CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
"Cơ quan quản lý nhà nước" được hiểu như sau:
Cơ quan nhà nước hoạt động có tính chuyên nghiệp, có chức năng điều hành xã hội trên cơ sở chấp hành và thi hành Hiến pháp, Luật và các văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên.
Các cơ quan quản lý nhà nước ở nước ta thuộc hệ thống cơ quan hành chính nhà nước, bao gồm: Chính phủ; các bộ, cơ quan ngang bộ; Ủy ban nhân dân các cấp, từ cấp tỉnh đến cấp xã. Hệ thống các cơ quan quản lý nhà nước có thể phân loại theo hai tiêu chí khác nhau: căn cứ vào tiêu chí phân cấp trung ương - địa phương có các cơ quan quản lý nhà nước trung ương và các cơ quan quản lý nhà nước địa phương; căn cứ vào chức năng quản lý, có thể phân chia thành các cơ quan quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực và cơ quan quản lý nhà nước theo lãnh thổ. Theo đó, Chính phủ và các bộ, các cơ quan ngang bộ được gọi là cơ quan quản lý nhà nước ở trung ương, ủy ban nhân dân các cấp được gọi là cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương. Căn cứ vào chức năng quản lý thì Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp được gọi là cơ quan quản lý nhà nước theo lãnh thổ; các Bộ, cơ quan ngang bộ được gọi là cơ quan quản lý nhà nước theo ngành hoặc theo lĩnh vực. Ở Việt Nam, Chính phủ là cơ quan quản lý nhà nước cao nhất, có chức năng thống nhất quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của Nhà nước. Ủy ban nhân dân các cấp có chức năng quản lý nhà nước trên phạm vi lãnh thổ địa phương, tổ chức điều hành việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của địa phương trên cơ sở chấp hành Hiến pháp, luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp.
Tùy thuộc vào vị trí của mình, từng cơ quan trong hệ thống cơ quan quản lý nhà nước được pháp luật giao những quyền hạn nhất định để thực hiện chức năng thay mặt nhà nước điều hành xã hội trên phạm vi lãnh thổ, ngành hoặc lĩnh vực theo thẩm quyền do luật định. Các quyền hạn và nhiệm vụ cơ bản của các cơ quan có chức năng quản lý nhà nước là: ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong phạm vi thẩm quyền do luật định; tổ chức, hướng dẫn thực hiện các nhiệm vụ trên các lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý; thanh tra, kiểm tra công tác của cấp dưới; xử phạt hành chính theo thẩm quyền quản lý...