KẾ HOẠCH

PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẬP THỂ TỈNH ĐIỆN BIÊN NĂM 2018

Thực hiện công văn số 6801/BKHĐT-HTX ngày 21/8/2017 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế tập thể năm 2018;

Căn cứ kế hoạch phát triển kinh tế tập thể tỉnh Điện Biên 5 năm 2016- 2020 và tình hình phát triển kinh tế tập thể tỉnh Điện Biên 6 tháng đầu năm và ước thực hiện cả năm 2017, UBND tỉnh Điện Biên xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế tập thể năm 2018 với các nội dung như sau:

Phần thứ nhất

ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẬP THỂ NĂM 2017

I. ĐÁNH GIÁ CHUNG

1. Đánh giá về tình hình thực hiện 7 nguyên tắc của hợp tác xã

a) Nguyên tắc tự nguyện

Các hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Điện Biên được thành lập trên tinh thần tự nguyện. Khi có nhu cầu hợp tác, nhu cầu sử dụng dịch vụ của hợp tác xã, các cá nhân, hộ gia đình tự nguyện thành lập, gia nhập hợp tác xã. Khi không còn nhu cầu hợp tác, sử dụng dịch vụ của hợp tác xã, thành viên hợp tác xã tự nguyện ra khỏi hợp tác xã, chấm dứt tư cách thành viên. Việc trở thành thành viên hợp tác xã, chấm dứt tư cách thành viên không bị bắt buộc.

b) Nguyên tắc kết nạp rộng rãi thành viên

Xác định thành viên hợp tác xã là cốt lõi, là đối tác, là khách hàng của hợp tác xã, không có thành viên sẽ không tồn tại hợp tác xã; Đối với hợp tác xã việc phát triển thành viên là tăng cường nguồn lực, tăng cường thị trường, sử dụng dịch vụ, sản phẩm của hợp tác xã nên các hợp tác xã tỉnh Điện Biên không hạn chế về số lượng thành viên. Tuy nhiên do đặc thù các hợp tác xã tỉnh Điện Biên có quy mô nhỏ, hiệu quả hoạt động chưa cao nên hầu hết các HTX chỉ có 7 đến 10 thành viên. Chỉ những hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp mới kết nạp được nhiều thành viên tham gia như : HTX dịch vụ nông nghiệp Thanh Chăn, HTX dịch vụ nông nghiệp Thanh Xương thu hút trên 1 nghìn thành viên tham gia.

c) Nguyên tắc quản lý dân chủ

Dân chủ trong quản lý đã được các hợp tác xã quan tâm và phát huy. Thành viên hợp tác xã có quyền bình đẳng trong việc quyết định tổ chức, quản lý và hoạt động của hợp tác xã; được cung cấp thông tin về hoạt động sản xuất, kinh doanh, tài chính, phân phối thu nhập và những nội dung khác theo quy định của điều lệ.

d) Nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm

Đa số các hợp tác xã trên địa bàn tỉnh đã tự chủ, tự chịu trách nhiệm về việc tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh trước pháp luật và trước hợp tác xã, trước thành viên hợp tác xã và cộng đồng xã hội. Một số HTX thành lập từ 2010 trở về trước, hoạt động không hiệu quả nhưng vẫn mang nặng tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, mặc dù không còn hoạt động nhưng vẫn không thực hiện thủ tục giải thể dù đã được cơ quan quản lý nhà nước đôn đốc, hướng dẫn thủ tục giải thể.

đ) Nguyên tắc gắn kết về kinh tế của thành viên

Các thành viên HTX đã sử dụng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã theo cam kết tại hợp đồng dịch vụ và theo quy định của điều lệ; việc phân chia lợi nhuận đã được các hợp tác xã dựa trên mức độ sử dụng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã.

e) Nguyên tắc giáo dục, đào tạo và thông tin

Công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán bộ quản lý HTX, thành viên và người lao động trong hợp tác xã đã được quan tâm. Một số HTX đã đầu tư về kinh phí và cử cán bộ chủ chốt, thành viên, lao động làm việc thường xuyên cho HTX đi đào tạo nhằm nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ năng làm việc.

g) Nguyên tắc phát triển cộng đồng

Việc quan tâm, chăm lo về vật chất, động viên về tinh thần, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho thành viên đã được nhiều hợp tác xã quan tâm. Các hợp tác xã đã góp phần quan trọng vào việc mở rộng giao lưu hàng hóa, khai thác các tiềm năng sẵn có của địa phương, góp phần thực hiện các chính sách xã hội đối với đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên tính liên kết giữa các hợp tác xã với nhau nhằm phát triển phong trào hợp tác xã trên địa bàn tỉnh còn hạn chế.

2. Đánh giá dựa trên các chỉ tiêu về hoạt động sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã

a) Về số lượng, doanh thu và thu nhập của hợp tác xã, tổ hợp tác

Dự ước năm 2017, tỉnh Điện Biên có số lượng, doanh thu và thu nhập của hợp tác xã, tổ hợp tác như sau:

- Tổng số hợp tác xã trên địa bàn là 205 hợp tác xã (HTX) (trong đó: thành lập mới 20 HTX, chuyển đổi sang hoạt động theo Luật HTX năm 2012 là 25 HTX, giải thể 6 HTX, 65 HTX không hoạt động phải thực hiện giải thể), đạt 100% so với mục tiêu kế hoạch năm 2017 về thành lập mới HTX;

- Tổng số tổ hợp tác (THT) của tỉnh là 391 THT trong đó thành lập mới 20 THT, đạt 104% so với mục tiêu kế hoạch năm 2017;

- Doanh thu bình quân của HTX là 1.621 triệu đồng (trong đó bao gồm doanh thu đối với thành viên là 800 triệu đồng và doanh thu đối với thị trường bên ngoài thành viên là 821 triệu đồng); đạt 100 % so với mục tiêu kế hoạch năm 2017;

- Doanh thu bình quân của THT là 90 triệu đồng, đạt 134% so với mục tiêu kế hoạch năm 2017;

- Lãi bình quân của một HTX là 85 triệu/năm, tỷ suất lãi/vốn của HTX là 4,97% đạt 94 % so với mục tiêu kế hoạch năm 2017;

- Lãi bình quân của một THT là 21 triệu đồng/năm đạt 91 % so với mục tiêu kế hoạch năm 2017.

b) Về thành viên, lao động của hợp tác xã, tổ hợp tác

- Tổng số thành viên của HTX là 18.431 người (trong đó: số lượng thành viên mới gia nhập là 200 người; rút khỏi HTX do giải thể là 3.223 người); đạt 130 % so với mục tiêu kế hoạch năm 2017;

- Tổng số thành viên của THT là 3.432 người (trong đó số lượng thành viên mới thu hút là 100 người, rút khỏi THT là 61 người); đạt 99% so với mục tiêu kế hoạch năm 2017;

- Tổng số lao động làm việc thường xuyên trong HTX là 19.466 người (trong đó lao động đồng thời là thành viên HTX là 18.431 người), đạt 130% so với mục tiêu kế hoạch năm 2017;

- Tổng số lao động làm việc thường xuyên trong THT là 3.432 người (trong đó lao động đồng thời là thành viên THT là 3.432 người), đạt 99% so với mục tiêu kế hoạch năm 2017

- Thu nhập bình quân của thành viên HTX, THT là 23 triệu đồng/năm, thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong HTX, THT là 21 triệu đồng/năm, đạt 100 % so với mục tiêu kế hoạch năm 2017.

c) Về trình độ cán bộ quản lý hợp tác xã, tổ hợp tác

Tổng số cán bộ quản lý HTX là 652 người. Trong đó:

- Tổng số cán bộ quản lý HTX đạt trình độ sơ cấp, trung cấp là 312 người, đạt 127% so với mục tiêu kế hoạch năm 2017;

- Tổng số cán bộ quản lý HTX đạt trình độ cao đẳng, đại học là 44 người, đạt 222% so với mục tiêu kế hoạch năm 2017.

II. ĐÁNH GIÁ THEO LĨNH VỰC

1. Lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp

- Năm 2017, tỉnh Điện Biên có 127 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản với 16.239 thành viên tham gia; Doanh thu bình quân của HTX nông, lâm, thủy sản là 735 triệu đồng/năm; lợi nhuận bình quân là 100 triệu đồng; thu nhập bình quân của thành viên và người lao động trong HTX đạt mức 23 triệu đồng/năm.

- Tỉnh có 269 THT hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản với 2.732 thành viên. Tổng số lao động thường xuyên trong tổ hợp tác là 2.732 người; doanh thu bình quân của THT hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản ước đạt 75 triệu đồng/năm; lãi bình quân của THT ước đạt 19 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân của thành viên ước đạt 19 triệu đồng/người/năm.

- Các HTX, THT hoạt động trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp chiếm nhiều nhất trong tổng số HTX, THT trong toàn tỉnh. Hoạt động của các HTX nông nghiệp tiếp tục được duy trì và có bước phát triển, từng bước khẳng định HTX là vai trò nền tảng trong tổ chức lại sản xuất ở nông thôn, tạo việc làm, thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nhiều HTX làm đầu mối trong việc chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.

Năm 2017, một số HTX đã tổ chức các ngành nghề kinh doanh mới, phát huy lợi thế của tỉnh như: trồng, chế biến kinh doanh cà phê, mắc ca...

2. Lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp

Toàn tỉnh có 21 HTX hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp với 1.093 thành viên tham gia. Doanh thu trung bình của HTX công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp là 1.200 triệu đồng, lợi nhuận trung bình của hợp tác xã là 78 triệu đồng. Thu nhập bình quân một lao động làm việc thường xuyên trong HTX là 22 triệu đồng/năm.

Đến hết năm 2017, toàn tỉnh có 28 THT hoạt động trong lĩnh vực công - thương với 301 thành viên. Doanh thu bình quân của 1 THT ước đạt 73 triệu đồng/năm; lãi bình quân của THT ước đạt 20 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân của thành viên ước đạt 18 triệu đồng/người/năm.

Các HTX, THT hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp đã tập trung huy động vốn, đầu tư đổi mới trang thiết bị, đổi mới công nghệ nhằm nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh; chú trọng đa dạng hóa và cải tiến mẫu mã sản phẩm cung cấp ra thị trường, do đó đã đem lại hiệu quả trong sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm cho thành viên và người lao động. Bên cạnh những ngành nghề hiện có, ngành nghề sản xuất các mặt hàng dân tộc truyền thống, làng nghề đã được các hợp tác xã quan tâm và phát triển.

3. Lĩnh vực xây dựng

Toàn tỉnh có 38 HTX hoạt động trong lĩnh vực xây dựng với 459 thành viên. Doanh thu trung bình của HTX xây dựng là 1.600 triệu đồng, lợi nhuận trung bình của HTX hoạt động trong lĩnh vực xây dựng là 120 triệu đồng. Thu nhập bình quân một thành viên HTX và lao động làm việc thường xuyên trong HTX là 33 triệu đồng/năm.

Toàn tỉnh có 26 THT hoạt động trong lĩnh vực xây dựng với 195 thành viên. Doanh thu bình quân của THT xây dựng ước đạt 77 triệu đồng/năm; lãi bình quân của THT ước đạt 21 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân của thành viên ước đạt 19 triệu đồng/người/năm.

Các HTX, THT đã tập trung huy động vốn, đầu tư phương tiện vận tải, máy móc thiết bị phục vụ cho khai thác, sản xuất và thi công công trình. Song do hầu hết các HTX, THT xây dựng có quy mô nhỏ, còn thiếu vốn và kinh nghiệm quản lý, thiếu cán bộ kỹ thuật và thợ lành nghề, đội ngũ lao động chưa được đào tạo nên chủ yếu thực hiện những công trình dân dụng nhỏ lẻ ở vùng sâu, vùng xa, vốn đầu tư không lớn, thời gian thi công ngắn, chưa đủ năng lực cạnh tranh, tham gia đấu thầu các công trình lớn của địa phương.

4. Lĩnh vực thương mại

Toàn tỉnh có 14 HTX hoạt động trong lĩnh vực thương mại với 463 thành viên. Doanh thu trung bình của hợp tác xã thương mại là 1.000 triệu đồng, lợi nhuận trung bình của hợp tác xã là 90 triệu đồng. Thu nhập bình quân một lao động làm việc thường xuyên trong HTX là 24 triệu đồng/năm.

Toàn tỉnh có 24 THT hoạt động trong lĩnh vực thương mại với 172 thành viên. Doanh thu trung bình của THT thương mại là 1.000 triệu đồng, lợi nhuận trung bình của hợp tác xã là 73 triệu đồng. Thu nhập bình quân một lao động làm việc thường xuyên trong HTX là 20 triệu đồng/năm.

Các HTX, THT thương mại đã tập trung huy động tăng nguồn vốn kinh doanh, nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng thị trường tiêu thụ ở các tỉnh, đang dần tạo thương hiệu và chỗ đứng trên thị trường. Một số HTX còn tổ chức hoạt động nhiều ngành nghề khác như: Dịch vụ vận tải, thu mua chế biến nông, lâm sản, kinh doanh vật liệu xây dựng, nhà hàng ăn uống.

5. Lĩnh vực vận tải và lĩnh vực khác

Toàn tỉnh có 5 HTX vận tải hành khách - hàng hóa với 177 thành viên tham gia. Doanh thu trung bình của hợp tác vận tải đạt 2.500 triệu đồng, lợi nhuận trung bình của hợp tác xã là 260 triệu đồng. Thu nhập bình quân một thành viên hợp tác xã, một lao động làm việc thường xuyên trong HTX là 55 triệu đồng/năm.

Các HTX vận tải ngày càng có vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa và đi lại của nhân dân. Đóng góp của các HTX vận tải đáp ứng gần 50% nhu cầu vận chuyển hành khách của tỉnh. Các HTX vận tải luôn năng động, tích cực huy động các nguồn vốn đầu tư để đổi mới, nâng cấp phương tiện vận tải hiện đại, đổi mới phương thức quản lý và phong cách phục vụ hành khách, đồng thời chủ động khai thác thêm nhiều luồng tuyến mới, do vậy thị phần của các HTX vận tải ngày càng được mở rộng, sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao, đời sống thành viên, người lao động ngày càng được nâng lên.

Toàn tỉnh có 25 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực khác với 1.075 thành viên, đây chủ yếu là các chi hội dùng nước. Doanh thu bình quân của tổ hợp tác ước đạt 61 triệu đồng/năm; lãi bình quân của tổ hợp tác ước đạt 18 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân của thành viên ước đạt 16 triệu đồng/người/năm.

III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VÀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẬP THỂ

1. Kết quả triển khai Luật và các văn bản hướng dẫn

Nhằm đẩy mạnh triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Hợp tác xã năm 2012, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 469/QĐ-UBND ngày 17/6/2015, phê duyệt Kế hoạch phát triển kinh tế tập thể tỉnh Điện Biên 5 năm giai đoạn 2016-2020, Quyết định số 1433/QĐ-UBND ngày 14/11/2016 về việc phê duyệt Đề án phát triển kinh tế tập thể tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016-2020; Quyết định số 370/QĐ-UBND ngày 24/4/2017 về việc thành lập Ban Chỉ đạo phong trào thi đua “Đổi mới, phát triển các hợp tác xã nông nghiệp góp phần thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới” đến năm 2020; Kế hoạch số 2196/KH-BCĐ ngày 14/8/2017 thực hiện phong trào thi đua “Đổi mới, phát triển các hợp tác xã nông nghiệp góp phần thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới” đến năm 2020.

Công tác tuyên truyền các chủ trương chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về kinh tế tập thể tới cán bộ, nhân dân tiếp tục được các cấp ủy, tổ chức Đảng, các cấp chính quyền, ban ngành đoàn thể được quan tâm và được tổ chức dưới các hình thức: Tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng (Báo Điện Biên Phủ, Đài phát thanh- truyền hình tỉnh), cung cấp các tin bài cho báo chí.

2. Công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể

Do số lượng hợp tác xã không nhiều, đồng thời các Sở cũng như các huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh hiện nay còn đang rất khó khăn về biên chế nên các sở: Kế hoạch và Đầu tư; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (hai cơ quan được UBND tỉnh phân công theo dõi hợp tác xã cấp tỉnh) và UBND các huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh không bố trí cán bộ chuyên trách mà bố trí cán bộ kiêm nhiệm ở cơ quan, địa phương mình để thực hiện nhiệm vụ theo dõi, quản lý, giám sát và báo cáo hoạt động của hợp tác xã. Tổng số toàn tỉnh có 25 cán bộ kiêm nhiệm (10 đơn vị huyện, thị xã, thành phố, mỗi đơn vị có 2 cán bộ; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 2 cán bộ; Sở Kế hoạch và Đầu tư 3 cán bộ).

Hàng năm Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể tỉnh đã tổng kết, đánh giá và rút kinh nghiệm về quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể. Liên minh hợp tác xã và các cơ quan chức năng có liên quan đã thường xuyên kiểm tra, nắm tình hình việc thực hiện Luật Hợp tác xã. Qua quá trình kiểm tra, nắm tình hình thấy: Các HTX đã được thành lập và đăng ký kinh doanh theo đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật về HTX; Thành viên HTX là cá nhân, hộ gia đình có năng lực hành vi dân sự, tự nguyện góp vốn, góp sức tham gia thành lập HTX, đa số các hợp tác xã đều tổ chức đại hội thành viên đúng quy định, thông qua việc kiểm tra, nắm tình hình kịp thời phát hiện những sai sót và nhắc nhở, yêu cầu các hợp tác xã khắc phục những tồn tại.

3. Kết quả triển khai chính sách hỗ trợ, ưu đãi hợp tác xã

- Chính sách đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực: Bằng nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nhằm thực hiện tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất. Năm 2017, tỉnh Điện Biên dự kiến tổ chức vào đầu quý IV 03 lớp bồi dưỡng cho cán bộ HTX với 60 học viên tham gia, kinh phí thực hiện 100 triệu đồng.

- Tỉnh đã giao Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Ban thông tin và tuyên truyền Liên minh HTX Việt Nam tổ chức 2 lớp tập huấn tuyên truyền về luật BHXH, BHYT cho các thành viên HTX trên địa bàn tỉnh với số lượng 300 người tham gia.

- Chính sách xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường: Năm 2017, tỉnh đã tư vấn cho 01 HTX xây dựng dự án cánh đồng lớn liên kết sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn sản xuất gạo chất lượng cao (HTX dịch vụ tổng hợp Thanh Yên); Hỗ trợ 01 cán bộ HTX tham gia hội thảo giải pháp thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm tại tỉnh Quảng Ninh.

Tỉnh đã giao Liên minh HTX tỉnh tổ chức đoàn tham gia Hội chợ hàng Nông sản, tiểu thủ công nghiệp của Hợp tác xã, Liên hiệp HTX và Doanh nghiệp Việt Nam lần thứ Nhất do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức tại Hà Nội nhân dịp tổ chức Hội nghị các Bộ trưởng HTX khu vực Châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 10; tham gia 01 hội chợ tại tỉnh Udomxay nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Tổng số có 3 HTX tham gia với tổng kinh phí hỗ trợ là 72 triệu đồng. Bên cạnh đó, tỉnh còn cung cấp thông tin về thị trường và xúc tiến thương mại cho các HTX. Thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại, tạo điều kiện cho các HTX thành viên từng bước khẳng định được thương hiệu sản phẩm, mở rộng thị trường, góp phần nâng cao năng lực hoạt động của HTX và đời sống của thành viên, người lao động trong HTX.

- Chính sách tiếp cận vốn và quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã: Nhằm tạo việc làm và thu nhập ổn định cho thành viên và người lao động trong các HTX, tạo điều kiện cho HTX có dự án đầu tư mới, đầu tư mở rộng năng lực sản xuất, kinh doanh được vay vốn tín dụng đầu tư phát triển. Năm 2017, có 7 HTX được tiếp cận vốn và quỹ hỗ trợ phát triển HTX với số tiền 910 triệu đồng.

- Chính sách thành lập mới hợp tác xã: Nhằm hỗ trợ các HTX thành lập mới, Liên minh HTX tỉnh đã thường xuyên phối hợp với phòng Tài chính - Kế hoạch các huyện, thị xã, thành phố hỗ trợ và hướng dẫn các HTX xây dựng điều lệ, phương án sản xuất kinh doanh; hướng dẫn và thực hiện các thủ tục thành lập, đăng ký và tổ chức hoạt động của HTX; Cung cấp thông tin, tư vấn về quy định pháp luật cho các HTX.

- Chính sách ưu đãi tín dụng: Có 8 hợp tác xã được vay vốn ưu đãi với số tiền 3.814 triệu đồng.

- Chính sách giao đất, cho thuế đất: Nhằm tạo điều kiện cho các hợp tác xã có đất để xây dựng trụ sở, nhà kho, sân phơi, cơ sở dịch vụ trực tiếp phục vụ thành viên sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, thuê đất để phát triển sản xuất kinh doanh. Năm 2017 có 5 HTX được giao đất không thu tiền sử dụng đất với tổng diện tích đất là 4.500 m², có 4 HTX được thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm với tổng diện tích đất thuê là 4.000 m².

- Chính sách hỗ trợ vốn, giống khi gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh: Năm 2017 tỉnh đã hỗ trợ vốn, giống cho các hợp tác xã gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh với số tiền 953 triệu đồng.

4. Kết quả đăng ký lại, chuyển đổi hợp tác xã

Kết quả chuyển đổi, đăng ký lại HTX trên địa bàn toàn tỉnh tính đến 01/7/2017 như sau:

- Tổng số HTX thành lập trước ngày 1/7/2013: 126 HTX;

- Tổng số HTX hoạt động chưa phù hợp với quy định của Luật, cần phải đăng ký lại hoặc chuyển đổi sang loại hình tổ chức khác: 53 HTX;

- Tổng số hợp tác xã đã đăng ký lại hoặc chuyển đổi sang loại hình tổ chức khác là: 50 HTX (trong đó có 47 HTX đã tổ chức lại; 3 HTX đã chuyển đổi sang loại hình tổ chức khác);

- Tổng số HTX chưa đăng ký lại, chưa chuyển đổi sang loại hình khác: 3 HTX;

- Tổng số HTX ngừng hoạt động, chờ giải thể: 71 HTX. Đây là những HTX hoạt động không hiệu quả nhưng vẫn mang nặng tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, mặc dù đã ngừng hoạt động nhưng không thực hiện thủ tục giải thể dù đã được cơ quan quản lý nhà nước đôn đốc, hướng dẫn thủ tục giải thể.

Phần thứ hai

KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẬP THỂ NĂM 2018

1. Dự báo những thuận lợi, khó khăn

1.1 Thuận lợi

Tỉnh Điện Biên luôn quan tâm, đẩy mạnh việc triển khai thi hành Luật Hợp tác xã 2012 trên địa bàn tỉnh, bước đầu đạt được nhiều kết quả tích cực. Các HTX của tỉnh được kiện toàn, tổ chức lại hoạt động. Nhiều mô hình hợp tác xã mới đã hình thành, hoạt động có hiệu quả, góp phần tích cực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Nhận thức của cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể cũng như nhận thức của cán bộ, đảng viên, cán bộ quản lý HTX và thành viên HTX về kinh tế tập thể đã có những chuyển biến tích cực.

1.2. Khó khăn

Tỉnh Điện Biên Là tỉnh miền núi đặc biệt khó khăn, ngân sách địa phương eo hẹp phụ thuộc vào ngân sách trung ương do đó một số chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển HTX chưa triển khai được trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó với những khó khăn thách thức như: tốc độ và chất lượng tăng trưởng kinh tế thấp, cơ cấu kinh tế chuyển dịch chưa vững chắc, công nghiệp tăng trưởng chưa ổn định, chất lượng nguồn nhân lực, kết cấu hạ tầng còn hạn chế; tỷ lệ hộ đói nghèo còn cao là những cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Điện Biên nói chung và kinh tế tập thể tỉnh Điện Biên nói riêng.

Quy mô của các HTX, tổ hợp tác nhỏ, khả năng cạnh tranh thấp; năng lực quản lý và trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý HTX còn hạn chế; hiệu quả sản xuất kinh doanh của các HTX không ổn định.

Tỉnh hiện còn 71 HTX hoạt động không hiệu quả nhưng không thực hiện thủ tục giải thể. Ý thức chấp hành pháp luật của một số hợp tác xã còn hạn chế, tạm ngừng hoạt động nhưng không thông báo đến cơ quan đăng ký kinh doanh.

2. Định hướng chung về phát triển kinh tế tập thể

Nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, tổ hợp tác nhằm đưa kinh tế tập thể thoát khỏi những yếu kém hiện nay; bên cạnh việc phát triển về số lượng, chú trọng đến nâng cao chất lượng hoạt động; đảm bảo hiệu quả hoạt động của các HTX, tổ hợp tác ngày càng ổn định; phấn đấu từng bước chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong GRDP của tỉnh; góp phần xóa đói giảm nghèo, giải quyết có hiệu quả các vấn đề về xã hội, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động trong khu vực kinh tế tập thể.

Chú trọng phát triển HTX ở các xã theo Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016-2020, nhằm đáp ứng được yêu cầu, tiêu chí xây dựng nông thôn mới; hỗ trợ và tạo điều kiện để các THT liên kết, phát triển thành HTX.

3. Mục tiêu tổng quát

Đẩy mạnh xây dựng, củng cố, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Tiếp tục thực hiện các cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế tập thể tỉnh Điện Biên với nòng cốt là hợp tác xã ổn định và có hiệu quả, góp phần xóa đói, giảm nghèo, xây dựng xã hội hợp tác, đoàn kết. Giúp các hợp tác xã phát huy được vị trí và vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh Điện Biên.

4. Môt số mục tiêu cụ thể

Tỷ lệ đóng góp vào GRDP của tỉnh đạt 0,54%

Thành lập mới 20 hợp tác xã, giải thể dứt điểm 65 hợp tác xã hoạt động không hiệu quả, đã ngừng hoạt động. Tổng số hợp tác xã toàn tỉnh năm 2018 là 160 hợp tác xã với 11.027 thành viên.

Thành lập mới 20 tổ hợp tác, nâng tổng số tổ hợp tác toàn tỉnh lên 410 tổ hợp tác với 3.532 thành viên

Doanh thu bình quân của hợp tác xã là 1.600 triệu đồng, doanh thu bình quân của tổ hợp tác là 1.007 triệu đồng.

Thu nhập bình quân của một lao động thường xuyên trong hợp tác xã đạt 26 triệu đồng/năm; Thu nhập bình quân của thành viên tổ hợp tác đạt 22 triệu đồng/năm.

Nâng tỷ lệ cán bộ quản lý hợp tác xã đã qua đào tạo trình độ sơ, trung cấp đạt 56,44%; Tỷ lệ cán bộ quản lý hợp tác xã đã qua đào tạo trình độ cao đẳng, đại học trở lên đạt 9%.

5. Các giải pháp phát triển kinh tế tập thể năm 2018

5.1. Tuyên truyền, tập huấn Luật Hợp tác xã năm 2012 và nâng cao năng lực nguồn nhân lực hợp tác xã

Tiếp tục tuyên truyền, tập huấn Luật Hợp tác xã năm 2012 và đẩy mạnh cải cách hành chính, kiến nghị giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Luật Hợp tác xã, cụ thể:

“Sở Thông tin và Truyền thông tiếp tục chỉ đạo các cơ quan truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Hợp tác xã năm 2012, Nghị định số 193/2013/NĐ-CP của Chính phủ và các văn bản pháp luật về hợp tác xã trên các phương tiện thông tin đại chúng để các cơ quan, đơn vị và nhân dân trên địa bàn toàn tỉnh nâng cao nhận thức về hợp tác xã.

- Liên minh Hợp tác xã tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện hình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hợp tác xã, mô hình hợp tác xã như: thông qua hội thảo, hội nghị; tổ chức các lớp tuyên truyền; tổ chức cuộc thi tìm hiểu Luật Hợp tác xã; xây dựng các phóng sự, chuyên đề, bản tin tuyên truyền thông qua phương tiện thông tin đại chúng...

- Sở Kế hoạch phối hợp với Sở Tư pháp và UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện tốt công tác rà soát, cải cách thủ tục hành chính liên quan đến hợp tác xã, kịp thời công bố thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ liên quan đến hợp tác xã theo trình tự, thủ tục quy định. Kịp thời phát hiện những vướng mắc, không thống nhất giữa các quy định và có những kiến nghị, đề nghị các Bộ, ngành trung ương làm rõ.

5.2. Tổ chức triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ, ưu đãi phát triển hợp tác xã theo Chương trình hỗ trợ phát triển hợp tác xã giai đoạn 2015- 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Tổ chức, triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ ưu đãi phát triển HTX theo Quyết định 2261/QĐ-TTg ngày 15/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ; Kế hoạch phát triển kinh tế tập thể 5 năm 2016 - 2020 của tỉnh, trọng tâm là hỗ trợ thành lập mới HTX; tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và thành viên HTX; hỗ trợ HTX tham gia các hội nghị xúc tiến thương mại, ứng dụng kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất, chế biến nông sản phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương, đảm bảo đúng mục tiêu, hiệu quả.

5.3. Nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã

Liên minh Hợp tác xã tỉnh tiếp tục phối hợp với UBND huyện, thị xã, thành phố và một số ngành liên quan tổ chức rà soát, đánh giá chất lượng, hiệu quả hoạt động của các HTX; tiến hành giải thể những HTX không hoạt động, hoạt động kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài.

Hỗ trợ các HTX tổ chức nghiên cứu, xây dựng dự án hoặc phương án cánh đồng lớn để tiếp cận chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước theo Quyết định số 62/2013/QĐ-TTg, ngày 25/10/2013 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 25/2015/QD-UBND, ngày 26/11/2015 của UBND tỉnh Điện Biên. Đẩy mạnh liên doanh liên kết giữa các HTX với nhau và giữa các HTX với các thành phần kinh tế khác; thu hút, vận động thành viên tham gia HTX.

Xây dựng HTX với thành viên đa dạng (thể nhân và pháp nhân) trở thành đầu mối chủ yếu trong việc ký kết hợp đồng mua bán và làm đại lý mua bán với doanh nghiệp kinh doanh hàng nông sản và vật tư nông nghiệp trên địa bàn tỉnh để thực hiện tiêu thụ phần lớn nông sản cho nông dân và cung ứng vật tư cho sản xuất nông nghiệp.

5.4. Tăng cường công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể

Tiếp tục kiện toàn và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể. Các sở, ngành tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ được phân công có trách nhiệm bố trí cán bộ để thực hiện tốt chức năng tham mưu, theo dõi, quản lý, giám sát và báo cáo hoạt động của hợp tác xã. UBND các huyện, thị xã, thành phố cần tăng cường công tác quản lý Nhà nước về hợp tác xã; bảo đảm đủ cán bộ thực hiện việc đăng ký hợp tác xã; thực hiện chế độ thông tin, báo cáo; theo dõi, giám sát thi hành Luật Hợp tác xã; hướng dẫn và tổ chức thực hiện các chính sách đối với kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước và với Liên minh HTX tỉnh trong việc triển khai đăng ký HTX, giám sát thi hành Luật Hợp tác xã và hướng dẫn thực hiện các chính sách đối với khu vực hợp tác xã.

5.5. Huy động các lực lượng xã hội, các tổ chức đoàn thể tham gia thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể.

Phát huy vai trò, trách nhiệm và nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo Đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, Liên minh HTX tỉnh, Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội trong đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể.

Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Hội phụ nữ tỉnh, Tỉnh đoàn thanh niên và các tổ chức đoàn thể khác phối hợp với Liên minh Hợp tác xã tỉnh tham gia tuyên truyền, phổ biến pháp luật về Hợp tác xã, các chính sách của Đảng và Nhà nước về hỗ trợ Hợp tác xã; vận động đoàn viên, hội viên và nhân dân tham gia thành lập mới Hợp tác xã và xây dựng các mô hình kinh tế tập thể, tổ hợp tác.

(Tổng hợp tình hình phát triển kinh tế tập thể năm 2018 có phụ lục kèm theo)

Trên đây là báo cáo đánh giá tình hình phát triển kinh tế tập thể năm 2017 và kế hoạch phát triển kinh tế tập thể năm 2018, UBND tỉnh Điện Biên báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kính mong được sự quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ để kinh tế tập thể của địa phương phát triển./.