CHỈ THỊ

TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THĂM DÒ, KHAI THÁC, CHẾ BIẾN VÀ SỬ DỤNG QUẶNG ĐỒNG, SẮT, APATIT TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI

Trong thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai nói chung và quản lý các loại quặng đồng, sắt, apatit nói riêng có nhiều chuyển biến tích cực; góp phần nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn, giải quyết việc làm cho người lao động, tăng thu ngân sách nhà nước và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, từng bước đưa hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và tiêu thụ các loại quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh đi vào nề nếp, ổn định.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh còn một số tồn tại, hạn chế: Việc khai thác khoáng sản nhìn chung chưa tuân thủ đầy đủ thiết kế mỏ, chưa đảm bảo an toàn lao động; ý thức chấp hành pháp luật của một số tổ chức hoạt động khoáng sản chưa cao; tổn thất tài nguyên trong quá trình khai thác còn lớn; chưa có cơ chế kiểm soát rõ ràng sản lượng khai thác; nguy cơ tiềm ẩn gây mất an toàn và ảnh hưởng lớn đến môi trường... Nguyên nhân xảy ra các tồn tại nêu trên trước hết là do các đơn vị chưa chấp hành đầy đủ các quy định pháp luật về hoạt động khoáng sản, công tác quản lý nhà nước về khoáng sản của các cấp, các ngành chưa chặt chẽ; công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu; công tác phối hợp thanh tra, kiểm tra chưa hiệu quả, hình thức xử lý các hành vi vi phạm chưa nghiêm...

Để khắc phục những tồn tại và tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh; Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu:

1. Sở Công Thương

- Phối hợp với cơ quan liên quan tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ các loại quặng đồng, sắt, apatit; vận động Nhân dân tích cực tham gia giám sát, phát hiện, tố giác với chính quyền địa phương về các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh; công bố và phổ biến cho Nhân dân biết và giám sát về quy hoạch, các khu vực cấm, tạm cấm hoạt động khoáng sản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

- Rà soát, theo dõi, cập nhật thông tin tình hình thực hiện Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại quặng đồng, sắt, apatit, trên cơ sở đó báo cáo UBND tỉnh đề nghị Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, điều chỉnh bổ sung vào Quy hoạch cho phù hợp.

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan đẩy mạnh công tác cải cách hành chính trong việc thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật/thiết kế bản vẽ thi công của các dự án khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

- Quản lý chặt chẽ việc sử dụng, bảo quản vật liệu nổ công nghiệp trong quá trình khai thác các loại quặng đồng, sắt, apatit. Phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường kiểm tra công tác chấp hành các quy định trong việc vận chuyển quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh; các cơ sở mua, bán, tàng trữ các loại quặng đồng, sắt, apatit; kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi gian lận thương mại, mua bán quặng đồng, sắt, apatit trái quy định của pháp luật.

2. Sở Tài nguyên và Môi trường

- Chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan trong quá trình thực hiện các quy định về thẩm định cấp giấy phép thăm dò, khai thác các loại quặng đồng, sắt, apatit. Quản lý chặt chẽ vị trí, ranh giới, diện tích các khu vực mỏ đồng, sắt, apatit đã được cấp phép; ưu tiên các trường hợp cấp giấy phép khai thác các mỏ đồng, sắt, apatit gắn với chế biến sâu, sử dụng công nghệ tiên tiến, bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn trong khai thác và tiết kiệm tài nguyên.

- Hướng dẫn, đôn đốc và tăng cường công tác kiểm tra việc cải tạo, phục hồi môi trường và việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường trong quá trình khai thác và sau khi kết thúc khai thác tại các mỏ khoáng sản đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh.

- Chủ trì, phối hợp cơ quan liên quan rà soát, giải quyết các vướng mắc liên quan đến đất đai cũng như xử lý nghiêm các hành vi giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận sử dụng đất và hoàn nguyên bàn giao đất không đúng quy định pháp luật; cũng như đối với việc buông lỏng quản lý để xảy ra tình trạng lấn, chiếm, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép hoặc chậm đưa đất vào sử dụng mà không xử lý kịp thời.

- Chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức thu hồi, quản lý các khai trường đã hoàn nguyên, các bãi thải sau khi dự án khai thác khoáng sản hoàn thành để quản lý quỹ đất này như quỹ đất công, tuyệt đối không để lấn chiếm, buông lỏng quản lý.

- Chủ động phối hợp với Cục Thuế tỉnh có giải pháp chống thất thu, quản lý tốt các nguồn thu từ hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản đồng, sắt, apatit trên địa bàn; tham mưu, đề xuất cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy phép khai thác của các đơn vị khai thác, chế biến khoáng sản đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh có hành vi trốn nợ thuế hoặc nợ đọng thuế lớn, chây ỳ, quá hạn kéo dài theo quy định.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Công Thương, Sở Thông tin và Truyền thông và các cơ quan liên quan đẩy mạnh công tác ứng dụng công nghệ thông tin truyền tải dữ liệu từ trạm cân kiểm soát khối lượng tại các mỏ khoáng sản đồng, sắt, apatit; hoàn thành trong năm 2021.

- Chủ trì, phối hợp với cơ quan liên quan hướng dẫn, đôn đốc và kiểm tra việc cải tạo, phục hồi môi trường và việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường trong quá trình khai thác và sau khi kết thúc khai thác tại các mỏ đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh.

- Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát UBND cấp huyện, xã trong công tác quản lý, bảo vệ các mỏ đồng, sắt, apatit chưa khai thác thuộc địa bàn quản lý, báo cáo UBND tỉnh để chỉ đạo làm rõ trách nhiệm và xử lý kỷ luật đối với người đứng đầu chính quyền địa phương đó.

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra công tác quản lý nhà nước của chính quyền địa phương và các đơn vị khai thác, chế biến khoáng sản đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh.

3. Sở Giao thông vận tải - Xây dựng

- Tạo điều kiện thuận lợi trong việc thống nhất địa điểm đất, lập quy hoạch xây dựng, cấp giấy phép xây dựng đối với những dự án khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit thuộc thẩm quyền quản lý.

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát các phương tiện lưu thông vận chuyển khoáng sản đồng, sắt, apatit, đảm bảo vận chuyển đúng tải trọng, đúng tuyến đường. Phối hợp với cơ quan Công an xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông, vệ sinh môi trường theo quy định.

- Phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất quy hoạch bãi đổ thải đối với chất thải đủ tiêu chuẩn làm đất nông nghiệp, chất thải làm vật liệu xây dựng của các dự án khai thác, chế biến khoáng sản đồng, sắt, apatit.

4. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan đẩy mạnh công tác quản lý, bảo vệ phát triển rừng, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng diện tích rừng, đất lâm nghiệp được giao để tổ chức khai thác khoáng sản đồng, sắt, apatit trái phép.

- Phối hợp với cơ quan liên quan tham mưu, đề xuất cơ quan có thẩm quyền ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ các cơ sở sản xuất phân bón được chế biến sâu từ quặng apatit trên địa bàn tỉnh.

5. Sở Tài chính

Thường xuyên rà soát, kịp thời cập nhật thông tin về giá quặng, tinh quặng đồng, sắt và apatit để điều chỉnh bảng giá tính thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường đối với khai thác, chế biến khoáng sản, khoản thu đóng góp từ khai thác khoáng sản để đầu tư hạ tầng giao thông và khắc phục môi trường trên địa bàn tỉnh cho phù hợp.

6. Cục Thuế tỉnh Lào Cai

- Thực hiện có hiệu quả công tác quản lý thuế đối với các đơn vị khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản đồng, sắt, apatit theo quy định pháp luật.

- Đẩy mạnh cải cách hành chính về thuế, tập trung tháo gỡ, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc về thuế, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế, triển khai thực hiện kê khai thuế qua mạng, nộp thuế điện tử, giảm thời gian làm thủ tục nộp thuế.

- Chủ động phân loại nợ thuế và thực hiện các biện pháp quản lý thu nợ thuế, cưỡng chế nợ thuế theo quy định pháp luật hiện hành; công khai thông tin những trường hợp nợ đọng lớn, chây ỳ, quá hạn kéo dài lên trang thông tin điện tử và các phương tiện thông tin đại chúng.

- Tăng cường thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thuế đối với các đơn vị khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh; chủ động phối hợp với cơ quan chức năng có liên quan phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp kê khai không đúng, gian lận thuế, trốn thuế để kịp thời thu nợ thuế vào ngân sách nhà nước.

7. Sở Kế hoạch và Đầu tư

- Phối hợp với Sở Tài chính tham mưu bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương thực hiện các nội dung nhiệm vụ theo quy định.

- Rà soát, đôn đốc đẩy nhanh thủ tục, tiến độ triển khai đầu tư các dự án khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit thuộc thẩm quyền, kiên quyết xử lý các dự án chậm tiến độ đã được phê duyệt. Tham mưu cơ quan có thẩm quyền không cấp chủ trương đầu tư cho các dự án sản xuất phốt pho vàng; chỉ cấp chủ trương đầu tư cho các dự án tuyển làm giàu tinh quặng đồng, sắt, apatit khi sử dụng thải khô.

- Phối hợp với cơ quan liên quan nghiên cứu, tham mưu, đề xuất những cơ chế chính sách thu hút đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit sản xuất ra các sản phẩm có giá trị cao, có tính cạnh tranh với thị trường quốc tế.

8. Sở Khoa học và Công nghệ

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức thẩm định chặt chẽ thiết bị máy móc và công nghệ của các dự án khai thác, chế biến quặng đồng, sắt, apatit; ngăn chặn tuyệt đối các dự án đầu tư mới có công nghệ lạc hậu.

- Tham mưu các cấp, các ngành xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật của thiết bị, công nghệ khai thác, chế biến khoáng sản đồng, sắt, apatit đảm bảo quy định về môi trường, không gây lãng phí tài nguyên.

- Định hướng và xây dựng lộ trình cải tiến công nghệ, thiết bị dây chuyền máy móc của các dự án khai thác, tuyển và chế biến sâu từ quặng đồng, sắt, apatit để nâng cao giá trị sản phẩm, thân thiện với môi trường.

9. Ban Quản lý Khu kinh tế

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, đánh giá tình hình hoạt động của các đơn vị khai thác, chế biến khoáng sản đồng, sắt, apatit trong các khu kinh tế, khu, cụm công nghiệp thuộc thẩm quyền; kịp thời giải quyết hoặc tham mưu đề xuất cấp có thẩm quyền giải quyết những khó khăn, vướng mắc của các đơn vị.

- Tạo điều kiện thuận lợi trong việc giới thiệu địa điểm đất, cấp giấy phép xây dựng đối với những dự án khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit thuộc thẩm quyền quản lý.

- Đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính theo hướng tinh giảm rút ngắn thời gian, đầu mục để các đơn vị khai thác, chế biến khoáng sản đồng, sắt, apatit sớm đi vào hoạt động, góp phần nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn.

- Tham mưu cấp chủ trương đầu tư cho các dự án tuyển làm giàu tinh quặng đồng, sắt, apatit khi sử dụng thải khô; không cấp chủ trương đầu tư cho các dự án sản xuất phốt pho vàng thuộc thẩm quyền theo quy định.

10. Công an tỉnh

- Phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả và kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong việc thăm dò, khai thác, chế biến, vận chuyển và tiêu thụ các loại quặng đồng, sắt, apatit trái phép, gây ô nhiễm môi trường.

- Chủ trì, phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện các biện pháp giữ gìn an ninh, trật tự khu vực hoạt động khoáng sản nói chung và khu vực hoạt động khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit nói riêng.

11. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo các cơ quan thông tin truyền thông đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng khoáng sản và các quy định pháp luật có liên quan.

- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý khai thác khoáng sản trong đó có việc truyền tải dữ liệu ở các trạm cân khoáng sản gắn với chấp hành về tải trọng tại các mỏ quặng đồng, sắt, apatit.

12. Các Sở, ban, ngành có liên quan

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ được phân công chủ động phối hợp Sở Công Thương và các đơn vị liên quan tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh đảm bảo theo đúng quy định pháp luật, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định pháp luật hiện hành.

13. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Chủ động bảo vệ khoáng sản chưa khai thác; tiến hành kiểm tra, rà soát, phát hiện và ngăn chặn dứt điểm mọi hoạt động khai thác các loại quặng đồng, sắt, apatit trái phép. Kịp thời báo cáo UBND tỉnh để xử lý đối với trường hợp vượt thẩm quyền giải quyết.

- Chỉ đạo UBND cấp xã phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn cấp huyện thực hiện tốt công tác quản lý hoạt động khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn. Địa bàn nào xảy ra vi phạm, Chủ tịch UBND cấp xã phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước Chủ tịch UBND cấp huyện và Chủ tịch UBND cấp huyện chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai về các sai phạm trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn.

- Quản lý chặt chẽ đối với công tác bảo vệ môi trường, sử dụng đất đai, tài nguyên nước và các công trình hạ tầng kỹ thuật trong khu vực hoạt động khai thác, chế biến các loại quặng đồng, sắt, apatit kể từ khi khai thác cho đến khi hoàn thành đóng cửa mỏ theo quy định. Chịu trách nhiệm quản lý các quỹ đất đã hoàn nguyên sau khai thác, các bãi thải sau khi dự án khai thác khoáng sản hoàn thành, được quản lý như quỹ đất công.

- Trên cơ sở quy hoạch khoáng sản đã được phê duyệt, chủ động rà soát, đối chiếu với Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt. Trường hợp, chưa phù hợp thì tiến hành cập nhật vào Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định.

14. Các đơn vị khai thác, chế biến, tiêu thụ quặng đồng, sắt, apatit

- Chỉ được phép khai thác các loại quặng đồng, sắt, apatit trong phạm vi ranh giới của giấy phép khai thác. Tổ chức khai thác phải đảm bảo đúng tiến độ đã được phê duyệt; trong quá trình khai thác phải tuân thủ thiết kế mỏ, đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh môi trường được cấp thẩm quyền phê duyệt và thực hiện nghĩa vụ pháp lý khác có liên quan theo quy định của pháp luật.

- Có trách nhiệm bảo vệ các loại quặng đồng, sắt, apatit trong phạm vi ranh giới được cấp giấy phép và khu vực xung quanh. Khi phát hiện hoạt động khai thác khoáng sản trái phép gần khu vực được cấp phép thì phải thông báo kịp thời cho Chủ tịch UBND cấp xã để kịp thời kiểm tra, xử lý theo quy định.

- Chủ động xây dựng kế hoạch, lộ trình cải tiến công nghệ: Từ năm 2021 chuyển đổi khai thác từ lộ thiên sang khai thác hầm lò đối với những mỏ khai thác từ cos±0 trở xuống. Trước năm 2025, chấm dứt sử dụng công nghệ thải ướt chuyển sang thải khô đối với các nhà máy tuyển làm giàu tinh quặng. Đến năm 2022 đưa các nhà máy tuyển quặng apatit loại II đi vào hoạt động. Đến năm 2025 đưa nhà máy tuyển quặng apatit loại IV, tuyển quặng đồng thu hồi được tối đa các sản phẩm có ích đi kèm (như đất hiếm, pyrit...) đi vào hoạt động.

- Đối với các đơn vị chế biến sâu khoáng sản từ quặng đồng, sắt, apatit không ngừng đầu tư đổi mới trang thiết bị công nghệ hiện đại, chủ động làm chủ công nghệ trong các khâu của quá trình sản xuất, giảm lệ thuộc vào chuyên gia nước ngoài; cơ cấu sắp xếp lại lao động, giảm chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm để tăng sức cạnh tranh sản phẩm trên thị trường quốc tế.

- Tập trung nâng cao, cải tiến khoa học công nghệ, dây chuyền chế biến của các dự án đang hoạt động, đặc biệt ưu tiên đối với các dự án sản xuất phân bón chứa lân. Đối với các nhà máy sản xuất phốt pho vàng cải tiến, thay thế các thiết bị, máy móc cũ, lạc hậu, đổi mới công nghệ để sử dụng 100% quặng apatit loại II và quặng tuyển; nghiên cứu đầu tư các nhà máy chế biến sâu có nguồn nguyên liệu từ phốt pho vàng để nâng cao giá trị sản phẩm cạnh được với thị trường quốc tế.

- Có trách nhiệm lắp đặt trạm cân, quản lý và truyền dữ liệu về sản lượng khai thác theo quy định; hoàn thành trong năm 2021.

- Có trách nhiệm bảo trì, sửa chữa hạ tầng giao thông nơi có hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản. Thực hiện nghiêm túc việc kê khai sản lượng khai thác, chế biến, nộp đúng, nộp đủ, đúng hạn các khoản thuế, phí vào ngân sách nhà nước theo quy định. Thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo định kỳ 06 (sáu) tháng, 01 (một) năm gửi về Sở Công Thương Lào Cai trước ngày 20 tháng 6 đối với báo cáo 06 (sáu) tháng, trước ngày 20 tháng 12 đối với báo cáo năm và các báo cáo đột xuất khi có yêu cầu của cơ quan chức năng.

15. Đề nghị các Huyện ủy, Thị ủy, Thành ủy, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức đoàn thể

Tăng cường công tác lãnh đạo, giám sát việc triển khai thực hiện Chỉ thị này, kịp thời kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lý những trường hợp vi phạm pháp luật về quản lý các loại quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh.

16. Tổ chức thực hiện

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu các Sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng đồng, sắt, apatit trên địa bàn tỉnh nghiêm túc tổ chức thực hiện Chỉ thị này.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, kịp thời phản ánh về Sở Công Thương để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, giải quyết.

Giao Sở Công Thương là đơn vị đầu mối, có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, tổng hợp việc tổ chức thực hiện Chỉ thị./.