KẾ HOẠCH

TIẾP TỤC NÂNG CAO HIỆU QUẢ XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN HƯƠNG ƯỚC, QUY ƯỚC TRONG XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2022-2025

Thực hiện Chương trình số 06/CTr-TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội về phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch số 176/KH-UBND ngày 30/7/2021 của Ủy ban nhân dân Thành phố về thực hiện Chương trình số 06/CTr-TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội; Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành kế hoạch “Tiếp tục nâng cao hiệu quả xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội, giai đoạn 2022-2025”, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Triển khai thực hiện kịp thời, đồng bộ, thống nhất đảm bảo chất lượng, hiệu quả các nội dung của hương ước, quy ước nhằm phát huy vai trò tự quản tại cộng đồng dân cư, bảo vệ, giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, phong tục tập quán tốt đẹp, xây dựng nếp sống văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

- Xác định cụ thể các nội dung công việc, trách nhiệm và cơ chế phối hợp của tổ chức, đơn vị, địa phương trong quá trình triển khai thực hiện nội dung Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 08/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước.

- Nâng cao hiểu biết pháp luật về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước; về vị trí, vai trò của hương ước, quy ước trong quản lý xã hội và xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, đảm bảo trật tự văn minh đô thị, thực hiện có hiệu quả Quy tắc ứng xử nơi công cộng, góp phần xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

- Phát huy vai trò chủ động, tích cực của các tổ chức, đơn vị, địa phương; trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, trong quá trình thực hiện các tổ chức, đơn vị, địa phương chủ động kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn và tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn nhằm tổ chức tốt các nội dung của Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

2. Yêu cầu

- Nhiệm vụ chỉ đạo việc phát huy hiệu quả xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước được thực hiện lồng ghép trong nội dung thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Chương trình xây dựng nông thôn mới”.

- Nội dung xây dựng, triển khai thực hiện quy ước, hương ước phải được sự bàn bạc, thống nhất của cộng đồng dân cư, hướng tới việc giữ gìn và phát huy những phong tục, tập quán tốt đẹp và truyền thống văn hóa trên địa bàn, góp phần hỗ trợ tích cực cho việc quản lý nhà nước bằng pháp luật.

- Nội dung các chương trình, nhiệm vụ triển khai thực hiện đảm bảo hiệu quả, phù hợp với thực tế truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của từng địa phương, đúng quy định của pháp luật, được Nhân dân đồng thuận.

3. Mục tiêu

3.1. Mục tiêu chung

- Tiếp tục phát huy hiệu quả trong thực hiện hương ước, quy ước nhằm góp phần tích cực vào việc hạn chế, loại bỏ các tập tục lạc hậu trong đời sống xã hội, phát huy những truyền thống tốt đẹp và hình thành các giá trị văn hóa mới, tiến bộ, xây dựng tình đoàn kết, tương thân, tương ái trong cộng đồng, đoàn kết giúp nhau phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội của địa phương.

- Nâng cao vai trò cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ, tiếp tục khuyến khích, tạo điều kiện để Nhân dân tham gia xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước.

- Chỉ đạo công tác rà soát, kịp thời sửa đổi, bổ sung, thẩm định, phê duyệt hương ước, quy ước đảm bảo chất lượng, góp phần phát huy vai trò của hương ước, quy ước trong quản lý xã hội tại cộng đồng dân cư.

3.2. Mục tiêu cụ thể

- Phấn đấu đến năm 2025 có 100% số thôn, tổ dân phố trên địa bàn Thành phố xây dựng được quy ước.

- 100% số thôn, tổ dân phố đã có quy ước thực hiện việc rà soát, sửa đổi, bổ sung, không có những quy định vi phạm.

II. NỘI DUNG THỰC HIỆN

1. Công tác tuyên truyền, phổ biến

- Tăng cường công tác tổ chức quán triệt, tuyên truyền nội dung và những quy định mới của Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan đến công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước bằng các hình thức đa dạng, hiệu quả.

- Các cơ quan báo chí, truyền thông của Thành phố đẩy mạnh tổ chức tuyên truyền, phổ biến các nội dung của Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 08/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản có liên quan, tổ chức lồng ghép nội dung tuyên truyền, phổ biến Quyết định vào các hoạt động của cơ quan, đơn vị, địa phương.

- Tổ chức tập huấn, tuyên truyền, phổ biến nội dung của Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 08/5/2018 bằng các hình thức phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương và từng đối tượng, địa bàn (thông qua lồng ghép chuyên đề trong các hội nghị, lớp tập huấn, cập nhật kiến thức pháp luật mới theo kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật); chỉ đạo UBND cấp xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung của Quyết định.

2. Rà soát đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan

Thực hiện việc rà soát các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền Thành phố, thẩm quyền cấp huyện liên quan đến hương ước, quy ước; đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc tham mưu ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm tính thống nhất, phù hợp với quy định của Chính Phủ và hệ thống văn bản Thành phố ban hành.

3. Rà soát hương ước, quy ước đã được phê duyệt, kiểm tra xử lý hương ước, quy ước vi phạm

- Thực hiện việc rà soát hệ thống hương ước, quy ước thôn, làng, tổ dân phố đã được phê duyệt từ năm 1998 (theo Chỉ thị số 24/1998/CT-TTg ngày 19/6/1998 của Thủ tướng Chính phủ) đến năm 2018; hướng dẫn sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ những nội dung không phù hợp.

- Thực hiện công tác kiểm tra, kiến nghị việc xử lý hương ước, quy ước vi phạm do có nội dung trái pháp luật, xâm phạm các quyền con người, quyền công dân, vi phạm thuần phong mỹ tục của dân tộc.

4. Phát huy hiệu quả hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở

4.1. Rà soát, ghi nhận và phát huy giá trị những phong tục, tập quán tốt đẹp

- Đánh giá, ghi nhận các phong tục, tập quán tiến bộ để bổ sung vào hương ước, quy ước; chấn chỉnh, rút kinh nghiệm, vận động loại bỏ, không áp dụng các nội dung trái pháp luật, trái phong tục, tập quán dân tộc, lạc hậu và không đảm bảo bình đẳng giới, phân biệt đối xử với phụ nữ trong các bản hương ước, quy ước của thôn, tổ dân phố.

- Bổ sung các nội dung về phòng, chống bạo lực gia đình, phòng, chống tác hại của thuốc lá, xây dựng nông thôn mới, xây dựng phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị, các nội dung Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

4.2. Thực hiện hương ước, quy ước gắn với thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở và các phong trào thi đua

- Phát huy vai trò của Nhà nước trong việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và các phong trào, cuộc vận động khác do Trung ương và địa phương phát động.

- Hướng dẫn xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước; vận động Nhân dân thực hiện hương ước, quy ước gắn với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phát triển kinh tế, giúp nhau giảm nghèo bền vững, làm giàu chính đáng; chỉnh trang khu dân cư, xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng giao thông, phát triển ngành nghề truyền thống, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đoàn kết, hướng mọi người vào chuẩn mực đạo đức, tuân thủ pháp luật.

- Tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ công chức, người lao động trực tiếp theo dõi công tác quản lý nhà nước về quy ước, hương ước và các trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố.

- Thường xuyên rà soát, đánh giá chất lượng hương ước, quy ước và hiệu quả của việc thực hiện hương ước, quy ước tại cộng đồng, trên cơ sở đó có chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời.

4.3. Xây dựng, phát triển đời sống văn hóa cơ sở, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, gìn giữ, phát huy các giá trị di sản

- Gắn việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước với thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; thường xuyên kiểm tra, rà soát, hướng dẫn thực hiện nhằm duy trì và thực hiện tốt tiêu chuẩn về hương ước, quy ước trong các danh hiệu văn hóa.

- Cụ thể hóa các quy định có tính chất khuyến khích về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng của Thành phố vào hương ước, quy ước để thống nhất thực hiện trong cộng đồng. Đưa việc đánh giá tình hình thực hiện hương ước, quy ước là một nội dung của Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

- Gắn việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước với việc bảo vệ và phát huy giá trị của di sản văn hóa; tổng hợp, thống kê các di sản văn hóa phi vật thể là tập quán xã hội được ghi nhận trong hương ước, quy ước đã được công nhận để có biện pháp tổ chức bảo vệ và phát huy giá trị, đồng thời lập hồ sơ đưa vào danh mục bảo tồn, phát huy giá trị trong cộng đồng dân cư.

4.4. Phát huy hiệu quả, hương ước, quy ước trong các xã vùng đồng bào dân tộc

- Tổ chức tuyên truyền, vận động, hướng dẫn việc ghi nhận các phong tục, tập quán tiến bộ; vận động xóa bỏ, không áp dụng phong tục, tập quán lạc hậu trong hương ước, quy ước ở các địa bàn có đồng bào dân tộc sinh sống.

- Xây dựng, đưa nội dung thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội vào quy ước để triển khai thực hiện trong các xã vùng đồng bào dân tộc. Tổ chức các buổi hội thảo, nói chuyện chuyên đề, phổ biến kiến thức, tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, các mô hình câu lạc bộ.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao tham mưu UBND Thành phố bố trí kinh phí để triển khai thực hiện theo Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 08/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ.

2. UBND các quận, huyện, thị xã bố trí kinh phí, thực hiện công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước hàng năm từ nguồn ngân sách cùng cấp.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa và Thể thao

- Là cơ quan chủ trì tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố thực hiện công tác quản lý nhà nước về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn Thành phố.

- Đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ tại Kế hoạch đảm bảo mục đích, yêu cầu, nội dung và tiến độ đề ra; tổng hợp tình hình, kết quả thực hiện báo cáo Ủy ban nhân dân Thành phố và các cơ quan có thẩm quyền theo quy định.

- Phối hợp xây dựng, ban hành văn bản hướng dẫn theo thẩm quyền; tham mưu, đề xuất cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn Thành phố.

- Thống kê, tổng hợp báo cáo; tổ chức sơ kết, tổng kết thực hiện Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 08/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về công tác xây dựng và thực hiện quy ước, hương ước trên địa bàn Thành phố và kế hoạch của Thành phố.

- Đề xuất khen thưởng các cá nhân, tập thể có thành tích trong việc triển khai thực hiện hương ước, quy ước và Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg ngày 08/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ.

- Triển khai thực hiện các nội dung về phát huy hiệu quả của hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trên địa bàn Thành phố

2. Sở Tư pháp

- Triển khai thực hiện các nội dung được giao tại kế hoạch này; phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội và các cơ quan, tổ chức liên quan kiểm tra, kiến nghị việc xử lý hương ước, quy ước vi phạm do có nội dung trái pháp luật, xâm phạm các quyền con người, quyền công dân.

- Tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố triển khai thực hiện một số nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của cơ quan Tư pháp theo Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg gồm:

Rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân ban hành về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước, bảo đảm phù hợp với quy định của Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg.

Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao trong chỉ đạo, hướng dẫn, bảo đảm hương ước, quy ước được xây dựng, thực hiện đúng quy định, phù hợp Hiến pháp và pháp luật, qua đó phòng ngừa, hạn chế hương ước, quy ước có nội dung trái pháp luật, xâm phạm các quyền con người, quyền công dân ngay từ quá trình soạn thảo, công nhận; kiểm tra, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý hương ước, quy ước vi phạm theo quy định của pháp luật.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao, các Sở, ngành liên quan, các cơ quan báo chí của Thành phố; cơ quan báo chí Trung ương ký chương trình phối hợp công tác với thành phố Hà Nội và chỉ đạo hệ thống thông tin cơ sở thông tin, tuyên truyền, phổ biến các nội dung của Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg và các quy định của pháp luật trong việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước, phản ánh về những kết quả đạt được trong việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước tại các địa phương.

4. Ban Dân tộc Thành phố

Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao hướng dẫn việc ghi nhận các phong tục, tập quán tiến bộ; vận động xóa bỏ, không áp dụng phong tục, tập quán lạc hậu trong hương ước, quy ước ở các địa bàn có đồng bào dân tộc sinh sống.

5. Các Sở, ban, ngành Thành phố

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ chủ động phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao chỉ đạo, hướng dẫn việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước.

6. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội và các tổ chức thành viên

Phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung của Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg và kế hoạch này đến các tổ chức thành viên; tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia xây dựng, thực hiện tốt hương ước, quy ước; kiểm tra, giám sát, theo dõi việc thực hiện pháp luật về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước.

7. Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã

- Ban hành kế hoạch và triển khai thực hiện các nội dung công tác quản lý nhà nước về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước tại địa phương đảm bảo chất lượng, hiệu quả.

- Tổ chức quán triệt, tuyên truyền nội dung Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trên hệ thống truyền thanh cơ sở, bản tin, cổng thông tin điện tử và trên Đài truyền thanh cơ sở.

- Lồng ghép các buổi tập huấn tuyên truyền đến các đơn vị, đội ngũ cán bộ, công chức tư pháp, văn hóa cấp huyện, cấp xã, thôn, tổ dân phố. Trực tiếp hướng dẫn các địa phương trong việc triển khai xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

- Chủ động rà soát đánh giá về nội dung, quy trình xây dựng thực hiện hương ước, quy ước hiện có ở địa phương, đảm bảo phù hợp với nguyên tắc xây dựng và thẩm quyền công nhận. Phân công cán bộ, nhân sự lãnh đạo, tham mưu về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước tại xã, huyện.

- Chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các cơ quan có liên quan kiểm tra, giám sát, theo dõi việc thực hiện pháp luật về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước tại địa phương, đồng thời tổ chức sơ kết, tổng kết và có báo cáo việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước gửi UBND Thành phố (qua Sở văn hóa và Thể thao), thời gian báo cáo trước ngày 30/6 và 20/12 hằng năm.

- Thực hiện việc phê duyệt hương ước, quy ước đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

- Đề xuất công tác khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân có thành tích trong việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước.

Trên đây là Kế hoạch tiếp tục nâng cao hiệu quả xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025, đề nghị các Sở, ban, ngành Thành phố UBND các quận, huyện, thị xã nghiêm túc triển khai thực hiện./.