Ngày Môi trường thế giới (05/6) do Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động được Việt Nam hưởng ứng từ năm 1982 đến nay đã trở thành phong trào rộng khắp trên phạm vi cả nước, góp phần nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu. Năm 2021, với chủ đề “Phục hồi Hệ sinh thái” (Ecosystem Restoration), là năm được Liên hợp quốc phát động cho một Thập kỷ phục hồi Hệ sinh thái nhằm ngăn chặn và đảo ngược sự suy thoái của các hệ sinh thái trên mọi lục địa và đại dương, giúp xóa đói giảm nghèo, chống biến đổi khí hậu và ngăn chặn sự tuyệt chủng hàng loạt.

Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học (22/5) được Liên hợp quốc lựa chọn và phát động trên phạm vi toàn cầu với mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng về đa dạng sinh học. Chủ đề Ngày quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021 là “Chúng ta là một phần của giải pháp - Vì thiên nhiên” (We're part of the solution - For Nature). Thông điệp này tiếp tục chủ đề Ngày quốc tế Đa dạng sinh học năm 2020 nhằm kêu gọi con người sống hài hoà với thiên nhiên, áp dụng các giải pháp dựa vào thiên nhiên đối với các vấn đề toàn cầu về khí hậu, an ninh lương thực và nguồn nước, sinh kế bền vững cho người dân.

Thực hiện hướng dẫn tại Công văn số 2298/BTNMT-TTTNMT ngày 14/5/2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường gửi các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước về việc tổ chức các hoạt động của Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021; nhằm tăng cường hiệu quả truyền thông, tạo tính lan tỏa trên diện rộng, góp phần nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, ngăn chặn và đảo ngược sự suy thoái của các hệ sinh thái trên mọi lục địa và đại dương;

Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn các đại học, trường đại học, học viện, các viện nghiên cứu và trường cao đẳng sư phạm trực thuộc Bộ, các sở giáo dục và đào tạo (sau đây gọi tắt là các đơn vị), căn cứ vào tình hình và điều kiện cụ thể của đơn vị, tổ chức chuỗi các hoạt động từ tháng 5 đến hết tháng 7 năm 2021, hưởng ứng các ngày lễ trên, cụ thể như sau:

1. Tổ chức các hội thảo, tọa đàm (theo hình thức trực tuyến) với sự tham gia của cán bộ, giảng viên, giáo viên, sinh viên, học sinh, học viên: tuyên truyền, phổ biến Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 23/07/2020 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách quản lý động vật hoang dã; Chỉ thị số 42/CT-TTg ngày 08/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý, kiểm soát loài ngoại lai xâm hại; giới thiệu các mô hình, giải pháp phục hồi hệ sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học; đẩy mạnh công tác phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí trong công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học …;

2. Tổ chức các hoạt động phù hợp với tình hình thực tế và các quy định hiện hành về phòng, chống dịch COVID-19 tại các cơ sở giáo dục như: làm vệ sinh môi trường, trồng cây xanh, thu gom xử lý chất thải; tuyên truyền, khuyến khích cán bộ, giảng viên, sinh viên, học sinh, học viên và cộng đồng không sử dụng túi nilon khó phân huỷ và các sản phẩm nhựa dùng một lần;

3. Tăng cường kiểm soát việc thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải tại các cơ sở giáo dục; tập trung các nguồn lực để giải quyết triệt để các vấn đề ô nhiễm môi trường từ chất thải gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sinh kế của người dân; khuyến khích tổ chức khởi công, xây dựng và bàn giao các công trình bảo vệ môi trường phục vụ lợi ích của cộng đồng;

4. Tăng cường các hoạt động tuyên truyền phù hợp các quy định hiện hành về phòng, chống dịch COVID-19 nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, giảng viên, giáo viên, sinh viên, học sinh, học viên và cả cộng đồng trong việc: (i) không săn bắt động vật quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng; (ii) không khai thác, đánh bắt, sử dụng cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên; (iii) xây dựng nền kinh tế tuần hoàn chất thải, chống rác thải nhựa trên cạn và đại dương;

5. Khuyến khích treo băng rôn, pano, áp phích được làm từ các vật liệu thân thiện với môi trường tại các cơ sở giáo dục và các địa điểm phù hợp;

6. Tăng thời lượng và tần suất đưa tin, bài viết, phóng sự, chuyên trang, chuyên mục, chương trình cổ động, tuyên truyền về chủ đề, thông điệp và các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021 trên các phương tiện truyền thông, báo chí, các đài phát thanh, truyền hình;

7. Giới thiệu cho cán bộ, giảng viên, sinh viên, học sinh, học viên và cộng đồng các hoạt động nổi bật, phổ biến các mô hình, giải pháp bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học hiệu quả, đăng tải trên cổng thông tin điện tử của cơ quan quản lý giáo dục và cổng thông tin điện tử của các nhà trường;

8. Phát hiện, biểu dương và khen thưởng những đơn vị, bộ phận, cá nhân (cán bộ, giảng viên, sinh viên, học sinh, học viên) có đóng góp hiệu quả, thiết thực trong việc sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, sản xuất tiêu dùng bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Hiện nay tình hình dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến rất phức tạp nên cần căn cứ vào tình hình thực tế, tổ chức tuyên truyền cho các ngày lễ trên phù hợp với các quy định hiện hành về phòng, chống dịch (sáng tạo, đổi mới cách thức thực hiện, hình thức truyền thông, ứng dụng công nghệ thông tin) theo hướng thực hiện mục tiêu kép, vừa tiết kiệm, hiệu quả, có tính thực tiễn, lan tỏa và ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhận thức của cán bộ, giáo viên, sinh viên, học sinh, học viên, cộng đồng, vừa gắn với phòng, chống dịch bệnh COVID-19.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị các đơn vị phối hợp chặt chẽ với ngành tài nguyên và môi trường và các cơ quan truyền thông trên địa bàn nhằm triển khai thiết thực, có hiệu quả các hoạt động của Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021 và báo cáo kết quả triển khai (theo mẫu tại Phụ lục 1, 2) về Bộ Giáo dục và Đào tạo (qua Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường), 35 Đại Cồ Việt, Hà Nội; bản mềm (word) gửi qua email: vukhcnmts@moet.gov.vn trước ngày 10/8/2021.

Các khẩu hiệu truyền thông của Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021 theo hướng dẫn tại Phụ lục 3, 4 kèm theo.

Thông tin liên hệ: ThS.Nguyễn Thị Hương Quỳnh, CVC Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Bộ Giáo dục và Đào tạo, điện thoại: 0904184886, email: nhquynh@moet.gov.vn.

BÁO KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÁC HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC THÁNG HÀNH ĐỘNG VÌ MÔI TRƯỜNG HƯỞNG ỨNG NGÀY MÔI TRƯỜNG THẾ GIỚI VÀ NGÀY QUỐC TẾ ĐA DẠNG SINH HỌC NĂM 2021

Kính gửi: Bộ Giáo dục và Đào tạo

Tên đơn vị:

Địa chỉ:

Tên người liên hệ:                      Email:                            Điện thoại:

1. Công tác chỉ đạo thực hiện:

Nêu rõ các Văn bản chỉ đạo của Quý đơn vị trên địa bàn triển khai Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng các ngày lễ nêu trên..

2. Danh mục các hoạt động tổ chức hưởng ứng: (chú ý mô tả chi tiết, đánh giá kết quả đạt được và việc duy trì trong tương lai)

3. Chi tiết hoạt động:

- Mô tả hoạt động

- Nơi diễn ra

- Mục đích

- Các vấn đề tập trung giải quyết

- Tác động với cộng đồng

…..

4. Kết quả các hoạt động (biểu mẫu kèm theo):

- Số các hoạt động diễn ra trên địa bàn:

- Số người tham gia:

- Tổng lượng rác thu gom, xử lý (tính theo m3 hoặc tấn):

- Tổng chiều dài, diện tích các khu vực công cộng, đường giao thông, bãi biển làm vệ sinh môi trường (km hoặc ha).

- Tổng số cây xanh được trồng mới và chăm sóc (tổng số cây hoặc ha…)

- Số công trình bảo vệ môi trường được khởi công, khánh thành, bản giao đưa vào sử dụng.

- Tổ chức các buổi mít tinh, cổ động, tập huấn, hội thảo, cuộc thi:

- Tổng số băng rôn, phướn, tờ rơi, poster được phát hành (cái):

- Các hoạt động truyền thông, truyền hình: bài viết, phóng sự, tuyên truyền…:

- Các hình thức khác…

5. Những đề xuất, kiến nghị…

6. Hình ảnh kèm theo:

BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÁC HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC THÁNG HÀNH ĐỘNG VÌ MÔI TRƯỜNG HƯỞNG ỨNG NGÀY MÔI TRƯỜNG THẾ GIỚI VÀ NGÀY QUỐC TẾ ĐA DẠNG SINH HỌC NĂM 2021

Phụ lục 3

KHẨU HIỆU TRUYỀN THÔNG
CỦA THÁNG HÀNH ĐỘNG VÌ MÔI TRƯỜNG HƯỞNG ỨNG NGÀY MÔI TRƯỜNG THẾ GIỚI VÀ NGÀY QUỐC TẾ ĐA DẠNG SINH HỌC NĂM 2021

1. Sống hài hoà với thiên nhiên - Bảo tồn đa dạng sinh học.

2. Trái đất cần chúng ta! Hãy liên kết chống lại biến đổi khí hậu.

3. Hãy sử dụng đồ dùng từ vật liệu tái chế.

4. Đánh bắt hải sản sai cách là phá hủy cân bằng sinh học.

5. Sử dụng nguồn nguyên liệu xanh là góp phần bảo vệ môi trường.

6. Ô nhiễm môi trường từ việc sử dụng thuốc trừ sâu, các sản phẩm từ nhựa dùng một lần và túi nilon khó phân huỷ.

7. Sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên đa dạng sinh học.

8. Đa dạng sinh học - Hành trình duy trì sự sống.

9. Hành động vì thiên nhiên - Trách nhiệm của chúng ta.

10. Ngăn chặn và đảo ngược sự mất mát của các hệ sinh thái và đa dạng sinh học.

Phụ lục 4

TÀI LIỆU TRUYỀN THÔNG
HƯỞNG ỨNG NGÀY QUỐC TẾ ĐA DẠNG SINH HỌC NĂM 2020 “CHÚNG TA LÀ MỘT PHẦN CỦA GIẢI PHÁP #VÌ THIÊN NHIÊN”

(Kèm theo Công văn số 2298/BTNMT-TTTNMT ngày 14 tháng 5 năm 2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường)

Đa dạng sinh học và hệ sinh thái cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho xã hội, đặc biệt là các dịch vụ điều tiết và hỗ trợ, giúp con người thích ứng với các tác động bất lợi của biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai. Ví dụ, các rạn san hô và thảm thực vật ven biển hỗ trợ chắn sóng và bảo vệ bờ biển. Các vùng đất ngập nước điều tiết dòng chảy lũ, rừng và cây rừng ổn định trầm tích, bảo vệ kh i sạt lở đất. Các hệ sinh thái cũng kéo dài tuổi thọ của cơ sở hạ tầng, do đó tiết kiệm chi phí đầu tư của Chính phủ.

Mặc dù vậy, đa dạng sinh học trên toàn cầu đang bị suy thoái với tốc độ chưa từng có trong lịch sử loài người (IBPES, 2019). Tình trạng này đe doạ đến tiến trình phát triển bền vững của nhân loại. Chính vì thế, Liên hợp quốc kêu gọi áp dụng các giải pháp dựa vào thiên nhiên nhằm thúc đẩy bảo tồn đa dạng sinh học, sống hài hoà với thiên nhiên nhằm đóng góp chung vào nỗ lực toàn cầu trong bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học và phát triển bền vững.

Tiếp theo chủ đề Ngày quốc tế Đa dạng sinh học năm 2020 kêu gọi con người sống hài hòa với thiên nhiên; chủ đề Ngày quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021 là “Chúng ta là một phần của giải pháp #Vì thiên nhiên” nhấn mạnh rằng để sống hài hòa với thiên nhiên, để bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ thiên nhiên có rất nhiều giải pháp và con người là một mảnh ghép quan trọng trong các giải pháp này. Các giải pháp của con người dựa vào thiên nhiên và bảo tồn đa dạng sinh học là chìa khóa để giảm nhẹ biến đổi khí hậu, tăng khả năng phục hồi và thích ứng ở một số khu vực quan trọng, bao gồm bảo tồn và phục hồi rừng và các hệ sinh thái trên cạn; bảo tồn và phục hồi tài nguyên nước ngọt cũng như hệ sinh thái biển và đại dương, hệ thống nông nghiệp và thực phẩm bền vững. Công ước Đa dạng sinh học cũng nhấn mạnh con người là một phần của thiên nhiên chứ không tách rời khỏi thiên nhiên.

Các giải pháp dựa trên thiên nhiên là một thuật ngữ có thể được sử dụng để mô tả các phương pháp tiếp cận hiện đại đối với các vấn đề môi trường, như lũ lụt, khan hiếm nước hoặc xói mòn đất, bằng cách khai thác vốn tự nhiên. Trong khi phương pháp truyền thống trong phát triển cơ sở hạ tầng xây dựng là “xám” thì các giải pháp dựa vào tự nhiên bao gồm cơ sở hạ tầng hoàn toàn tự nhiên là “xanh” hoặc kết hợp, chính là các cơ sở hạ tầng dựa vào thiên nhiên.

Các giải pháp dựa trên thiên nhiên giải phóng việc xây dựng các công trình biển, hồ chứa, đập và hệ thống thoát nước mà cách tiếp cận cơ sở hạ tầng “xám” sẽ gặp phải một số rủi ro về biến đổi khí hậu. Thay vào đó, các giải pháp dựa trên thiên nhiên có thể bao gồm khôi phục và bảo tồn các rạn san hô và vành đai rừng ngập mặn để tăng cường khả năng chống chịu lũ lụt ven biển và nước biển dâng, đóng vai trò là tuyến phòng thủ đầu tiên giúp tiêu tán năng lượng sóng; thảm thực vật để giảm nguy cơ sạt lở và tạo ra các vành đai xanh để giúp bổ sung nước ngầm ở những khu vực phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nước. Một số hành động khuyến cáo cho việc áp dụng các giải pháp dựa vào thiên nhiên chính là tiếp cận hệ sinh thái để giải quyết đồng thời mất đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu và suy thoái đất; cân nhắc vấn đề đa dạng sinh học trong phát triển các ngành kinh tế.