QUYẾT ĐỊNH

BAN HÀNH “KẾ HOẠCH TRIỂN KHAI ĐỀ ÁN TĂNG CƯỜNG KIỂM SOÁT KÊ ĐƠN THUỐC VÀ BÁN THUỐC KÊ ĐƠN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM”

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG NAM

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015;

Căn cứ Quyết định số 4041/QĐ-BYT ngày 07/9/2017 của Bộ Y tế phê duyệt Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017 - 2020;

Căn cứ Quyết định số 4448/QĐ-BYT ngày 03/10/2017 của Bộ Y tế về việc ban hành “Kế hoạch triển khai Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017 - 2020 theo Quyết định số 4041/QĐ-BYT ngày 07/9/2017 của Bộ Y tế phê duyệt Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017 - 2020”;

Theo đề nghị của Sở Y tế tại Tờ trình số 1753/TTr-SYT ngày 15/11/2018,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này “Kế hoạch triển khai Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam”.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh, Giám đốc Sở Y tế, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan và Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI ĐỀ ÁN TĂNG CƯỜNG KIỂM SOÁT KÊ ĐƠN THUỐC VÀ BÁN THUỐC KÊ ĐƠN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM
(Kèm theo Quyết định số 3574 /QĐ-UBND ngày 29 / 11 / 2018 của UBND tỉnh)

I. SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG KẾ HOẠCH

Thuốc có vai trò rất quan trọng trong việc điều trị và phòng bệnh. Tuy nhiên, do thuốc có những tác dụng phụ và nhiều khi là những tác dụng ngoài ý muốn, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe như: shock phản vệ, phản ứng quá mẫn, làm tổn thương chức năng các mô trong cơ thể... Việc dùng thuốc một cách tự ý, không có sự hướng dẫn của thầy thuốc có thể dẫn đến những hậu quả xấu cho bản thân và xã hội như: kéo dài thời gian điều trị, tăng chi phí điều trị, đặc biệt là gia tăng tình trạng kháng kháng sinh.

Tại Việt Nam, mặc dù Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản để hướng dẫn và chỉ đạo tăng cường giám sát hoạt động kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn, nhưng đến nay thực trạng kê đơn thuốc và sử dụng thuốc ở Việt Nam cũng như trên địa bàn tỉnh Quảng Nam vẫn còn nhiều tồn tại: tình trạng lạm dụng kháng sinh, vitamin, kê quá nhiều thuốc cho một đơn thuốc, kê đơn thuốc theo tên thương mại đối với trường hợp thuốc không có nhiều hoạt chất...vẫn còn diễn ra; ghi nội dung hướng dẫn sử dụng thuốc cho bệnh nhân vẫn còn sai sót, chưa đầy đủ về hàm lượng, liều dùng, đường dùng, thời điểm dùng; thông tin bệnh nhân chưa đầy đủ... Bên cạnh đó, tình trạng các cơ sở bán lẻ thuốc tự ý bán thuốc cho khách hàng mà không có đơn thuốc của thầy thuốc đang diễn ra tràn lan.

Thực trạng trên làm cho việc sử dụng thuốc của người dân đối mặt với nguy cơ kém hiệu quả, không đảm bảo hợp lý và mất an toàn.

Nguyên nhân của việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú chưa đảm bảo đầy đủ theo quy định là do các thầy thuốc chưa được quán triệt đầy đủ các quy định, yêu cầu chuyên môn và pháp lý của một đơn thuốc, ý thức tuân thủ quy chế chuyên môn chưa cao.

Nguyên nhân của việc bán thuốc mà không có đơn thuốc là do người dân chưa nhận thức đầy đủ về sự nguy hại trong việc tự ý dùng thuốc; do chủ cơ sở bán lẻ muốn tối đa doanh thu, không tư vấn đầy đủ cho người mua thuốc; do nhân lực của cơ quan quản lý còn hạn chế, chưa tổ chức kiểm tra giám sát hiệu quả số lượng cơ sở bán lẻ thuốc quá lớn trong tỉnh. Ngoài ra, chế tài xử phạt các vi phạm trong thực hiện quy chế kê đơn và bán thuốc kê đơn hiện nay vẫn còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe.

Để thực hiện ngày càng tốt hơn mục tiêu sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả cho người dùng, góp phần ngăn chặn tình trạng kháng kháng sinh, nâng cao chất lượng điều trị, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân và đảm bảo an sinh xã hội, việc triển khai Kế hoạch thực hiện “Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn” ban hành kèm theo Quyết định số 4041/QĐ-BYT ngày 07/9/2017 của Bộ Y tế trên địa bàn tỉnh Quảng Nam là rất cần thiết.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc sử dụng thuốc hợp lý, an toàn và nâng cao trách nhiệm của cán bộ y tế, đặc biêt là người trực tiếp kê đơn thuốc và bán lẻ thuốc trong việc thực hiện quy định của pháp luật về kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn, trọng tâm là thuốc kháng sinh, qua đó góp phần làm giảm tình trạng kháng kháng sinh, lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc không hợp lý.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Phấn đấu đến năm 2020, tăng tỷ lệ tuân thủ các quy định của pháp luật về kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú, cụ thể:

- 100% kê đơn thuốc ngoại trú đủ nội dung theo quy định của Bộ Y tế đối với cơ sở khám chữa bệnh công lập, bệnh viện tư nhân; 80% đối với cơ sở khám chữa bệnh tư nhân khác.

- 90% đơn thuốc có sử dụng kháng sinh đối với cơ sở khám chữa bệnh công lập, bệnh viện tư nhân; 70% đối với cơ sở khám chữa bệnh tư nhân khác tuân thủ đúng các quy định của Bộ Y tế về hướng dẫn sử dụng kháng sinh trong điều trị các bệnh nhiễm trùng.

b) Tăng tỷ lệ thực hiện bán thuốc kháng sinh phải có đơn thuốc

Đến cuối năm 2020, đạt 100% cơ sở bán thuốc kháng sinh phải lưu đơn thuốc tại quầy thuốc, nhà thuốc.

c) Tăng tỷ lệ ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý kinh doanh thuốc

Đến cuối năm 2020:

- 100% cơ sở bán lẻ thuốc sử dụng phần mềm quản lý thuốc kê đơn.

- Trên 70% cơ sở bán lẻ thuốc sử dụng phần mềm quản lý hoạt động kinh doanh thuốc.

III. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG

1. Khảo sát thực trạng hoạt động kê đơn và bán thuốc theo đơn

a) Đối tượng khảo sát:

- Nhà thuốc, quầy thuốc trong và ngoài cơ sở khám, chữa bệnh.

- Bệnh viện công lập, bệnh viện tư nhân, cơ sở khám chữa bệnh tư nhân khác.

- Người bán lẻ thuốc.

- Người kê đơn thuốc.

- Người mua thuốc: 18 tuổi trở lên đồng ý phỏng vấn.

b) Địa bàn: Tất cả các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh.

c) Cỡ mẫu: Tất cả bệnh viện đa khoa và bệnh viện chuyên khoa công lập, 02 bệnh viện tư nhân, 05 cơ sở khám chữa bệnh tư nhân khác, 200 nhà thuốc, quầy thuốc (trong đó 100% quầy thuốc trong khuôn viên bệnh viện được khảo sát).

d) Nội dung khảo sát:

- Đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh:

+ Khảo sát nhận thức của người kê đơn thuốc về thực hiện các quy định của pháp luật liên quan đến việc kê đơn thuốc.

+ Khảo sát, đánh giá hoạt động kê đơn thuốc ngoại trú tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập và ngoài công lập.

- Đối với nhà thuốc và quầy thuốc:

+ Khảo sát nhận thức của người bán lẻ thuốc về thực hiện các quy định của pháp luật liên quan đến bán thuốc kê đơn.

+ Khảo sát nhận thức về cách sử dụng thuốc của người mua thuốc.

+ Khảo sát, đánh giá hoạt động bán thuốc kê đơn tại các nhà thuốc, quầy thuốc.

đ) Công cụ khảo sát, đánh giá: Sử dụng bộ công cụ khảo sát, kiểm tra về kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn do Bộ Y tế ban hành.

2. Thông tin, truyền thông

Kết hợp đa dạng hình thức tuyên truyền, truyền thông nhằm:

- Chuyển tải các thông tin cần thiết đến cán bộ y tế, người kê đơn nhằm nâng cao nhận thức và tuân thủ thực hiện các quy định của pháp luật về kê đơn thuốc hợp lý và an toàn.

- Tuyên truyền sâu rộng trong cộng đồng giúp người dân nhận thức đúng về tác hại của việc tự ý sử dụng thuốc, sử dụng kháng sinh không hợp lý để cải thiện hành vi sử dụng thuốc hợp lý, an toàn.

3. Tập huấn, đào tạo

- Tổ chức tập huấn cho 100% người kê đơn tại các cơ sở y tế công lập, tư nhân trên địa bàn tỉnh về các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định liên quan đến việc kê đơn thuốc và hướng dẫn sử dụng kháng sinh hiện hành.

- Tổ chức tập huấn cho 100% chủ cơ sở và người bán lẻ thuốc tại các nhà thuốc, quầy thuốc về các văn bản quy phạm pháp luật và các quy định liên quan đến việc bán thuốc kê đơn hiện hành; trách nhiệm hướng dẫn, thuyết phục người bệnh khi mua thuốc phải có đơn thuốc, mua đủ chủng loại, số lượng thuốc kê trong đơn thuốc và dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của cán bộ chuyên môn.

4. Kiểm tra, kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn

a) Đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh:

- Tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý sai sót trong việc kê đơn thuốc, sử dụng thuốc kháng sinh trong điều trị tại các cơ sở khám chữa bệnh.

- Giao trách nhiệm cho Hội đồng Thuốc và Điều trị các bệnh viện (cả công lập và tư nhân) kiểm soát thường xuyên và kịp thời chấn chỉnh các sai sót trong kê đơn thuốc điều trị ngoại trú của đơn vị.

b) Đối với cơ sở bán lẻ thuốc:

- Kiểm tra việc tuân thủ các quy định về bán thuốc kê đơn, việc thực hiện hướng dẫn khách hàng sử dụng thuốc theo đơn.

- Kiểm tra việc lưu đủ đơn thuốc đã bán cho khách hàng.

- Xử lý các vi phạm theo quy định.

5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý kinh doanh thuốc, quản lý hoạt động kê đơn và bán thuốc kê đơn

- Xây dựng các tiêu chí kỹ thuật đáp ứng các yêu cầu về chuyên môn và quản lý hoạt động kê đơn, bán thuốc kê đơn.

- Chọn thầu đơn vị cung ứng phần mềm quản lý hoạt động kê đơn, bán thuốc kê đơn đúng quy định pháp luật.

- Hướng dẫn, giám sát hỗ trợ các đơn vị kinh doanh thuốc cài đặt, sử dụng phần mềm quản lý hoạt động kê đơn, bán thuốc kê đơn đạt tiến độ, mục tiêu đề ra.

IV. THỜI GIAN VÀ KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Thời gian

- Năm 2018: Thành lập Ban chỉ đạo, xây dựng và ban hành Kế hoạch triển khai Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam.

- Năm 2019: Triển khai các hoạt động: truyền thông, tập huấn, đào tạo, giám sát hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động mua, bán thuốc kê đơn tại các cơ sở kinh doanh thuốc tân dược.

- Năm 2020:

+ Hàng quý thực hiện kiểm tra, kiểm soát, đánh giá việc thực hiện kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn sau khi có giải pháp can thiệp.

+ Kiện toàn ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động kê đơn và bán thuốc kê đơn trên địa bàn tỉnh.

+ Tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện và duy trì các mục tiêu của Đề án.

2. Kinh phí: Sử dụng ngân sách tỉnh và kinh phí do các cơ sở kinh doanh thuốc đảm bảo.

a) Nguồn ngân sách tỉnh bố trí kinh phí chi sự nghiệp hàng năm để triển khai thực hiện kế hoạch.

b) Kinh phí do các cơ sở kinh doanh thuốc đảm bảo đầu tư thiết bị công nghệ thông tin và áp dụng phần mềm quản lý hoạt động kê đơn và bán thuốc kê đơn tại các cơ sở kinh doanh thuốc.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện “Kế hoạch triển khai Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam”.

- Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành, địa phương liên quan phối hợp triển khai thực hiện thành công các mục tiêu của Kế hoạch đề ra.

- Tổ chức khảo sát, đánh giá nhận thức, hành vi của người dân, người bán thuốc, người kê đơn về sử dụng thuốc, hoạt động kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế, làm cơ sở xây dựng các hoạt động hàng năm sát thực tế.

- Phối hợp các Sở, ngành, địa phương, đoàn thể liên quan triển khai tuyên truyền rộng rãi cho cộng đồng để có nhận thức tốt và chủ động thực hiện sử dụng thuốc phải theo đơn thuốc và hướng dẫn sử dụng của cán bộ y tế.

- Tổ chức tập huấn, đào tạo các đối tượng liên quan để thực hiên nghiêm các quy định về kê đơn thuốc, bán thuốc kê đơn, sử dụng kháng sinh.

- Kiểm tra định kỳ, đột xuất, xử lý các vi phạm về kê đơn thuốc, bán thuốc kê đơn, sử dụng kháng sinh theo đúng quy định pháp luật hiện hành.

- Hợp đồng cung ứng phần mềm quản lý hoạt động kê đơn và bán thuốc kê đơn trên địa bàn tỉnh đảm bảo các yêu cầu về chuyên môn, quản lý và tuân thủ đúng quy định của pháp luật hiện hành.

- Lập dự toán kinh phí triển khai các hoạt động của kế hoạch, gửi Sở Tài chính thẩm định, trình Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí kế hoạch chi sự nghiệp hàng năm, quản lý, sử dụng kinh phí đúng quy định.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Kịp thời chia sẻ dữ liệu với Sở Y tế về quản lý, sử dụng kháng sinh và tình trạng kháng kháng sinh trong chăn nuôi để tham mưu cho cấp có thẩm quyền chỉ đạo các biện pháp ngăn chặn tình trạng kháng kháng sinh hiện nay.

3. Sở Tài chính

- Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí kinh phí chi sự nghiệp hàng năm để triển khai các hoạt động của kế hoạch.

- Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc sử dụng kinh phí đảm bảo đúng quy định.

4. Sở Thông tin và Truyền thông

Chỉ đạo các cơ quan truyền thông đại chúng trên địa bàn tỉnh phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế thông tin, tuyên truyền rộng rãi đến cộng đồng các hướng dẫn về sử dụng thuốc hợp lý, an toàn theo hướng dẫn của cán bộ chuyên môn; quy định của pháp luật về xử lý các vi phạm trong hoạt động kê đơn, bán thuốc kê đơn.

5. Thanh tra tỉnh

Hướng dẫn và phối hợp Sở Y tế thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với hoạt động kê đơn thuốc, bán thuốc kê đơn trên địa bàn tỉnh.

6. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

Phối hợp với Sở Y tế triển khai thực hiện có hiệu quả các hoạt động của Kế hoạch trên địa bàn quản lý.

7. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các đoàn thể thành viên

Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các đoàn thể thành viên tích cực phối hợp với Sở Y tế triển khai truyền thông cho hội viên và cộng đồng có nhận thức tốt về sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, góp phần bảo vệ, nâng cao sức khỏe cho nhân dân.

Trên đây là “Kế hoạch triển khai Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam”, Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu Giám đốc các Sở, ngành liên quan; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyên, thị xã, thành phố triển khai thực hiện. Trong quá trình thực hiện nếu có phát sinh vướng mắc, kịp thời phản ánh về Sở Y tế để tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét giải quyết./.