KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI CHƯƠNG TRÌNH “CỘNG ĐỒNG CHUNG TAY PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH” GIAI ĐOẠN 2015 - 2020

A. SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG KẾ HOẠCH

I. Cơ sở pháp lý:

Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm ngày 21/11/2007; Thông tư số 13/2013/TT-BYT ngày 17/4/2013 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn giám sát bệnh truyền nhiễm; Quyết định số 2958/QĐ-BYT , ngày 16/7/2015 của Bộ Trưởng Bộ Y tế về việc ban hành chương trình '“Cộng đồng chung tay phòng, chống dịch bệnh” giai đoạn 2015 - 2020.

II. Tình hình dịch bệnh truyền nhiễm

1. Tình hình bệnh truyền nhiễm trên thế giới, khu vực

Trong những năm gần đây, tình hình dịch bệnh truyền nhiễm trên thế giới diễn biến hết sức phức tạp, phát sinh nhiều loại dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới, ngày càng gia tăng với mức độ lây lan nhanh và tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt là các bệnh lây truyền từ động vật sang người, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và thiệt hại lớn về kinh tế cho nhiều quốc gia.

Năm 2014, dịch bệnh Ebola đã bùng phát tại các nước Tây Phi, Tổ chức Y tế thế giới đã phải công bố tình trạng khẩn cấp đối với sức khỏe cộng đồng. Tình hình dịch bệnh MERS-CoV tính đến ngày 08/7/2015, tổng số ca nhiễm MERS-CoV trên thế giới là 1.368 ca, trong đó có 488 ca tử vong tại 26 nước: Ca bệnh tại chỗ (9 nước): Ả Rập Xê Út, Tiểu Vương quốc Ả rập thống nhất (UAE), Qatar, Oman, Jordan, Kuwait, Yemen, Lebanon, Iran; Ca bệnh xâm nhập (17 nước): Anh, Pháp, Tunisia, Italy, Hy Lạp, Ai Cập, Mỹ, Hà Lan, Algeria, Áo, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức, Philippines, Malaysia, Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan. Dịch cúm gia cầm lây sang người như cúm A(H1N1), cúm A(H5N1) vẫn tiếp tục ghi nhận các ca bệnh tại một số quốc gia, cúm A (H7N9) phát hiện tại Trung Quốc từ tháng 3/2013 đến nay vẫn chưa khống chế được và nguy cơ lây lan ra một số quốc gia khác trong khu vực trong đó có Việt Nam. Tổ chức Y tế thế giới cảnh báo các chủng vi rút cúm có khả năng biến đổi, tái tổ hợp tạo nên các chủng vi rút có độc lực cao gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe cộng đồng.

Các bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệng vẫn lưu hành tại nhiều quốc gia đặc biệt các quốc gia ở châu Á, mỗi năm ghi nhận hàng chục triệu trường hợp mắc và hàng nghìn trường hợp tử vong. Một số bệnh đã có vắc xin phòng bệnh đang có nguy cơ bùng phát trở lại do tỷ lệ tiêm chủng bị giảm sút. Bệnh bại liệt cũng có xu hướng gia tăng, hiện vẫn còn trên 10 nước ghi nhận ca bệnh, Tổ chức Y tế thế giới đã cảnh báo “Tình trạng khẩn cấp” tại một số nước ở khu vực Nam Á.

2. Tình hình dịch bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam

Trong những năm gần đây, do chủ động triển khai đồng bộ và hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch bệnh nhằm ngăn chặn sự xâm nhập của các dịch bệnh mới nổi nguy hiểm như Ebola, MERS-CoV, dịch hạch, cúm A(H7N9), đến nay Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh nhưng nguy cơ dịch bệnh xâm nhập rất cao.

Các dịch bệnh lưu hành như sốt xuất huyết, tay chân miệng, sốt rét, dại, viêm não, than và một số bệnh dịch khác vẫn ghi nhận số mắc và tử vong hàng năm. Dịch cúm A(H5N1) đã khống chế không để lây sang người nhưng vẫn thường xuyên ghi nhận sự bùng phát các ổ dịch trên đàn gia cầm. Bệnh sốt rét diễn biến phức tạp ở khu vực miền Trung, Tây Nguyên, miền Nam, ghi nhận sự gia tăng ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc, muỗi sốt rét kháng hóa chất, nguy cơ bùng phát dịch tại một số tỉnh trọng điểm.

3. Tình hình dịch bệnh truyền nhiễm tại tỉnh Gia Lai

Trong những năm qua, công tác phòng chống dịch bệnh ở tỉnh đã được triển khai đồng bộ và có hiệu quả. Đã kịp thời ngăn chặn sự xâm nhập các dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm A(H5N1), (H7N9) vào địa bàn. Tuy vậy, các bệnh truyền nhiễm gây dịch lưu hành tại địa bàn vẫn không giảm, có xu hướng tăng so với cùng kỳ các năm trước và tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy cơ cao về sự bùng phát dịch bệnh. Các dịch bệnh như: Sốt xuất huyết Dengue, tay chân miệng, viêm màng não do vi rút...đều có xu hướng tăng.

- Trong năm 2014, trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận tổng cộng 219 ca mắc bệnh sốt xuất huyết Dengue, 346 ca mắc bệnh tay chân miệng, 61 ca mắc bệnh viêm não do vi rút. Trong 7 tháng đầu năm 2015, cả tỉnh đã ghi nhận 229 ca sốt xuất huyết Dengue, 201 ca mắc bệnh tay chân miệng, 66 ca viêm não do vi rút, tỉ lệ mắc tăng cao so với cùng kỳ năm trước.

- Một số dịch bệnh trong nhiều năm qua không ghi nhận ca mắc bệnh nào trên địa bàn, tuy nhiên trong những năm gần đây đã xảy ra trên địa bàn một số huyện, thị như bệnh bạch hầu, thủy đậu, mặc dù chưa gây thành dịch nhưng khả năng bùng phát dịch là rất lớn nếu không có những biện pháp phòng ngừa kịp thời và đúng cách.

- Nhìn chung, tình hình các bệnh truyền nhiễm gây dịch trên địa bàn toàn tỉnh trong những năm gần đây vẫn còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy cơ bùng phát dịch trong các năm tới là không nhỏ, một số bệnh truyền nhiễm lưu hành không có chiều hướng giảm mà lại tăng cao so với cùng kỳ năm trước như: sốt xuất huyết, uốn ván sơ sinh, quai bị, thủy đậu, viêm màng não do vi rút…, nhiều bệnh truyền nhiễm đã được khống chế bằng vaccin nhưng nay lại tái xuất hiện trên địa bàn nhiều huyện như bạch hầu, đây có thể là một trong những bệnh nguy hiểm, có khả năng bùng phát dịch trong thời gian tới là rất lớn, nếu ngay từ bây giờ chúng ta không có những biện pháp phòng, chống tích cực.

4. Những khó khăn và tồn tại trong công tác phòng chống dịch

- Tình hình dịch bệnh trên thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy cơ, các dịch bệnh nguy hiểm mới phát sinh, mới nổi có nguy cơ xâm nhập vào địa bàn là rất lớn do giao thương đi lại gia tăng.

- Dịch bệnh diễn biến phức tạp xảy ra ở nhiều tỉnh, thành cả nước, một số bệnh mới nổi do Vi-rút không có thuốc điều trị đặc hiệu, chưa có vắc xin dự phòng, các biện pháp phòng chống dịch chủ yếu là các biện pháp không đặc hiệu nên có khả năng lây truyền, bùng phát thành dịch lớn như cúm A (H5N1), Sốt xuất huyết, Tay chân miệng, các dịch bệnh mới nổi nguy hiểm như Ebola, MERS-CoV...

- Gia Lai nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, mưa nhiều, điều kiện địa lý, kinh tế, xã hội và môi trường, thuận lợi cho nhiều loại bệnh truyền nhiễm phát triển.

- Sự biến động về dân cư, đô thị hóa, sự biến chủng của vi sinh vật, đặc biệt là thói quen vệ sinh cá nhân, vệ sinh an toàn thực phẩm của một bộ phận người dân chưa được tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều dịch bệnh mới phát sinh, cũng như một số dịch bệnh đã được khống chế nay xuất hiện nguy cơ gây dịch bệnh trở lại.

- Nhận thức của một bộ phận nhân dân còn hạn chế, chưa tự giác tham gia thường xuyên các hoạt động phòng, chống dịch bệnh tại cộng đồng.

- Nhận thức và thực hành về vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm, chủ động phòng chống dịch bệnh của người dân chưa được cao. Một số tập quán, tập tục trong lối sống hằng ngày trong một số đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn chưa được cải thiện, thay đổi một cách triệt để.

- Công tác truyền thông, tuyên truyền chưa được thường xuyên, chỉ tập trung khi có dịch bệnh xảy ra.

- Tập quán chăn nuôi gia súc, gia cầm nhỏ lẻ, giết mổ, mua bán và sử dụng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh làm tăng nguy cơ mắc bệnh lây truyền từ động vật sang người và bùng phát thành dịch lớn.

- Ô nhiễm môi trường ở nhiều nơi đáng báo động do quá trình đô thị hóa nhanh, tập trung dân số đông ở khu vực đô thị, giao lưu đi lại của người dân ngày càng gia tăng, đặc biệt hậu quả của thiên tai, lụt bão có thể làm phát sinh, phát triển dịch bệnh.

- Nhận thức của một bộ phận người dân về tiêm chủng phòng bệnh chưa tốt nên còn coi nhẹ và không tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch cho trẻ, dẫn đến các bệnh đã có văc xin phòng bệnh vẫn còn để xảy dịch và có nguy cơ bùng phát trở lại nếu không duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao.

- Chính quyền các cấp ở một số địa phương chưa quyết liệt trong công tác phòng, chống dịch bệnh, sự phối hợp giữa các sở, ban ngành, đoàn thể của địa phương vẫn thiếu chặt chẽ nên hiệu quả chưa cao.

Với quan điểm bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là trách nhiệm của toàn xã hội trong đó ngành y tế giữ vai trò nòng cốt, hướng dẫn về chuyên môn, kỹ thuật, hướng tới mục tiêu mỗi người dân được sống trong cộng đồng an toàn, đảm bảo an ninh về sức khỏe. Kế hoạch thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” nhằm phát huy, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, sự tham gia quyết liệt của các cấp chính quyền, phối hợp hành động đồng bộ các Sở, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, các cơ quan truyền thông đại chúng, truyền thông cơ sở, tổ chức doanh nghiệp và cá nhân, cũng như sự đồng thuận của toàn thể người dân chủ động tham gia phòng chống dịch bệnh, duy trì kết quả bền vững và nâng cao sức khỏe nhân dân.

B. NỘI DUNG KẾ HOẠCH

I. Mục tiêu:

1. Mục tiêu chung:

Huy động các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, từng gia đình và toàn xã hội chủ động tham gia đầy đủ, có hiệu quả các hoạt động phòng chống dịch bệnh góp phần nâng cao sức khỏe nhân dân.

2. Mục tiêu cụ thể:

- Mục tiêu 1: Tăng cường sự tham gia của chính quyền các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, chính trị-xã hội, các doanh nghiệp, tư nhân, cộng đồng dân cư trong các hoạt động chủ động phòng chống dịch bệnh.

- Mục tiêu 2: Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và trách nhiệm của người dân, cộng đồng để chủ động phòng, chống dịch bệnh theo khuyến cáo, hướng dẫn của ngành y tế;

- Mục tiêu 3: Huy động sự đầu tư, đóng góp nguồn lực của toàn xã hội và các tổ chức xã hội cho các hoạt động phòng chống dịch.

II. Chỉ tiêu:

Thực hiện Mục tiêu 1: Tăng cường sự tham gia của chính quyền các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, các doanh nghiệp, tư nhân, cộng đồng dân cư trong các hoạt động chủ động phòng chống dịch bệnh.

- 100% các xã, phường, khu dân cư có kế hoạch và triển khai thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- 95% các Sở, ban ngành, Mặt trận và các tổ chức thành viên các cấp hưởng ứng, xây dựng kế hoạch và triển khai Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”; lồng ghép các nội dung chương trình vào các hoạt động, nội dung sinh hoạt của hội, đoàn thể tại cộng đồng, trường học, nơi làm việc, địa điểm công cộng.

- Trên 80% các hộ gia đình chủ động tham gia thực hiện tốt các khuyến cáo về phòng chống dịch bệnh cho gia đình và cộng đồng;

- Trên 95% trường học thực hiện tốt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phòng chống bệnh truyền nhiễm trong các cơ sở giáo dục ban hành kèm theo Thông tư số 46/2010/TT-BYT ngày 29/12/2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế.

- Trên 90 % doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, cơ quan, tổ chức trên địa bàn tỉnh có kế hoạch, chủ động triển khai các hoạt động thuộc Chương trình Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh.

Thực hiện Mục tiêu 2: Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và trách nhiệm của người dân, cộng đồng để chủ động phòng chống dịch, bệnh theo khuyến cáo, hướng dẫn của ngành y tế;

- Trên 90% học sinh và người trưởng thành nhận thức được việc chủ động tham gia phòng chống bệnh dịch bệnh là trách nhiệm của mỗi cá nhân, gia đình, cơ quan và tổ chức.

- Trên 90% học sinh và người trưởng thành hưởng ứng tham gia các chiến dịch, chương trình, phong trào có liên quan đến phòng chống dịch bệnh tại địa phương và thường xuyên thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh theo khuyến cáo của ngành y tế.

Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và trách nhiệm của người dân, cộng đồng để chủ động phòng chống dịch, bệnh theo khuyến cáo, hướng dẫn của ngành y tế;

Thực hiện Mục tiêu 3: Huy động sự đầu tư, đóng góp nguồn lực của toàn xã hội và các tổ chức quốc tế cho các hoạt động phòng chống dịch.

- Trên 90% các cấp chính quyền, các ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, các doanh nghiệp có bố trí nguồn lực cho hoạt động phòng chống dịch tại địa phương, đơn vị.

- Huy động tối đa các tổ chức quốc tế hỗ trợ kinh phí, kỹ thuật cho công tác phòng chống dịch bệnh.

III. Các nội dung và giải pháp thực hiện Kế hoạch:

1. Tăng cường sự tham gia của chính quyền các cấp, các sở, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp, tư nhân, cộng đồng dân cư trong các hoạt động phòng chống dịch bệnh.

- Các cấp ủy Đảng, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội căn cứ diễn biến tình hình dịch bệnh xây dựng kế hoạch và chỉ đạo quyết liệt thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”, kiểm soát các yếu tố nguy cơ, không để xảy ra dịch bệnh lớn tại địa phương.

- Tổ chức hội thảo liên ngành y tế với các cấp ủy Đảng, chính quyền, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các doanh nghiệp ... vv; tổ chức tọa đàm, giao lưu trực tuyến trên phương tiện thông tin đại chúng, truyền thông cơ sở nhằm cung cấp thông tin tình hình dịch bệnh và nêu cao vai trò, trách nhiệm phối hợp liên ngành trong công tác phòng chống dịch bệnh.

- Lồng ghép có hiệu quả việc thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” của thôn, làng, tổ dân phố, nhằm khơi dậy những nét đẹp văn hóa, giữ gìn nếp sống văn minh, thực hiện những hành vi có lợi cho sức khỏe, phòng chống dịch bệnh, nâng cao sức khỏe trong cộng đồng.

- Tổ chức ngày vệ sinh môi trường phòng chống dịch bệnh cố định hàng tuần để huy động toàn thể nhân dân tham gia lấp hố nước đọng và loại bỏ các vật dụng phế thải chứa nước; lật úp các vận dụng chứa nước không cần thiết; diệt muỗi phòng bệnh, không để có bọ gậy (lăng quăng), vệ sinh đường làng, ngõ xóm, cơ quan, trường học, công sở. Phát huy vai trò, sức mạnh, tính sáng tạo của Đoàn viên thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thực hiện “Thứ bảy tình nguyện “Chủ nhật xanh” về vệ sinh môi trường, vận động nhân dân sử dụng nguồn nước sạch, sinh hoạt hợp vệ sinh, hướng đến xây dựng làng, xã xanh - sạch - đẹp, hưởng ứng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Tăng cường công tác phòng chống dịch, bệnh gắn với thực hiện Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, duy trì sinh hoạt câu lạc bộ “Bà mẹ nuôi dạy con tốt ” và hoạt động của các câu lạc bộ tại cơ sở do các cấp Hội Phụ nữ phát động ở từng thôn, làng, tổ dân phố. Đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của hội viên phụ nữ về xây dựng môi trường xanh, sạch, về sử dụng nước sạch và nhà tiêu hợp vệ sinh, rửa tay với xà phòng để phòng chống dịch bệnh.

- Huy động các đoàn thể xã hội nhất là Hội phụ nữ, chính quyền, thôn, làng, tổ dân phố tham gia vận động và tổ chức tốt những đợt tiêm chủng hàng tháng và các chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng bệnh cho trẻ em tại các khu dân cư, thôn, bản đảm bảo trẻ được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, xóa các thôn bản trắng về tiêm chủng.

- Đẩy mạnh công tác phòng chống dịch, bệnh trong phong trào “Sạch ruộng, sạch đường, sạch làng”, “Ba không: Không sản xuất rau không an toàn; không giết mổ gia súc, gia cầm không an toàn; không kinh doanh phụ gia thực phẩm không có trong danh mục”; xây dựng mô hình chăn nuôi an toàn, phòng chống dịch bệnh lây từ động vật sang người do Hội Nông dân, Hội Liên hiệp phụ nữ phát động và huy động gia đình hội viên tham gia ký cam kết và thực hiện.

- Vận động các cơ sở kinh doanh, các hộ gia đình ký cam kết không vận chuyển, buôn bán gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc không rõ nguồn gốc với chính quyền địa phương; xây dựng các mô hình Chợ an toàn ở những cơ sở kinh doanh buôn bán tập trung.

- Xây dựng và tiếp tục nhân rộng Mô hình vệ sinh tổng thể do cộng đồng làm chủ (CLTS), vận động các hộ gia đình chủ động xây dựng và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, sử dụng nguồn nước sạch, tiến tới việc xóa bỏ phóng uế ra môi trường, không dùng phân tươi tưới cây và nuôi trồng thủy sản và lồng ghép các hoạt động thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn, xây dựng “Nông thôn mới”... đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số.

- Vận động các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, công trường xây dựng... ký cam kết với chính quyền, thôn, làng, tổ dân phố và thực hiện gia đình, cơ sở không có bọ gậy (lăng quăng), thông qua hoạt động tầm soát và diệt bọ gậy hàng tuần, không vứt rác bừa bãi, giữ vệ sinh môi trường, xử lý chất thải và thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch bệnh theo khuyến cáo của ngành y tế.

- Thực hiện triệt để các hoạt động phòng chống dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh nguồn nước, vệ sinh môi trường, sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, thực hiện tiêm vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người lao động, giám sát các yếu tố nguy cơ dịch bệnh truyền nhiễm tại nơi làm việc trong phong trào xây dựng “Nơi làm việc lành mạnh” không dịch bệnh.

- Các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện tốt công tác phòng chống dịch bệnh theo Thông tư số 46/2010/TT-BYT ngày 29/12/2010 của Bộ Y tế ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phòng chống bệnh truyền nhiễm trong các cơ sở giáo dục trong phong trào xây dựng “Trường học nâng cao sức khỏe”.

- Thực hiện tốt quy định về thông tin, khai báo các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm tại hộ gia đình, khu dân cư, trường học, cơ quan, công trường, cơ sở khám chữa bệnh...và thực hiện triệt để các biện pháp ngăn ngừa lây lan dịch bệnh ngay từ khi phát hiện các ca bệnh đầu tiên.

2. Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và trách nhiệm của người dân, cộng đồng để chủ động phòng chống dịch, bệnh theo khuyến cáo, hướng dẫn của ngành y tế.

- Tổ chức Phát động Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” các cấp từ tỉnh đến cơ sở hàng năm theo các chủ đề ưu tiên để giải quyết các vấn đề cấp thiết về phòng chống dịch, bệnh với sự chủ trì của ngành y tế và sự phối hợp của các cơ quan truyền thông, ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức trong xã hội.

- Tổ chức các hoạt động, các buổi phát động hưởng ứng phong trào vệ sinh yêu nước, vệ sinh môi trường, diệt bọ gậy phòng chống sốt xuất huyết, rửa tay bằng xà phòng phòng chống dịch bệnh và các phong trào phòng chống dịch bệnh khác tại địa phương.

- Tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng internet, truyền thông cơ sở, trong các buổi sinh hoạt nhà trường, cộng đồng dân cư, lồng ghép các mô hình hoạt động của Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên nhằm khơi dậy ý thức, trách nhiệm, vai trò chủ thể và huy động toàn thể người dân, hộ gia đình tham gia các hoạt động phòng chống dịch bệnh nâng cao sức khỏe cộng đồng: tăng cường vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, đảm bảo an toàn thực phẩm, rửa tay với xà phòng, diệt bọ gậy, lăng quăng, sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin đầy đủ và đúng lịch... Thường xuyên phổ biến các chủ trương, chính sách và các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống dịch bệnh; Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm; khai báo các bệnh truyền nhiễm. Đẩy mạnh truyền thông vào các thời điểm trước mùa dịch và những đợt chiến dịch phòng chống dịch bệnh cao điểm.

- Xây dựng các mô hình điểm về truyền thông phòng chống dịch bệnh phù hợp với học sinh và cộng đồng; phù hợp đối với người di biến động như lực lượng quân đội, công an, người lao động tại các công trường, nông trường, người lao động nước ngoài, người nhập cảnh và xuất cảnh qua các cửa khẩu biên giới.

- Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, viết bài về phòng chống dịch, bệnh cho học sinh và cộng đồng.

- Tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực truyền thông cho cán bộ truyền thông, các sở, ban ngành, đoàn thể các cấp, cộng tác viên, truyền thông cơ sở.

- Xây dựng chuyên mục trên website của Sở Y tế về Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Nêu cao những tấm gương tập thể, cá nhân tích cực tham gia các hoạt động phòng chống dịch bệnh.

3. Tăng cường sự đầu tư, đóng góp các nguồn lực của toàn xã hội, các tổ chức quốc tế cho công tác phòng chống dịch bệnh.

- Tăng cường, bố trí và lồng ghép các nguồn lực của địa phương, chương trình mục tiêu quốc gia như Chương trình “Xây dựng nông thôn mới”, “Giảm nghèo bền vững”, Chương trình phát triển của các Bộ, ngành, phong trào phát động của các tổ chức xã hội trong cộng đồng, dân cư, trường học, cơ sở nơi làm việc trong việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch, bệnh...

- Thực hiện đa dạng hóa các nguồn vốn để đảm bảo kinh phí cho các hoạt động của đề án xây dựng chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”: từ nguồn ngân sách Nhà nước, kinh phí phòng chống dịch các cấp Trung ương và địa phương, kinh phí huy động cộng đồng, các tổ chức xã hội, cá nhân, đơn vị tham gia các hoạt động hưởng ứng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch, bệnh”, huy động các nguồn kinh phí xã hội hóa và các nguồn kinh phí hợp pháp khác.

- Tổ chức các Hội thảo kêu gọi các ban, ngành, tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, tổ chức phi Chính phủ xây dựng kế hoạch phối hợp hỗ trợ và triển khai các hoạt động của Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Xây dựng các đề án hợp tác, huy động nguồn lực, thực hiện xã hội hóa từ các tổ chức xã hội, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ thực hiện các hoạt động, xây dựng các mô hình phối hợp liên ngành trong phòng chống dịch bệnh lây từ động vật sang người, mô hình vệ sinh nước sạch phòng bệnh lây qua đường tiêu hóa, mô hình nhà tiêu hợp vệ sinh, rửa tay với xà phòng, mô hình truyền thông trên truyền hình, phát thanh và các phương tiện thông tin đại chúng, thông tin cơ sở khác hưởng ứng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

4. Hoạt động kiểm tra, sơ kết, tổng kết và biểu dương, khen thưởng

- Xây dựng quy chế khen thưởng đối với cá nhân, tập thể tham gia tích cực các hoạt động phòng, chống dịch bệnh tại khu dân cư; tổ chức, cá nhân và nhóm nòng cốt làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phòng, chống dịch bệnh.

- Thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, truyền thông cơ sở về các tấm gương điển hình trong phòng, chống dịch bệnh.

- Định kỳ hàng năm các đơn vị tổ chức sơ kết, đánh giá các hoạt động phong trào “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch, bệnh”.

C. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo, các cơ quan, ban ngành, tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh phối hợp với ngành y tế trong công tác xây dựng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch, bệnh” của tỉnh.

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức phát động chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch, bệnh” phối hợp và triển khai các hoạt động phòng chống dịch, bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới nổi, bệnh lây truyền từ động vật sang người, truyền thông về tiêm chủng phòng bệnh, phòng chống dịch bệnh trong trường học hàng năm, gắn kết các phong trào, mô hình hoạt động của các Sở, ban, ngành và tổ chức chính trị - xã hội.

- Đề xuất UBND tỉnh đầu tư và huy động kinh phí từ nhiều nguồn khác nhau thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Chủ trì, chỉ đạo các đơn vị theo dõi, giám sát và đánh giá các hoạt động thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”, tổ chức sơ kết, tổng kết và báo cáo UBND tỉnh và Bộ Y tế về kết quả thực hiện hàng năm.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Phối hợp với Sở Y tế và các sở, ban, ngành liên quan tham mưu, đề xuất để thực hiện chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” giai đoạn 2015 - 2020 của tỉnh.

- Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc xây dựng kế hoạch, tổ chức phát động Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”. Tăng cường chỉ đạo công tác giám sát, quản lý, báo cáo tình hình dịch bệnh của gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh; phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra việc vận chuyển gia súc, gia cầm tại các chốt kiểm dịch; thực hiện tiêu độc, khử trùng đối với các cơ sở hoạt động liên quan đến thú y, các phương tiện vận chuyển động vật, sản phẩm động vật...

- Kịp thời thông báo nhanh cho ngành Y tế về thông tin các ổ dịch gia cầm bùng phát hoặc tái phát, để cùng phối hợp triển khai các biện pháp phòng lây nhiễm vi rút cúm từ gia cầm sang người và các bệnh truyền nhiễm từ động vật có nguy cơ lây sang người.

- Chủ trì phối hợp với Sở Y tế, Sở Tài nguyên và Môi trường đẩy mạnh việc thực hiện chương trình nước sạch, vệ sinh môi trường, nhằm góp phần tích cực nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch bệnh.

- Phối hợp với Sở Công Thương và các ngành liên quan tập trung phòng chống dịch cúm gia cầm và bệnh dại lưu hành trên động vật.

- Phối hợp với cơ quan chức năng ngành Y tế tổng kiểm tra đánh giá sự sẵn sàng trong công tác phòng, chống dịch bệnh của các địa phương.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Phối hợp với ngành Y tế trong công tác tuyên truyền, giáo dục công tác bảo vệ và nâng cao sức khỏe học đường, phòng chống dịch bệnh; đề xuất các giải pháp khống chế dịch bệnh tại các trường học nếu có xảy ra; chỉ đạo kiểm tra, giám sát công tác vệ sinh môi trường tại các trường học trên địa bàn tỉnh.

- Phân công cán bộ phụ trách theo dõi, giám sát tình hình dịch bệnh tại các trường học. Y tế trường học chủ động thực hiện hoạt động vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, vệ sinh an toàn thực phẩm, phát hiện, cách ly, báo cáo cho cơ sở y tế gần nhất, thường xuyên cho học sinh thực hành rửa tay sạch.

- Chỉ đạo các cơ sở giáo dục xây dựng kế hoạch, tổ chức Phát động Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Tạo mối liên kết chặt chẽ từ các trường Mầm non, Mẫu giáo, Tiểu học, THCS đóng trên địa bàn với y tế địa phương, thực hiện hệ thống giám sát, thông tin báo cáo dịch bệnh hai chiều (Y tế - Trường học, Trường học - Y tế).

4. Sở Tài chính

- Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế xây dựng và bố trí ngân sách để thực hiện kế hoạch triển khai chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”, trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch kinh phí cho các hoạt động của Chương trình theo kế hoạch hàng năm.

- Dự toán ngân sách, rà soát mức chi cho công tác phòng, chống dịch bệnh, đảm bảo đáp ứng cho công tác giám sát, phòng chống dịch bệnh thường xuyên, khẩn cấp và kéo dài (nếu có) trên địa bàn tỉnh.

5. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Phối kết hợp với Sở Y tế và các sở, ban, ngành liên quan chỉ đạo, giám sát chặt chẽ công tác phòng chống dịch trong các dịp Tết, các lễ hội trên địa bàn tỉnh.

- Phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức tuyên truyền về các bệnh dịch trên các băng rôn, khẩu hiệu,...trên các trục đường chính, nơi đông người để nâng cao sự nhận thức của mọi người dân trong công tác phòng chống các dịch bệnh.

6. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo các cơ quan báo, đài đưa thông tin đầy đủ, kịp thời về chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” giai đoạn 2015 - 2020 của tỉnh, về tình hình dịch bệnh tới mọi người dân nhưng đồng thời không làm ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế, xã hội, du lịch, giao lưu quốc tế và không gây hoang mang trong nhân dân. Chú ý tuyên truyền trực quan, dễ hiểu, dễ thực hiện; phối hợp với các ngành hữu quan tuyên truyền đa dạng hình thức trên hệ thống đài, báo, cơ quan, đơn vị, trường học,...

- Theo dõi thông tin về tình hình dịch trong nước và quốc tế trên các phương tiện thông tin đại chúng, để báo cáo kịp thời về Ban Chỉ đạo phòng chống dịch, bệnh của tỉnh.

7. Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh; Báo Gia Lai

Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế và các sở, ban, ngành liên quan xây dựng các chuyên mục phòng chống dịch bệnh; đưa tin, bài tuyên truyền kịp thời, chính xác trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh về chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” giai đoạn 2015 - 2020 của tỉnh, và các biện pháp chủ động phòng, chống dịch bệnh, các khuyến cáo của ngành y tế để mọi người dân hiểu và thực hiện.

8. Đề nghị UBMTTQ Việt Nam tỉnh và các Hội đoàn thể của tỉnh

Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế và các thành viên Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh của tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và toàn dân hưởng ứng chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” và công tác phòng, chống các dịch bệnh trên địa bàn tỉnh; phát động nhân dân hưởng ứng và thực hiện tốt phong trào “Vệ sinh yêu nước, nâng cao sức khỏe nhân dân”.

9. UBND các huyện, thị xã, thành phố

- Phối hợp với Sở Y tế chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện xây dựng kế hoạch và phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức thành viên tại địa phương phát huy sức mạnh tổng hợp nhằm huy động toàn thể người dân tham gia thực hiện chương trình. Tăng cường đầu tư, huy động các nguồn lực, thực hiện xã hội hóa từ các tổ chức, doanh nghiệp, tập thể, cá nhân và các hộ gia đình triển khai Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh cấp huyện và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên. Đảm bảo kinh phí phòng, chống dịch bệnh, đẩy mạnh công tác truyền thông và quản lý bệnh nhân, xử lý nguồn bệnh tại cộng đồng.

- Phân công lãnh đạo và đơn vị thường trực theo dõi công tác phòng, chống dịch bệnh để kịp thời thu thập, tiếp cận thông tin và chỉ đạo triển khai kịp thời các nhiệm vụ, biện pháp phòng, chống dịch theo yêu cầu.

- Chỉ đạo và kiểm soát công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm trên địa bàn, trực tiếp điều hành công tác tổ chức giám sát, xử lý ca bệnh, ổ dịch quyết liệt, sâu sát, nắm chắc thực tế tình hình dịch bệnh trên địa bàn quản lý.

- Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn quản lý và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong Ban Chỉ đạo theo dõi và kiểm tra, giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh tại địa bàn được phân công và triển khai thực hiện hiệu quả chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” hàng năm trên địa bàn.

- Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc liên quan tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức phòng, chống dịch bệnh bằng nhiều hình thức cho người dân để tự bảo vệ mình, gia đình và cộng đồng.

- Vận động nhân dân tham gia thực hiện các chương trình nước sạch, vệ sinh môi trường, vệ sinh phòng bệnh, an toàn thực phẩm, các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế để tăng hiệu quả phòng bệnh và các phong trào thi đua bảo vệ, nâng cao sức khỏe tại địa phương; cùng giám sát dịch bệnh, để báo cáo kịp thời cho các đơn vị chức năng gần nhất khi phát hiện dịch bệnh.

Trên đây là Kế hoạch triển khai Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” giai đoạn 2015 - 2020 của tỉnh Gia Lai. Kế hoạch này sẽ được điều chỉnh hàng năm cho phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn tại địa phương./.