Kính gửi: Đại biểu Quốc hội Thành phố Hải Phòng

Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận được ý kiến của cử tri Thành phố Hải Phòng do Ban Dân nguyện - Ủy ban Thường vụ Quốc hội chuyển đến tại Công văn số 19/BDN ngày 10/01/2022, sau khi nghiên cứu, Bộ Tài nguyên và Môi trường xin trả lời như sau:

1. Cử tri phản ánh, Luật Đất đai hiện hành không quy định hình thức lựa chọn nhà đầu tư mà chỉ quy định hình thức giao đất cho thuê đất thông qua hình thức đấu giá hoặc không đấu giá quyền sử dụng đất; Luật Đầu tư quy định các hình thức lựa chọn nhà đầu tư gồm: đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định cùa Luật Đất đai, đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư. Quá trình thực hiện một số loại dự án vẫn còn gặp phải những vướng mắc, bất cập như sau:

+ Đối với các dự án nhà ở (không phải là các khu đô thị mới), dự án đầu tư kinh doanh sân golf: theo quy định của Luật Đầu tư thuộc trường hợp phải đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Tuy nhiên, các dự án này không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 62 Luật Đất đai (do được xác định là là dự án sử dụng đất thương mại) nên vướng mắc trong việc thu hồi tạo quỹ đất sạch hoặc điều kiện xác định danh mục dự án đầu tư có sử dụng đất, dẫn đến lúng túng trong việc triển khai các thủ tục đầu tư.

+ Đối với các dự án hiện đang là dự án sản xuất kinh doanh, chủ đầu tư đã được Nhà nước cho thuê đất thực hiện dự án và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; nay do quy hoạch thay đổi hoặc do nhu cầu của người sử dụng đất nên người sử dụng đất đề nghị được chuyển mục đích từ đất sản xuất, kinh doanh sang dự án nhà ở thương mại hoặc khu đô thị mới thì Luật Đất đai quy định không rõ ràng, chưa thống nhất với Luật Nhà ở quy định về việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại, khu đô thị mới; có trường hợp gặp vướng mắc, khó khăn trong việc xử lý tài sản và trình tự thực hiện.

+ Đối với các dự án có tính chất hỗn hợp, đa mục tiêu (nhất là các dự án công cộng đa mục tiêu đầu tư). Luật Đất đai không quy định việc bóc tách một dự án sử dụng đất thành các hợp phần tương ứng với cơ chế Nhà nước thu hồi đất, cơ chế thỏa thuận, nhận chuyển nhượng, góp vốn quyền sử dụng đất. Điều này gây ra khó khăn, vướng mắc nếu gặp phải loại hình dự án này khi xác định đây thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất hay doanh nghiệp tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng để thực hiện dự án đầu tư. Cử tri đề nghị nghiên cứu trình Quốc hội sớm sửa đổi Luật Đất đai theo hướng quy định cụ thể, rõ ràng đối với các nội dung nêu trên để khi Luật có hiệu lực có thể triển khai thực hiện được ngay, tránh tình trạng phải vận dụng trong quá trình thực hiện

Thực hiện Nghị quyết số 17/2021/QH15 ngày 27/7/2021 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021; Quyết định số 1427/QĐ-TTg ngày 24/8/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phân công cơ quan chủ trì soạn thảo, thời hạn trình các dự án luật được điều chỉnh trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021 và các dự án luật thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật Đất đai để trình Chính phủ, Quốc hội. Kiến nghị của cử tri sẽ được nghiên cứu xem xét trong quá trình sửa đổi Luật Đất đai năm 2013.

2. Cử tri phản ánh, Luật Đất đai chưa quy định về việc Nhà nước thu hồi đất để thanh toán quỹ đất cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT: trường hợp nếu quỹ đất thanh toán sử dụng vào mục đích xây dựng khu đô thị mới hoặc khu dân cư nông thôn mới thì áp dụng theo cơ chế Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật Đất đai. Tuy nhiên, trong trường hợp quỹ đất sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ thì không áp dụng cơ chế nhà nước thu hồi đất được dẫn đến vướng mắc trong quá trình thực hiện việc giải phóng mặt bằng thanh toán quỹ đất cho nhà đầu tư. Đề nghị trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai theo hướng quy định đối với quỹ đất thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT áp dụng cơ chế Nhà nước thu hồi đất, Nhà nước thực hiện việc bồi thường, giải phóng mặt bằng để tạo quỹ đất thanh toán cho nhà đầu tư bằng hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê

Pháp luật đất đai hiện hành không có quy định về việc giao đất để thanh toán quỹ đất cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT. Tại khoản 6 Điều 101 Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư đã quy định dự án áp dụng loại hợp đồng BT chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư thì dừng thực hiện kể từ ngày 15/8/2020.

3. Cử tri phản ánh, theo quy định của Luật Đất đai việc sử dụng đất trong trường hợp đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê sử dụng đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thì Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất nhưng lại không quy định việc Nhà nước thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng để để tạo quỹ đất “sạch” để đấu giá quyền sử dụng đất vào các mục đích trên. Cử tri đề nghị trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai theo hướng quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, lập danh sách các thửa đất cần thu hồi để tạo quỹ đất phục vụ đấu giá quyền sử dụng đất, báo cáo Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua danh mục thu hồi đất làm căn cứ thực hiện thủ tục thu hồi, giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất

Theo quy định của pháp luật đất đai, Nhà nước thực hiện thu hồi để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng đối với các trường hợp được quy định tại Điều 62 Luật Đất đai, sau hoàn thành giải phóng mặt bằng, Nhà nước sẽ thực hiện giao đất theo hình thức đấu giá hoặc không đấu giá quyền sử dụng đất được quy định tại Điều 118 Luật Đất đai.

4. Cử tri phản ánh, Luật Khoáng sản năm 2010 có hiệu lực từ 01/7/2011, tại Khoản 1 Điều 65 quy định việc khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình trừ công trình quy định tại khoản 2 Điều 65. Tuy nhiên, hiện nay chưa có văn bản nào hướng dẫn trình tự thủ tục thành phần hồ sơ cấp phép khai thác khoáng sản quy định tại khoản 1 Điều 65 của Luật Khoáng sản. Đề nghị ban hành các quy định hướng dẫn trình tự, thủ tục, thành phần hồ sơ cấp phép khai thác khoáng sản cho phù hợp

Về việc khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình, Điều 54 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản quy định thành phần hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án xây dựng công trình quy định tại khoản 2 Điều 65 Luật Khoáng sản (thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội và Chính phủ). Bộ Tài nguyên và Môi trường ghi nhận ý kiến nêu trên của cử tri để báo cáo Chính phủ xem xét, sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới.

Trên đây là ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường về vấn đề mà cử tri Thành phố Hải Phòng quan tâm. Bộ Tài nguyên và Môi trường xin gửi tới Đoàn Đại biểu Quốc hội để trả lời cử tri trong quá trình tiếp xúc cử tri./.