩu.

Chi cục Hải quan Bát Xát quản lý và làm thủ tục hàng hoá XNK (đơn vị đã dừng làm thủ tục hải quan từ Tháng 02/2007- trừ mặt hàng điện năng nhập khẩu).

- Chưa có quy định Địa bàn hoạt động hải quan tại Nghị định 107/2002/NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ.

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá: kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu; nhập gia công (lá thuốc lá); hàng cư dân biên giới.

Nay Thủ tướng Chính phủ đã cho phép làm thủ tục nhập khẩu phân bón theo ý kiến chỉ đạo tại công văn số 377/VPCP-NN ngày 03/5/2007 của Văn phòng Chính phủ.

c.2- Quang Kim (Địa điểm đường sông - cách đường biên khoảng 500m, nằm sâu trong Lãnh thổ Việt Nam).

- Được mở theo Quyết định số 194/1998/QĐ-UB ngày 18/8/1999 của UBND tỉnh Lào Cai tạm thời quy định là cửa khẩu phụ.

- Do Chi cục Hải quan Bát Xát quản lý và làm thủ tục hàng hoá XNK (đơn vị đã dừng làm thủ tục hải quan từ Tháng 11/2006).

- Chưa có: Địa bàn hoạt động hải quan quy định tại Nghị định 107/2002/NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá: kinh doanh nhập khẩu, nhập gia công (lá thuốc lá); hàng cư dân biên giới.

- Nay Thủ tướng Chính phủ đã cho phép làm thủ tục nhập khẩu phân bón theo ý kiến chỉ đạo tại công văn số 377/VPCP-NN ngày 03/512007 của Văn phòng Chính phủ.

c.3- Na Mo (Km6 - Bản Quẩn)

Thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai theo Quyết định số 100/1998/QĐ-TTg ngày 26/05/1998 của Thủ tướng Chính phủ; được áp dụng chính sách đối với Khu kinh tế cửa khẩu theo Quyết định số 53/2001/QĐ-TTg ngày 19/04/2001 của Thủ tướng Chính phủ. Được mở cửa khẩu tạm thời theo Quyết định số 194/1998/QĐ-UB ngày 18/8/1999 của UBND tỉnh Lào Cai;

- Do Đội nghiệp vụ thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế đường bộ Lào Cai quản lý và làm thủ tục hàng hoá XNK (dừng làm thủ tục hải quan giao Bộ đội Biên phòng quản lý từ Tháng 10/2006).

- Có Địa bàn hoạt động hải quan thuộc Địa bàn hoạt động hải quan của Khu vực cửa khẩu quốc tế Lào Cai quy định tại Nghị định 107/2002NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ.

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá, kinh doanh nhập khẩu (chủ yếu là phân bón Urê, Than Cốc).

c.4- Lục Cẩu (qua Sông Hồng - Đồng tuyển thị xã Lào Cai).

- Thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai theo Quyết định số 100/1998/QĐ-TTg ngày 26/05/1998 của Thủ tướng Chính phủ: được áp dụng chính sách đối với Khu kinh tế cửa khẩu theo Quyết định số 53/2001/QĐ-TTg ngày 19/04/2001 của Thủ tướng Chính phủ. Được mở cửa khẩu tạm thời theo quyết định số 194/1998/QĐ-UB ngày 18/8/1999 của UBND tỉnh Lào Cai.

- Do Đội nghiệp vụ thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế đường bộ Lào Cai quản lý và làm thủ tục hàng hoá XNK (đơn vị đã dừng làm thủ tục hải quan và bàn giao Bộ đội Biên phòng quản lý từ Tháng 12/2006).

- Chưa có quy định Địa bàn hoạt động hải quan tại Nghị định 107/2002/NĐ-CP ngày 23/12/2002 của Chính phủ.

- Hoạt động XNK lâu nay, gồm hàng hoá: nhập biên giới; hàng cư dân biên giới.

2) 77 lối mở còn lại (gồm 60 lối mở + 17 cửa khẩu phụ nhưng thực chất là lối mở).

77 lối mở này chỉ được phép thông quan hàng hoá mua bán trao đổi của cư dân biên giới theo đúng quy định tại Quyết định 254/2006/QĐ-TTg ngày 07/11/2006. Sau khi Thủ tướng Chính phủ và Bộ cho ý kiến chỉ đạo về các lối mở nêu trên. Tổng cục sẽ có văn bản chỉ đạo Cục Hải quan các tỉnh biên giới thực hiện. Trong đó sẽ đề nghị Ban Biên giới - Bộ ngoại giao điều chỉnh lại danh sách cửa khẩu phụ tại công văn 351/BBG-VP đối với 17 lối mở nêu tại điểm 2 mục I trên đây. Vì không có quyết định của UBND tỉnh biên giới mở cửa khẩu phụ.

Để đảm bảo độ chính xác của số liệu tổng hợp nói trên và đảm bảo sự thống nhất ý kiến của Hải quan địa phương với Tổng cục trong việc trình Bộ và Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định về số lượng lối mở được phép hoạt động bình thường như lâu nay. Tổng cục yêu cầu từng Cục Hải quan tỉnh biên giới căn cứ thực tế lối mở và tình hình hoạt động thực tế của từng lối mở biên giới do đơn vị quản lý, rà soát lại Bảng tổng hợp thống kê hoạt động trao đổi hàng hoá qua lối mở biên giới gửi kèm công văn này. Kết quả rà soát, nếu đơn vị thấy có lối mở hoặc nội dung nào của từng lối mở thể hiện tại từng Cột của Bảng tổng hợp thống kê và nội dung dự định trình Bộ và Thủ tướng Chính phủ nêu trên chưa phù hợp với thực tế hoặc cần sửa đổi, bổ sung thêm lối mở vào Bảng tổng hợp v.v... thì đơn vị sửa trực tiếp vào Bảng tổng hợp thống kê này - lưu ý cung cấp các văn bản pháp lý (nếu có) liên quan đến hoạt động của lối mở và tập hợp báo cáo về Tổng cục để điều chỉnh lại trước khi trình Bộ và Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.

Kết quả rà soát dù có hay không có gì cần sửa đổi, bổ sung hoặc điều chỉnh thì đề nghị đơn vị cũng phải gửi báo cáo về Tổng cục trước ngày 10/06/2007.

Sau đợt rà soát lối mở này, Tổng cục sẽ có chỉ đạo tiếp về việc rà soát lại cơ sở pháp lý của cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính, cửa khẩu phụ./.

BẢNG TỔNG HỢP THỐNG KÊ

HOẠT ĐỘNG TRAO ĐỔI HÀNG HOÁ QUA LỐI MỞ BIÊN GIỚI
(Rà soát theo công văn số 361/BBG-VP ngày 16/10/2006 và số 451/Bg-PCTH ngày 12/06/2001 của ban Biên giới - Bộ Ngoại giao, công văn số 1244/TCHQ-GSQL ngày 27/02/2007 của Tổng cục Hải quan, và báo cáo của 21 Cục Hải quan tỉnh biên giới

1) Có 71 lối mở được xác định gồm các lối mở có tên trong công văn 451/BG-PCTH, ngoài công văn 351/BBG-VP và công văn 451.

2) có 17 cửa khẩu phụ tại danh sách kèm theo công văn 351/BBG-VP, nhưng thực chất là lối mở.

3) Tổng cộng lối mở toàn biên giới đường bộ Việt Nam

71 + 17 = 88 (lối mở), trong đó:

3.1- Trong số 71 lối mở nêu trên, có 11 lối mở cần kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho tiếp tục hoạt động XNK bình thường như cửa khẩu chính, cửa khẩu phụ, cụ thể là:

- Tỉnh Quảng Ninh, 04 lối mở gồm: Bắc Phong Sinh, Ka Long, Đồng Văn, Lục Lầm;

- Tỉnh Lạng Sơn, 03 lối mở gồm: Tân Thanh, Cốc Nam, Mốc 23 (Bảo Lâm);

- Tỉnh Lào Cai, 04 lối mở gồm: Bản Vược (Km0- Bát Xát), Quang Kim (Bát Xát), Na Mo (KM6 - Bản Quẩn), Lục Cẩu (Đông Tuyền - TX Lào Cai).

- Trong đó:

® Lối mở có Chi cục Hải quan đóng tại địa bàn: 05 lối mở, cụ thể: Bắc Phong Sinh, Ka Long, Tân Thanh, Cốc Nam; Bản Vược.

® Lối mở có Đội nghiệp vụ thuộc chi cục Hải quan quản lý và làm thủ tục tại địa bàn: 06 lối mở, cụ thể: Đồng Văn, Lục Lầm, Mốc 23; Quang Kim, Na Mo, Lục Cẩu.

3.2- Về 17 điểm biên giới có tên là cửa khẩu phụ trong danh sách tại công văn 351/BBG-VP (có 49 cửa khẩu phụ), nhưng thực tế chỉ là lối mở vì không có quyết định của UBND tỉnh biên giới mở cửa khẩu phụ gồm: 17/49 (lối mở), cụ thể:

+ HQ Thanh Hoá 02 lối mở: Khẹo, Tén Tằn.

+ HQ Nghệ An 02 lối mở: Ta Đo, Thanh Thuỷ.

+ HQ Hà Tĩnh 02 lối mở: Sơn Hồng, Kim Quang.

+ HQ Bình Phước 01 lối mở: Ch- Rìu.

+ HQ GL-KT 05 lối mở: Sa Thày; Tà Bộp; Tà Dạt; Mo Rai; Hồ Le.

Riêng Sa Thày là tên của một huyện biên giới thuộc tỉnh Kon Tum, nhưng công văn 351/BBG-VP lại xác định thuộc tỉnh Gia Lai là chưa đúng thực tế.

+ HQ Đăk Lăk 01 lối mở: Sê Rê Pốc (thậm chí không phải là lối mở vì đây là tên của 01 con sông tại tỉnh Đăk Nông).

+ HQ Đồng Tháp 01 lối mở: Đất Liền.

+ HQ Kiên Giang 03 lối mở: Chợ Đình; Đầm Chít; Rạch Gỗ.

Đề nghị rút 17 lối mở trên ra khỏi danh sách cửa khẩu phụ tại công văn 351/BBG-VP ngày 16/10/2006 của Ban Biên giới - Bộ Ngoại giao./.