QUYẾT ĐỊNH

HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN NẾP SỐNG VĂN MINH TRONG VIỆC TANG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015;

Căn cứ Luật Hộ tịch ngày 20/11/2014;

Căn cứ Nghị định số 105/2012/NĐ-CP ngày 17/12/2012 của Chính phủ về tổ chức lễ tang cán bộ công chức, viên chức;

Căn cứ Nghị định số 23/2016/NĐ-CP ngày 05/4/2016 của Chính phủ về xây dựng, quản lý và sử dụng nghĩa trang;

Căn cứ Quyết định số 308/2005/QĐ-TTg ngày 25/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội;

Căn cứ Thông tư số 02/2009/TT-BYT ngày 26/5/2009 của Bộ Y tế hướng dẫn vệ sinh trong hoạt động mai táng và hỏa táng;

Căn cứ Thông tư số 04/2011/TT-BVHTTDL ngày 21/01/2011 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội;

Căn cứ Thông tư số 86/2016/TT-BQP ngày 20/6/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về quy định và hướng dẫn tổ chức lễ tang đối với quân nhân, công nhân, viên chức quốc phòng; người làm công tác cơ yếu do Bộ Quốc phòng quản lý;

Căn cứ Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 09/02/2018 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang;

Theo đề nghị của Sở Văn hóa và Thể thao tại Công văn số 4077/SVHTT-NSVHGĐ ngày 26/11/2018,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phạm vi thực hiện

1. Hướng dẫn thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang đối với các tổ chức, cá nhân tham gia việc tang trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

2. Mọi gia đình công dân có trách nhiệm thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang.

3. Cán bộ, công chức, viên chức đang công tác hoặc đã nghỉ hưu khi qua đời, việc tang còn thực hiện theo quy định tại Chương V, Nghị định số 105/2012/NĐ-CP ngày 17/12/2012 của Chính phủ về tổ chức lễ tang cho cán bộ, công chức, viên chức.

4. Quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng đương chức và nghỉ hưu khi qua đời, việc tang tổ chức theo nghi thức quân đội tại Thông tư số 86/2016/TT-BQP ngày 20/6/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng về quy định và hướng dẫn tổ chức lễ tang đối với quân nhân, công nhân, viên chức quốc phòng; người làm công tác cơ yếu do Bộ Quốc phòng quản lý.

Điều 2. Những nguyên tắc trong tổ chức việc tang

1. Tổ chức việc tang cần trang nghiêm, chu đáo, gọn nhẹ, tiết kiệm, phù hợp với tập quán, truyền thống văn hóa dân tộc, nếp sống văn minh hiện đại và hoàn cảnh gia đình người qua đời. Không để xảy ra các hoạt động mê tín, dị đoan, các hoạt động trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Khuyến khích xóa bỏ các hủ tục, lạc hậu.

2. Không lợi dụng việc tang nhằm trục lợi cá nhân và cản trở việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân trước pháp luật.

3. Không để gây mất đoàn kết trong gia đình, dòng họ và cộng đồng.

4. Không để xảy ra tình trạng mất vệ sinh an toàn thực phẩm.

5. Không làm ảnh hưởng đến an toàn giao thông và trật tự công cộng.

6. Không sử dụng công quỹ của cơ quan, đơn vị để viếng đám tang với mục đích cá nhân.

7. Giữ gìn sự yên tĩnh, hạn chế gây tiếng ồn, nhất là vào ban đêm.

8. Tôn trọng các quyền tự do tín ngưỡng, phong tục tập quán.

9. Tuân thủ các quy định liên quan khác của pháp luật.

10. Thực hiện những quy định trong hương ước, quy ước của địa phương về việc tang.

Điều 3. Khai tử

Thực hiện theo Điều 32 và Điều 33 Luật Hộ tịch ngày 20/11/2014, cụ thể: UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết thực hiện việc đăng ký khai tử. Trường hợp không xác định được nơi cư trú cuối cùng của người chết thì UBND cấp xã nơi người đó chết hoặc nơi phát hiện thi thể người chết thực hiện việc đăng ký khai tử. Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có người chết thì vợ, chồng hoặc con, cha, mẹ hoặc người thân thích khác của người chết có trách nhiệm đi đăng ký khai tử; trường hợp người chết không có người thân thích thì đại diện của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm đi khai tử.

Điều 4. Khâm liệm và quàn ướp thi hài

1. Việc khâm liệm và quàn ướp thi hài thực hiện theo Thông tư số 02/2009/TT-BYT ngày 26/5/2009 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn vệ sinh trong hoạt động mai táng và hỏa táng, cụ thể:

a) Khuyến khích xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan như yểm bùa, trừ tà; bảo đảm không ảnh hưởng tới sức khỏe con người và không làm ô nhiễm môi trường; tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, phong tục tập quán nhưng phải phù hợp với các quy định vệ sinh.

b) Thời gian khâm liệm

- Đối với người chết do nguyên nhân thông thường: Không quá 12 giờ đối với trường hợp thi hài không được bảo quản lạnh và không quá 07 ngày đối với trường hợp thi hài được bảo quản lạnh ở nhiệt độ từ 2 độ C đến 4 độ C hoặc thấp hơn kể từ khi chết.

- Đối với người chết do mắc các bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A và một số bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B (trong danh mục các bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải cách ly theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế) hoặc khi được phát hiện đã bị thối rữa: Phải khâm liệm trong vòng 06 giờ kể từ khi chết hoặc khi phát hiện thi hài.

c) Thời gian quàn ướp thi hài người chết

- Đối với người chết do nguyên nhân thông thường:

+ Trong điều kiện thường không có bảo quản lạnh: Thời gian quàn ướp thi hài không quá 02 ngày (48 giờ) kể từ khi chết;

+ Trong điều kiện bảo quản lạnh ở nhiệt độ từ 2 độ C đến 4 độ C hoặc thấp hơn: Thời gian quàn ướp thi hài không quá 07 ngày kể từ khi chết.

- Đối với người chết do mắc các bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A và một số bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B (trong danh mục các bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải cách ly theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế): Thời gian quàn ướp thi hài không quá 24 giờ kể từ khi chết.

- Đối với thi hài khi được phát hiện đã bị thối rữa: Thời gian quàn ướp tối đa không quá 12 giờ kể từ khi tìm thấy thi hài.

Điều 5. Tổ chức lễ tang

1. Địa điểm tổ chức lễ tang

Thực hiện theo Điều 9, Mục 2, Chương II, Thông tư số 04/2011/TT-BVHTTDL ngày 21/01/2011 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định về thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang, cụ thể:

a) Địa điểm tổ chức lễ tang do gia đình người qua đời quyết định tại nhà hoặc nơi công cộng.

b) Trong trường hợp lễ tang do Ban lễ tang tổ chức, Ban lễ tang có trách nhiệm phối hợp với gia đình người qua đời thống nhất quyết định những vấn đề đến việc tổ chức tang lễ (chương trình điều hành việc tang, thông báo thời gian tổ chức lễ viếng, lễ an táng...).

c) Trường hợp người chết không có gia đình hoặc thân nhân đứng ra tổ chức lễ tang thì UBND phường, xã phối hợp với các tổ chức đoàn thể hoặc cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm tổ chức khâm liệm và mai táng chu đáo theo phong tục truyền thống.

2. Tổ chức lễ tang

Lễ tang phải được tổ chức chu đáo, trang nghiêm, tiết kiệm, phù hợp với tập quán, truyền thống văn hóa dân tộc và hoàn cảnh gia đình người qua đời, cụ thể:

a) Hoa viếng

Thực hiện theo Khoản 2, Điều 8, Mục 2, Chương II, Quyết định số 308/2005/QĐ-TTg ngày 25/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, như sau:

Khuyến khích hạn chế số lượng hoa viếng. Khuyến khích thực hiện hình thức “Vòng hoa luân chuyển”: Ban lễ tang và tang chủ chuẩn bị các vòng hoa luân chuyển cho các đoàn đến viếng. Các đoàn vào viếng chuẩn bị băng vải với dòng chữ viếng và ghi tên cá nhân, cơ quan, đơn vị, tổ chức, chính quyền địa phương để gắn vào vòng hoa. Sau khi viếng, các băng vải được đặt vào vị trí trang trọng.

b) Nhạc tang

Khuyến khích sử dụng băng, đĩa nhạc thay cho phường bát âm - đội nhạc tang (theo Khoản 1, Điều 8, Mục 2, Chương II, Quyết định số 308/2005/QĐ-TTg ngày 25/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ).

Không cử nhạc tang trước 06 giờ sáng và sau 22 giờ đêm; âm thanh đảm bảo không vượt quá độ ồn cho phép tại Thông tư số 39/2010/TT-BTNMT ngày 16/12/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về quy định quy chuẩn quốc gia về môi trường. Trường hợp người qua đời theo tôn giáo hoặc là đồng bào dân tộc thiểu số, trong lễ tang được sử dụng nhạc tang của tôn giáo hoặc của dân tộc thiểu số đó. Không sử dụng các nhạc khúc không phù hợp trong lễ tang. (Thực hiện theo Điểm đ, Khoản 1, Điều 10, Mục 2, Chương II và Khoản 2, Điều 9, Mục 1, Chương II, Thông tư số 04/2011/TT-BVHTTDL ngày 21/01/2011 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch).

c) Cờ tang

Thực hiện theo Điều 7, Mục 2, Chương II, Quyết định số 308/2005/QĐ-TTg ngày 25/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ; Điểm d, Khoản 1, Điều 10, Mục 2, Chương II và Khoản 2, Điều 9, Mục 1, Chương II, Thông tư 04/2011/TT-BVHTTDL ngày 21/01/2011 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cụ thể:

- Cờ tang và treo cờ tang theo phong tục truyền thống của từng vùng, dân tộc và tôn giáo của tang chủ.

- Chỉ treo cờ tang tại địa điểm tổ chức việc tang. Trong trường hợp, địa điểm tổ chức việc tang cách quá xa tuyến đường chính (ngõ, hẻm), tang chủ có thể cắm thêm cờ tang tại nút tuyến đường dẫn tới địa điểm tổ chức lễ tang. Không nên cắm, cài cờ tang trên kết cấu công trình trước nhà người khác.

d) Tang phục

Thực hiện theo Điều 7, Mục 2, Chương II, Quyết định số 308/2005/QĐ-TTg ngày 25/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ: Tang phục tùy thuộc vào phong tục truyền thống của địa phương, dân tộc và tôn giáo, tín ngưỡng của tang chủ.

đ) Đưa tang

Thực hiện theo Điều 6, Mục 2, Chương II, Quyết định số 308/2005/QĐ-TTg ngày 25/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ và Điểm e, Khoản 1, Điều 10, Mục 2, Chương II, Thông tư số 04/2011/TT-BVHTTDL ngày 21/01/2011 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cụ thể:

- Khi đưa tang phải tuân thủ quy định của pháp luật về an toàn giao thông, trật tự công cộng.

- Hạn chế tối đa rải, rắc vàng mã trên đường đưa tang.

- Cấm rải tiền Việt Nam hoặc tiền nước ngoài trên đường đưa tang.

- Hạn chế sử dụng phương tiện công đi viếng và đưa tang; khuyến khích các cơ quan, đơn vị khác nhau đi chung xe ô tô để đi viếng và đưa tang.

- Không sử dụng công quỹ của cơ quan, đơn vị, tổ chức để viếng đám tang phục vụ cho mục đích cá nhân.

- Khuyến khích xóa bỏ hủ tục mê tín dị đoan khi đưa tang như lăn đường, khóc mướn.

Điều 6. An táng

1. Thực hiện theo Nghị định số 23/2016/NĐ-CP ngày 05/4/2016 của Chính phủ về xây dựng, quản lý và sử dụng nghĩa trang, cụ thể:

a) Việc táng người chết phải được thực hiện trong các nghĩa trang và nơi lưu tro cốt của các cơ sở hỏa táng; trường hợp táng trong các khuôn viên nhà thờ, nhà chùa, thánh thất tôn giáo phải đảm bảo vệ sinh môi trường và được sự chấp thuận của UBND các cấp theo phân cấp của UBND thành phố.

b) Đặt, xây mộ theo đúng quy định của địa phương và ban quản lý nghĩa trang. Diện tích sử dụng đất cho mỗi mộ hung táng và mai táng một lần trong các nghĩa trang không quá 05m² (năm mét vuông). Diện tích đất cho mỗi phần mộ cát táng tối đa không quá 03m² (ba mét vuông).

2. Thực hiện theo Điểm b, Khoản 3, Điều 10, Mục 2, Chương II và Khoản 2, Điều 9, Mục 1, Chương II, Thông tư số 04/2011/TT-BVHTTDL ngày 21/1/2011 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Khuyến khích hình thức hỏa táng; mai táng một lần vào khu vực nghĩa trang đã được quy hoạch.

Điều 7. Mời khách

1. Thực hiện theo Khoản 4, Điều 8, Mục 2, Chương II, Quyết định số 308/2005/QĐ-TTg ngày 25/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ: Các tuần, tiết theo phong tục (tuần đầu, 49 ngày, 100 ngày, giỗ đầu, giỗ hết, cải táng) nên thực hiện trong 01 ngày và tổ chức trong nội bộ gia đình, họ tộc và bạn thân.

2. Thực hiện theo Điểm h, Khoản 1, Điều 10, Mục 2, Chương II và Khoản 2, Điều 9, Mục 1, Chương II, Thông tư số 04/2011/TT-BVHTTDL ngày 21/1/2011 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Việc tổ chức ăn uống trong lễ tang phải đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm.

Điều 8. Nội dung khuyến khích

Sử dụng không gian chung khi có việc tang:

1. Đối với các hộ gia đình tại các khu tập thể, khu chung cư, không nên tổ chức lễ tang tại nhà. Khuyến khích tổ chức việc tang tại nhà tang lễ, hoặc phòng cộng đồng (nếu có).

2. Đối với các hộ gia đình có nhà riêng, khi tổ chức việc tang, hạn chế sử dụng không gian chung (đường, sân chung) để tổ chức việc tang. Trong trường hợp, nhà không có sân, vườn hoặc diện tích nhỏ mà cần sử dụng không gian chung để tổ chức lễ tang, khi tổ chức không để thi hài người chết ra đường, sân chung. Khi dựng rạp, mái che, cần chừa lối đi lại chung cho các hộ dân và có treo biển báo.

Điều 9. Quyết định có hiệu lực kể từ ngày ký.

Điều 10. Trách nhiệm thực hiện

1. Cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, công ty nhà nước; tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, chiến sĩ trong các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang (quân đội nhân dân và công an nhân dân) trên địa bàn thành phố phải gương mẫu thực hiện và có trách nhiệm vận động gia đình, cộng đồng dân cư thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang.

2. Người đứng đầu các sở, ban, ngành, đơn vị vũ trang: Phổ biến các nội dung tại Quyết định này tới các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, cán bộ, chiến sỹ trong lực lượng vũ trang; thực hiện các biện pháp đề cao tính gương mẫu thực hiện của Đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang.

3. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố: Chủ trì lồng ghép công tác tuyên truyền thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang vào Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” trên toàn địa bàn thành phố.

4. Các tổ chức hội, đoàn thể: Tham gia hướng dẫn, vận động nhân dân thực hiện nghiêm túc và giám sát tổ chức thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang trên địa bàn thành phố.

5. Công an thành phố: Căn cứ các quy định pháp luật khác có liên quan đến việc tổ chức việc tang, kiểm tra, xử lý việc rải tiền, vàng mã trên đường đưa tang trên địa bàn thành phố.

6. Sở Văn hóa và Thể thao: Triển khai, thực hiện các hình thức tuyên truyền thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang đối với các tầng lớp nhân dân trên địa bàn thành phố; theo dõi, tổng hợp tình hình thực hiện, báo cáo UBND thành phố định kỳ hàng năm.

7. Ban Nghĩa trang thành phố

a) Thực hiện nghiêm túc việc quản lý, sử dụng đất, xây dựng phần mộ, bia mộ và các công trình trong nghĩa trang tuân theo quy hoạch xây dựng và quy chế quản lý nghĩa trang hiện hành. Giám sát quản lý các dịch vụ nghĩa trang.

b) Tăng cường phối hợp công tác tuyên truyền khuyến khích sử dụng hình thức hỏa táng.

8. UBND các quận, huyện, phường, xã

a) Chỉ đạo các tổ chức, cá nhân trên địa bàn về thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang; những địa phương có đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào tôn giáo, UBND các quận, huyện căn cứ đặc điểm cụ thể để có những chỉ đạo, thực hiện phù hợp.

b) Phổ biến, tuyên truyền quy định này tới toàn thể nhân dân địa phương. Phổ biến, tuyên truyền và kiểm tra việc thực hiện các nội dung của quy định đối với các cơ sở dịch vụ tang lễ trên địa bàn.

9. Tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn: Thường xuyên tuyên truyền, vận động, nhắc nhở việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang đối với các gia đình có người qua đời tại tổ dân phố, thôn. Bổ sung việc thực hiện Quyết định này vào quy ước thôn, tổ dân phố.

10. Các cơ sở dịch vụ tang lễ

a) Thực hiện nghiêm quy định cụ thể có liên quan trong quá trình thực hiện dịch vụ.

b) Phối hợp tổ chức tốt các hoạt động tuyên truyền, vận động về thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang, loại bỏ hủ tục, nghi lễ rườm rà; thực hiện đám tang chu đáo, tiết kiệm; cấm rải tiền; hạn chế tối đa rải vàng mã, cúng đường khi đưa tang.

11. Các cơ quan báo, đài thành phố: Có trách nhiệm tuyên truyền việc thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh trong việc tang trên địa bàn thành phố; biểu dương những đơn vị, địa phương, cá nhân thực hiện tốt, phê phán những biểu hiện tiêu cực về thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang.