a) Mục tiêu chung

Đánh giá hiện trạng môi trường; hiện trạng ngành công nghiệp môi trường; dự báo về nhu cầu thị trường của các sản phẩm ngành công nghiệp môi trường tại tỉnh Long An và cụ thể hóa các mục tiêu, giải pháp đã đề ra trong “Đề án phát triển ngành công nghiệp môi trường Việt Nam đến năm 2015, tầm nhìn đến 2025” theo Quyết định số 1030/QĐ-TTg ngày 20/7/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Từ đó đề xuất các giải pháp và định hướng phát triển ngành công nghiệp môi trường tỉnh Long An đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

b) Mục tiêu cụ thể

- Từ 2015 đến năm 2020

+ Xây dựng, phê duyệt và tổ chức thực hiện Đề án phát triển ngành công nghiệp môi trường tỉnh Long An đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

+ Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc phát triển ngành công nghiệp môi trường.

+ Lựa chọn, kêu gọi đầu tư, phát triển các doanh nghiệp công nghiệp môi trường, các tổ chức nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng công nghệ môi trường đủ năng lực đáp ứng cơ bản nhiệm vụ bảo vệ môi trường, sử dụng bền vững tài nguyên.

+ Nghiên cứu rút kinh nghiệm từ thực tế, đề xuất các điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

- Tầm nhìn đến năm 2030

+ Phát triển ngành công nghiệp môi trường thành một ngành kinh tế có đóng góp quan trọng trong cơ cấu phát triển ngành công nghiệp tỉnh Long An.

+ Phát triển các doanh nghiệp công nghiệp môi trường, các tổ chức nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng công nghệ cao về môi trường có khả năng giải quyết có hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ môi trường, sử dụng bền vững tài nguyên.

a) Giải pháp về tổ chức, quản lý và cơ chế, chính sách

- Tổ chức thực hiện Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp môi trường.

- Thực hiện lồng ghép việc phát triển ngành công nghiệp môi trường vào các chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Long An.

- Tăng cường công tác thanh tra, giám sát nhằm đưa ra những định hướng cho sự phát triển của ngành công nghiệp môi trường.

- Đẩy mạnh xã hội hóa nhằm thu hút, tăng cường và đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư để phát triển bền vững ngành công nghiệp môi trường; đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa các doanh nghiệp công nghiệp môi trường thuộc khu vực nhà nước.

- Khuyến khích việc thành lập các tổ chức dịch vụ tư vấn môi trường phục vụ phát triển bền vững ngành công nghiệp môi trường.

b) Giải pháp về đầu tư, tài chính và thị trường

- Lập quỹ tín dụng nhà nước để hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư, phát triển ngành công nghiệp môi trường.

- Khuyến khích các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư phát triển ngành công nghiệp môi trường; Tại Chương 7, Nghị định số 19/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ về ưu đãi, hỗ trợ hoạt động bảo vệ môi trường có nêu: Chủ dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tập trung quy định tại Khoản 1, Phụ lục III Nghị định này và xây dựng cơ sở xử lý chất thải rắn thông thường tập trung quy định tại Khoản 2, Phụ lục III của Nghị định này được hưởng ưu đãi về tiền thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai như các đối tượng thuộc lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư và Nhà nước hỗ trợ tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng.

- Khuyến khích các tổ chức, cá nhân lập Quỹ bảo vệ môi trường, phát triển các công cụ kinh tế để đầu tư phát triển ngành công nghiệp môi trường;

- Tạo điều kiện thuận lợi, đầu tư phát triển thị trường cho các hoạt động thuộc lĩnh vực công nghiệp môi trường.

- Kêu gọi xã hội hóa đầu tư lĩnh vực môi trường tại các huyện, thị xã Kiến Tường và thành phố Tân An (vốn đầu tư của các Công ty Cổ phần...).

c) Giải pháp về khoa học và công nghệ

- Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao có hiệu quả các công nghệ mới, sản phẩm mới tạo ra ở trong nước vào các hoạt động thuộc lĩnh vực công nghiệp môi trường.

- Khuyến khích áp dụng công nghệ, máy móc, thiết bị, sản phẩm bảo vệ môi trường tiên tiến, hiện đại phục vụ phát triển bền vững ngành công nghiệp môi trường.

- Gắn kết chặt chẽ các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ của các Viện nghiên cứu, Trường Đại học với các doanh nghiệp công nghiệp môi trường.

d) Giải pháp về hợp tác quốc tế và phát triển nguồn nhân lực

- Tăng cường việc xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình, đề tài, dự án hợp tác với các nước tiên tiến nhằm phát triển bền vững ngành công nghiệp môi trường Việt Nam.

- Thu hút và có chính sách ưu đãi đối với chuyên gia nước ngoài, nhất là người Việt ở nước ngoài tham gia vào việc phát triển ngành công nghiệp môi trường nước ta.

- Đẩy mạnh việc đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao năng lực ở trong nước và ngoài nước cho đội ngũ cán bộ hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp môi trường.

đ) Giải pháp về truyền thông, nâng cao nhận thức.

- Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các Sở, Ban, ngành hữu quan như Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Khoa học và Công nghệ,... nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm phát triển ngành công nghiệp môi trường của tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư, nhất là các doanh nghiệp.

- Tập huấn cho lãnh đạo và cán bộ có liên quan về quản lý môi trường dựa vào cộng đồng.

- Tổ chức các hội thảo về vấn đề môi trường ở cấp cơ sở.

- Xây dựng và đưa vào sử dụng cơ sở dữ liệu của tỉnh về ngành công nghiệp môi trường.

e) Giải pháp định hướng phát triển thị trường

Hiện nay, đang nổi cộm vấn đề nan giải về việc lựa chọn nguồn và đối tác đầu tư thích hợp theo lĩnh vực môi trường và khu vực. Xác định được lĩnh vực/phân đoạn thị trường nào thu hút đầu tư nước ngoài; lĩnh vực/phân đoạn thị trường nào ưu tiên đầu tư trong nước không phải vấn đề đơn giản nhưng cần phải làm.

Tiềm năng phát triển thị trường tái chế tại địa phương rất lớn nhưng thị trường này gặp nhiều vấn đề thách thức như khâu phân loại tại nguồn và thị trường sản phẩm đầu ra như phải làm thế nào để hướng thị trường tiêu thụ sản phẩm phân compost đang đặt ra bài toán đối với công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này.

a) Giai đoạn 1 (năm 2015):

- Rà soát các dự án, lập quy hoạch phát triển ngành công nghiệp môi trường của tỉnh, lựa chọn công nghệ xử lý tiên tiến, giảm ô nhiễm và hiệu quả kinh tế.

- Lựa chọn địa điểm phù hợp; xem xét công nghệ phù hợp với từng địa phương. Chú ý địa điểm có tuyến giao thông thuận tiện.

- Lập và trình các cấp có thẩm quyền duyệt dự án đầu tư và thiết kế cơ sở xây dựng công trình; Báo cáo đánh giá tác động môi trường; Hồ sơ quy hoạch tỷ tệ 1/500; Thiết kế kỹ thuật của các Khu/Cụm công nghiệp môi trường và các cơ sở tái chế đối với các dự án có vị trí thỏa thuận.

- Chính quyền địa phương cần hỗ trợ về tài chính, cơ chế chính sách cho các công ty công ích thực hiện. Đối với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, đầu tư xử lý chất thải rắn, nước thải, khí thải cần có chính sách ưu đãi, hỗ trợ phù hợp.

- Về định hướng các công nghệ: Rà soát, liệt kê và tổng hợp các loại hình công nghệ đang sử dụng hiện nay; đánh giá hiệu quả, ưu và khuyết điểm của các công nghệ hiện hữu.

b) Giai đoạn 2 (năm 2016 - 2020):

- Chuẩn bị các cơ chế, chính sách lập dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, lựa chọn công nghệ phù hợp (như tái sinh, tái chế, làm phân bón,...); nâng cao tỷ lệ tái sinh, tái chế, giảm tối đa chi phí vận chuyển và chi phí xử lý, phấn đấu tỷ lệ chôn lấp đạt <15% tổng khối lượng chất thải rắn phát sinh.

- Nhân rộng và hoàn chỉnh quy trình thu gom, phân loại chất thải rắn tại nguồn trong các đô thị.

- Hỗ trợ vốn, quyền lợi để thúc đẩy các đơn vị, doanh nghiệp kinh doanh các loại hình dịch vụ xử lý môi trường nước thải, khí thải.

- Xây dựng và ban hành cơ chế tài chính phù hợp đối với các Công ty môi trường, từng bước chuyển sang cơ chế kinh doanh có hiệu quả.

- Định hướng công nghệ: Ưu tiên và khuyến khích xét duyệt các dự án theo hướng dẫn tại Phụ lục 1 của Nghị định số 120/2014/NĐ-CP ngày 17/12/2014 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ; khuyến khích phê duyệt các dự án đầu tư thiết bị của Việt Nam sản xuất với công nghệ có hiệu quả cao và xuất xứ rõ ràng; với công nghệ và thiết bị nhập cần ưu tiên xét duyệt các công nghệ có mức độ tiên tiến và tự động hóa cao; thiết bị nhập 100%.

c) Giai đoạn 3 (năm 2020 - 2030):

- Tăng năng lực xử lý tại các Khu/Cụm công nghiệp môi trường và các cơ sở tái chế tập trung, đổi mới công nghệ, tăng hiệu quả và cải thiện các yếu tố môi trường.

- Các Công ty môi trường từ Công ty công ích có thể chuyển sang kinh doanh hiệu quả và tái đầu tư các trang thiết bị và mở rộng hoạt động tới khu vực nông thôn.

- Định hướng công nghệ: Từng bước đạt được mục tiêu “người Việt Nam dùng hàng Việt Nam” trong tất cả các dự án. Ưu tiên xem xét và lựa chọn các công nghệ tiên tiến; có mức độ cơ khí hóa và tự động hóa cao.

a) UBND tỉnh Long An giao cho Sở Công Thương chủ trì thực hiện và triển khai đề án trên cơ sở liên kết với các Sở, Ban, ngành liên quan.

b) Khảo sát, lựa chọn địa điểm cụ thể để triển khai quy hoạch các Cụm công nghiệp môi trường trên địa bàn toàn tỉnh; xin bổ sung thêm các chức năng về phát triển ngành công nghiệp môi trường cho các cụm công nghiệp hiện hữu do Sở quản lý. Riêng đối với các cụm công nghiệp/tiểu thủ công nghiệp do địa phương (các huyện, thị) quản lý, chức năng này sẽ do địa phương thực hiện, trình UBND tỉnh phê duyệt.

c) Nhanh chóng triển khai và thực hiện 06 nhóm giải pháp (mục 5) nêu trên. Tùy theo từng nhiệm vụ và chức năng của các Sở, Ban, ngành trong tỉnh, UBND tỉnh sẽ giao cho các đơn vị chủ trì, triển khai thực hiện các giải pháp trên một cách hiệu quả nhất.

d) Lựa chọn các đơn vị tư vấn có kinh nghiệm, liên kết với các trường Đại học; các Viện nghiên cứu; các chuyên gia trong lĩnh vực về môi trường hỗ trợ và tư vấn.

đ) Trong quá trình triển khai thực hiện có khó khăn, vướng mắc kịp thời báo cáo, đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết