CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ, KIỂM TRA, XỬ LÝ VI PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC, KINH DOANH, VẬN CHUYỂN TIÊU THỤ KHOÁNG SẢN (CÁT, SỎI) TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Trong thời gian qua, thực hiện các quy định của pháp luật, chỉ đạo của Chính phủ, Bộ, ngành có liên quan, công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản nói chung, cát, sỏi nói riêng trên địa bàn Thành phố đã có những chuyển biến tích cực; các ngành, các cấp, chính quyền, bước đầu đã nâng cao trách nhiệm, phát huy hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực khoáng sản; các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản cơ bản chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, không còn tình trạng khai thác ngang nhiên, công khai gây bức xúc trong dư luận nhân dân.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản (cát, sỏi) ở một số địa bàn còn chưa hiệu quả, chặt chẽ, việc khai thác trái phép chưa được ngăn chặn triệt để; phương tiện vận tải đường thủy có biểu hiện hoán cải, khai thác cát, sỏi trái phép, vận chuyển quá tải trọng ảnh hưởng đến luồng lạch, an toàn vận tải đường thủy nội địa vẫn xảy ra; tình trạng bến bãi tập kết, kinh doanh cát, sỏi hoạt động chưa đủ thủ tục hoặc chưa được cấp phép theo quy định, kinh doanh cát, sỏi không có nguồn gốc hợp pháp... một số doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản chưa thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật. Nguyên nhân của tình trạng nêu trên chủ yếu do công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản của một số địa phương còn chưa được quan tâm đúng mức; sự phối hợp giữa các cơ quan, các ngành trong công tác quản lý, kiểm tra, xử lý chưa được thường xuyên, kịp thời; công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về khai thác tài nguyên khoáng sản chưa được sâu, rộng; công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa kiên quyết, triệt để...

Để chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế nêu trên, nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý Nhà nước, đảm bảo hiệu lực thực thi pháp luật trong kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển tiêu thụ khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn Thành phố, Chủ tịch UBND Thành phố yêu cầu Giám đốc, Thủ trưởng các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện nghiêm túc một số nội dung sau:

1. Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy, UBND Thành phố liên quan đến hoạt động khai thác, kinh doanh khoáng sản, nhất là: Nghị định số 23/2020/NĐ-CP ngày 24/02/2020 của Chính phủ quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông; Chỉ thị số 38/CT-TTg ngày 29/9/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng và xuất khẩu khoáng sản; Chỉ thị số 13-CT/TU ngày 02/3/2022 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo trong công tác quản lý đất đai và quản lý, khai thác khoáng sản trên địa bàn Thành phố...

2. Sở Tài nguyên và Môi trường

a) Chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan nghiên cứu, tham mưu UBND Thành phố về quy hoạch sử dụng cát, sỏi trên địa bàn thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay (thay thế Quyết định số 711/QĐ-UBND ngày 01/02/2013 của UBND Thành phố); đảm bảo phù hợp với các tiêu chí về điều kiện hoạt động của bãi chứa trung chuyển vật liệu xây dựng ven sông theo quy định tại Nghị định số 23/2020/NĐ-CP ngày 24/02/2020 của Chính phủ và các quy định pháp luật có liên quan, chỉ đạo của UBND Thành phố tại Công văn số 6787/VP-ĐT ngày 29/8/2018. Chủ trì đôn đốc, kiểm tra, hướng dẫn các Sở, ngành và UBND cấp huyện thực hiện Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn Thành phố (theo Quyết định số 1393/QĐ-UBND ngày 21/3/2018 của UBND Thành phố); xây dựng phương án bảo vệ, khai thác, sử dụng đối với từng loại khoáng sản, đặc biệt với khoáng sản là cát, sỏi.

b) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản của các tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép khai thác khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn Thành phố; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Nâng cao trách nhiệm, chất lượng thẩm định, tham mưu UBND Thành phố cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản (cát, sỏi) đảm bảo đúng quy định của pháp luật; đồng thời báo cáo, đề xuất thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản, yêu cầu thực hiện dự án cải tạo phục hồi môi trường và đóng cửa mỏ đối với các mỏ khai thác khoáng sản (cát, sỏi) không hiệu quả, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Kiên quyết không tham mưu UBND Thành phố gia hạn giấy phép và không cấp giấy phép mới đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm đã bị cơ quan có thẩm quyền xử lý.

c) Phối hợp với UBND các quận, huyện, thị xã tham mưu UBND Thành phố tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản (cát, sỏi); đấu giá khối lượng cát thu được từ các dự án duy tu, nạo vét luồng thuộc vùng nước đường thủy nội địa; đấu giá đối với các bến bãi hoạt động kinh doanh, trung chuyển vật liệu xây dựng... tăng nguồn thu cho ngân sách Thành phố.

d) Kiểm tra, thanh tra xử lý vi phạm pháp luật về khai thác cát, sỏi trên sông, hồ theo nhiệm vụ của đơn vị; phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan, UBND quận, huyện, thị xã tăng cường kiểm tra, rà soát việc sử dụng đất bãi sông; đảm bảo đúng mục đích, hiệu quả.

3. Sở Giao thông, Vận tải

a) Tham mưu UBND Thành phố phê duyệt quy hoạch hệ thống bến, bãi chứa cát, sỏi nằm trong phạm vi cảng đường thủy nội địa theo quy định của Luật Giao thông đường thủy nội địa; nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung quy hoạch đường thủy nội địa phù hợp với Quyết định số 1829/QĐ-TTg ngày 31/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Thực hiện việc cấp giấy phép bến thủy nội địa, cấp phép phương tiện khai thác, vận chuyển cát, sỏi lòng sông đảm bảo đúng quy định tại Nghị định số 23/2020/NĐ-CP ngày 24/02/2020 của Chính phủ.

b) Phối hợp với các sở, ngành có liên quan, UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường kiểm soát các phương tiện vận tải đường thủy, đặc biệt là các phương tiện khai thác, vận chuyển cát trên sông (số lượng chủng loại, thiết bị, việc gắn biển hiệu các phương tiện khai thác cát...); kiểm tra xử lý các phương tiện có dấu hiệu hoán cải, khai thác, vận chuyển cát, sỏi trái phép, không đảm bảo điều kiện theo quy định.

4. Sở Xây dựng

a) Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan, UBND các quận, huyện, thị xã trong công tác dự báo nhu cầu về vật liệu xây dựng, rà soát quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng (đặc biệt là cát, sỏi) đã được phê duyệt và các khu vực có tiềm năng khoáng sản làm vật liệu xây dựng để tham mưu UBND Thành phố lập Kế hoạch phát triển vật liệu xây dựng; phối hợp với các cơ quan liên quan trong công tác cấp giấy phép bến bãi tập kết, trung chuyển vật liệu xây dựng (trong đó có cát, sỏi).

b) Phối hợp chặt chẽ với các Sở, ngành liên quan nâng cao chất lượng công tác thẩm định hồ sơ thiết kế khai thác mỏ khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn Thành phố.

c) Phối hợp nghiên cứu, khuyến khích sử dụng vật liệu thay thế cát, sỏi tự nhiên để xây dựng, san lấp mặt bằng; đề xuất chính sách hỗ trợ các cơ sở nghiền, tái chế phế liệu, phế thải phát sinh trong hoạt động xây dựng làm vật liệu xây dựng, vật liệu san nền góp phần hạn chế khai thác cát, sỏi lòng sông.

d) Phối hợp kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng vật liệu xây dựng tại các cơ sở sản xuất, các công trình xây dựng trên địa bàn Thành phố, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan chức năng có thẩm quyền xử lý theo quy định.

5. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

a) Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường triển khai các biện pháp bảo vệ phòng, chống sạt, lở lòng, bờ, bãi sông, hành lang bảo vệ nguồn nước đối với các tuyến sông trên địa bàn Thành phố.

b) Tăng cường công tác giám sát, kiểm tra xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm trong triển khai các dự án nạo vét, nâng cấp hồ chứa, công trình thủy lợi có khai thác khoáng sản (cát, sỏi), vi phạm tại các khu vực bờ, bãi ven sông có vai trò phòng hộ, chống sạt lở (hoạt động tập kết cát sỏi lòng sông và trung chuyển vật liệu xây dựng) vi phạm pháp luật về thủy lợi, đê điều và phòng chống thiên tai; không để các tổ chức, cá nhân lợi dụng việc thực hiện các dự án để khai thác khoáng sản (cát, sỏi) trái phép.

6. Công an Thành phố

a) Chỉ đạo các lực lượng nghiệp vụ, Công an các quận, huyện, thị xã có liên quan phối hợp chặt chẽ với chính quyền các cấp và các cơ quan chức năng liên quan nắm chắc tình hình, tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện, đấu tranh, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân khai thác, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản trái phép, gây ô nhiễm môi trường; các đối tượng lợi dụng việc được cấp phép nạo vét, khơi thông luồng, cảng thủy nội địa để khai thác khoáng sản trái phép. Tập trung phát hiện, xử lý hình sự các đối tượng hoạt động chuyên nghiệp, có tổ chức, hoạt động có dấu hiệu bảo kê, tiếp tay; các vụ việc vi phạm lớn, nghiêm trọng, tiềm ẩn mất an ninh trật tự; đặc biệt là tại các địa bàn giáp ranh giữa Hà Nội và các tỉnh lân cận.

b) Phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra, xử lý các bến bãi tập kết, kinh doanh cát, sỏi và trung chuyển vật liệu xây dựng ven sông hoạt động chưa đủ thủ tục hoặc chưa được cấp phép theo quy định; xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi không có nguồn gốc hợp pháp.

c) Tăng cường kiểm tra, kiểm soát các phương tiện vận tải đường thủy có biểu hiện khai thác, vận chuyển cát, sỏi trái phép; quá tải trọng ảnh hưởng đến luồng lạch, an toàn vận tải đường thủy nội địa, nhất là những nơi thường xảy ra khai thác cát, sỏi trái phép, không để xảy ra các “điểm nóng” về hoạt động khai thác trái phép khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn Thành phố. Làm rõ trách nhiệm của các đơn vị, người đứng đầu, tập thể, cá nhân để xảy ra vi phạm về hoạt động khoáng sản trái phép trên địa bàn quản lý mà không xử lý. Xử lý nghiêm chủ phương tiện vi phạm.

7. Sở Tài chính: Nghiên cứu, tham mưu, đề xuất UBND Thành phố đảm bảo kinh phí thực hiện Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác; bố trí kinh phí hỗ trợ hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản nói chung, khoáng sản là cát, sỏi nói riêng; hỗ trợ các tổ chức, cá nhân hoạt động tái chế phế thải xây dựng. Tăng cường các hoạt động nghiệp vụ, phát hiện, kiên quyết không quyết toán đối với các công trình sử dụng ngân sách nhà nước có sử dụng khoáng sản (cát, sỏi) không có nguồn gốc hợp pháp.

8. Sở Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo các cơ quan thông tin truyền thông tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về khoáng sản nói chung và khoáng sản cát, sỏi lòng sông nói riêng để tạo sự đồng thuận, nâng cao nhận thức trong các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân, hạn chế tình trạng vi phạm pháp luật trong hoạt động khoáng sản.

9. Sở Lao động, Thương binh và Xã hội: Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan, UBND các quận, huyện, thị xã kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động trong khai thác khoáng sản; xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật.

10. Cục Thuế Thành phố Hà Nội

a) Chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND các quận, huyện, thị xã kiểm tra, đối chiếu khối lượng, kê khai, nộp thuế của các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản; đôn đốc các tổ chức, cá nhân được cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế theo quy định; tránh làm thất thoát nguồn thu của Thành phố.

b) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để truy thu các loại thuế, phí đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn Thành phố.

11. Cục Quản lý thị trường Hà Nội: Chủ động phối hợp với các ngành, chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân hoạt động vận chuyển, kinh doanh khoáng sản (đặc biệt là cát, sỏi) không rõ nguồn gốc, không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp; đẩy mạnh tuyên truyền, tổ chức ký cam kết đảm bảo điều kiện kinh doanh, không kinh doanh khoáng sản không rõ nguồn gốc.

12. Đề nghị Ủy ban MTTQ Việt Nam - Thành phố Hà Nội và các tổ chức chính trị - xã hội, các đoàn thể xã hội: căn cứ các quy định của pháp luật về khoáng sản tổ chức tuyên truyền, vận động, phổ biến và giám sát chặt chẽ UBND các cấp, các cơ quan chức năng, tổ chức, cá nhân trong thực hiện các nhiệm vụ quản lý, kiểm tra, xử lý các hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn Thành phố.

13. UBND các quận, huyện, thị xã

a) Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân để thực hiện hiệu quả công tác quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn quản lý.

b) Ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản (cát, sỏi) trái phép ngay sau khi phát hiện hoặc nhận tin xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản (cát, sỏi) trái phép trên địa bàn; xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật; trường hợp vượt quá thẩm quyền, báo cáo UBND Thành phố để xử lý theo quy định của pháp luật; đồng thời, chịu trách nhiệm toàn diện trước Chủ tịch UBND Thành phố. Theo đó, thực hiện xử lý trách nhiệm đối với Chủ tịch UBND cấp xã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, không phát hiện, ngăn chặn kịp thời, để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản (cát, sỏi) trái quy định của pháp luật.

c) Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức giải tỏa dứt điểm các bãi chứa trung chuyển vật liệu xây dựng không đủ tiêu chí về điều kiện hoạt động, theo đúng chỉ đạo của UBND Thành phố tại Công văn số 1720/VP-ĐT ngày 04/3/2019.

d) Thành lập và chỉ đạo đoàn kiểm tra liên ngành cấp huyện kiểm tra hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ, tàng trữ khoáng sản (cát, sỏi); xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

e) Đảm bảo kinh phí thực hiện công tác quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn Thành phố theo phân cấp quản lý.

f) Chỉ đạo Chủ tịch UBND cấp xã nơi có hoạt động khai thác, kinh doanh, tàng trữ khoáng sản (cát, sỏi) thực hiện ngay các công việc sau:

- Xây dựng Quy chế phối hợp giữa các lực lượng, nhằm phát huy tối đa việc giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác, kinh doanh khoáng sản (cát, sỏi) trái phép.

- Đối với những địa bàn thường xuyên có phương tiện khai thác (cát, sỏi) trái phép vào ban đêm, ngày nghỉ hoặc giáp ranh địa giới hành chính thì Chủ tịch UBND cấp xã đó phải xây dựng Quy chế phối hợp giữa các xã với nhau và có kế hoạch bố trí lực lượng, lập điểm giám sát 24/24h để kịp thời phát hiện vi phạm.

- Tổ chức kiểm tra rà soát, thống kê, phân loại cụ thể các phương tiện vận chuyển, khai thác cát hiện có trên địa bàn; điều tra, thống kê cụ thể số lượng các điểm, bãi kinh doanh cát, sỏi để xác định cụ thể số lượng, diện tích sử dụng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (mục đích sử dụng đất...), giấy phép, tình trạng đăng ký kinh doanh, kê khai nộp thuế, nguồn gốc khoáng sản (cát, sỏi)... trên cơ sở đó xử lý, tham mưu xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

14. Các cơ quan báo chí (Báo Hà Nội mới; Báo kinh tế & Đô thị; Đài phát thanh và Truyền hình Hà Nội; Cổng thông tin điện tử Hà Nội) tăng tần suất, thời lượng đưa tin tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân nâng cao trách nhiệm, ý thức chấp hành pháp luật về khoáng sản; phối hợp giám sát, phát hiện, đưa tin về các trường hợp vi phạm trong quản lý, khai thác, kinh doanh, vận chuyển khoáng sản (cát, sỏi) trên địa bàn Thành phố.

15. Công an Thành phố làm đầu mối theo dõi, đôn đốc các đơn vị trong quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị, kịp thời phát hiện những; khó khăn, vướng mắc, bất cập để tham mưu, đề xuất UBND Thành phố lãnh đạo, chỉ đạo giải pháp, tháo gỡ.

Chủ tịch UBND Thành phố yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành Thành phố, Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị này; định kỳ hàng năm báo cáo Chủ tịch UBND Thành phố (qua Công an Thành phố tập hợp) về kết quả thực hiện./.