1. Kết quả đạt được

Công tác trồng và phát triển rừng đã được cấp ủy, chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, đã bám sát mục tiêu nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh và cụ thể hóa bằng các chương trình hành động, kế hoạch, nghị quyết chuyên đề để tổ chức thực hiện.

Đến hết tháng 9/2022, diện tích rừng trồng tập trung trong 02 năm 2021 và 2022 đạt 9.495,4ha1; trồng rừng phân tán đạt 1.643,337 ha2; bước đầu đã làm thay đổi nhận thức của người dân trong việc trồng và phát triển rừng gắn với phát triển kinh tế - xã hội; ý thức bảo vệ, gìn giữ rừng được nâng lên rõ rệt, giảm thiểu lối suy nghĩ tự do khai thác rừng cũng như các hành vi xâm hại rừng.

Một số chủ rừng là tổ chức nhà nước đã chủ động kêu gọi xã hội hóa trồng rừng trong nội bộ đơn vị, liên doanh liên kết với người dân địa phương để phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, góp phần thực hiện Đề án “Trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025” của Thủ tướng Chính phủ, tạo sinh kế bền vững cho người lao động, người dân sống gần rừng.

2. Những hạn chế, bất cập và nguyên nhân

2.1. Những hạn chế, bất cập

- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền ở một số địa phương chưa được thường xuyên, quyết liệt. Tình trạng chồng lấn đất canh tác, xâm lấn rừng để lấy đất sản xuất ở một số địa phương chưa được giải quyết dứt điểm. Một số nơi báo cáo người dân trồng rừng trên đất trống nhưng khi giám sát, đối chiếu với kết quả kiểm kê rừng năm 2014 và bản đồ theo dõi kết quả diễn biến hiện trạng rừng (có tích hợp bản đồ quy hoạch 3 loại rừng) thì đó lại là diện tích rừng tự nhiên (hiện trạng không còn rừng) hoặc đất ngoài quy hoạch 3 loại rừng3.

- Việc rà soát quỹ đất trồng rừng ở một số địa phương còn chậm và chưa sát thực tế4. Một số địa phương chưa quan tâm triển khai phương án xử lý đất chồng lấn, đất lấn chiếm trong lâm phần các đơn vị chủ rừng giao về cho địa phương sử dụng5.

- Công tác lập hồ sơ, thực hiện quy trình triển khai dự án lâm nghiệp có nơi còn chậm6. Việc phối hợp giữa cấp xã với người dân có lúc, có nơi chưa đồng bộ, chưa đảm bảo quy trình kỹ thuật trồng rừng; có nơi cấp cây giống không đúng thời vụ trồng rừng, hỗ trợ cây giống nhưng không hỗ trợ phân bón và thuốc bảo vệ thực vật kèm theo hoặc trồng xong mới hỗ trợ phân bón, thuốc BVTV,... dẫn đến diện tích rừng trồng và cây phân tán có tỷ lệ cây sống đạt thấp7.

- Hoạt động kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy trình trồng rừng, chất lượng giống cây trồng và xuống giống tại một số địa phương, đơn vị chưa kịp thời, chặt chẽ8; có địa phương để người dân trồng rừng trên đất đang trồng cây nông nghiệp9 dẫn đến khi thu hoạch sản phẩm nông nghiệp làm giảm chất lượng, diện tích rừng trồng.

- Công tác nghiệm thu, thanh quyết toán và lưu trữ hồ sơ có nơi chưa đảm bảo quy định10.

2.2. Nguyên nhân

1. Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo:

- Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đến với người dân và cộng đồng dân cư, nhất là cộng đồng dân cư sống gần rừng để mọi người hiểu, chấp hành nghiêm quy định và tích cực tham gia bảo vệ, phát triển rừng.

- Sớm khắc phục những hạn chế bất cập; đồng thời làm rõ và có biện pháp xử lý về trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến những hạn chế, bất cập và nguyên nhân chủ quan nêu tại khoản 2 Điều 1 nghị quyết này.

- Thường xuyên kiểm tra, quản lý chặt chẽ diện tích rừng và đất lâm nghiệp, không để xảy ra tình trạng trồng rừng trên đất rừng, đất ngoài quy hoạch 3 loại rừng.

- Chỉ đạo làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các địa phương, đơn vị, tổ chức không cập nhật kịp thời diễn biến rừng trong thời gian từ năm 2014 đến nay12.

- Đẩy nhanh tiến độ rà soát, điều chỉnh phân loại rừng và đất lâm nghiệp; thường xuyên cập nhật diễn biến rừng, bảo đảm đúng thực tế và bản đồ quy hoạch 3 loại rừng để quản lý, bảo vệ theo đúng quy định pháp luật13; thực hiện số hóa dữ liệu quản lý rừng đúng với hiện trạng rừng. Tích hợp kết quả rà soát, phân loại rừng vào quy hoạch tỉnh, quy hoạch lâm nghiệp quốc gia, bảo đảm phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh.

- Xây dựng quy hoạch vùng trồng rừng gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị ngành lâm nghiệp. Nghiên cứu cơ chế để các đơn vị, chủ rừng liên doanh, liên kết với các tổ chức kinh tế ngoài quốc doanh để phát triển kinh tế lâm nghiệp.

- Hàng năm giao chỉ tiêu kế hoạch trồng rừng phải phù hợp với thực tế và khả năng của từng địa phương, đơn vị. Kịp thời kiểm tra, giám sát, hướng dẫn công tác trồng rừng, trồng cây phân tán; thực hiện tốt việc trồng dặm, chăm sóc sau khi trồng và việc kiểm tra, đánh giá chất lượng rừng trồng qua các năm; có biện pháp khắc phục các diện tích rừng chưa đạt yêu cầu, đảm bảo diện tích rừng đã trồng năm 2021, 2022 phải thành rừng theo quy định. Cập nhật đưa các diện tích rừng trồng đã thành rừng của người dân ở các địa phương14 vào lưu vực được hưởng chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng.

- Tổ chức thanh tra công tác trồng rừng năm 2021, 2022 tại một số đơn vị, địa phương thực hiện không đúng quy trình trồng rừng, rừng trồng có tỷ lệ cây sống đạt thấp.

- Huy động, lồng ghép các nguồn lực (nhất nguồn kinh phí trồng rừng thay thế, dịch vụ môi trường rừng, nguồn xã hội hóa,...) để phát triển rừng, nâng độ che phủ rừng trên địa bàn tỉnh đến năm 2025 đạt trên 64%.

- Chỉ đạo xử lý dứt điểm tình trạng đất chồng lấn; đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, tổ chức, nhất là các khu vực có diện tích đất chồng lấn, đất của nông lâm trường đã thu hồi giao về địa phương quản lý và diện tích người dân đã canh tác trước năm 2014 nhưng kết quả kiểm kê rừng năm 2014 và theo dõi diễn biến tài nguyên rừng hàng năm vẫn xác định là đất có rừng

- Sớm kiến nghị với Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét điều chỉnh, ban hành quy định thay thế một số chính sách hỗ trợ phát triển lâm nghiệp đến nay đã hết hiệu lực thi hành, không còn phù hợp15; ban hành chính sách hỗ trợ đối với những người làm công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng ở cấp cơ sở.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, các chủ rừng thực hiện nghiêm công tác theo dõi, cập nhật đầy đủ, kịp thời, chính xác hiện trạng, diễn biến tài nguyên rừng theo quy định.

- Định kỳ, đột xuất tổ chức kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc quản lý, bảo vệ rừng của các địa phương, đơn vị, chủ rừng và việc triển khai các dự án, công trình16 do cấp huyện, xã thực hiện liên quan đến rừng và đất lâm nghiệp. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoặc tham mưu cấp thẩm quyền xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định.

- Tăng cường công tác quản lý nhà nước về chất lượng giống cây lâm nghiệp, ưu tiên sử dụng giống cây bản địa, chất lượng cao để trồng rừng. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào các hoạt động lâm sinh, sử dụng công nghệ thông tin trong theo dõi diễn biến tài nguyên rừng và quản lý đất, rừng.

- Phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu UBND tỉnh tiếp tục giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng thực hiện các dịch vụ công17 đối với một số hoạt động lâm nghiệp để các đơn vị chủ rừng triển khai thực hiện như: Đặt hàng trồng rừng thay thế đối với diện tích trồng và phát triển rừng phòng hộ,...

- Làm tốt việc theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát và hướng dẫn trồng, chăm sóc rừng trồng; kịp thời tổng hợp, báo cáo tiến độ và đề xuất với cơ quan có thẩm quyền kịp thời xử lý các khó khăn, vướng mắc, bảo đảm diện tích rừng đã trồng đủ điều kiện thành rừng.

3. Sở Tài nguyên và Môi trường

- Có kế hoạch cụ thể để kiểm tra, giám sát bảo đảm các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, rừng tại các địa phương, đơn vị và các chủ rừng được thực hiện theo đúng quy định pháp luật.

- Tổ chức rà soát, đo đạc, cắm mốc ranh giới phân định các loại đất, rừng và lập bản đồ địa chính, thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, rừng đã giao cho các chủ rừng quản lý, bảo vệ theo đúng quy định.

4. UBND các huyện, thành phố

- Thường xuyên theo dõi hiện trạng, cập nhật diễn biến rừng (phù hợp bản đồ quy hoạch 3 loại rừng) trên địa bàn theo đúng quy định. Rà soát, làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để nâng cao vai trò, trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu các địa phương, tổ chức thuộc quyền trong thực hiện Luật Lâm nghiệp.

- Tăng cường các biện pháp nhằm quản lý, bảo vệ tốt diện tích rừng hiện có. Tổ chức xác định chính xác ranh giới, diện tích rừng tự nhiên, rừng trồng đã giao cho các địa phương quản lý; kiểm tra, rà soát và phân loại toàn bộ các diện tích đất người dân đang sử dụng nằm trong diện tích quy hoạch đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng để kiến nghị, đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định.

- Rà soát, xác định vị trí, ranh giới, diện tích đất đã thực hiện các dự án trồng rừng trên địa bàn, kịp thời điều chỉnh đảm bảo quy hoạch đất lâm nghiệp, kết quả theo dõi diễn biến rừng hàng năm (đã cập nhật bản đồ quy hoạch 3 loại rừng).

- Kiểm tra, quản lý diện tích đất rừng đã được quy hoạch, rà soát cụ thể, chính xác quỹ đất có khả năng trồng rừng giai đoạn 2021-2025 để xây dựng kế hoạch phát triển lâm nghiệp hàng năm.

- Xây dựng phương án sử dụng đất đã thu hồi bàn giao về địa phương quản lý18 gắn với giải quyết việc chồng lấn đất canh tác nông nghiệp của người dân với đất lâm nghiệp theo quy định của pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân thiếu đất sản xuất ổn định đời sống.

- Lồng ghép các nguồn vốn, kinh phí hợp pháp và các nguồn lực có cùng mục tiêu để phát triển rừng. Tổ chức phê duyệt dự án trồng rừng đúng tiến độ, thực hiện hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch trồng rừng được giao. Làm tốt công tác quản lý, bảo vệ, chăm sóc rừng trồng, cây phân tán; kịp thời trồng dặm bổ sung, đảm bảo mật độ và thành rừng theo quy định. Làm rõ trách nhiệm và có biện pháp xử lý đối với cá nhân, tổ chức trồng rừng nhưng không thành rừng và không theo dõi, cập nhật kịp thời diễn biến, hiện trạng rừng, gây khó khăn cho công tác quản lý, bảo vệ rừng.

- Thành lập các tổ công tác chỉ đạo trồng rừng từ huyện tới xã để hướng dẫn trình tự, thủ tục chuẩn bị và kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để các dự án hỗ trợ trồng rừng sản xuất được thực hiện hiệu quả và đúng quy trình, quy định.

- Tăng cường công tác giao đất, giao rừng cho cộng đồng dân cư quản lý. Tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia bảo vệ và phát triển rừng, hình thành các cộng đồng quản lý, bảo vệ rừng gắn với phong tục, tập quán truyền thống văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số gắn với hỗ trợ sinh kế và phát triển kinh tế rừng, hưởng lợi trực tiếp từ diện tích rừng được giao.

- Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát, khẩn trương bàn giao diện tích rừng và đất lâm nghiệp do Ủy ban nhân dân dân cấp xã đang quản lý về các đơn vị chủ rừng để quản lý, bảo vệ theo quy định.

- Chỉ đạo UBND các xã, chủ rừng thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn. Phát huy phong trào xã hội hóa trồng rừng, trồng cây xanh ở các khu dân cư,...

1. Giao Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức triển khai thực hiện.

2. Giao Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, các Ban của Hội đồng nhân dân tỉnh, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh và đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh thường xuyên giám sát và tổ chức tái giám sát việc thực hiện Nghị quyết này. Ban Kinh tế - Ngân sách Hội đồng nhân dân tỉnh chủ động theo dõi, kịp thời đôn đốc thực hiện và báo cáo kết quả việc thực hiện đến Thường trực Hội đồng nhân dân trước ngày 15/8/2023.

3. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các đoàn thể chính trị-xã hội vận động quần chúng, đoàn viên, hội viên trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình tích cực thực hiện và giám sát việc thực hiện.

Nghị quyết này đã được Hội đồng nhân dân tỉnh Kon Tum Khóa XII Kỳ họp chuyên đề thông qua ngày 25 tháng 4 năm 2023./.