CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BUÔN BÁN, SỬ DỤNG THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT, GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP HÀNG HÓA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI

Nông nghiệp tỉnh Lào Cai trong những năm gần đây đã có nhiều thay đổi, chuyển từ phát triển nông nghiệp theo chiều rộng sang phát triển theo chiều sâu, từ số lượng sang chất lượng nhằm tạo ra các sản phẩm đáp ứng yêu cầu của thị trường, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là loại vật tư cần thiết phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, đảm bảo cho sự an toàn của cây trồng trước các đối tượng dịch hại. Bên cạnh các mặt tích cực đó, các loại hóa chất BVTV nếu sử dụng không đúng kỹ thuật sẽ tăng chi phí đầu vào, gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nông sản, qua đó tác động tiêu cực đến thị trường tiêu thụ sản phẩm, đến sức khoẻ con người và môi trường sinh thái.

Thời gian qua công tác quản lý về buôn bán, sử dụng thuốc BVTV đã được các sở, ban, ngành và UBND các cấp trong tỉnh quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt; tuy nhiên, một số địa bàn vùng cao, biên giới công tác này chưa được quan tâm đúng mức. Chính vì vậy, tình trạng buôn bán thuốc BVTV trái pháp luật (thuốc nhập lậu, thuốc ngoài danh mục) tại các chợ phiên vẫn còn diễn ra. Việc buôn bán thuốc BVTV tại các chợ phiên và việc sử dụng thuốc BVTV tại một số địa phương chưa có sự tham gia quản lý chặt chẽ của chính quyền địa phương, của các tổ chức chính trị xã hội, nhiều hộ dân chưa tuân thủ tốt nguyên tắc “4 đúng” dẫn đến chất lượng nông sản chưa đáp ứng yêu cầu của thị trường, đặc biệt là thị trường quốc tế. Một số sản phẩm sau khi xuất khẩu đã bị trả lại do còn tồn dư một số hóa chất BVTV, gây ảnh hưởng xấu đến thương hiệu và chất lượng sản phẩm, tác động đến thu nhập của người dân và doanh nghiệp.

Để tiến tới phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa đáp ứng yêu cầu thị trường cần tăng cường quản lý hoạt động buôn bán, sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh nhằm giảm thiểu tác động xấu đến sức khỏe con người, môi trường sinh thái và thương hiệu sản phẩm; góp phần thực hiện đạt mục tiêu nội dung phát triển nông lâm nghiệp tại Đề án 01 của Tỉnh ủy giai đoạn 2021-2025. Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các ban, ngành, đoàn thể, Giám đốc các sở, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện các nội dung sau:

1. Các nhiệm vụ trọng tâm

- Nâng cao chất lượng sản phẩm nông sản đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu thông qua việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả của quản lý Nhà nước về thuốc BVTV ở các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh; phân rõ trách nhiệm, tạo nên sự đồng thuận trong công tác quản lý từ cấp tỉnh đến cấp xã.

- Nâng cao chất lượng tuyên truyền các quy định về kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV cho các tổ chức, cá nhân để tạo nên ý thức kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV đúng quy định, hạn chế thấp nhất tác hại của thuốc BVTV gây ra; tạo ra các sản phẩm an toàn cho sức khỏe con người và môi trường sinh thái.

- Quản lý chặt chẽ, không để tình trạng buôn bán, sử dụng thuốc BVTV cấm sử dụng, thuốc ngoài danh mục, thuốc BVTV nhập lậu trên thị trường và đặc biệt tại các chợ phiên.

- Thành lập các Tổ dịch vụ BVTV ở các vùng sản xuất hàng hóa nhằm quản lý, giám sát việc sử dụng thuốc BVTV tại cộng đồng theo nguyên tắc “4 đúng” tránh việc lạm dụng sử dụng thuốc ; phát động và đẩy mạnh phong trào sử dụng các loại thuốc BVTV có nguồn gốc sinh học, thuốc thảo mộc trong danh mục được phép sử dụng, trong phòng chống sinh vật gây hại cây trồng.

- Nâng cao ý thức trong cộng đồng nhằm thu gom triệt để vỏ bao gói thuốc BVTV sau sử dụng để chuyển giao, xử lý tiêu hủy theo quy định.

2. Trách nhiệm của các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố, các tổ chức đoàn thể.

2.1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Về sử dụng thuốc BVTV: Tăng cường công tác phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố tuyên truyền, hướng dẫn sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo các tiêu chí (Hữu cơ, Viet-GAP, GACP…) để đáp ứng yêu cầu của thị trường; sử dụng thuốc BVTV đảm bảo theo nguyên tắc “4 đúng” để tạo ra các sản phẩm an toàn cho người sử dụng.

Phối hợp với chính quyền địa phương tập huấn, hướng dẫn thành lập các tổ dịch vụ BVTV, xây dựng các mô hình tổ dịch vụ BVTV tự quản tại các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa, nhằm giám sát chặt chẽ việc sử dụng thuốc BVTV trên cây trồng tại các vùng sản xuất theo nguyên tắc “4 đúng”; đôn đốc, hướng dẫn thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng vào các bể chứa theo quy định; phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương, kiểm tra, đánh giá, xác minh và xử lý các vi phạm về quy định đảm bảo an toàn trong việc sử dụng thuốc BVTV.

- Về quản lý thuốc BVTV: Thực hiện tốt công tác tập huấn, tuyên truyền các quy định của pháp luật về kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh; thực hiện cấp và quản lý giấy chứng nhận đủ điều kiện buôn bán thuốc BVTV theo đúng quy định của pháp luật, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật đối với tổ chức, cá nhân đã được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện buôn bán thuốc BVTV.

Xem xét bổ sung việc thành lập Tổ Dịch vụ BVTV tự quản vào việc đánh giá thực hiện tiêu chí số 13 trong xây dựng NTM.

Tiếp nhận toàn bộ các loại thuốc BVTV do các cơ quan chức năng, địa phương thu giữ, bàn giao (thuốc cấm lưu hành sử dụng, thuốc giả, thuốc kém chất lượng, thuốc hết hạn sử dụng, thuốc BVTV ngoài danh mục cho phép sử dụng của Việt Nam); tiếp nhận lưu chứa vỏ bao gói thuốc BVTV sau sử dụng do các địa phương, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh vận chuyển bàn giao; xây dựng trình UBND tỉnh phương án, kinh phí tiêu hủy số lượng thuốc BVTV và vỏ bao bì thuốc BVTV đã tiếp nhận lưu chứa theo quy định.

Chỉ đạo lực lượng Thanh tra phối hợp với các cơ quan, chức năng liên quan, chính quyền địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV, đặc biệt việc buôn bán thuốc BVTV tại các chợ phiên; xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân không chấp hành đúng các quy định về điều kiện buôn bán thuốc BVTV theo quy định của pháp luật.

2.2. Sở Tài Nguyên và Môi trường

Chủ trì đánh giá về ảnh hưởng, tác động của thuốc BVTV đối với môi trường đất, nước, không khí (do quá trình sử dụng thuốc BVTV gây ra), đề xuất giải pháp, biện pháp xử lý khi môi trường bị ô nhiễm.

Xem xét đánh giá vào nội dung tiêu chí số 17 trong xây dựng NTM.

Hướng dẫn, việc vận chuyển, tiêu hủy bao gói thuốc BVTV sau sử dụng của các địa phương theo Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT ngày 16/5/2016 của Bộ Nông nghiệp & PTNT - Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng; Văn bản số 5945/UBND-NLN ngày 12/12/2017 của UBND tỉnh Lào Cai về việc hướng dẫn thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng trên địa bàn tỉnh Lào Cai; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật; tổ chức thẩm định phương án tiêu hủy thuốc BVTV, vỏ bao bì thuốc BVTV được tiếp nhận lưu chứa.

2.3. UBND các huyện, thị xã, thành phố

- Tổ chức sản xuất nông nghiệp hàng hóa gắn với quản lý sử dụng thuốc BVTV; chỉ đạo các cơ quan, đơn vị Phòng Nông nghiệp & PTNT/Kinh tế, Trung tâm dịch vụ nông nghiệp, UBND các xã, phường, thị trấn, các cơ quan thông tin đại chúng trên địa bàn tuyên truyền, hướng dẫn cho Nhân dân quy trình về sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc “4 đúng” đảm bảo an toàn, hiệu quả theo khoản 3, điều 4 Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật số 41/QH13; giám sát chặt chẽ việc sử dụng thuốc BVTV trên các cây trồng, đặc biệt tại các vùng sản xuất chuyên canh, vùng sản xuất hàng hóa đảm bảo tạo ra các sản phẩm an toàn cho sử dụng, xuất khẩu và bảo vệ môi trường;

Hướng dẫn về thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng theo Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT ngày 16/5/2016, Văn bản số 5945/UBND-NLN ngày 12/12/2017 của UBND tỉnh Lào Cai về hướng dẫn thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

- Chỉ đạo các tổ chức chính trị xã hội trên địa bàn phối hợp với cấp ủy, chính quyền cấp xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về việc sử dụng thuốc BVTV không đúng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, thị trường nông sản, thu nhập và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân.

Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn phối hợp với các cơ quan chuyên môn, các tổ chức chính trị xã hội của huyện, thị xã, thành phố tổ chức xây dựng, thành lập các Tổ dịch vụ BVTV phù hợp với từng điều kiện cụ thể:

Đối với các khu vực sản xuất hàng hóa (chưa có hợp đồng liên kết tiêu thụ) UBND xã chỉ đạo các thôn bản thành lập các Tổ dịch vụ BVTV để quản lý việc sử dụng thuốc BVTV trong phòng trừ sâu bệnh đảm bảo các sản phẩm đáp ứng các yêu cầu về an toàn thực phẩm và truy xuất được quá trình sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất; đối với các vùng sản xuất hàng hóa (đã có hợp đồng tiêu thụ với các DN, HTX…), UBND xã chủ trì phối hợp với các doanh nghiệp, HTX… thành lập các tổ dịch vụ BVTV trong đó mỗi tổ có ít nhất một thành viên là người của doanh nghiệp thu mua, tiêu thụ sản phẩm, nhằm quản lý việc sử dụng các loại thuốc BVTV để phù hợp với yêu cầu của các nước nhập khẩu, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đối với các khu vực sản xuất các sản phẩm nông nghiệp có tính chất an sinh: Hướng dẫn khuyến khích thành lập các tổ dịch vụ BVTV tạo điều kiện cho người dân nắm bắt nhanh các thông tin về dịch hại, tổ chức phòng trừ đồng loạt để tăng cường hiệu quả và giảm số lần sử dụng thuốc BVTV, đảm bảo theo nguyên tắc “4 đúng”, hạn chế tối đa việc khuếch tán thuốc BVTV giữa các diện tích phòng trừ dịch hại với các diện tích chuẩn bị cho thu hoạch, trong quá trình sử dụng thuốc BVTV.

- Về quản lý kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV: Chỉ đạo các cơ quan chức năng: Quản lý thị trường, Công an, phối hợp với Phòng Nông nghiệp & PTNT/Kinh tế và UBND các xã, phường, thị trấn tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn cho tổ chức, cá nhân các quy định của pháp luật về kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV; kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc kinh doanh, buôn bán và sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn, nhất là việc kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV tại các chợ phiên; xử lý các hành vi kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV không đúng quy định về địa điểm kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV nhập lậu, thuốc ngoài danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam.

2.4. Cục Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai

Chủ trì công tác kiểm tra, kiểm soát việc lưu thông mặt hàng thuốc BVTV trên địa bàn toàn tỉnh. Chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố, các ngành, đơn vị có liên quan thường xuyên kiểm tra việc kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV, đặc biệt là tại các chợ phiên vùng cao, ngăn chặn, thu giữ đối với các trường hợp vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc BVTV nhập lậu, thuốc ngoài danh mục được phép sử dụng của Việt Nam; các trường hợp vi phạm có dấu hiệu phạm tội hình sự thì chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an xử lý theo quy định; thuốc thu giữ bàn giao cho Sở Nông nghiệp và PTNT (Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật) để tiêu hủy theo quy định.

2.5. Công an tỉnh Lào Cai

Chỉ đạo phòng nghiệp vụ, công an các huyện, thị xã, thành phố phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT, Cục Quản lý thị trường và các cơ quan chức năng thuộc UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường kiểm tra việc kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV đặc biệt là tại các chợ phiên vùng cao; ngăn chặn, xử lý kịp thời các trường hợp có hành vi ngăn cản, chống đối trong thực thi công vụ; tiếp nhận thông tin, hồ sơ, đối tượng vi phạm do cơ quan chức năng chuyển sang để điều tra, xác minh (nếu có) đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

2.6. Cục Hải quan tỉnh Lào Cai

Quản lý giám sát chặt chẽ các hoạt động nhập khẩu thuốc BVTV, hóa chất BVTV. Tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ tại các cửa khẩu nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển các loại thuốc BVTV của nước ngoài sản xuất, chưa được đăng ký nhập khẩu, lưu hành vào địa bàn tỉnh.

2.7. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai

Chỉ đạo các Đồn Biên phòng phối hợp với chính quyền địa phương các xã dọc tuyến biên giới và các ngành chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân chấp hành tốt các quy định của nhà nước về kinh doanh, buôn bán và sử dụng thuốc BVTV tại các khu vực biên giới; tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc xuất nhập cảnh, hàng hóa qua lại biên giới, phát hiện, ngăn chặn và thu giữ toàn bộ các loại thuốc BVTV nhập lậu của tổ chức, cá nhân; thuốc BVTV thu giữ bàn giao cho Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để tiêu hủy theo quy định.

2.8. Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Lào Cai

Chủ trì phối hợp với Sở Nông nghiệp PTNT và các ngành có liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến đưa tin về các Tổ dịch vụ BVTV tự quản làm tốt công tác sử dụng thuốc BVTV tại địa bàn góp phần phát triển sản xuất, tạo ra sản phẩm đáp ứng yêu cầu của thị trường; tác hại của việc sử dụng thuốc BVTV không đảm bảo nguyên tắc “4 đúng” ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, ảnh hưởng đến thị trường nông sản và sức khỏe nhân dân; tuyên truyền các quy định pháp luật về kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV trên các phương tiện thông tin đại chúng để giúp người dân hiểu và chủ động áp dụng.

2.9. Hội Nông dân, Hội Liên hiệp phụ nữ, ĐTN tỉnh Lào Cai

Chỉ đạo các cấp hội trực thuộc đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động hội viên, nhân dân tuân thủ các nguyên tắc khi sử dụng thuốc BVTV để hạn chế tác hại, phát huy hiệu quả đảm bảo an toàn cho sức khỏe cộng đồng và môi trường sinh thái; phát động các phong trào thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng từ đồng ruộng vào các bể chứa để xử lý, tiêu hủy theo quy định; tăng cường công tác phối hợp giám sát nhằm phát hiện, tố giác các hành vi buôn bán, sử dụng thuốc BVTV kém chất lượng, thuốc giả, thuốc ngoài danh mục, thuốc cấm sử dụng, thuốc nhập lậu làm ảnh hưởng đến sản xuất, môi trường.

3. Đề nghị phối hợp

3.1. Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam tỉnh Lào Cai.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân trong việc tuyên truyền công tác quản lý, sử dụng thuốc BVTV đảm bảo an toàn hiệu quả theo hướng dẫn của ngành nông nghiệp; giám sát việc thực hiện ở cơ sở.

3.2. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy

Chỉ đạo công tác tuyên truyền tới tất cả hệ thống chính trị, các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, từ tỉnh đến các địa phương về phát triển sản xuất hàng hóa, phát triển thị trường nông sản, yêu cầu của thị trường về chất lượng sản phẩm, các quy định của Nhà nước trong kinh doanh, buôn bán và sử dụng thuốc BVTV để nâng cao hiệu lực hiệu quả công tác quản lý của các ngành, các cấp đối với lĩnh vực thuốc BVTV.

4. Báo cáo kết quả thực hiện

Các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thị xã, thành phố hàng năm báo cáo kết quả triển khai thực hiện Chỉ thị về UBND tỉnh qua Sở Nông nghiệp & PTNT trước ngày 05/12 hàng năm.

Giao Sở Nông nghiệp & PTNT tổng hợp báo cáo UBND tỉnh trước ngày 20/12 hàng năm.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố, Thủ trưởng các sở, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện./.