THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ NGUYỄN XUÂN PHÚC TẠI CUỘC HỌP BAN CHỈ ĐẠO QUỐC GIA VỀ VỐN ODA VÀ VỐN VAY ƯU ĐÃI NĂM 2017

Ngày 01 tháng 8 năm 2017 tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì cuộc họp Ban chỉ đạo quốc gia về vốn ODA và vốn vay ưu đãi (Ban Chỉ đạo) năm 2017 về các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn ODA và vốn vay ưu đãi. Tham dự cuộc họp có Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Lãnh đạo: Văn phòng Quốc hội, Ủy ban kinh tế Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch nước; các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Ngoại giao, Giao thông vận tải, Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Giáo dục và Đào tạo, Y tế, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban nhân dân các thành phố: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ và Văn phòng Chính phủ.

Sau khi nghe báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, ý kiến các Phó Thủ tướng, các thành viên Ban Chỉ đạo và đại diện các cơ quan, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã kết luận như sau:

- Nhìn chung, ODA và vốn vay ưu đãi đã được sử dụng hiệu quả và có đóng góp quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Cho đến nay, số vốn vay ODA và vay ưu đãi còn lại chưa giải ngân khoảng 20,5 tỷ USD, sẽ được giải ngân theo tiến độ Hiệp định đã ký từ nay đến hết năm 2026, trong đó, tập trung khối lượng lớn vào giai đoạn 2017-2020 (17,55 tỷ USD). Để bảo đảm giải ngân được số vốn còn lại đã ký kết, trong giai đoạn 2017-2020, các Bộ, ngành và địa phương cần tập trung chỉ đạo quyết liệt, trung bình mỗi năm phấn đấu giải ngân trên 4,3 tỷ USD.

- Trong 6 tháng đầu năm, giải ngân đạt 1,5 tỷ USD, bằng 32,6% kế hoạch giải ngân năm 2017 (4,6 tỷ USD). Đến ngày 15 tháng 7 năm 2017, một số Bộ ngành, địa phương chưa giải ngân ODA và vốn vay ưu đãi so với kế hoạch vốn năm 2017 như: Bộ Tư pháp, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Ủy ban nhân dân các tỉnh: Bắc Giang, Quảng Ninh, Nam Định, Ninh Bình, Bình Định...

- Các vướng mắc chính ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân của các chương trình, dự án bao gồm: Quy trình thủ tục thẩm định, phê duyệt dự án phức tạp; tiến độ bồi thường và giải phóng mặt bằng chậm; năng lực quản lý của chủ dự án và năng lực của nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu... Hiện nay, có 3 vấn đề nổi cộm là: Điều chỉnh tăng nhiều lần tổng mức đầu tư của một số dự án lĩnh vực giao thông đô thị tại thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; thiếu kế hoạch vốn nước ngoài cho các chương trình, dự án ODA và vốn vay ưu đãi cấp phát từ ngân sách trung ương; và thiếu vốn đối ứng.

Để khắc phục, xử lý những vướng mắc nêu trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ ngành, địa phương khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp sau:

1. Tập trung tháo gỡ vướng mắc về kế hoạch vốn nước ngoài để giải ngân hết vốn kế hoạch đã được Quốc hội phê duyệt cho năm 2017:

a) Yêu cầu các Bộ ngành, địa phương: Trong hạn mức vốn năm 2017 đã được giao, chủ động rà soát tiến độ thực hiện làm căn cứ để xem xét việc điều chỉnh kế hoạch vốn đã phân bổ cho các chương trình, dự án không có khả năng giải ngân sang các chương trình, dự án có khả năng giải ngân tốt, ưu tiên các chương trình, dự án kết thúc Hiệp định năm 2017, tổng hợp gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ trong tháng 10 năm 2017.

b) Đối với các dự án trọng điểm quốc gia, có nhu cầu giải ngân lớn trong năm 2017, trường hợp giải ngân hết kế hoạch vốn nước ngoài đã được phê duyệt nhưng vẫn có nhu cầu bổ sung vốn, các Bộ, ngành và địa phương gửi báo cáo tới Bộ Kế hoạch và Đầu tư để trình Thủ tướng Chính phủ cho phép ứng trước kế hoạch vốn trung hạn vốn nước ngoài giai đoạn 2016-2020 theo quy định hiện hành.

c) Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính:

- Thực hiện các nhiệm vụ được giao theo Nghị quyết số 70/NQ-CP ngày 03 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công.

- Thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Chính phủ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội theo thẩm quyền về:

+ Số kế hoạch vốn nước ngoài năm 2017 cần điều chuyển giữa các Bộ, ngành và địa phương.

+ Bổ sung dự toán cho phần vốn viện trợ không hoàn lại.

+ Cho phép sử dụng vốn dự phòng trung hạn 2016-2020 để bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn cho các dự án đã ký Hiệp định nhưng chưa được bố trí kế hoạch vốn để các dự án có cơ sở triển khai, thực hiện.

2. Các Bộ, cơ quan và địa phương, cần tập trung chỉ đạo sát các cơ quan thực hiện dự án ODA và vốn vay ưu đãi, nhất là những dự án kết thúc trong năm 2017, 2018; kiểm soát chặt chẽ tiến độ và hạn chế tối đa điều chỉnh việc tăng tổng mức đầu tư, thẩm tra lại các dự án vượt dự toán để có biện pháp xử lý kịp thời, đặc biệt không để kéo dài. Ban Chỉ đạo ODA và vốn vay ưu đãi lập một số đoàn kiểm tra các dự án có nhiều vướng mắc, đặc biệt ở các bộ, cơ quan, địa phương chưa giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công, đề xuất Thủ tướng Chính phủ các biện pháp xử lý hiệu quả, kịp thời các vấn đề vượt thẩm quyền.

3. Về rà soát, kiến nghị hủy vốn các dự án chậm tiến độ, không hiệu quả:

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 7536/VPCP-QHĐP ngày 18 tháng 7 năm 2017 của Văn phòng Chính phủ về triển khai các công việc sau Kỳ họp thứ 3 Quốc hội Khóa XIV; rà soát lại toàn bộ các dự án vốn ODA, vay ưu đãi đang triển khai trên tinh thần kiên quyết hủy vốn các hợp phần không cần thiết, kém hiệu quả.

4. Rà soát, sửa đổi cơ chế, chính sách, tinh giản thủ tục hành chính:

a) Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư:

Nghiên cứu, đề xuất bổ sung vào dự thảo Luật Đầu tư công sửa đổi về quy trình riêng áp dụng đối với các dự án ODA và vay ưu đãi nhằm tinh giản thủ tục, giảm bớt chi phí phát sinh do quy định gây ra.

b) Giao Bộ Tài chính:

Rà soát quy trình thủ tục thanh toán, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối hệ thống dữ liệu giữa các đơn vị liên quan trong Bộ Tài chính để rút gọn, đơn giản quy trình thủ tục và tạo thuận lợi cho việc kiểm soát chi và rút vốn.

c) Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường:

- Nghiên cứu trình Chính phủ bổ sung vào dự thảo Nghị định quy định về quy trình giải phóng mặt bằng và tái định cư các chương trình, dự án ODA và vốn vay ưu đãi, trong đó quy định bắt buộc khi thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi/Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, dự án phải có kế hoạch giải phóng mặt bằng tổng thể và kế hoạch vốn đối ứng cho giải phóng mặt bằng. Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu để kiến nghị bổ sung quy định chỉ ký hiệp định vay ODA và vốn vay ưu đãi khi dự án đã có kế hoạch cân đối đủ nguồn cho chi phí giải phóng mặt bằng (toàn bộ hoặc một phần căn cứ tiến độ cấp vốn của nhà tài trợ).

- Rà soát, xem xét sửa đổi Luật bảo vệ môi trường đối với yêu cầu thời điểm phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) ở giai đoạn phù hợp, sớm trình Chính phủ xem xét, quyết định.

- Đối với việc phê duyệt Khung chính sách tái định cư dự án ODA và vốn vay ưu đãi: Kiến nghị sửa quy định của Luật Đất đai và văn bản hướng dẫn theo hướng giao cho cơ quan có thẩm quyền phê duyệt báo cáo khả thi đồng thời là cơ quan phê duyệt Khung chính sách tái định cư đối với các dự án đầu tư công trình trên địa bàn của cấp có thẩm quyền phê duyệt báo cáo khả thi, sớm trình Chính phủ xem xét, quyết định.

d) Giao Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng:

- Rà soát, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến các dự án có tính chất kỹ thuật phức tạp, đặc thù như các dự án đường sắt đô thị, công bố các tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức có liên quan đến đầu tư, xây dựng, vận hành và khai thác đường sắt đô thị tại Việt Nam.

- Tổng hợp, thống kê suất đầu tư của các dự án đường sắt đô thị trên thế giới và khu vực quy về một mặt bằng giá, làm cơ sở cho việc xây dựng các tuyến đường sắt đô thị ở Việt Nam trong thời gian tới.

5. Về định hướng thu hút, sử dụng ODA và vốn vay ưu đãi trong giai đoạn 2017-2021:

- Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương triển khai, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 7536/VPCP-QHĐP ngày 18 tháng 7 năm 2017 của Văn phòng Chính phủ về việc cập nhật Định hướng thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA và vay ưu đãi giai đoạn 2016-2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 251/QĐ-TTg ngày 17 tháng 02 năm 2016, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành trong Quý IV năm 2017; trong đó, cần lưu ý thu hẹp lĩnh vực ưu tiên sử dụng ODA và vốn vay ưu đãi, không dùng nguồn vốn này cho các lĩnh vực mà khu vực tư nhân có thể đầu tư, tận dụng thu hút tối đa nguồn vốn ODA và viện trợ không hoàn lại, tính toán hợp lý việc sử dụng vốn vay ưu đãi, giảm mạnh bảo lãnh Chính phủ để tăng dư địa cho vay ODA và vốn vay ưu đãi; nghiên cứu để sửa đổi khuôn khổ pháp lý theo hướng khu vực tư nhân được tiếp cận ODA và vốn vay ưu đãi trong thời gian tới.

- Giao Bộ Tài chính chủ trì nghiên cứu, xây dựng hạn mức vay nợ ODA và vốn vay ưu đãi quốc gia cho giai đoạn 2018-2020 và định hướng sau 2020 để làm căn cứ xác định số vốn ODA và vốn vay ưu đãi được huy động trong thời gian tới, đồng thời nghiên cứu khả năng cơ cấu lại nợ công để tăng hạn mức vay ODA và vay ưu đãi.

- Về công tác tổ chức thực hiện: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Văn phòng Chính phủ bố trí các cán bộ có tài, có đức thực hiện công tác quản lý nhà nước về vốn ODA và vốn vay ưu đãi, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn này.

Văn phòng Chính phủ xin thông báo để các Bộ, cơ quan, địa phương liên quan biết, thực hiện./.