TỜ TRÌNH

VỀ VIỆC TRIỂN KHAI ÁP DỤNG HẠN NGẠCH THUẾ QUAN ĐỐI VỚI HÀNH NHẬP KHẨU TẠI VIỆT NAM VÀ CHUẨN BỊ ĐÀM PHÁN PHIÊN 6 GIA NHẬP WTO (THÁNG 5/2003)

Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 78/CP-KTTH ngày 20/1/2003, Bộ Thương mại xin báo cáo về tình hình triển khai áp dụng hạn ngạch thuế quan (HNTQ) như sau:

I. TÌNH HÌNH HIỆN NAY:

Thi hành Quyết định số 46/2001/QĐ-TTg ngày 4/4/2001 của Thủ tướng Chính phủ về quản lý xuất nhập khẩu hàng hoá thời kỳ 2001-2005. Sau khi tham khảo ý kiến các Bộ, ngành hữu quan, Bộ Thương mại đã có tờ trình số 2926/TM-XNK ngày 05 tháng 12 năm 2001 báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc áp dụng HNTQ tại Việt Nam, trong đó đề cập rõ danh mục hành hoá chịu sự điều chỉnh của HNTQ và phương thức điều hành HNTQ.

Sau khi xem xét tờ trình của Bộ Thương mại, ngày 24/12/2001, Thủ tướng Chính phủ đã có công văn số 1160/CP-KTTH đồng ý cho áp dụng thí điểm HNTQ đối  với 03 mặt hàng là: bông, lá thuốc lá và muối. Việc này cho tới nay chưa triển khai được vì hai lý do sau đây:

1. Chưa đủ hiệu lực pháp lý để thi hành:

Để áp dụng HNTQ, cần có một Quyết định của Thủ tướng Chính phủ bổ sung, điều chỉnh Quyết định số 46/2001/QĐ-TTg ngày 4/4/2001 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó công bố tất cả các mặt hàng chịu sự điều chỉnh của HNTQ  và phương thức điều hành HNTQ. Tối thiểu thì cũng phải công bố áp dụng HNTQ bằng một Quyết định của Thủ tướng Chính phủ;

2. Tuy đồng ý cho áp dụng thí điểm nhưng Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Thương mại phải bàn lại với các Bộ, ngành về phương thức điều hành:

Việc này không tiến triển được vì ý kiến các Bộ, ngành rất khác nhau. Bộ Nông nghiệp & PTNT đã có ý kiến khẳng định “muối là mặt hàng do Bộ Nông nghiệp và PTNT quản lý chuyên ngành, chịu trách nhiệm hướng dẫn xuất nhập khẩu”; Bộ Công nghiệp đề nghị chuyển giao HNTQ cho Bộ Công nghiệp chủ trì xử lý phù hợp với chức năng quản lý ngành và Nghị định số 76/2001/NĐ-CP ngày 20/10/2001 của Chính phủ về hoạt động sản xuất và kinh doanh thuốc lá. Những vướng mắc này đã được Bộ Thương mại báo cáo Chính phủ tại Tờ trình số 660/TM-XNK ngày 26/4/2002 và Tờ trình số 1996/TM-XNK ngày 12/11/2002. Tuy nhiên, cho tới nay Bộ Thương mại vẫn chưa được Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến chỉ đạo.

II. KIẾN NGHỊ:

Để có thể đưa HNTQ vào áp dụng, Bộ Thương mại đề nghị Thủ tướng Chính phủ:

1. Căn cứ vào tờ trình số 2926/TM-XNK ngày 05 tháng 12 năm 2001 của Bộ Thương mại, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định cho phép áp dụng HNTQ đối với toàn bộ 08 mặt hàng mà tất cả các Bộ, ngành đã thống nhất. Thời hạn áp dụng kể từ ngày 1/1/2004.

2. Thống nhất giao Bộ Thương mại chịu trách nhiệm xây dựng mức HNTQ, phương thức điều hành HNTQ và mức thuế trong và ngoài HNTQ.

Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc áp dụng HNTQ không những cần cho công tác điều hành xuất nhập khẩu mà còn cần cho đàm phán gia nhập WTO. Theo dự kiến, ta sẽ  tiến hành Phiên 6 đàm phán đa phương gia nhập WTO vào trung tuần tháng 5/2003. Nếu đến thời điểm đó ta vẫn chưa công bố áp dụng HNTQ thì khả năng đàm phán để bảo lưu quyền áp dụng trong tương lai sẽ rất hạn chế. Tuy HNTQ được nhiều nước thành viên WTO áp dụng nhưng đó là kết quả của Vòng đàm phán Uruquay, diễn ra cách đây đã gần 10 năm. Tới nay , một số nước thành viên WTO đã đặt vấn đề xem xét lại hình thức quản lý này, nhất là những nước xuất khẩu nông sản thuộc nhóm Cairns. Nhiều khả năng họ sẽ ép ta không được áp dụng HNTQ nếu như tới nay ta vẫn chưa áp dụng hình thức quản lý này (trên thực tế đang ép Nga rất mạnh).

Bộ Thương mại  xin  báo cáo và mong Thủ tướng Chính phủ xem xét và cho ý kiến chỉ đạo sớm.