TIÊU CHUẨN VIỆT NAM

TCVN 5998:1995
ISO 5667-9: L992

CHẤT  LƯỢNG  NƯỚC  -  LẤY  MẪU  -  HƯỚNG  DẪN  LẤY  MẪU  NƯỚC BIỂN
Water quality - Sampling - Guidance on sampling from sea water

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này hướng dẫn những nguyên tắc để lập các chương trình lấy mẫu, các kĩ thuật lấy mẫu và bảo quản, xử lí mẫu nước biển (thí dụ ở cửa sông, lối vào của thuỷ triều vùng ven bờ biển và ngoài khơi). Tiêu chuẩn này không áp dụng cho lấy mẫu để phân tích vi sinh hoặc sinh vật. Hướng dẫn chung về lấy mẫu để phân tích vi sinh theo

ISO 8199.

Những mục đích chính của tiêu chuẩn này là:

1.1 Đo đặc tính chất lượng

Đo những thay đổi về sự phân bố theo không gian và khuynh hướng theo thời gian của chất lượng nước nhằm xác định những tác động của khí hậu, hoạt động sinh học chuyển động nước và ảnh hưởng của con người, đồng thời giúp cho việc xác định độ lớn và hậu quả của những biến động trong tương lai.

1.2. Đo kiểm soát chất lượng

Đo chất lượng nước trong thời gian dài ở một số hoặc nhiều vị trí nhất định độ xác định xem chất lượng nước, một khi đã hiểu rõ, còn thích hợp cho mục đích sử dụng như bãi tắm, bảo vệ thủy sản, làm sạch hoặc làm ngọt hay không, và những biến đổi quan sát được có thể chấp nhận được hay không

1.3. Đo vì những lí do đặc biệt

Nhằm đánh giá nguyên nhân, mức độ và tác động của những thay đổi đáng kể về chất lượng nước; để nghiên cứu nguồn gốc và hậu quả của các chất ô nhiễm thải ra biển. Phát hiện ô nhiễm, thí dụ khi thấy chim, cá, động vật không xương sống bị chết,  hoặc  những  hiện  tượng  rõ ràng  khác  như  mầu  sắc,  đục,  tạo  lớp  nổi  rác  rưởi hoặc dầu đều có thể nghĩ tới sự thải hoặc sự cố tràn dầu, các sinh vật phù du sinh trưởng quá mức. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng mục tiêu này thường rất khó đạt được. Sinh vật bị chết có thể là hiện tượng tự nhiên, còn sự tích tụ các chất ô nhiễm thường lại không nhìn thấy.

1.4. Kiểm tra tác động của các công trình xây dựng

Việc  kiểm  tra  là  nhằm  đánh  giá  những  thay  đổi  của  chất  lượng  nước  gây  ra  bởi những công trình như đập, đê, cầu, cảng và do dùng một lượng lớn nước biển để thải chất thải.

2. Tiêu chuẩn trích dẫn.

2.1. Những  mẫu  dưới  mặt  nước  có  thể  lấy  bằng  cách  đơn  giản:  nhúng  bình  lấy  mẫu xuống nước (dùng tay), mở nút cho nước vào đấy bình rồi đậy lại. Điểm cơ bản là phải tráng bình nhiều lần bằng nước sẽ lẫy mẫu trước khi lấy hẳn. Người lấy mẫu phải dùng bao tay bằng chất dẻo để tránh nhiễm bẩn mẫu. Mẫu phải được lấy ở trên dòng chảy chỗ nước  thoáng. Điều đó có thể  thực hiện được  bằng cách lấy mẫu ở trước mũi tàu, thuyền khi chạy chậm vào chỗ có gió hay dòng hải lưu. Phương pháp đơn giản này giảm đến tối thiểu sự nhiễm bẩn và tránh được phần lớn mất mát do hấp phụ lên mặt trong của dụng cụ lấy mẫu.

Dụng cụ lấy mẫu theo chiều sâu được trình bày ở 4.2.2 đến 4.2.4.

Chú  thích  4:  Chi  tiết  hơn  xem  ở  "Methods  of  Seawater  Analysis  “(1983)[2]   (“Các  phương pháp phân tích nước biển”)

2.1.1. Dụng cụ lấy mẫu mở và lấy mẫu bề mặt

Dụng cụ lấy mẫu mở là những bình hở miệng dùng để lấy mẫu ngay sát dưới mặt nước. Không nên dùng loại này để lấy mẫu ở sâu hơn vì bị ô nhiễm bởi lớp nước ở bề mặt. Lớp nước ở bề mặt có thể chứa một số chất làm sai lạc nồng độ chung của mẫu.

Muốn  lấy  mẫu  lớp  nước  rất  mỏng  trên  bề  mặt  cần  có  dụng  cụ  đặc  biệt,  nhưng thường rất khó lấy được mẫu đại diện trong điều kiện ở hiện trường.

Chú  thích 5: Thực  tế  chỉ có  thể  lấy  mẫu lớp  nước  rất  mỏng  trên  bề mặt bằng  phương pháp định tính. Tuy nhiên, đặc điểm hóa học về lớp mỏng này và các phương pháp lấy mẫu nó đã được Liss nghiên cửu (1975)[3]

2.1.2. Thiết bị ống kín

Thiết bị lấy mẫu ống kín là những ống rỗng được đậy kín bằng các van hoặc nút, dùng để lấy mẫu ở độ sâu đã định (mẫu đơn hoặc mẫu loạt) hoặc để lấy mẫu tổ hợp theo chiều sâu.

Hầu hết các thiết bị loại này được làm bằng polyvinyl clorua (PVC) hoặc vật liệu tương tự, và như vậy chúng là nguồn gây nhiễm bẩn mẫu. Để tránh điề