KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN “NÂNG CAO NHẬN THỨC CỘNG ĐỒNG VÀ QUẢN LÝ RỦI RO THIÊN TAI DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG, ĐẾN NĂM 2030” TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LẠNG SƠN

Thực hiện Quyết định số 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030”, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Nâng cao nhận thức về thiên tai, năng lực ứng phó thiên tai cho đội ngũ làm công tác phòng, chống thiên tai, cán bộ chính quyền cơ sở và người dân vùng thường xuyên chịu tác động của thiên tai, góp phần xây dựng cộng đồng cấp huyện, xã an toàn trước thiên tai, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu; hình thành văn hóa phòng ngừa, chủ động và tích cực tham gia vào công tác phòng chống thiên tai của đại đa số người dân, góp phần thực hiện tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản, môi trường do thiên tai.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Đến năm 2025:

- Đội ngũ giảng viên, tập huấn viên cấp tỉnh, huyện được trang bị đầy đủ kiến thức về thiên tai và năng lực để tổ chức, triển khai thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức về thiên tai, kỹ năng ứng phó thiên tai tại cộng đồng. Phấn đấu mỗi huyện, thành phố có từ 5-10 tập huấn viên cấp huyện.

- 100% các văn bản của Trung ương về cơ chế, chính sách liên quan tới hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng được triển khai, cụ thể hóa để áp dụng để áp dụng thực hiện.

- Người dân ở các khu vực thường xuyên xảy ra thiên tai như mưa lớn, lũ, lũ quét, ngập lụt, sạt lở đất... được phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng, tránh, ứng phó thiên tai.

b) Đến năm 2030:

- 100% cán bộ, công chức, viên chức, cá nhân khi tham gia bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh thuộc đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư được phổ biến về nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai.

- 100% người dân ở các xã thường xuyên xảy ra bão, lũ quét, sạt lở đất, lũ, ngập lụt, hạn hán và ít nhất 50% người dân ở các khu vực khác được phổ biến kiến thức về thiên tai và kỹ năng phòng tránh thiên tai, nhất là các loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra trên địa bàn.

- Đưa nội dung phòng tránh giảm nhẹ rủi ro thiên tai vào giảng dạy ở các bậc đào tạo phổ thông theo hướng dẫn, chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

- 100% các xã, phường, thị trấn xây dựng và phê duyệt kế hoạch phòng, chống thiên tai phải có sự tham gia của cộng đồng.

- Phấn đấu 100% hộ gia đình được tiếp nhận đầy đủ thông tin về thiên tai và thông tin chỉ đạo phòng, tránh thiên tai.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP

1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách, tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng

- Rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản đã ban hành về quản lý, tổ chức thực hiện các hoạt động quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, thông tin truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng nhằm đảm bảo thống nhất với các chính sách của Trung ương, của tỉnh đã ban hành.

- Củng cố, kiện toàn và phát triển nguồn nhân lực thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, thông tin và truyền thông, quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng tại các cấp. Tập trung hoàn thiện Văn phòng thường trực Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh nhằm đáp ứng yêu cầu trong chỉ huy, chỉ đạo.

- Triệc khai lồng ghép một số nội dung phòng, chống thiên tai với một số môn học để đưa vào chương trình giảng dạy cấp tiểu học, trung học cơ sở khi có hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.

- Xây dựng tài liệu tập huấn về các hoạt động phòng, chống và giảm nhẹ rủi ro thiên tai tại cộng đồng; tài liệu tuyên truyền, truyền thông. Xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai trên cơ sở đánh giá rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng.

- Ban hành hướng dẫn sử dụng quỹ phòng chống thiên tai cho các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng tại địa phương.

2. Nâng cao năng lực cho lực lượng làm công tác phòng, chống thiên tai, cán bộ chính quyền các cấp về quản lý, triển khai các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng

- Tổ chức phổ biến nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai cho cán bộ, công chức, viên chức, cá nhân (thuộc đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư) tham gia bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh hằng năm, theo chương trình của Bộ Quốc phòng.

- Tổ chức đào tạo, tập huấn cho đội ngũ giảng viên, cán bộ, tổ chức, cá nhân ở cấp huyện; tổ chức phổ biến chính sách, cơ chế, bộ chỉ số giám sát thực hiện Đề án theo Quyết định số 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

- Tập huấn nâng cao kiến thức về thiên tai, kỹ năng phòng, chống thiên tai, tăng cường năng lực thực hiện công tác tuyên truyền cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, cán bộ cơ sở truyền thanh - truyền hình cấp huyện, cán bộ đài truyền thanh cấp xã, báo cáo viên, tuyên truyền viên, lực lượng xung kích cơ sở; tập huấn chuyên biệt cho các đối tượng dễ bị tổn thương tại cộng đồng.

- Thực hiện đa dạng hóa các hình thức nâng cao năng lực cho lực lượng làm công tác phòng chống thiên tai.

- Trang bị dụng cụ hỗ trợ cho đội ngũ giảng viên, tuyên truyền viên, tình nguyện viên các cấp.

3. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức; tăng cường năng lực, kỹ năng cho cộng đồng về giảm nhẹ rủi ro thiên tai

- Tổ chức tuyên truyền, truyền thông phòng chống thiên tai đến mọi đối tượng trong cộng đồng; thực hiện đa dạng hóa tài liệu, các phương thức truyền thông tại cộng đồng; tổ chức tham quan học tập kinh nghiệm, nâng cao nhận thức của cộng đồng.

- Hướng dẫn và huy động người dân trực tiếp tham gia vào các hoạt động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai trên địa bàn cấp xã như diễn tập phòng tránh thiên tai, đánh giá rủi ro thiên tai.

- Nghiên cứu, áp dụng các mô hình xã điển hình về thực hiện nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng chống thiên tai để triển khai tại địa phương.

- Xây dựng các công trình quy mô nhỏ phục vụ công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai tại cộng đồng.

- Từng bước đầu tư, lắp đặt hệ thống cảnh báo sớm phòng, chống thiên tai tại cộng đồng; rà soát, cập nhật bản đồ rủi ro thiên tai ở từng cộng đồng xã, thôn; thực hiện lồng ghép kế hoạch phòng chống thiên tai vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Nguồn kinh phí thực hiện Kế hoạch được bố trí từ ngân sách nhà nước, Quỹ Phòng chống thiên tai và các nguồn kinh phí hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

2. Ngân sách địa phương và Quỹ phòng, chống thiên tai tỉnh: triển khai các nhiệm vụ đào tạo, tập huấn, giáo dục quốc phòng và an ninh; thực hiện các hoạt động đánh giá rủi ro thiên tai; diễn tập; thông tin, tuyên truyền; xây dựng các công trình quy mô nhỏ phục vụ công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai tại cộng đồng theo quy định của pháp luật.

3. Nguồn vốn huy động từ các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật: đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng về thông tin truyền thông, mua sắm trang thiết bị phù hợp; lắp đặt hệ thống cảnh báo sớm phòng, chống thiên tai tại cộng đồng; thiết lập, cập nhật định kỳ thông tin bản đồ rủi ro thiên tai ở từng cộng đồng xã, thôn; phát triển cơ sở dữ liệu về quản lý rủi ro thiên tai, thông tin truyền thông theo cơ chế, chính sách huy động vốn ngoài ngân sách của cấp có thẩm quyền.

4. Sử dụng lồng ghép các nguồn kinh phí của các cấp, các ngành trong thực hiện phát triển kinh tế xã hội và thực hiện nhiệm vụ chuyên môn được giao của các cơ quan, tổ chức, đơn vị để thực hiện nhiệm vụ còn lại của kế hoạch.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

- Là cơ quan chủ trì, điều phối chung, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch.

- Phối hợp với cơ quan truyền thông thực hiện xây dựng bộ tài liệu tập huấn, phổ biến, tuyên truyền về các hoạt động trong phòng, chống thiên tai; nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng. Chia sẻ tài liệu, sản phẩm tuyên truyền của tỉnh, của Trung ương, đến các cơ quan, đơn vị, các nhóm đối tượng trong xã hội.

- Chủ trì tham mưu củng cố, kiện toàn và phát triển nguồn nhân lực thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, thông tin và truyền thông, quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng cấp tỉnh; kiện toàn, hoàn thiện Văn phòng thường trực Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh đáp ứng yêu cầu trong chỉ huy, chỉ đạo.

- Tổ chức các hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng phù hợp với các đối tượng.

- Tham mưu việc tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết, đánh giá thực hiện kế hoạch theo quy định; hướng dẫn sử dụng Quỹ Phòng chống thiên tai cho các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng tại địa phương.

2. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh: hướng dẫn, đưa nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai vào kế hoạch bồi dưỡng an ninh - quốc phòng cho đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư, theo hướng dẫn của Bộ Quốc phòng.

3. Công an tỉnh: chủ động lồng ghép nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai vào bài giảng các lớp bồi dưỡng kiến thức an ninh, quốc phòng cho đối tượng 4 và đối với tượng là cá nhân tiêu biểu, uy tín trong cộng đồng dân cư hằng năm; phối hợp chính quyền địa phương hỗ trợ, huy động người dân trực tiếp tham gia các hoạt động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai trên địa bàn cấp xã, gắn các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong xây dựng phong trào trào dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở cơ sở.

4. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Lồng ghép một số nội dung phòng, chống thiên tai với một số môn học để đưa vào chương trình giáo dục cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

- Xây dựng phương án đảm bảo an toàn cho học sinh, trang bị thiết bị, dụng cụ học tập và cơ sở hạ tầng giáo dục khi xảy ra các tình huống thiên tai.

5. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Phối hợp thực hiện nâng cao năng lực ứng phó thiên tai cho các đối tượng là người khuyết tật và các đối tượng dễ bị tổn thương khác.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội nghị tập huấn chuyên môn, đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức người khuyết tật trong phòng chống và giảm nhẹ thiên tai.

- Phối hợp nghiên cứu, xây dựng tài liệu lồng ghép nội dung về hòa nhập người khuyết tật, các đối tượng dễ bị tổn thương trong quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng để tuyên truyền, tập huấn theo quy định.

- Phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố hướng dẫn các cơ quan liên quan sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để triển khai các hoạt động hòa nhập người khuyết tật, các đối tượng dễ bị tổn thương trong phòng chống và giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

6. Sở Tài chính: chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư và các sở, ngành liên quan tham mưu cân đối, bố trí kinh phí đối với nhiệm vụ thuộc nguồn vốn chi thường xuyên để thực hiện kế hoạch theo quy định Luật Ngân sách nhà nước.

7. Sở Thông tin và Truyền thông: phối hợp, đôn đốc, hướng dẫn cơ quan báo chí truyền thông, Phòng Văn hóa thông tin các huyện, thành phố tuyên truyền, đưa tin về phòng, tránh và giảm nhẹ rủi ro thiên tai; phối hợp, thực hiện các chương trình truyền thông về giảm nhẹ rủi ro thiên tai từ cộng đồng.

8. Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh: xây dựng kế hoạch, dành thời lượng phát sóng tuyên truyền các nội dung, hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, giảm nhẹ rủi ro thiên tai; phổ biến kiến thức về thiên tai, những tác động của thiên tai và biện pháp phòng chống.

9. Hội Chữ thập đỏ tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh: đẩy mạnh công tác tuyên truyền, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai; tham gia tập huấn, phổ biến pháp luật về phòng, chống thiên tai và các quy định pháp luật có liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai đến đoàn viên, hội viên; vận động sự tham gia của đoàn viên, hội viên, cộng đồng vào các hoạt động của đề án, kế hoạch.

10. Các sở, ban, ngành liên quan: theo chức năng quản lý nhà nước được giao chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh, UBND các huyện, thành phố triển khai, lồng ghép thực hiện các nội dung kế hoạch.

11. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố:

Chủ động bố trí từ nguồn vốn ngân sách địa phương trong kế hoạch hằng năm, đồng thời huy động các nguồn vốn khác theo quy định của pháp luật để triển khai thực hiện các nội dung đề án của Chính phủ, Kế hoạch của UBND tỉnh trên địa bàn, trọng tâm một số nhiệm vụ sau:

- Chịu trách nhiệm toàn diện trong việc tổ chức, triển khai các nội dung đề án, kế hoạch tại địa phương mình; xây dựng, phê duyệt kế hoạch để triển khai thực hiện, xác định rõ danh sách xã, vùng trọng điểm ưu tiên.

- Rà soát, lập danh sách địa bàn thực hiện, các điều kiện cần thiết đáp ứng tiến độ thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của kế hoạch trên địa bàn theo quy định. Củng cố, kiện toàn và phát triển nguồn nhân lực thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, thông tin và truyền thông, quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng cấp huyện.

- Phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn thực hiện lồng ghép một số nội dung phòng, chống thiên tai với một số môn học để đưa vào chương trình giáo dục thường xuyên, chương trình giảng dạy cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông theo chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức các đợt tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng.

- Xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai trên cơ sở kết quả đánh giá rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; thực hiện lồng ghép phòng chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn.

- Tổ chức đánh giá, báo cáo định kỳ về tiến độ thực hiện kế hoạch gửi Văn phòng Ban chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh tổng hợp.

(Có phụ lục phân công nhiệm vụ kèm theo).

Thủ trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố và các cơ quan, đơn vị liên quan căn cứ chức năng nhiệm vụ tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch này; định kỳ trước ngày 05/12 hằng năm báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện gửi Văn phòng Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh để tổng hợp, báo cáo theo quy định./.