Hệ thống pháp luật

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
*****

CÔNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
******

Số: 82/2003/QĐ-BNN

Hà Nội, ngày 04 tháng 09 năm 2003

 

QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH TIÊU CHUẨN NGÀNH “QUY ĐỊNH VỀ CÔNG TÁC ĐIỀU TRA PHÁT HIỆN SINH VẬT HẠI CÂY TRỒNG”

BỘ TRƯỞNG BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

Căn cứ Nghị định số 73/CP ngày 01 tháng 11 năm 1995 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn;
Căn cứ Pháp lệnh Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật ngày 08 tháng 8 năm 2002 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
Căn cứ Nghị định số 86/CP ngày 08 tháng 12 năm 1995 của Chính phủ quy định phân công trách nhiệm quản lý nhà nước về chất lượng hàng hóa;
Căn cứ Nghị định số 58/2002/NĐ-CP ngày 03 tháng 6 năm 2002 của Chính phủ quy định Điều lệ Bảo vệ thực vật, Điều lệ Kiểm dịch thực vật, Điều lệ quản lý thuốc bảo vệ thực vật;
Căn cứ Quyết định sô 135/QĐ-BNN-KHCN của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành ngày 01/10/1999 về việc ban hành Quy chế lập, xét duyệt và ban hành Tiêu chuẩn ngành;
Theo đề nghị của Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Chất lượng sản phẩm,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Nay ban hành Tiêu chuẩn ngành:

10 TCN 224 – 2003 “Quy định về công tác điều tra phát hiện sinh vật hại cây trồng”.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực sau 15 ngày, kể từ ngày đăng Công báo.

Điều 3. Các Chánh văn phòng Bộ, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Chất lượng sản phẩm, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Thủ trưởng các đơn vị liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

 

 

KT. BỘ TRƯỞNG BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
THỨ TRƯỞNG




Bùi Bá Bổng

 

TIÊU CHUẨN NGÀNH 10 TCN 224 – 2003

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRA PHÁT HIỆN SINH VẬT HẠI CÂY TRỒNG
Surveillance method of plant pests (Soát xét lần 1)

1. Những quy định chung

Tiêu chuẩn này quy định những nguyên tắc, nội dung, phương pháp, chỉ tiêu theo dõi chủ yếu trong công tác điều tra phát hiện sinh vật hại cây trồng, phục vụ cho công tác phát hiện, dự báo và phòng trừ sinh vật hại đạt hiệu quả cao, tiết kiệm chi phí, an toàn cho người, động vật, sinh vật có ích và môi trường.

2. Phạm vi, đối tượng áp dụng

2.1. Phạm vi áp dụng: Tiêu chuẩn này bắt buộc áp dụng trong hệ thống tổ chức chuyên ngành Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật.

2.2. Đối tượng áp dụng:

- Áp dụng điều tra phát hiện sinh vật hại cây trồng trên phạm vi cả nước;

- Áp dụng trong công tác điều tra phát hiện các loại sinh vật hại, sinh vật có ích chính, chủ yếu trong từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây trồng chính ở từng địa phương. Đối với những cây trồng mới phải điều tra theo dõi thành phần sinh vật hại, sinh vật có ích; sau đó xác định các loại sinh vật hại chính, chủ yếu và sinh vật có ích chính;

- Những cây trồng có ý nghĩa kinh tế, giá trị hàng hóa và những loại cây trồng có triển vọng phát triển ở địa phương bao gồm: cây lương thực, cây thực phẩm, cây công nghiệp, cây ăn quả, cây có ích khác và các yếu tố có liên quan (giống, thời vụ, thời tiết, địa hình, giai đoạn sinh trưởng cây trồng);

- Theo dõi sinh vật hại và sinh vật có ích chính có khả năng khống chế sinh vật hại.

3. Thuật ngữ và định nghĩa:

Trong tiêu chuẩn này các thuật ngữ dưới đây được hiểu như sau:

3.1. Sinh vật hại là những sinh vật hoạt động làm giảm số lượng, khối lượng hoặc chất lượng cây trồng, nông sản.

3.2. Sinh vật hại chính là những sinh vật thường xuyên xuất hiện phổ biến và hại nặng hàng năm ở địa phương.

3.3. Sinh vật hại chủ yếu là những sinh vật hại chính, mà tại thời điểm điều tra có mức độ gây hại cao hoặc khả năng lây lan nhanh, phân bố rộng trong điều kiện ngoại cảnh thuận lợi.

3.4. Yếu tố điều tra chính là các yếu tố đại diện bao gồm giống, thời vụ, địa hình, giai đoạn sinh trưởng của cây trồng.

3.5. Khu vực điều tra là khu đồng, ruộng, vườn đại diện cho các yếu tố điều tra được chọn cố định để điều tra ngay từ đầu vụ.

3.5. Mẫu điều tra là số lượng lá, thân, quả, củ, rễ của cây trồng trên đơn vị điểm điều tra.

3.7. Điểm điều tra là điểm được bố trí ngẫn nhiên nằm trong khu vực điều tra.

3.8 Mật độ sinh vật hại là số lượng cá thể sinh vật hại trên một đơn vị diện tích hoặc một đơn vị đối tượng khảo sát.

3.9. Tỷ lệ bệnh là số lượng cá thể bị bệnh tính theo phần trăm (%) so với tổng số các cá thể điều tra trong quần thể.

3.10. Chỉ số bệnh là đại lượng đặc trưng cho mức độ bị bệnh của cây trồng được biểu thị bằng phần trăm (%).

3.11. Sinh vật có ích (sinh vật có ích hoặc thiên địch) là kẻ thù tự nhiên của các loài sinh vật hại.

3.12. Điều tra định kỳ là hoạt động điều tra thường xuyên của cán bộ bảo vệ thực vật trong khoảng thời gian định trước trên tuyến điều tra thuộc khu vực điều tra nhằm nắm được diễn biến sinh vật hại cây trồng.

3.13. Điều tra bổ sung là mở rộng tuyến điều tra vào các thời kỳ xung yếu của cây trồng và sinh vật hại đặc thù của các vùng sinh thái, nhằm xác định chính xác thời gian phát sinh, diện phân bố và mức độ gây hại của sinh vật hại chủ yếu trên các cây trồng chính ở địa phương đó.

3.14. Tuyến điều tra được xác định theo một lịch trình đã định sẵn ở khu vực điều tra nhằm thỏa mãn các yếu tố điều tra chính của địa phương.

3.15. Diện tích nhiễm sinh vật hại là diện tích có mật độ sâu, tỷ lệ bệnh hại từ 50% trở lên theo mức quy định của Cục Bảo vệ thực vật về mật độ sâu, tỷ lệ bệnh để thống kê diện tích.

3.16. Hình chiếu tán lá là hình chiếu của tán lá cây chiếu (vuông góc) xuống mặt đất.

3.17. Cành điều tra là đoạn cành có chiều dài 20 – 50cm (tùy theo mỗi loại cây) tính từ mặt tán lá, dùng để điều tra sinh vật hại cây ăn quả, cây công nghiệp, cây lâm nghiệp.

3.18. Đợt điều tra là khi phần chồi non của cây có xuất hiện các loại sinh vật hại (nhện lông nhung, bọ trĩ, rệp).

3.19. Cây trồng mới là những loại cây trồng mới được trồng ở địa phương và có triển vọng phát triển thành cây trồng chính.

4. Quy định phương pháp điều tra phát hiện sinh vật hại

4.1. Yêu cầu kỹ thuật

4.1.1. Điều tra

- Điều tra đầy đủ, chính xác diễn biến các loại sinh vật hại, sinh vật có ích chính và các yếu tố ngoại cảnh tác động đến chúng.

- Dự báo những loại sinh vật hại thứ yếu có khả năng phát triển thành đối tượng chính, phân tích nguyên nhân của hiện tượng đó.

4.1.2. Nhận định tình hình: Đánh giá tình hình sinh vật hiện tại, nhận định khả năng phát sinh, phát triển và gây hại của sinh vật hại chính trong thời gian tới.

4.1.3. Thống kê diện tích: Tổng hợp tính toán diện tích bị nhiễm sinh vật hại (nhẹ, trung bình, nặng), diện tích mất trắng và diện tích đã được xử lý bằng các biện pháp phòng chống.

4.2. Thiết bị và dụng cụ điều tra

4.2.1. Dụng cụ điều tra ngoài đồng:

- Vợt, khay, khung, hố điều tra (Phụ lục VIII);

- Thước dây, thước gỗ điều tra, băng giấy dính, băng dính, dao, kéo;

- Sổ ghi chép, bút viết, máy tính bỏ túi, túi nilon các cỡ, túi xách tay điều tra;

- Ống tuýp, hộp petri và hóa chất cần thiết;

- Bẫy đèn; bẫy bả.

4.2.2. Thiết bị trong phòng:

- Kính lúp, kính hiển vi, lam, la men;

- Tủ lạnh, tủ định ôn, máy ôn, ẩm kế tự ghi trong phòng;

- Máy tính và các chương trình phần mềm có liên quan;

- Máy khuấy, máy lắc, máy rây.

4.2.3. Trang bị bảo hộ lao động:

- Mũ, ủng, áo mưa, găng tay, khẩu trang.

4.3. Phương pháp điều tra

4.3.1. Thời gian điều tra

4.3.1.1. Điều tra định kỳ: Điều tra 7 ngày một lần theo tuyến điều tra trong khu vực điều tra cố định ngay từ đầu vụ vào các ngày thứ ba, thứ tư hàng tuần.

4.3.1.2. Điều tra bổ sung: Tiến hành trước và trong cao điểm xuất hiện sinh vật hại.

4.3.2. Yếu tố điều tra: Mỗi loại cây trồng chọn đại diện theo giống, thời vụ, địa hình, giai đoạn sinh trưởng cây trồng,

4.3.3. Khu vực điều tra

4.3.3.1. Đối với lúa:

- Từ 20 – 40 ha đối với vùng trọng điểm.

- Từ 2 – 5 ha đối với vùng không trọng điểm.

4.3.3.2. Đối với rau màu, cây thực phẩm: Từ 2 – 5 ha.

4.3.3.3. Đối với cây ăn quả, cây công nghiệp: Từ 5 – 10 ha.

4.3.4. Điểm điều tra

Mỗi yếu tố điều tra 10 điểm ngẫu nhiên hoặc nằm ngẫu nhiên trên đường chéo của khu vực điều tra. Điểm điều tra phải cách bờ ít nhất 2 m (đối với lúa, cây rau màu) và 1 hàng cây (đối với cây ăn quả, cây công nghiệp).

4.3.5. Số mẫu điều tra của một điểm

4.3.5.1. Cây lúa

- Sâu hại

+ Trên mạ và lúa sạ: 1 khung/điểm.

+ Trên lúa cấy: 10 khóm/điểm.

Các loại sâu trích hút (nhện, bị trĩ, bọ phấn…) 5 dảnh/điểm.

- Bệnh hại

+ Bệnh trên thân: 10 dảnh ngẫu nhiên/điểm.

+ Bệnh trên lá: điều tra toàn bộ số lá của 5 dảnh ngẫu nhiên/điểm.

4.3.5.2. Rau màu và cây công nghiệp ngắn ngày (rau họ hoa thập tự, cà chua, đậu đỗ, lạc vừng, đậu tương)

- Sâu hại

+ Cây trồng ngoài đồng: 1m2/điểm (với cây có mật độ <50 cây/m2);

1 khung/điểm (với cây có mật độ > 50 cây/m2).

+ Cây trồng có mật độ cao, vườn ươm: 1 khung/điểm.

(Các loại trích hút như bọ phấn, bọ trĩ, nhện thì tính 10 cây hoặc 10 lá/điểm tùy theo vị trí gây hại của mỗi đối tượng).

- Bệnh hại

+ Bệnh toàn thân: 10 thân ngẫu nhiên/điểm.

+ Bệnh trên lá: 10 lá ngẫu nhiên/điểm.

+ Bệnh trên củ, quả: điều tra 10 củ, quả ngẫu nhiên/điểm.

+ Bệnh trên rễ: 10 cây/điểm.

4.3.5.3. Cây công nghiệp dài ngày, cây ăn quả

- Sâu hại

+ Sâu hại cành (cành lá, cành hoa, cành quả): Điều tra 4 hướng x mỗi hướng 2 cành (lá, hoa, quả)/cây/điểm.

+ Sâu hại thân: 10 cây/điểm.

+ Sâu hại vườn ươm: 1 khung/điểm.

- Bệnh hại

+ Bệnh hại thân: 10 cây/điểm.

+ Bệnh hại cành: 4 hướng x mỗi hướng 2 cành/1 cây/điểm.

- Sâu bệnh hại rễ: 1 hố (khu vực hình chiếu tán lá)/điểm.

4.3.6. Cách điều tra

4.3.6.1. Ngoài đồng

- Quan sát từ xa đến gần sau đó điều tra trực tiếp trên cây, trong trường hợp không làm ngay được ngoài đồng ruộng thì thu mẫu về phòng phân tích.

- Dùng vợt điều tra các loại sinh vật hại và sinh vật có ích hoạt động bay nhảy ở tầng lá trên của cây trồng.

- Dùng khay để điều tra các loại sinh vật hại và sinh vật có ích phân bố ở tầng lá dưới của cây trồng.

- Dùng khung để điều tra sinh vật hại và sinh vật có ích xuất hiện trên mặt nước, mặt đất trên ruộng mạ, lúa sạ, mặt tán lá, tán chè, các loại cây trồng dầy và vườn ươm.

- Thu mẫu để theo dõi ký sinh.

+ Pha trứng

- Trứng đơn: 50 quả;

- Ổ trứng: 30 ổ.

+ Pha sâu non, nhộng, trưởng thành: 30 cá thể.

4.3.6.2. Trong phòng: theo dõi, phân tích những mẫu sâu hại đã thu được trong quá trình điều tra và xác định mật độ trứng, tỷ lệ trứng nở, tỷ lệ ký sinh.

4.3.6.3. Sử dụng bẫy

- Bẫy đèn (đối với lúa): các Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đặt bẫy đèn liên tục trong vụ lúa. Địa điểm bẫy đèn phải đặt ở khu vực trồng lúa. Thời gian đốt đèn từ 19 giờ - 22 giờ.

- Bẫy khác: tùy theo đối tượng sinh vật hại mà các địa phương sử dụng các loại bẫy thích hợp.

4.3.7. Các chỉ tiêu cần theo dõi

- Cây trồng và các yếu tố có liên quan (thời tiết, cơ cấu giống, thời vụ, giai đoạn sinh trưởng của các loại cây trồng);

- Mật độ sâu (con/m2), tỷ lệ hại (%);

- Tỷ lệ các pha phát dục của sâu hại (%);

- Tỷ lệ, chỉ số bệnh (%);

- Mật độ bắt mồi ăn thịt (con/m2), tỷ lệ ký sinh (%);

- Diện tích nhiễm sinh vật hại (ha);

- Số lượng trưởng thành vào bẫy đèn, bẫy bả (con/đêm).

4.4. Thu thập, xử lý số liệu và quy định thông báo kết quả)

4.4.1. Sổ theo dõi

- Sổ theo dõi sinh vật hại và sinh vật có ích vào bẫy;

- Sổ ghi chép số liệu điều tra sinh vật hại, sinh vật có ích định kỳ, bổ sung của từng cây trồng;

- Sổ theo dõi diễn biến diện tích nhiễm sinh vật hại thường kỳ, hàng vụ, hàng năm;

- Sổ theo dõi khí tượng.

4.4.2. Xử lý số liệu

4.4.2.1. Đơn vị tính

- Mật độ sinh vật hại và sinh vật có ích: tùy theo từng loại cây trồng, từng đối tượng mà tính theo các đơn vị con/m2, con/cành (lá, hoa, quả).

- Phát dục của sâu: tỷ lệ của từng giai đoạn (pha) phát dục (%).

- Tỷ lệ các bộ phận bị hại của cây (cành, cây, lá, búp, quả) (%).

- Tỷ lệ bệnh, chỉ số bệnh (%).

- Tỷ lệ ký sinh (trứng, sâu non, nhộng, trưởng thành) (%).

Một số loại bệnh hại trên lá, trên thân, trên bông đều phân cấp thống nhất theo Phụ lục III.

- Căn cứ để tính diện tích nhiễm sinh vật hại (nhẹ, trung bình, nặng)

- Cơ cấu giống cây trồng.

+ Số liệu điều tra của từng yếu tố có liên quan.

+ Mức mật độ sâu, tỷ lệ bệnh quy định để thống kê diện tích cụ thể như sau (Phụ lục I).

- Diện tích nhiễm nhẹ: là diện tích có mật độ sâu, tỷ lệ bệnh từ 50 đến 100% mức quy định.

- Diện tích nhiễm trung bình: là diện tích có mật độ sâu, tỷ lệ bệnh từ trên 100 đến 200% mức quy định.

- Diện tích bị nhiễm nặng: là diện tích có mật độ sâu, tỷ lệ bệnh trên 200% mức quy định.

- Diện tích mất trắng: (dùng để thống kê cuối các đợt dịch, cuối các vụ sản xuất).

Là tổng số diện tích cộng dồn do sinh vật hại làm giảm trên 70% năng suất.

- Diện tích đã xử lý (thuốc hóa học và các biện pháp khác).

4.4.2.2. Công thức tính – Phụ lục II.

- Mật độ sinh vật hại (con/m2, con/cành, con/hố…); tỷ lệ phát dục (%) ở từng giai đoạn phát dục.

- Tỷ lệ bệnh (%), chỉ số bệnh (%).

Lưu ý cách phân cấp theo Phụ lục III.

Cách tích mật độ sinh vật có ích (bắt mồi ăn thịt), tỷ lệ ký sinh cũng tương tự như sinh vật hại.

4.4.3. Thông báo kết quả điều tra

4.4.3.1. Nội dung thông báo sinh vật hại 7 ngày/lần phải đầy đủ theo phụ lục IV.

4.4.3.2. Thời gian gửi thông báo

+ Trạm Bảo vệ thực vật huyện

Điều tra tình hình sinh vật hại trên địa bàn huyện và gửi thông báo 7 ngày một lần (theo mẫu Phụ lục IV, mẫu này chỉ dùng cho Trạm Bảo vệ thực vật huyện) vào các ngày thứ 5 hàng tuần cho Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, bằng phương tiện thông tin nhanh nhất.

+ Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh

Kiểm tra và tổng hợp tình hình sinh vật hại ở các huyện trong tỉnh và gửi thông báo tình hình sinh vật hại 7 ngày 1 lần (theo mẫu Phụ lục V, mẫu này chỉ dùng cho Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh và các Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng) vào các ngày thứ 2 hàng tuần cho Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng, Cục Bảo vệ thực vật bằng phương tiện thông tin nhanh nhất.

+ Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng

Kiểm tra và tổng hợp tình hình sinh vật hại ở các tỉnh trong vùng và gửi thông báo tình hình sinh vật hại 7 ngày/1 lần (theo mẫu Phụ lục V, mẫu này chỉ dùng cho Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh và các Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng) vào các ngày thứ 5 hàng tuần cho Cục Bảo vệ thực vật bằng phương tiện thông tin nhanh nhất.

4.4.3.3. Thông báo, điện báo đột xuất

Khi sinh vật hại có khả năng phát sinh, phát triển nhanh, trên diện rộng, có nhiều nguy cơ đe dọa sản xuất thì cơ quan Bảo vệ thực vật ở địa bàn đó (Trạm Bảo vệ thực vật, Chi cục Bảo vệ thực vật, Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng) có trách nhiệm ra các thông báo, điện báo đột xuất và gửi:

+ Cơ quan quản lý trực tiếp;

+ Cơ quan quản lý chuyên ngành cấp trên.

4.5. Báo cáo khác

Các Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng và các Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh có trách nhiệm ra các loại thông báo sau:

4.5.1. Thông báo tháng (theo mẫu Phụ lục V)

- Thời gian tính từ ngày 15/tháng trước đến ngày 15/tháng sau.

- Gửi cho các cơ quan quản lý chuyên ngành cấp trên.

4.5.2. Báo cáo tổng kết vụ (theo mẫu Phụ lục VI).

- Vụ đông xuân: gửi cho Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng và Cục Bảo vệ thực vật trước ngày 15 tháng 6 hàng năm.

- Vụ hè thu và mùa: gửi cho Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng và Cục bảo vệ thực vật trước ngày 30 tháng 11 hàng năm.

- Vụ đông (rau, ngô, đậu tương, khoai tây… chỉ áp dụng cho các tỉnh phía Bắc).

4.5.3. Dự báo vụ (theo mẫu Phụ lục VII): gửi Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng và Cục Bảo vệ thực vật trước các vụ sản xuất 20 ngày./.

 

 

KT. BỘ TRƯỞNG BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
THỨ TRƯỞNG




Bùi Bá Bổng

 

PHỤ LỤC 1

QUY ĐỊNH MẬT ĐỘ SÂU, TỶ LỆ BỆNH ĐỂ THỐNG KÊ DIỆN TÍCH NHIỄM SINH VẬT HẠI

A.1.1 Cây lúa:

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

Mạ, lúa sạ

Lúa cấy

1

Cuốn lá nhỏ

Cnaphalocrocis medinalis Guenee

- Đẻ nhánh

- Đòng trổ

50 con/m2

20 con/m2

50 con/m2

20 con/m2

2

Đục thân

Schoenobius (Tryporyza) incertellus Walker

- Đẻ nhánh

- Đòng trổ

0,5 ổ/m2, 10% dảnh héo

0,5 ổ trứng, 5% bông bạc

0,5 ổ/m2, 10% dảnh héo

0,5 ổ trứng, 5% bông bạc

3

Rầy nâu, rầy lưng trắng

Nilaparvata lugens Stal

- Đẻ nhánh – đòng

- Đòng – trỗ chín

2.000 con/m2

3.000 con/m2

2.000 con/m2

3.000 con/m2

4

Bọ xít dài

Leptocorisa acuta Thunberg

- Đòng trỗ chín

6 con/m2

6 con/m2

5

Sâu cắn gié

Mythimna saparata Walker

- Trỗ - chín

5 con/m2

5 con/m2

6

Sâu keo

Spodoptera mauritia Boisduval

- Mạ đẻ nhánh

20 con/m2

20 con/m2

7

Sâu phao

Nymphula fluctuosalis Zeller

- Đẻ nhánh

20 con/m2

20 con/m2

8

Bọ trĩ

Halothrips aculeatus Fabricius

- Mạ đẻ nhánh

- Đòng

30% dảnh;

5.000 con/m2

30% dảnh; 5.000 con/m2

9

Sâu gai

Dicladispa armigera

- Đẻ nhánh – đòng

20 TT/m2, 200 sâu non

20 TT/m2, 200 sâu non

10

Sâu năn

Orseolia oryzae Wood – Mason

- Mạ đẻ nhánh

10% cọng hành

10% cọng hành

11

Ruồi

Chlorops oryzae Matsumura

- Đẻ nhánh – đòng

10% dảnh

10% dảnh

12

Bọ xít đen

Scotinophora lurida Burmeister

- Đẻ nhánh - đòng

20 con/m2

20 con/m2

13

Ve sầu bọt

Poophilus costalis Walker

- Đứng cái – đòng

6 con/m2

6 con/m2

14

Bệnh khô vằn

Rhizotonia solani Kuhn

- Đẻ nhánh – đòng trỗ

20% dảnh

20% dảnh

15

Bệnh đạo ôn

Pyricularia oryzae Cavara

- Đẻ nhánh dòng

- Trỗ chín

10% lá

5% cổ bông

10% lá

5% cổ bông

16

Bệnh bạc lá

Xanthomonas oryzae pv oryzae (Dowson) Dye.

- Đòng trỗ chín

20% lá

20% lá

17

Đốm sọc vi khuẩn

Xanthomonas oryzae pv oryzae (Fang et all.) Dye.

- Đòng – trỗ

20% lá

20% lá

18

Bệnh nghẹt rễ

Bệnh sinh lý

- Đẻ nhánh

20% khóm

20% khóm

19

Đen lép hạt

Pseudomonas glumae Kurita.et Tabei

- Trỗ - chín

20% hạt

20% hạt

20

Tuyến trùng

- Aphelenchoides besseyi Christie (lá)

- Tylenchorhynchus.sp. (thân)

- Meloidogyne sp. (rễ)

- Đẻ nhánh – đứng cái

10% lá, dảnh

10% lá, dảnh

21

Bệnh thối thân

Pseudomonas fuscovaginae Miyalima

- Đẻ nhánh

- Đứng cái

10% dảnh

10% dảnh

22

Chuột

Rattus

- Đẻ nhánh

- Đòng trỗ

10% dảnh

5% đòng

10% dảnh

5% đòng

A.2. Cây ngô

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Sâu xám

Agrotis ypsilon Hufnagel

- Cây con

2 con/m2; 10% cây hại

2

Sâu đục thân, bắp

Ostrinia furnacalis Guenee

- Loa kèn

- Trỗ cờ phun râu

20% cây

20% bắp, cây

3

Sâu cắn lá ngô

Mythimna loreyi Duponchel

- Loa kèn

5 con/m2

4

Rệp

Aphismaydis Fitch

- Các giai đoạn sinh trưởng

30% cây

5

Bọ xít xanh

Nezara viridula Linnaeus

- Các giai đoạn sinh trưởng

20 con/m2

6

Sâu gai

Dactylispa sp.

- Loa kèn

- Trỗ cờ phun râu

10 con/m2 trưởng thành;

100 sâu non

20 con/m2 trưởng thành

200 sâu non

7

Bệnh rỉ sắt

Fuccinia maydis

- Loa kèn – chín

30% lá

8

Bệnh đốm lá lớn

Helminthosporium turcicicumpass

- Loa kèn – chín

30% lá

9

Bệnh đốm lá nhỏ

Helminthosporium maydis Nishi.et Miyake

- Loa kèn – chín

30% lá

10

Bệnh khô vằn

Rhizoctonia solani Kuin

- Loa kèn – trỗ cờ

20% cây

11

Bệnh bạch tạng

*

- Cây con

10% cây

12

Bệnh huyết dụ

Sinh lý

- Các giai đoạn tăng trưởng

20% cây

13

Bệnh phấn đen

Ustilago maydis (DC) Corda.

- Trỗ cờ - phun râu

5% bắp

14

Bệnh héo vi khuẩn

Pseudomonas sp.

- Loa kèn – trỗ cờ

10% cây

15

Chuột

Rattus

- Cây con – trỗ cờ phun râu

10% cây; 5% bắp

A.3. Cây nhãn, vải

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Bọ xít nâu (vải)

Tessaratoma papillosa Drury

Các giai đoạn sinh trưởng

2 con/cành

2

Sâu đục gân lá

Acrocercops sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

20% lá

3

Nhện lông nhung

Eriophyes litchii Keifer

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành lá, hoa

4

Rệp

Aspidiotus sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành

5

Sâu đục quả

Conopomorpha sinensis Bradley

Quả

10% quả

6

Ruồi đục quả

Bactrocera dorsalis H

Quả

10% quả

7

Sâu đo củi

*

Các giai đoạn sinh trưởng

5 con/cành

8

Sâu cuốn lá

*

Các giai đoạn sinh trưởng

5 con/cành

9

Sâu tiện vỏ

Arbela dea Swinhoe

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

10

Xén tóc

Agriona germari Hope

Hoa, quả non

5 con/cành

11

Bệnh sương mai

Phytophthora sp.

Hoa, quả non

25% cành hoa lá, quả

12

Bệnh thán thư

Gloeosporium sp.

Cành lá, hoa, quả

25% cành hoa lá, quả

A.4, Cây cam, chanh

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Sâu vẽ bùa

Phyllocnistis Citrella

Ra lộc

20% lá

2

Sâu đục thân

*

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

3

Sâu đục cành

Nadezhdiella cantori

Cành lá

25% cành

4

Rầy chổng cánh

A phis gossypii Glower

Các giai đoạn sinh trưởng

4 trưởng thành/cành non;

20% cành lá

5

Rệp muội

Aphis gosspii Glower

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành, lá

6

Rệp sáp

Aonidiella aurantii Maskell

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành, lá

7

Nhện đỏ

Panonychus citri Mc. Gregor

Các giai đoạn sinh trưởng

10% lá, quả

8

Nhện trắng

Polyphagotarsomemus latus (Banks)

Các giai đoạn sinh trưởng

10% lá, quả

9

Ruồi đục quả

Bactrocera dorsalis H.

Quả

5% quả

10

Bọ xít xanh

Nezara viridula linnaeus

Các giai đoạn sinh trưởng

4 con/cành lá, quả

11

Sâu nhớt

Clitea metallica Chen

Các giai đoạn sinh trưởng

A con/cành non

12

Sâu non bướm phượng

Papilio protenor Crammer

Các giai đoạn sinh trưởng

4 con/cành non

13

Sâu róm

*

Các giai đoạn sinh trưởng

4 con/cành non

14

Sâu loa kèn

*

Các giai đoạn sinh trưởng

4 con/cành non

15

Bọ ăn lá

Anlacophora frontalis Baly

Các giai đoạn sinh trưởng

4 con/cành non

16

Sâu cuốn lá

Cacoeciamicaccana Walker

Các giai đoạn sinh trưởng

4 con/cành non

17

Câu cấu xanh nhỏ

Platymycterus sieversi Reitter

Các giai đoạn sinh trưởng

4 con/cành non (2 cặp)

18

Bướm chích hút quả

Eudocima Salminia L.

Quả lớn

5% quả

19

Bệnh chảy gôm

Phytophthora sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

5% cây, 25% cành, quả

20

Bệnh sẹo

Elsinoe fawcetti Bit. et Jenk

Lá, quả, chồi non

10% lá, quả

21

Bệnh greening

Liberobacter asiaticum

Cây

10% cây

22

Bệnh phấn trắng

Odium sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cay

23

Bệnh thán thư

Collectotrichum glocosporioides
 Penz.

Lá, cành, quả

10% cây trồi;

30% lá

24

Bệnh muội đen

Capnodium citri Berk. et Desn

Lá quả

30% lá

25

Bệnh loét

Xanthomonas camestri pv citri (Hance) Dowson

Lá, quả

10% lá

A.5.  Cây mía

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Rệp bông

Ceratovacuna lanigera Zechntner

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

2

Bọ trĩ

*

Đẻ nhánh

30% lá

3

Rệp

Aphis sacchari Nchntner

Các giai đoạn sinh trưởng

30% cây

4

Sâu đục thân

Chilo infuscatellus Snellen

Chilo suppressa Lis Waker

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

5

Bọ hung đục gốc

Heteronychus sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

2 con/hố

6

Châu chấu

Hieroglyphus tonkinensis Bolivar

Locutas migratoria manilen sis Meyrick

Oxya velox Fabricius

Các giai đoạn sinh trưởng

10 con/m2

7

Sâu keo

Spodoptera

Đẻ nhánh

10 con/m2

8

Bệnh rượu lá

*

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

9

Bệnh đỏ bẹ lá

Cercospora vaginae Krueger

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

10

Bệnh rỉ sắt

Puccinia sacchari Petel. et Padl

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

11

Bệnh trắng lá

Sclerospora sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

12

Bệnh đốm vòng

Leptosphaeria sacchari Bredade Haan

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

13

Bệnh than

*

Đẻ nhánh - vươn lóng

10% cây

15

Bệnh thối đỏ

Collectotrichum falcatum Went.

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

16

Phấn đen

Ustilago scitaninea Raba.

Bông, cờ

10% cây

17

Bệnh khô vằn

Rhizoctonia solani Kuhn

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

18

Chuột

Rattus

Đẻ nhánh - vươn lóng

10% cây

A.6. Cây cà phê

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Bọ nẹt

Thosea chinensis Walker

Các giai đoạn sinh trưởng

5 con/m2

2

Xén tóc đục thân

Xylotrechus quadripes Chevrolat

Các giai đoạn sinh trưởng

15% cây

3

Rệp sáp xanh

Coccus viridis Green

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành

4

Rệp sáp vẩy

Pseudaulacaspis pentagona Targ. & Toz

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành

5

Rệp sáp u

Saissetia coffea Walker

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành; 50 con/hố

6

Mọt đục quả

Stephanoderes hampei Ferriere

Quả

15% quả

7

Mọt đục cành

Xyleborus mostatti Haged

Xyleborus morigenus Blandf

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành

8

Sâu khoanh tiện vỏ

Arbela dea Swinhoe

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

9

Bệnh đốm mắt cua

Cercospora coffeicola Berk. et Cke.

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

10

Bệnh khô cành

Rhizoctonia solani Kuhn

Các giai đoạn sinh trưởng

25% cành

11

Bệnh lở cổ rễ

Rhizoctonia bataticola war Sesammine Reich Fusarium sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

12

Bệnh nấm hồng

Corticiums salmonicolor. B et Br.

Giai đoạn thân cành

30% cành

13

Bệnh đen hạt

*

Quả

15% quả

14

Bệnh khô quả

*

Quả

15% quả

15

Bệnh rỉ sắt

Hemileia vastatrix Berk et Broome

Lá

30% lá

A.7. Các cây họ hoa thập tự:

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại dự thảo

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Sâu tơ

Plutella maculipennis, Curtis

(Pentella xylo stella Linnaeus)

- Cây con

- Cây lớn

20 c/m2

30 c/m2

2

Sâu xanh bướm trắng

Pieris canidia Sparrman

Pierie rapae Linnaeus

Các giai đoạn sinh trưởng

10 c/m2

3

Sâu khoang

Spodoptera litura Fabricius

Các giai đoạn sinh trưởng

10 c/m2

4

Bọ nhảy

Phyllotreta sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

20 c/m2

5

Ruồi đục lá

Leafminer

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

6

Rệp

Myzus persicae Sulzer

Rhopalo siphum p seudobrassicae Davis

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

7

Bọ trĩ

Thripidae

Các giai đoạn sinh trưởng

30% cây

8

Nhện hại

*

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

9

Bệnh sương mai

Peronospora parasitica (Pers.) Fries

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

10

Bệnh héo vàng

Fusarium

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

11

Bệnh héo xanh

Pseudomonas

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

12

Bệnh xoăn lá

Virus sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

13

Bệnh thối nhũn vi khuẩn

Erwinia sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

14

Bệnh đốm vàng

Alternaria brassicae

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

15

Bệnh hại củ

Rhizoctonia sonani Kuhn

Giai đoạn củ

10% củ

16

Chuột

Rattus

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

A.8. Cây cà chua

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại dự thảo

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Sâu xanh

Helicaverpa aremigera Hubner

(Heliothis ar migera Hubener)

Các giai đoạn sinh trưởng

10 con/m2

2

Sâu khoang

Spodoptera litura Fabricius

Các giai đoạn sinh trưởng

10 con/m2

3

Ruồi đục lá

Leafminer

Giai đoạn sinh trưởng thân lá

30% lá

4

Rệp đào

Myzus persicae Sulzer

Các giai đoạn sinh trưởng thân lá

30% cây

5

Bọ trĩ

Thrip

Giai đoạn sinh trưởng trưởng thân lá

30% cây

6

Nhện trắng

*

Các giai đoạn sinh trưởng

20% cây

7

Bệnh đốm đen

Macroporium tomato

Cooke.

Giai đoạn sinh trưởng thân lá

30% lá

8

Bệnh mốc sương

Phytophthora infestans (Mont.) De Bary.

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

9

Bệnh héo xanh

Pseudomonas solanacearum

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

10

Bệnh héo vàng

Fusarium oxysporium Schl. et Fr.

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

11

Bệnh xoăn lá

Virus sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

12

Bệnh mốc xám

Clado sporium fulvum

Cooke.

Giai đoạn sinh trưởng thân lá

30% lá

A.9. Cây lạc

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Câu cấu

Hypomeces squamosus Fabricius

Platymycterus sieversi Reitte

Các giai đoạn sinh trưởng

20 con/m2

2

Sâu róm nâu

Amasacta lactinea Cramer

Các giai đoạn sinh trưởng

10 con/m2

3

Sâu xám

Agrotis ypsilon Hufnagel

Các giai đoạn sinh trưởng

5 con/m2

4

Sâu khoang

Spodoptera litura Fabricius

Các giai đoạn sinh trưởng

10 con/m2

5

Rầy xanh lá mạ

Empoasca flavescens Fabricius

Các giai đoạn sinh trưởng

1.000 con/m2

6

Rệp

Aphis

Các giai đoạn sinh trưởng

30% cây

7

Bọ trĩ

Haplothrips aculeatus (Fabricius) sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

30% cây

8

Sâu cuốn là

Hedylepta indicata Fabricius

Nacoleia comixta Butler

Archips mica ceana Wallker

Các giai đoạn sinh trưởng

30 con/m2

9

Sâu xanh

Helicaverpa aremigera Hubner

Các giai đoạn sinh trưởng

30 con/m2

10

Bệnh héo xanh

Sclerotium rolfsii Sacc.

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

11

Bệnh héo vàng

Fusarium oxysporium

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

12

Bệnh rỉ sắt

Pucccinia arachidis Speg.

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

13

Bệnh đốm vòng

Alternaria sp.

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

14

Bệnh thối củ

Fusarium sp.

Giai đoạn hình thành củ - thu hoạch

10% củ

15

Bệnh lở cổ rễ

Rhizoctonia

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cổ rễ

16

Chuột

Rattus

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

A.10. Cây đậu tương

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Sâu cuốn lá

A rchips micaceana Waker

Hedylepta indicata Fabricius

Các giai đoạn sinh trưởng

30 con/m2

2

Sâu đục quả

Etiella zinckenella Treistchke

Leguminivora glycinivorella Mat sumura

Maruca testulalis Geyer

Quả

10% quả

3

Ruồi đục thân

Melanagromyza sojae Zehntner

Giai đoạn sinh trưởng thân - thu hoạch

10% cây

4

Bệnh rỉ sắt

Uromyces appendiculatus (Per.)

Link.

Uromyces vignae Barclay

Phakopsora pachyrhizi Sydow

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

6

Bệnh sương mai

Peronospora manshurica (Naoun.)

Sydow.

Các giai đoạn sinh trưởng

20% lá

7

Chuột

Rattus

Các giai đoạn sinh trưởng

10% cây

A.11. Cây chè

Số thứ tự

Tên sinh vật hại

Giai đoạn sinh trưởng

Mật độ, tỷ lệ dịch hại

Tên Việt Nam

Tên khoa học

1

Rầy xanh

Empoasca flavescen Fabricius

Các giai đoạn sinh trưởng

10% búp

2

Bọ xít muỗi

Helopeltis theivora Waterhouse

Helopeltis antonii Signoret

Các giai đoạn sinh trưởng

10% búp

3

Bọ trĩ

Anaphothrips theivorus Karny

Scirtothrips dorsalis Hood

Các giai đoạn sinh trưởng

10% búp

4

Bệnh phồng lá chè

Exobasidium vexans Massee

Các giai đoạn sinh trưởng

30% lá

5

Bệnh thối búp

*

Giai đoạn phát triển búp

10% búp

6

Mối

Macrotermes sp.

Cây lớn

10% cây

Ghi chú:

* Chưa có tên trong tài liệu điều tra cơ bản


PHỤ LỤC 2

QUY ĐỊNH CÔNG THỨC TÍNH

I. MẬT ĐỘ SÂU

Công thức:

- Mật độ sinh vật hại (con/m2) = Tổng số sinh vật hại điều tra/Tổng số m2 điều tra.

- Mật độ sinh vật hại (con/cành) = Tổng số sinh vật hại điều tra/Tổng số cành điều tra.

- Mật độ sinh vật hại (con/hố) = Tổng số sinh vật hại điều tra/Tổng số hố điều tra.

II. PHÁT DỤC SINH VẬT HẠI (%)

- Tỷ lệ phát dục sinh vật hại:

- Công thức:

Tỷ lệ phát dục (%) =  x 100

III. TỶ LỆ BỆNH (%)

- Công thức (%) = Tổng số cây (dảnh, lá, cành, quả…) bị bệnh/Tổng số cây (dảnh, lá, cành, quả…) điều tra x 100.

IV. CHỈ SỐ BỆNH

- Công thức

- Chỉ số bệnh (%) =  x 100

Trong đó:

N1 là (lá, dảnh, bẹ, cây, búp, củ, quả…) bị bệnh ở cấp 1.

N3 là (lá, dảnh, bẹ, cây, búp, củ, quả…) bị bệnh ở cấp 3.

Nn là (lá, dảnh, bẹ, cây, búp, củ, quả…) bị bệnh ở cấp n.

N là tổng số (lá, dảnh, bẹ, cây, búp, củ, quả…)  điều tra.

K là cấp bệnh cao nhất.

Ghi chú: Cách tính mật độ thiên địch, tỷ lệ ký sinh (%) cũng tương tự như trên.

 

PHỤ LỤC 3

QUY ĐỊNH PHÂN CẤP HẠI

I. Phân cấp hại trên lá, thân, bông trên lúa, ngô, rau, màu và cây công nghiệp, cây ăn quả.

I.1: Bệnh trên lá:

Cấp 1:< 1% diện tích lá bị hại.

Cấp 3: 1 đến 5% diện tích lá bị hại.

Cấp 5: > 5 đến 25% diện tích lá bị hại.

Cấp 7: > 25 đến 50% diện tích lá bị hại.

Cấp 9: > 50% diện tích lá bị hại.

I.2. Bệnh trên thân (Bệnh khô vằn, tiêm hạch);

Cấp 1: < 1/4 diện tích bẹ lá.

Cấp 3: > 1/4 đến 1/2 diện tích bẹ lá.

Cấp 5: > 1/4 đến 1/2 diện tích bẹ lá, cộng lá thứ 3, thứ 4 bị bệnh nhẹ.

Cấp 7: > 1/2 đến 3/4 diện tích bẹ lá và lá phía trên.

Cấp 9: Vết bệnh leo tới đỉnh cây lúa, các lá nhiễm nặng, một số cây chết.

(Đối với bệnh vàng lá vi rút, nghẹt rễ thì điều tra theo nhóm, tính tỷ lệ khóm bị hại; bệnh von, bệnh thối dảnh và các loại bệnh trên thân khác thì tính tỷ lệ % thân, dảnh bị hại).

I.3. Bệnh trên bông (bông lúa):

Cấp 1: < vết bệnh đến 1% hạt bị bệnh.

Cấp 3: > 1 đến 5% hạt bị bệnh.

Cấp 5: > 5 - 25% hạt bị bệnh.

Cấp 7: > 25 - 50% hạt bị bệnh.

Cấp 9: > 50% hạt bị bệnh.

I.4 Bệnh trên quả (bệnh loét sẹo cam, quýt):

Cấp 1: vết bệnh đến 5% diện tích lá, quả có vết bệnh.

Cấp 3: > 5 đến 10% diện tích lá, quả có vết bệnh.

Cấp 5: > 10 đến 15% diện tích lá, quả có vết bệnh.

Cấp 7: > 15 đến 20% diện tích lá, quả có vết bệnh.

Cấp 9: > 20% diện tích lá, quả có vết bệnh.

- Bệnh muội quả lá, bệnh tàn lụi, bệnh xanh quả

Cấp 1: vết bệnh đến 10% diện tích lá, quả, tán cây bị bệnh.

Cấp 3: >10 đến 20% diện tích lá, quả, tán cây bị bệnh.

Cấp 5: > 20 - 30% diện tích lá, quả, tán cây bị bệnh.

Cấp 7: > 30 - 40% diện tích lá, quả, tán cây bị bệnh.

Cấp 9: > 40% diện tích lá, quả, tán cây bị bệnh.

I.5. Bệnh hại cành (bệnh chảy nhựa):

Cấp 1: từ vết bệnh đến 10% diện tích cành 1 tuổi bị bệnh.

Cấp 3: > 10 - 20% diện tích cành 1 tuổi hoặc 10% cành 3 tuổi bị bệnh.

Cấp 5: > 20% diện tích cành 3 tuổi hoặc 10% cành 4 tuổi bị bệnh.

Cấp 7: > 20% cành 4 tuổi hoặc 10% cành cơ bản bị bệnh.

Cấp 9: > 20% cành cơ bản hoặc 50% chu vi vỏ gốc bị bệnh.

II.2. Phân cấp hại đối với loại chích hút rệp, nhện, bọ trĩ…) trên rau màu cây công nghiệp, cây ăn quả…:

Phân theo 3 cấp như sau:

Cấp 1: nhẹ (xuất hiện rải rác).

Cấp 2: trung bình (phân bố dưới 1/3 dảnh, búp, cờ, cây).

Cấp 3: nặng (phân bố trên 1/3 dảnh, búp, cờ, cây).

III.3. Đối với sâu đục thân hại đục cành của cây ăn quả, cây công nghiệp:

Cấp 1: nhẹ (cây có 1 - 2 vết đục hoặc 1 cành bị héo, cây vẫn xanh tốt).

Cấp 2: nhẹ (cây có 3 - 5 vết đục thân hoặc 2 đến 4 cành bị đục, cây phát triển trung bình).

Cấp 3: nặng (dùng tay lắc nhẹ, cây bị gẫy do vết đục của sâu, tán cây vùng héo).

 

PHỤ LỤC 4

Trạm Bảo vệ thực vật……..

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

 

(Mẫu)

THÔNG BÁO TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI 7 NGÀY

(Từ ngày … đến ngày … tháng … năm 200….)

I. TÌNH HÌNH THỜI TIẾT VÀ CÂY TRỒNG

1. Thời tiết

Nhiệt độ trung bình :......................................Cao:.........................Thấp: ........................................

Độ ẩm trung bình: :......................................Cao:......................... Thấp:..........................................

Lượng mưa: tổng số:............................................................................................................

Nhận xét khác: tình trạng thời tiết tốt, xấu, hạn, ngập lụt… ảnh hưởng đến cây trồng.

2. Giai đoạn sinh trưởng của cây trồng và diện tích canh tác

- Vụ lúa ................................................thời gian gieo cấy........................................................

+ Trà sớm............................ diện tích........................ giống.................... GĐST.......................

+ Trà chính vụ....................... diện tích........................ giống.................... GĐST.......................

+ Trà muộn........................... diện tích........................ giống.................... GĐST.......................

- Ngô. Vụ................................diện tích ........................... giống................ sinh trưởng..............

- Rau. Vụ................................diện tích ........................... giống................ sinh trưởng..............

- Đậu đỗ. Vụ......................... diện tích........................ giống..................... sinh trưởng..............

Các cây trồng khác:.................................................................................................................

II. TRƯỞNG THÀNH VÀO BẪY

Loại bẫy :....................

Tên sinh vật gây hại

Số lượng trưởng thành/bẫy

Đêm…

Đêm…

Đêm…

Đêm…

Đêm…

Đêm…

Đêm…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ghi chú: mẫu thông báo này chỉ sử dụng cho Trạm Bảo vệ thực vật huyện.

III. TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI VÀ THIÊN ĐỊCH CHÍNH

Giống cây trồng và giai đoạn sinh trưởng

Tên sinh vật gây hại và thiên địch

Mật độ, tỷ lệ

Tuổi sâu hoặc cấp bệnh phổ biến

Trung bình

Cao

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IV. DIỄN BIẾN CỦA MỘT SỐ SINH VẬT GÂY HẠI VÀ THIÊN ĐỊCH CHỦ YẾU

 

Sinh vật gây hại và thiên địch

Giống và giai đoạn sinh trưởng cây trồng

Tổng số cá thể điều tra

Sâu bệnh

Mật độ, chỉ số

Ký sinh (%)

Chết tự nhiên (%)

1

2

3

4

5

6

N

TT

Trung bình

Cao

Trứng

Sâu non

Nhộng

Trưởng thành

Tổng số

 

0

1

3

5

7

9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

V. DIỆN TÍCH, MẬT ĐỘ VÀ PHÂN BỐ MỘT SỐ ĐỐI TƯỢNG SINH VẬT GÂY HẠI CHÍNH

(Từ ngày …….. đến ngày ……. tháng…….. năm 200……)

 

Số thứ tự

Tên sinh vật gây hại

Giai đoạn sinh trưởng của cây trồng

Mật độ, tỷ lệ (con/m2, %)

Diện tích nhiễm (ha)

Diện tích nhiễm so với cùng kỳ năm trước

Diện tích phòng trừ

Phân bố

Phổ biến

Cao

Tổng số

Nhẹ - Trung bình

Nặng

Mất trắng

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ghi chú: Diện tích nhiễm sinh vật gây hại 7 ngày của một trạm/tỉnh/trung tâm là số liệu tổng hợp, phản ánh tình hình sinh vật gây hại của huyện/tỉnh/vùng mà đơn vị phụ trách.


IV. NHẬN XÉT VÀ ĐỀ NGHỊ

(tình hình sinh vật gây hại; biện pháp xử lý; dự kiến thời gian tới):

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Người tập hợp 

Ngày …… tháng …… năm 200…..

THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

(Ký tên, đóng dấu)

 

PHỤ LỤC 5

Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh….
Trung tâm Bảo vệ thực vật…….

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

 

Kính gửi:

- Cục Bảo vệ thực vật
- Trung tâm Bảo vệ thực vật

 

(Mẫu) THÔNG BÁO

TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI 7 NGÀY VÀ 1 THÁNG
(Từ ngày … tháng … đến ngày … tháng … năm 200...)

I. TÌNH HÌNH THỜI TIẾT VÀ SINH TRƯỞNG CỦA CÂY TRỒNG

1. Thời tiết (tỉnh/vùng):

Nhiệt độ: trung bình:............................................ Cao........................... Thấp ..................................

Ẩm độ: trung bình............................................... Cao............................ Thấp...................................

Lượng mưa (lượng mưa tổng số trong tuần/tháng):

Số giờ nắng (tổng số giờ nắng trong tuần/tháng):

Nhận xét khác: tình trạng thời tiết tốt xấu, hạn, ngập, lụt ảnh hưởng đến cây trồng.

2. Cây trồng và giai đoạn sinh trưởng (giai đoạn mạ, đẻ nhánh, đứng cái, đòng trỗ - thu hoạch)

 Cây lúa

- Trà sớm: ngày gieo cấy........................................... GĐST...................... Diện tích..........................

- Trà chính vụ: ngày gieo cấy...................................... GĐST...................... Diện tích..........................

- Trà muộn: ngày gieo cấy.......................................... GĐST...................... Diện tích..........................

 Cây trồng khác

- Rau:................................................. Diện tích....................... Sinh trưởng......................................

- Đậu đỗ:............................................ Diện tích....................... Sinh trưởng......................................

- Cây ăn quả:...................................... Diện tích....................... Sinh trưởng......................................

- Cây công nghiệp:.............................. Diện tích....................... Sinh trưởng......................................

Ghi chú: Mẫu thông báo này chỉ sử dụng cho Chi cục và Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng.

II. NHẬN XÉT TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI 7 NGÀY VÀ 1 THÁNG QUA (Điền đầy đủ vào bảng thống kê diện tích vào bảng sau):

1. Trên lúa, mạ

Nhận xét đánh giá tình hình sinh vật gây hại ở các giai đoạn (trứng, sâu non, nhộng, trưởng thành) trên đồng ruộng và trưởng thành vào các loại bẫy. So sánh mật độ sâu, tỷ lệ hại, diện tích nhiễm với các năm trước và những năm bị dịch nặng.

2. Cây trồng khác

(Nêu rõ sâu, bệnh tỷ lệ hại diện phân bố trên các cây trồng chính thuộc địa bàn trong tỉnh/vùng quản lý; các chỉ tiêu mật độ sâu, tỷ lệ bệnh thời gian phát sinh cũng tương tự như cây lúa.

III. DỰ KIẾN TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI TRONG THỜI GIAN TỚI:

- Tập trung vào những đối tượng gây hại chính, chủ yếu trên cây lúa và các cây trồng chủ yếu.

- Dự kiến thời gian phát sinh, diện phân bố của sinh vật hại trong thời gian tới.

…

IV. ĐỀ NGHỊ BIỆN PHÁP XỬ LÝ HOẶC CÁC CHỦ TRƯƠNG CẦN TRIỂN KHAI THỰC HIỆN Ở ĐỊA PHƯƠNG:

Đề xuất biện pháp chỉ đạo phòng trừ sinh vật gây hại trên địa bàn tỉnh/vùng

 

 

Nơi nhận:
- Như trên
- Lưu

CHI CỤC TRƯỞNG/GIÁM ĐỐC
TRUNG TÂM BẢO VỆ THỰC VẬT
(Ký tên, đóng dấu)

 


MẪU THỐNG KÊ

DIỆN TÍCH, MẬT ĐỘ VÀ PHÂN BỐ MỘT SỐ ĐỐI TƯỢNG SINH VẬT GÂY HẠI CHÍNH
(Từ ngày …….. đến ngày ……. tháng…….. năm 200……)

Số thứ tự

Tên sinh vật gây hại

Giai đoạn sinh trưởng của cây trồng

Mật độ, tỷ lệ (con/m2, %)

Diện tích nhiễm (ha)

Diện tích nhiễm so với cùng kỳ năm trước

Diện tích phòng trừ

Phân bố

Phổ biến

Cao

Tổng số

Nhẹ - Trung bình

Nặng

Mất trắng

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ghi chú: Mẫu biểu này dùng cho thông báo diện tích 7 ngày/1 tháng.

- Thông báo sinh vật gây hại 7ngày/1 tháng của 1 tỉnh là số liệu tổng hợp, phản ánh tình hình sinh vật gây hại 7 ngày và 1 tháng của các trạm trong tỉnh;

- Thông báo sinh vật gây hại 7 ngày/1 tháng của trung tâm vùng là số liệu tổng hợp, phản ánh tình hình sinh vật gây hại 7 ngày và 1 tháng của các tỉnh trong vùng.

PHỤ LỤC 6

BẢNG TỔNG HỢP TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ DỊCH HẠI

VỤ……………. NĂM………….

Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh:....................................................................................................

Phần 1:

CÂY LÚA

Bảng 1.1: Tình hình sản xuất:

Tổng diện tích gieo cấy:...............................ha, trong đó:

Trà

Thời gian sạ hoặc cấy (ngày, tháng, năm)

Thời gian trỗ (ngày, tháng, năm)

Cơ cấu giống

Diện tích (ha)

% Diện tích gieo cấy

Các giống chủ yếu

Sớm

 

 

 

 

 

Chính vụ

 

 

 

 

 

Muộn

 

 

 

 

 

Nhận xét: Cho nhận xét thời vụ (gieo cấy, thời kỳ trỗ bông…) năm nay có gì đặc biệt so với mọi năm: sớm, muộn, bình thường: như vậy là thuận lợi hay khó khăn.

Ghi chú: ngày có thể ước tính khoảng từ ngày ….. đến ngày …

Bảng 1.2: Diện tích bị ngập úng hoặc bị khô hạn.

Diện tích ngập úng (ha)

Diện tích hạn (ha)

Ghi chú

Tổng số

Cấy dặm lại

Mất trắng

Tổng số

Chuyển cây khác

Mất trắng

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ghi chú: Chi cục có thể bổ sung các yếu tố thời tiết khác ảnh hưởng đến sản xuất của địa phương

Bảng 1.3. Tình hình sinh vật gây hại chính

Tên sinh vật gây hại

Tổng diện tích nhiễm (ha)

Nhiễm nặng (ha)

Diện tích mất trắng (ha)

Diện tích phòng trừ (ha)

Rầy nâu - RLT

 

 

 

 

Cuốn lá nhỏ

 

 

 

 

Đục thân

 

 

 

 

Bọ trĩ

 

 

 

 

Bọ xít dài

 

 

 

 

Sâu năn

 

 

 

 

Sâu phao

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

Bệnh đạo ôn lá

 

 

 

 

Đạo ôn cổ bông

 

 

 

 

Bệnh khô vằn

 

 

 

 

Bệnh bạc lá

 

 

 

 

Bệnh đen hạt

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

Chuột

 

 

 

 

OBV

 

 

 

 

…..

 

 

 

 

Phần 2:

GÂY HẠI CỦA CHUỘT VÀ TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI PHÒNG TRỪ

Bảng 2.1: Diện tích có chuột gây hại (ha):

(Từ ngày 01/12 đến 30/5 hoặc từ 01/6 đến 30/11 hàng năm)

Cây trồng

Tổng diện tích

Diện tích nặng >20%

Diện tích mất trắng

Lúa

 

 

 

Ngô

 

 

 

Cây rau

 

 

 

Đậu, lạc

 

 

 

Mía

 

 

 

Dừa

 

 

 

Các cây khác

 

 

 

…..

 

 

 

Tổng số

 

 

 

Bảng 2.2.: Kết quả diệt chuột (từ 01/12 đến 30/5 hoặc từ 01/6 đến 30/11 hàng năm):

Đợt diệt chuột (ngày, tháng)

Tổng số chuột (con)

Số chuột diệt bằng các biện pháp (con)

Số tiền đã chi cho diệt chuột (đồng)

 

 

Thủ công

Hóa học

Sinh học

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Số mèo nuôi được thêm (từ 01/12 đến 30/5 hoặc từ 01/6 đến 30/11 hàng năm):………con

Tổng số mèo hiện có của tỉnh : .......................................................... con

Số tiền hỗ trợ nuôi mèo:.............................đồng

Số lớp tập huấn:………, số người được tập huấn:………………(từ 01/12 đến 30/5 hoặc từ 01/6 đến 30/11 hàng năm)

Số bẫy đã dùng (bẫy thủ công) (từ 01/12 đến 30/5 hoặc từ 01/6 đến 30/11 hàng năm:…..

Phần 3:

TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI VÀ TRIỂN KHAI PHÒNG TRỪ TRÊN CÁC CÂY TRỒNG KHÁC

Bảng 3.1. Tình hình sinh vật gây hại trên một số cây trồng khác:

Loại cây trồng

Diện tích gieo trồng (ha)

Đối tượng hại chính

Diện tích nhiễm (ha)

Diện tích nhiễm nặng (ha)

Diện tích mất trắng (ha)

Diện tích phòng trừ (ha)

Ghi chú

Ngô

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Đậu tương

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lạc

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Cà phê

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mía

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Cây dừa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Cây ăn quả

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Cây khác

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PHỤ LỤC 7

- Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh…
- Trung tâm Bảo vệ thực vật…

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

 

Kính gửi:

- Cục Bảo vệ thực vật
- Trung tâm Bảo vệ Thực vật vùng

Số……./BVTV-DB

(Mẫu)

DỰ KIẾN TÌNH HÌNH

SINH VẬT GÂY HẠI VỤ ……….…… NĂM……..

I. Dự kiến tình hình thời tiết và sản xuất trong vụ:

1. Nhận định xu hướng thời tiết ảnh hưởng đến:

 

 

 

 

2. Xu hướng sản xuất và cây trồng:

- Cơ cấu giống

 

- Giống lúa:

 

- Phân bón:

 

- Thời vụ:

3. Một số yếu tố khác tác động đến sản xuất vụ (nếu có)

 

II. Tình hình sinh vật gây hại hiện tại:

Tình hình sinh vật gây hại hiện tại, các nguồn sinh vật gây hại liên quan từ vụ trước trên các cây trồng và các ký chủ phụ (nếu có).

III. Dự kiến một số loại sinh vật gây hại chính trên một số cây trồng chính trong vụ:

Dựa trên cơ sở nhận định thời tiết, cây trồng dự kiến thời gian phát sinh, khả năng gây hại, diện phân bố… so sánh với những năm trước và đưa ra nhận định khái quát tình hình sinh vật gây hại nặng, nhẹ hoặc bình thường cho từng đối tượng trên các cây trồng chính của tỉnh hoặc vùng.

Ví dụ như: Trên cây lúa:

1. Sâu đục thân 2 chấm:…

2. Rầy nâu RLT:…

3. Sâu cuốn lá nhỏ:…

4. Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn:…

5. Bệnh khô vằn:…

6. Bệnh đạo ôn:…

7. Bệnh đen lép hạt:….

8. Chuột. OBV:…

IV. Tổ chức thực hiện và chỉ đạo:

- Đối với các đối tượng sinh vật chính gây hại theo dự kiến phát sinh;

- Chuẩn bị cơ sở vật chất, nhân lực; vật lực…

- Các biện pháp chỉ đạo, các chủ trương chính sách cần thiết để hạn chế thiệt hại do sinh vật có khả năng gây ra.

- Các biện pháp khác…

 

CHI CỤC TRƯỞNG/GIÁM ĐỐC TRUNG TÂM

KÝ TÊN

(ĐÓNG DẤU)

Ghi chú: Mẫu Phụ lục này dùng cho các Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng hoàn thành và gửi báo cáo dự kiến cho Cục, Trung tâm trước các vụ sản xuất 20 ngày.

 

PHỤ LỤC 8

KÍCH THƯỚC MỘT SỐ DỤNG VỤ TRA

a) Vợt tra

b) Khay điều tra

c) Khung điều tra

d) Hố điều tra

Ghi chú: mẫu bẫy đèn không thay đổi kích thước như mẫu quy định cũ

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng việt:

1. Viện Bảo vệ thực vật: Phương pháp điều tra, đánh giá sâu, bệnh, cỏ dại hại lúa tập II, NXBNN, HN, 1998, 54 tr.

2. Viện Bảo vệ thực vật: Phương pháp điều tra đánh giá sâu, bệnh, cỏ dại, chuột hại cây trồng cạn tập III, NXBNN, HN, 1999, 80tr.

3. Viện Bảo vệ thực vật: Kết quả điều tra bệnh cây 1967- 1968 NXBNT, 202 tr.

4. Viện Bảo vệ thực vật: Kết quả điều tra côn trùng 1967 - 1968 NXBNT, 580 tr.

5. Viện Bảo vệ thực vật: Kết quả điều tra côn trùng và bệnh cây ở các tỉnh miền Nam 1977 - 1978 NXBNN, 358 tr.

6. Viện Bảo vệ thực vật: Kết quả điều tra côn trùng và bệnh hại cây ăn quả ở Việt Nam 1997 - 1998 NXBNT, 164 tr.

Tiếng Anh:

Ministry of agriculture and food Bureau of plant industry Philippine - German crop protection programme, 1985, 25 tr.

HIỆU LỰC VĂN BẢN

Quyết định 82/2003/QĐ-BNN ban hành Tiêu chuẩn ngành “quy định về công tác điều tra phát hiện sinh vật hại cây trồng” do Bộ trưởng Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn ban hành

  • Số hiệu: 82/2003/QĐ-BNN
  • Loại văn bản: Quyết định
  • Ngày ban hành: 04/09/2003
  • Nơi ban hành: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
  • Người ký: Bùi Bá Bổng
  • Ngày công báo: Đang cập nhật
  • Số công báo: Số 156
  • Ngày hiệu lực: Kiểm tra
  • Tình trạng hiệu lực: Kiểm tra
Tải văn bản