Điều 7 Thông tư 40/2011/TT-BCA quy định tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù và xếp loại chấp hành án phạt tù cho phạm nhân do Bộ Công an ban hành

a) Nhận rõ tội lỗi, thành khẩn, trung thực khai báo đúng, đầy đủ tội lỗi của bản thân đã gây ra; ăn năn hối cải, quyết tâm sửa chữa lỗi lầm; trung thực khai báo tố giác những hành vi phạm tội của người khác mà mình biết, dù người đó đã bị bắt, đang chấp hành án phạt tù ở trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ hay đang ở ngoài xã hội.

b) Tích cực khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của mình đã gây ra, cụ thể là: phạm nhân bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền, nộp án phí, bồi thường thiệt hại hoặc thực hiện các nghĩa vụ dân sự khác thì phải thực hiện xong các nghĩa vụ đó (có tài liệu chứng minh hoặc xác nhận của cơ quan có thẩm quyền); trường hợp chưa thực hiện hoặc mới thực hiện được một phần mà được Tòa án ra quyết định miễn thực hiện hoặc đã bị kê biên tài sản và được cơ quan thi hành án dân sự đang thụ lý vụ việc đó xác nhận số tài sản kê biên đã đủ hoặc thừa để bảo đảm thi hành án thì coi như đã thực hiện xong các nghĩa vụ đó.

Trường hợp phạm nhân có trách nhiệm bồi thường thiệt hại về dân sự cho người bị hại hoặc đại diện hợp pháp của người bị hại nhưng chưa thực hiện hoặc mới thực hiện được một phần mà bên bị hại có văn bản đồng ý xóa nợ hoặc xác nhận đã nhận đủ số tiền mà bản án đã tuyên phải bồi thường thiệt hại, không yêu cầu thực hiện nữa, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc Cơ quan thi hành án dân sự đang thụ lý vụ việc đó xác nhận thì cũng được coi là đã thực hiện xong.

Phạm nhân là người chưa thành niên phạm tội mà Tòa án quyết định giao cho bố, mẹ hoặc người đại diện hợp pháp có trách nhiệm phải bồi thường thiệt hại về dân sự, nếu những người đó đã thực hiện xong hoặc phạm nhân đó đã nhiều lần viết thư, liên lạc bằng điện thoại, trực tiếp đề nghị, vận động bố, mẹ hoặc người đại diện hợp pháp thực hiện bồi thường thiệt hại mà mới thực hiện được một phần thì được coi là tích cực khắc phục hậu quả.

Phạm nhân phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng hàng tháng, đến kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người được nhận trợ cấp cư trú hoặc cơ quan thi hành án dân sự đang thụ lý vụ việc đó xác nhận là đã thực hiện xong đến thời điểm đó, thì được coi là đã tích cực khắc phục hậu quả.

a) Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, bản án, quyết định của Tòa án, Luật Thi hành án hình sự. Nội quy, quy định của trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ;

b) Thực hiện tốt nếp sống kỷ luật, trật tự, văn minh;

c) Tích cực đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực, hành vi sai phạm của phạm nhân khác;

d) Không có lời nói, thái độ, việc làm tiêu cực, xuyên tạc sự thật, gây chia rẽ, mất đoàn kết, làm ảnh hưởng không tốt đến phạm nhân khác.

a) Luôn nêu cao ý thức tự giác, gương mẫu, tích cực lao động, học nghề;

b) Tham gia đầy đủ ngày công lao động, lao động có kỷ luật, có năng suất, chất lượng; hoàn thành và vượt chỉ tiêu, định mức được giao; thực hiện tốt yêu cầu an toàn, vệ sinh lao động, bảo vệ môi trường;

c) Có tác dụng thúc đẩy phong trào thi đua lao động, học tập, rèn luyện, học nghề.

a) Tích cực, tự giác tham gia học tập pháp luật, giáo dục công dân, học văn hóa (nếu có) do trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ tổ chức; có ý thức tự rèn luyện bản thân theo nếp sống văn hóa lành mạnh, tu dưỡng phẩm chất đạo đức, phấn đấu để trở thành người có ích cho xã hội;

b) Tôn trọng danh dự, tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm của bản thân và của người khác;

c) Quan tâm động viên, giúp đỡ phạm nhân khác trong lao động, học tập, rèn luyện và sinh hoạt.

B. Loại khá: Là phạm nhân thực hiện cơ bản tốt các tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù quy định tại Điều 5 Thông tư này và kỳ xếp loại trước đã được xếp loại trung bình, khá hoặc tốt.

Riêng Tiêu chuẩn 1 và Tiêu chuẩn 3 nếu chưa thực hiện tốt thì phải đảm bảo các điều kiện sau đây:

1. Đối với yêu cầu “tích cực khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của mình đã gây ra” quy định tại Tiêu chuẩn 1 Điều 5, nếu chưa thực hiện được thì: Phạm nhân phải có bản cam kết tiếp tục thực hiện. Thân nhân phạm nhân hoặc người đại diện hợp pháp phải có đơn trình bày hoàn cảnh kinh tế gia đình đặc biệt khó khăn, không có khả năng giúp phạm nhân thực hiện hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nộp án phí, bồi thường thiệt hại và thực hiện các nghĩa vụ dân sự. Đơn phải có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc cơ quan, đơn vị nơi công tác, học tập hoặc xác nhận của cơ quan thi hành án dân sự nơi người đó phải thi hành án.

Trường hợp phạm nhân không còn ai là thân nhân (ông, bà nội; ông, bà ngoại; bố, mẹ đẻ; bố, mẹ vợ (hoặc chồng); bố, mẹ nuôi hợp pháp; vợ hoặc chồng; con đẻ, con dâu, con rể, con nuôi hợp pháp; anh, chị, em ruột; anh, chị, em vợ (hoặc chồng); cô, dì, cậu, mợ, chú bác, cháu ruột) thì có thể nhờ người có quan hệ họ hàng gần nhất viết đơn được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú xác nhận phạm nhân không còn ai là thân nhân.

Trường hợp phạm nhân còn thân nhân nhưng thân nhân không có nơi cư trú nhất định và không liên lạc được với họ, có đơn trình bày hoàn cảnh (có xác nhận của Giám thị trại giam, trại tạm giam, Thủ trưởng cơ quan Thi hành án hình sự Công an cấp huyện và cam kết tiếp tục thực hiện sau khi chấp hành xong án phạt tù.

Bản cam kết thực hiện hình phạt bổ sung là phạt tiền, nộp án phí, bồi thường thiệt hại và các nghĩa vụ dân sự khác hoặc đơn trình bày hoàn cảnh kinh tế gia đình đặc biệt khó khăn, mỗi năm viết một lần đối với phạm nhân có mức án dưới ba năm; hai năm viết một lần đối với phạm nhân có mức án từ ba năm đến năm năm; ba năm viết một lần đối với phạm nhân có mức án từ trên năm năm đến bảy năm; bốn năm viết một lần đối với phạm nhân có mức án từ trên bảy năm đến mười lăm năm; năm năm viết một lần đối với phạm nhân có mức án trên mười lăm năm đến ba mươi năm hoặc chung thân.

Phạm nhân có quốc tịch nước ngoài nếu chưa thực hiện xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, nộp án phí, bồi thường thiệt hại và các nghĩa vụ dân sự khác thì Giám thị trại giam, trại tạm giam yêu cầu họ viết thư cho thân nhân, gửi Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp (quc Cục Quản lý phạm nhân, trại viên) để chuyển cho cơ quan đại diện ngoại giao hoặc lãnh sự của nước mà phạm nhân đó mang quốc tịch hoặc cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam phối hợp giải quyết.

2. Đối với yêu cầu “hoàn thành chỉ tiêu, định mức được giao, tham gia đầy đủ ngày công, lao động có kỷ luật, có năng suất, chất lượng” quy định tại Tiêu chuẩn 3 Điều 5, nếu phạm nhân bị ốm đau, bệnh tật thường xuyên, già yếu (từ 60 tuổi trở lên), không thể tham gia lao động được hoặc tham gia không đầy đủ, không hoàn thành chỉ tiêu, định mức công việc được giao thì phải có văn bản đề nghị của Bệnh xá trưởng hoặc cán bộ y tế (đối với nhà tạm giữ) và được Giám thị trại giam, trại tạm giam, Thủ trưởng cơ quan Thi hành án hình sự Công an cấp huyện đồng ý.

C. Loại trung bình: Là phạm nhân không đủ điều kiện xếp loại tốt, khá hoặc đã vi phạm Nội quy trại giam nhưng chưa đến mức xử lý kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên và kỳ xếp loại trước đã được xếp loại kém, trung bình, khá hoặc tốt, trừ trường hợp lập công theo quy định tại Điều 8 Thông tư này.

Những phạm nhân đã bị xếp loại kém do bị xử lý kỷ luật với hình thức khiển trách hai lần trong kỳ xếp loại hoặc từ hình thức cảnh cáo trở lên, nhưng đã phấn đấu sửa chữa và được Giám thị trại giam, trại tạm giam hoặc Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện ra “Quyết định công nhận phạm nhân vi phạm kỷ luật đã tiến bộ” thì được xếp loại trung bình.

Thời gian để được xem xét, ra quyết định công nhận phạm nhân vi phạm kỷ luật đã tiến bộ là sáu tháng đối với phạm nhân bị kỷ luật khiển trách hai lần trong kỳ xếp loại hoặc bị kỷ luật cảnh cáo, tính từ ngày công bố quyết định kỷ luật; chín tháng đối với phạm nhân bị giam tại buồng kỷ luật, tính từ ngày được ra khỏi nhà kỷ luật. Đối với phạm nhân bị kỷ luật cảnh cáo từ hai lần trở lên trong một năm hoặc vi phạm pháp luật đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì sau một năm, tính từ ngày được ra khỏi nhà kỷ luật của lần sau cùng hoặc ngày bản án mới có hiệu lực pháp luật thì được Giám thị trại giam, trại tạm giam hoặc Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện xem xét, quyết định công nhận là phạm nhân vi phạm kỷ luật đã cải tạo tiến bộ.

D. Loại kém: Là phạm nhân chưa thực hiện đúng các tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù hoặc trong kỳ xếp loại đã vi phạm Nội quy trại giam và bị xử lý kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên hoặc bị xử lý kỷ luật khiển trách từ hai lần trở lên trong kỳ xếp loại hoặc phạm nhân cố tình khiếu nại trái với quy định của pháp luật về bản án, quyết định của Tòa án về vấn đề khác có liên quan đến việc chấp hành án phạt tù của phạm nhân.