QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC PHÊ DUYỆT KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG ỨNG PHÓ VỚI CÁC CHỦNG VI RÚT CÚM THỂ ĐỘC LỰC CAO GÂY BỆNH CHO GIA CẦM VÀ Ở NGƯỜI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI

CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG NGÃI

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015;

Căn cứ Công văn số 167/TTg-NN ngày 05/02/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động phòng, chống dịch cúm A(H5N1) trên gia cầm và ở người;

Căn cứ Quyết định số 210/QĐ-BNN-TY ngày 14/02/2014 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc ban hành Kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp với các chủng vi rút cúm gia cầm nguy hiểm có khả năng lây sang người;

Căn cứ Công văn số 724/CV-BNN-TY ngày 01/02/2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 28/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ;

Xét đề nghị của Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 248/TTr-SNN ngày 12/02/2020,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Kế hoạch hành động ứng phó với các chủng vi rút Cúm thể độc lực cao gây bệnh cho gia cầm và ở người trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng UBND tỉnh; Giám đốc các Sở: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Công Thương, Thông tin và Truyền thông, Giao thông vận tải; Giám đốc Công an tỉnh; Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh; Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh; Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh; Giám đốc Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; Tổng Biên tập Báo Quảng Ngãi; Chủ tịch UBND các huyện, thành phố và Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG

ỨNG PHÓ VỚI CÁC CHỦNG VI RÚT CÚM THỂ ĐỘC LỰC CAO GÂY BỆNH CHO GIA CẦM VÀ Ở NGƯỜI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI
(Ban hành theo Quyết định số 227/QĐ-UBND ngày 20/02/2020 của Chủ tịch UBND tỉnh)

I. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH

I. Tóm tắt tình hình dịch bệnh cúm gia cầm (CGC) trong nước

a) Dịch bệnh CGC ở động vật:

- Giai đoạn từ năm 2003 - 2006: Dịch CGC A/H5N1 lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam vào cuối năm 2003; dịch đã xuất hiện tại trên 2.000 xã (chiếm khoảng trên 20% xã, phường và thị trấn) trong phạm vi cả nước, khiến tổng số gia cầm buộc phải tiêu hủy hên 45 triệu con gia cầm.

- Giai đoạn từ năm 2007 - 2013: Dịch CGC chủ yếu phát sinh rải rác trên đàn gia cầm nuôi nhỏ lẻ của hộ gia đình tại một số tỉnh khu vực đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và một số tỉnh miền Trung; dịch CGC xuất hiện tại gần 850 xã (chiếm khoảng trên 7,5% xã, phường và thị trấn) trong phạm vi cả nước; trung bình mỗi năm phải tiêu hủy khoảng 200 nghìn con gia cầm.

- Giai đoạn từ năm 2014 - 2018: Dịch CGC xuất hiện tại gần 323 xã (chiếm khoảng trên 2,9% xã, phường và thị trấn) trong phạm vi cả nước; trung bình mỗi năm phải tiêu hủy khoảng 80 nghìn con gia cầm;

b) Dịch bệnh CGC ở người:

- Giai đoạn từ năm 2003 - 2006: Vi rút CGC A/H5N1 đã lây nhiễm cho 93 người tại Việt Nam, trong đó 42 người đã tử vong.

- Giai đoạn từ năm 2007 - 2013: Vi rút CGC A/H5N1 đã lây nhiễm cho 32 người tại Việt Nam, trong đó 20 người đã tử vong.

- Giai đoạn từ năm 2014 - 2018: Đầu năm 2014, vi rút CGC A/H5N1 đã lây nhiễm cho 02 người tại Việt Nam và cả 02 người này đã tử vong. Từ tháng 4/2014 cho đến nay, không phát hiện thêm ca bệnh trên người.

Bảng 1: Tổng hợp tình hình dịch CGC giai đoạn 2003 - 2018

Nguồn: Cục Thú Y

2. Tình hình dịch bệnh CGC trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2014 đến đầu năm 2020

Mặc dù, trong giai đoạn năm 2014 đến đầu năm 2020, tỉnh Quảng Ngãi đã thực hiện quyết liệt các giải pháp phòng, chống dịch cúm gia cầm. Hàng năm, UKND tỉnh đều ban hành Kế hoạch phòng chống dịch cúm gia cầm nhưng vẫn chưa khống chế được bệnh cúm gia cầm, dịch liên tiếp xảy ra, gây thiệt hại nặng nề cho ngành chăn nuôi của tỉnh. Cụ thể diễn biến tình hình dịch bệnh cửa các năm gần đây như sau:

- Năm 2014: Dịch cúm gia cầm A/H5N6 và A/H5N1 xảy ra ở 19 hộ của 18 thôn thuộc 14 xã tại 07 huyện, gồm: Sơn Tịnh, Tư Nghĩa, Đức Phổ, Ba Tơ, Nghĩa Hành, thành phố Quảng Ngãi và Bình Sơn, làm chết và tiêu hủy 35.013 con gia cầm. Trong đó, số chết trước tiêu hủy là 9.289 con, số tiêu hủy bắt buộc là 25.724 con.

Ghi chú: Trong 19 đàn gia cầm bị nhiễm bệnh cúm gia cầm, có 15 đàn nhiễm chủng vi rút cúm A/H5N1 và 04 đàn nhiễm chủng vi rút cúm A/H5N6.

- Năm 2015: Dịch cúm gia cầm A/H5N6 xảy ra ở 09 hộ của 07 thôn thuộc 05 xã tại 02 huyện: Sơn Tịnh và Tư Nghĩa, làm chết và tiêu hủy 17.785 con gia cầm. Trong đó, số chết trước tiêu hủy là 5.715 con, số tiêu hủy bắt buộc là 12.070 con.

- Năm 2016: Dịch cúm gia cầm A/H5N6 xảy ra ở 10 hộ của 08 thôn thuộc 06 xã tại 02 huyện: Sơn Tịnh, Bình Sơn và thành phố Quảng Ngãi, làm chết và tiêu hủy 35.620 con gia cầm. Trong đó, số chết trước tiêu hủy là 4.745 con, số tiêu hủy bắt buộc là 30.875 con.

- Năm 2017: Dịch cúm gia cầm A/H5N6 xảy ra ở 09 hộ của 07 thôn thuộc 06 xã tại 03 huyện: Đức Phổ, Tư Nghĩa, Bình Sơn và thành phố Quảng Ngãi, làm chết và tiêu hủy 27.810 con gia cầm. Trong đó, số chết trước tiêu hủy là 6.369 con, số tiêu hủy bắt buộc là 21.441 con.

- Năm 2018: Dịch cúm gia cầm A/H5N6 xảy ra tại 08 hộ ở 05 thôn 04 xã 03 huyện: Sơn Tịnh, Sơn Hà và Minh Long, làm chết và tiêu hủy 23.350 con gia cầm (1.200 con vịt, 10.150 con gà, 12.000 cút đẻ). Trong đó, số chết trước tiêu hủy là 5.122 con (371 con vịt, 1.596 con gà, 3.155 con cút đẻ), số tiêu hủy bắt buộc 18.228 con.

- Năm 2019: Dịch cúm gia cầm đã xảy ra từ ngày 25/01/2019 đến ngày 26/9/2019 tại tại 13 hộ ở 07 thôn, 07 xã, 05 huyện: Tư Nghĩa, Bình Sơn, Đức Phổ, Sơn Tịnh và thành phố Quảng Ngãi, làm chết và tiêu hủy 27.880 con gia cầm (800 con vịt, 27.080 con gà). Trong đó, số chết trước tiêu hủy là 7.547 con (350 con vịt, 7.197 con gà), số tiêu hủy bắt buộc 20.333 con.

- Năm 2020: Trong tháng 01/2020, dịch cúm gia cầm A/H5N6 xảy ra tại 01 cơ sở chăn nuôi tại xã Hành Trung, huyện Nghĩa Hành, làm chết và tiêu hủy 1.080 con gia cầm.

3. Nhận định tình hình

Do các điều kiện như thời tiết biến đổi bất lợi; tổng đàn vật nuôi lớn, việc lưu thông động vật, sản phẩm động vật và con người gia tăng nên nguy cơ dịch bệnh phát sinh trong thời gian tới là rất cao. Để chủ động ngăn chặn dịch bệnh cúm A(H5N1) bùng phát trên gia cầm và nguy cơ lây sang người, không để xảy ra hiện tượng dịch chồng dịch trong bối cảnh bệnh viêm đường hô hấp cấp do vi rút Covid - 19 trên người đang xảy ra theo Công văn số 724/CV-BNN-TY ngày 01/02/2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 28/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ và Công văn số 167/TTg-NN ngày 5/02/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động phòng, chống dịch cúm A(H5N1) trên gia cầm và ở người, UBND tỉnh Quảng Ngãi ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với các chủng vi rút Cúm thể độc lực cao gây bệnh cho gia cầm và ở người trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

4. Cơ sở pháp lý

a) Văn bản của Trung ương:

- Quyết định số 172/QĐ-TTg ngày 13/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch Quốc gia phòng chống dịch cúm gia cầm, giai đoạn 2019 - 2025;

- Công văn số 167/TTg-NN ngày 05/02/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động phòng, chống dịch cúm A(H5N1) trên gia cầm và ở người;

- Quyết định số 210/QĐ-BNN-TY ngày 14/02/2014 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc ban hành Kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp với các chủng vi rút cúm nguy hiểm có khả năng lây sang người.

- Công văn số 724/CV-BNN-TY ngày 01/02/2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 28/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ.

b) Văn bản chỉ đạo của tỉnh:

- Quyết định số 767/QĐ-UBND ngày 04/6/2019 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Kế hoạch thực hiện “Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh Cúm gia cầm, giai đoạn 2019 - 2025” trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi;

- Công văn số 364/UBND-NNTN ngày 04/02/2020 của UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện các giải pháp ứng phó với tình hình dịch bệnh nCoV thuộc lĩnh vực nông nghiệp;

- Công văn số 456/UBND-NNTN ngày 07/02/2020 của UBND tỉnh về việc chủ động phòng, chống nguy cơ lây nhiễm, lây lan vi rút Corona và các loại mầm bệnh nguy hiểm ở động vật.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung: Chủ động phát hiện và sẵn sàng ứng phó nhằm ngăn chặn, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho gia cầm và người; hạn chế tác động bất lợi của dịch cúm gia cầm gây ra trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Giảm thiểu nguy cơ vi rút cúm chủng độc lực cao xâm nhập vào Quảng Ngãi qua hoạt động vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập tỉnh.

b) Phát hiện sớm, xử lý kịp thời ngay khi dịch xảy ra trên gia cầm.

c) Giảm thiểu nguy cơ vi rút cúm lây nhiễm cho người.

d) Giảm thiểu tác động tiêu cực cho kinh tế, xã hội.

III. GIẢI PHÁP CHUNG

1. Phương pháp tiếp cận

- Phương pháp "Một sức khỏe", trong đó có sự hợp tác chặt chẽ giữa ngành thú y với các ngành khác như y tế, quản lý thị trường, hải quan, bộ đội biên phòng, công an, chính quyền địa phương và các tổ chức chính trị - xã hội nhằm triển khai các biện pháp toàn diện, hiệu quả nhất, đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.

- Kế hoạch hành động bao gồm các biện pháp cụ thể làm cơ sở cho các Sở, ngành liên quan và địa phương triển khai thực hiện. Các biện pháp cụ thể này được xây dựng dựa trên các tình huống sau:

+ Tình huống 1: Chưa phát hiện vi rút cúm trên gia cầm, môi trường và trên người.

+ Tình huống 2: Chưa phát hiện vi rút cúm trên gia cầm và môi trường, nhưng có người mắc bệnh.

+ Tình huống 3: Phát hiện vi rút cúm trên gia cầm hoặc môi trường, nhưng chưa có người mắc bệnh.

+ Tình huống 4: Phát hiện vi rút cúm trên gia cầm hoặc môi trường và có người mắc bệnh.

2. Giải pháp chung

a) Giải pháp tổ chức thực hiện:

Tùy tình hình dịch, UBND các cấp thành lập Ban Chỉ huy phòng, chống dịch cúm gia cầm và ở người (sau đây viết tắt là BCHPCD) theo quy định:

- BCHPCD cấp tỉnh sau khi được thành lập là đầu mối chung, chỉ đạo quyết liệt việc triển khai đồng bộ các biện pháp ứng phó với dịch cúm gia cầm và ở người. Thường xuyên báo cáo cập nhật thông tin về dịch cúm cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Văn phòng Tỉnh ủy, Văn phòng UBND tỉnh và đề xuất các biện pháp khẩn cấp phòng, chống dịch trong trường hợp cần thiết. Các Sở, ngành là thành viên BCHPCD tỉnh căn cứ chức năng, nhiệm vụ, chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, ưu tiên triển khai ngay các chương trình, đề án, kế hoạch có liên quan.

- Trên cơ sở quyết định thành lập BCHPCD cấp tỉnh, UBND các huyện, thành phố thành lập BCHPCD cấp mình, xây dựng Kế hoạch của địa phương với các hoạt động cụ thể, tương ứng với các tình huống nêu trên và phân công trách nhiệm cụ thể cho các thành viên trong Ban Chỉ huy trong việc triển khai các hoạt động cụ thể trong mỗi tình huống. Huy động toàn hệ thống chính trị của địa phương cùng tham gia công tác phòng chống dịch.

b) Giải pháp kỹ thuật:

- Kiểm soát việc buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc tại các thị trường tiêu thụ gia cầm. Kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

- Tập trung triển khai lấy mẫu giám sát trên gia cầm được buôn bán tại các chợ, điểm thu gom, tập kết gia cầm và các mẫu môi trường thuộc địa bàn có nguy cơ cao như các huyện, thành phố đồng bằng, các địa phương có tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc.

- Tăng cường năng lực ngành thú y nhằm ứng phó kịp thời: Tổ chức tập huấn cho lực lượng thú y các địa phương về kỹ thuật lấy mẫu, bảo quản và gửi mẫu giám sát vi rút cúm gia cầm.

- Các biện pháp can thiệp đối với chợ:

+ Đối với chợ chuyên buôn bán gia cầm sống: Định kỳ tổng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng, tiêu diệt mầm bệnh sau mỗi buổi chợ; vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển, chứa đựng gia cầm; lưu giữ thông tin để truy xuất nguồn gốc (nơi bán, nơi tiêu thụ gia cầm); người buôn bán, vận chuyển và người mua gia cầm cần sử dụng khẩu trang, găng tay, ủng khi tiếp xúc gia cầm.

+ Đối với chợ có bán và giết mổ gia cầm: Phân tách riêng khu vực bán gia cầm sống và giết mổ gia cầm; vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực bán và giết mổ gia cầm, sản phẩm gia cầm sau mỗi buổi chợ; vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển, chứa đựng gia cầm, sản phẩm gia cầm.

- Biện pháp đối với cơ sở giết mổ, điểm giết mổ gia cầm: Sử dụng bảo hộ lao động theo khuyến cáo của ngành y tế khi tiếp xúc và giết mổ gia cầm; không giết mổ gia cầm không rõ nguồn gốc; vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực giết mổ sau mỗi ca làm việc; vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm.

- Tổ chức nghiên cứu, phân tích và đánh giá chuỗi cung ứng gia cầm và sản phẩm gia cầm cho thị trường với đầy đủ các thông tin dịch tễ liên quan từ lò ấp - trang trại - người vận chuyển - chợ buôn bán, lò giết mổ - người phân phối - người tiêu dùng. Lập sơ đồ mạng lưới cung ứng gia cầm và sản phẩm gia cầm trong từng khu vực để phục vụ kế hoạch ứng phó khi cần.

- Trong trường hợp phát hiện vi rút cúm trên người tại Quảng Ngãi, thực hiện các biện pháp bổ sung khuyến cáo của ngành y tế.

c) Giải pháp truyền thông

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các Sở, ngành liên quan và các cơ quan thông tấn báo chí (Đài Phát thanh - Truyền hình, các cơ quan báo chí) xây dựng các thông điệp, chương trình truyền thông phù hợp, với thời lượng, tần suất phù hợp trong từng tình huống dịch; đảm bảo giảm thiểu nguy cơ và an toàn dịch bệnh cho cộng đồng, hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Đặc biệt nâng cao nhận thức của chính quyền cơ sở, các ban ngành, đoàn thể và nhân dân về sự nguy hiểm của vi rút cúm gia cầm.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Sở Y tế và các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội để triển khai công tác truyền thông nguy cơ, tác hại của dịch cúm gia cầm trong cộng đồng.

d) Cơ chế tài chính:

- Ngân sách nhà nước hỗ trợ có mục tiêu đảm bảo kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch cúm gia cầm.

+ Ngân sách tỉnh: Đảm bảo kinh phí chỉ đạo, kiểm tra công tác phòng, chống dịch, giám sát, tập huấn, hội nghị, hội thảo, lấy mẫu gửi xét nghiệm, thông tin tuyên truyền, chi phí cho các hoạt động phòng, chống dịch và hỗ trợ chủ gia cầm, mua sắm vắc xin, hóa chất sát trùng, dụng cụ, bảo hộ lao động,...

+ Ngân sách huyện, thành phố: Đảm bảo kinh phí chỉ đạo, kiểm tra công tác phòng, chống dịch, giám sát, tập huấn, hội nghị, thông tin tuyên truyền, chi phí cho các hoạt động phòng, chống dịch, triển khai các biện pháp tại chợ gia cầm, mua sắm dụng cụ, bảo hộ lao động, triển khai tiêu độc khử trùng, tiêu hủy gia cầm và xử lý môi trường.

- Các Sở, ngành và UBND các huyện, thành phố chủ động sử dụng nguồn kinh phí trong dự toán được giao, nếu có nhu cầu cần bổ sung, đề xuất Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp, gửi Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh xem xét, quyết định.

- Huy động nguồn kinh phí viện trợ của các tổ chức và kết hợp với các chương trình, dự án, kế hoạch phòng chống dịch bệnh có liên quan đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện.

IV. CÁC HOẠT ĐỘNG CỤ THỂ

1. Tình huống 1: Chưa phát hiện vi rút cúm trên gia cầm, môi trường và trên người.

a) Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ xâm nhiễm vi rút cúm, đồng thời phát hiện kịp thời nếu vi rút xuất hiện trên địa bàn tỉnh.

b) Các hoạt động cụ thể:

b1) Các cơ quan Tỉnh:

- Thường xuyên thành lập đoàn công tác đi kiểm tra, đôn đốc các địa phương trong việc triển khai thực hiện chỉ đạo công tác phòng, chống dịch của Chủ tịch UBND tỉnh.

- Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở y tế và UBND các huyện, thành phố khẩn trương xây dựng, đề xuất phương án tái cơ cấu các chợ có buôn bán gia cầm sống theo hướng đảm bảo vệ sinh thú y và an toàn dịch bệnh, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm vi rút cho người (có khu vực buôn bán gia cầm, khu vực giết mổ gia cầm riêng biệt, các chợ chuyên buôn bán gia cầm sống thực hiện ít nhất 01 ngày nghỉ chợ trong tháng và khuyến khích các thương lái lưu trữ hồ sơ xuất xứ gia cầm để hỗ trợ việc truy xuất nguồn gốc, tất cả các chợ có bán gia cầm sống phải thực hiện vệ sinh khử trùng khu vực bán gia cầm sau mỗi buổi chợ, khuyến khích người buôn bán gia cầm sống sử dụng bảo hộ lao động phù hợp và vệ sinh cá nhân theo khuyến cáo của ngành y tế).

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

+ Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế theo dõi, nắm bắt tình hình bệnh cúm ở gia cầm và trên người. Định kỳ phát động tháng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng đối với các trang trại, cơ sở chăn nuôi, giết mổ gia cầm, các chợ/ điểm có buôn bán gia cầm sống. Chuẩn bị sẵn sàng hóa chất sát trùng, bảo hộ lao động phục vụ các hoạt động ứng phó dịch.

+ Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, Sở Công Thương, các Sở, ngành có liên quan và địa phương triển khai diễn tập ứng phó với các tình huống phát hiện vi rút cúm trên gia cầm, môi trường.

+ Chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y:

Phối hợp với các đơn vị của Sở Y tế xây dựng các thông điệp truyền thông nguy cơ trong giai đoạn hiện nay và trong giai đoạn phát hiện vi rút cúm gia cầm, khuyến cáo các biện pháp vệ sinh cá nhân và sử dụng gia cầm an toàn. Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, kịp thời cung cấp thông tin để người dân không hoang mang lo lắng, không tẩy chay sản phẩm gia cầm và thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh.

Lập kế hoạch phòng, chống dịch để chủ động chuẩn bị đầy đủ điều kiện về vật tư, hóa chất, trang thiết bị và phương tiện để ứng phó trong các tình huống dịch xảy ra.

Tổ chức tập huấn kỹ thuật cho cán bộ thú y cơ sở và chủ cơ sở chăn nuôi gia cầm việc áp dụng các biện pháp an toàn sinh học, các biện pháp vệ sinh cá nhân và an toàn khi tiếp xúc với gia cầm, phương pháp lấy mẫu xét nghiệm, phương pháp xử lý gia cầm và địa bàn có gia cầm dương tính với vi rút cúm (chợ gia cầm sống, trang trại), hướng dẫn các biện pháp vệ sinh, tiêu độc, khử trùng.

Tổ chức cập nhật thông tin cúm gia cầm trên địa bàn, nhất là các chủng vi rút cúm thể độc lực cao mới một cách kịp thời để xử lý gọn ổ dịch mới chớm phát.

- Sở Tài chính chủ trì, phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng kế hoạch kinh phí phục vụ hoạt động phòng, chống dịch, đặc biệt cho công tác giám sát, phát hiện các chủng vi rút cúm gia cầm mới và dự phòng đủ kinh phí cho hoạt động ứng phó khẩn cấp đối với các chủng vi rút cúm gia cầm nguy hiểm có khả năng lây sang người.

- Sở Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí tăng cường công tác truyền thông về nguy cơ lây nhiễm vi rút cúm gia cầm từ nước ngoài thông qua các hoạt động vận chuyển, buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm bất hợp pháp; hướng dẫn các biện pháp phòng tránh lây nhiễm vi rút cúm cho người và các biện pháp sử dụng gia cầm an toàn. Vận động các tổ chức chính trị-xã hội của địa phương cùng tham gia tuyên truyền.

b2) UBND các huyện, thành phố:

- Thành lập các tổ, đội công tác chuyên trách để ứng phó với cúm gia cầm; triển khai diễn tập ứng phó với các tình huống phát hiện vi rút cúm trên gia cầm, môi trường.

- Chỉ đạo chính quyền cấp xã, các ban ngành của địa phương chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan của tỉnh tích cực triển khai các biện pháp phòng, chống dịch.

- Rà soát các chợ, điểm trung chuyển, tập kết gia cầm sống trên địa bàn, các cơ sở giết mổ gia cầm; xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán gia cầm không rõ nguồn gốc.

- Định kỳ triển khai vệ sinh, tiêu độc, khử trùng trên địa bàn những khu vực có nguy cơ cao, đặc biệt chợ buôn bán gia cầm sống.

- Chuẩn bị sẵn sàng kinh phí, vật tư, hóa chất, phương tiện, kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống khi có dịch xảy ra. Chuẩn bị các phương án tiêu hủy gia cầm khi có mẫu dương tính.

- Tổ chức các đoàn kiểm tra giám sát, đôn đốc, hướng dẫn công tác phòng ngừa dịch xảy ra tại các địa bàn có nguy cơ cao.

2. Tình huống 2: Chưa phát hiện vi rút cúm trên gia cầm và môi trường, nhưng có người mắc bệnh.

a) Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên và phát tán rộng.

b) Các hoạt động cụ thể: về cơ bản, các hoạt động cụ thể vẫn được triển khai như trong Tình huống 1, cần chú trọng thêm các hoạt động sau:

b1) Các cơ quan Tỉnh:

- BCHPCD tổ chức họp tăng cường 2 tuần 1 lần để kịp thời nắm bắt thông tin và chỉ đạo điều hành công tác phòng chống dịch. Các Sở, ngành thành viên Ban chỉ huy triển khai các hoạt động phòng chống dịch theo Kế hoạch hành động phòng, chống cúm gia cầm trên người của Bộ Y tế.

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y thực hiện:

+ Phân công Đội ứng phó nhanh phối hợp với các đơn vị của Sở Y tế triển khai các hoạt động điều tra dịch tễ chung, tăng cường hoạt động lấy mẫu giám sát dịch bệnh trên đàn gia cầm và môi trường tại khu vực có bệnh nhân mắc bệnh cúm và những khu vực có yếu tố dịch tễ liên quan.

+ Trên cơ sở kết quả điều tra dịch tễ ca bệnh trên người, đề nghị chính quyền địa phương cấm tạm thời việc vận chuyển, buôn bán gia cầm trên địa bàn có nguy cơ cao trong khoảng thời gian 07 ngày để phục vụ công tác điều tra dịch tễ trên đàn gia cầm.

+ Phối hợp với Sở Y tế hướng dẫn các biện pháp giết mổ, tiêu thụ gia cầm an toàn và phòng lây nhiễm bệnh cho người.

+ Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, các cơ quan thông tấn báo chí tổ chức tuyên truyền phù hợp, không gây hoang mang trong cộng đồng, hướng dẫn áp dụng các biện pháp vệ sinh cá nhân và sử dụng gia cầm an toàn.

+ Chỉ đạo toàn ngành thú y chuẩn bị sẵn sàng ứng phó khi có thêm các ca bệnh, tăng cường các hoạt động lấy mẫu giám sát đàn gia cầm và môi trường để xét nghiệm vi rút cúm, đồng thời tăng cường công tác kiểm dịch tại gốc nhằm cung cấp gia cầm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng cho người tiêu dùng.

+ Hướng dẫn các địa phương chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về nhân lực, kinh phí, dụng cụ, hóa chất, địa điểm chôn lấp gia cầm trong trường hợp phát hiện ca bệnh cúm trên động vật.

- Sở Công Thương: Xây dựng phương án cung cấp các loại thực phẩm thay thế, bình ổn giá và chỉ đạo các địa phương thực hiện.

- Các Sở: Công Thương, Giao thông vận tải, Công an tỉnh chỉ đạo các lực lượng chức năng hỗ trợ, giám sát việc thực thi các biện pháp do ngành nông nghiệp và y tế khuyến cáo áp dụng, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

b2) UBND các huyện, thành phố:

- Địa phương có bệnh nhân mắc bệnh tăng cường hoạt động của BCHPCD các cấp để chỉ đạo chung. Thành lập các đoàn công tác đi chỉ đạo, giám sát chặt địa bàn có bệnh nhân và những nơi có liên quan về dịch tễ.

- Tuyên truyền các thông điệp do ngành y tế và thú y cung cấp, đảm bảo không gây hoang mang cho cộng đồng.

- Chỉ đạo các ban ngành chức năng của địa phương tăng cường giám sát việc thực thi các biện pháp kiểm soát việc buôn bán, vận chuyển gia cầm. Vệ sinh, tiêu độc, khử trùng trên toàn địa bàn xã có bệnh nhân.

- Chỉ đạo chuẩn bị triển khai phương án cung cấp thực phẩm thay thế và bình ổn giá.

- Chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện về nhân lực và phân công rõ trách nhiệm cho các đơn vị liên quan; chuẩn bị đủ kinh phí, dụng cụ, hóa chất, địa điểm chôn lấp gia cầm trong trường hợp phát hiện ca bệnh cúm trên động vật.

3. Tình huống 3: Phát hiện vi rút cúm trên gia cầm hoặc môi trường, nhưng chưa có người mắc bệnh.

a) Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên, phát tán rộng và ngăn ngừa vi rút cúm lây nhiễm cho người.

b) Các hoạt động cụ thể:

b1) Các cơ quan Tỉnh:

- BCHPCD họp hàng tuần và đột xuất để chỉ đạo, điều hành.

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

+ Phân công Đội ứng phó nhanh trực tiếp xuống địa bàn có mẫu dương tính để hỗ trợ công tác phòng, chống dịch. Phối hợp với các đơn vị chức năng của Sở Y tế thực hiện điều tra dịch tễ (bao gồm cả truy xuất ngược và xuôi đối nguồn gốc của gia cầm, địa điểm đã mua hoặc bán gia cầm), thông báo cho chính quyền địa phương và người dân để phòng tránh lây nhiễm vi rút. Tổ chức lấy mẫu giám sát đàn gia cầm ở những khu vực có yếu tố dịch tễ liên quan.

+ Tập trung triển khai các biện pháp lấy mẫu giám sát, điều tra dịch tễ, hướng dẫn địa phương có nguy cơ cao các biện pháp ứng phó dịch.

+ Trường hợp phát hiện vi rút cúm trên các mẫu lấy tại chợ: Cấm tạm thời việc bán gia cầm sống đối với chợ dương tính trong khoảng thời gian tối thiểu 07 ngày để phục vụ công tác điều tra dịch tễ, xác minh nguồn gốc của vi rút trong chợ (điều tra truy xuất nguồn gốc gia cầm bán trong chợ để xác định các trang trại đã cung ứng; giám sát các chợ gia cầm thứ cấp có liên quan). Lấy mẫu giám sát và tiêu hủy ngay những đàn gia cầm đang được bán trong chợ. Triển khai việc vệ sinh, tiêu độc, khử trùng hàng ngày đối với toàn bộ khu vực chợ để giảm thiểu phát tán vi rút, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tăng cường lấy mẫu giám sát tại các chợ có liên quan.

+ Trường hợp phát hiện vi rút cúm trong các mẫu thu thập từ trại chăn nuôi: Tiến hành điều tra dịch tễ; tiêu hủy gia cầm trong trang trại nhằm giảm thiểu nguy cơ lây truyền vi rút ra ngoài, hỗ trợ chủ gia cầm bị tiêu hủy theo quy định. Đóng cửa trang trại trong ít nhất 21 ngày và thực hiện vệ sinh, tiêu độc, khử trùng toàn trang trại. Đàn gia cầm tại các địa điểm có yếu tố dịch tễ liên quan sẽ được giám sát, đồng thời thực hiện vệ sinh, khử trùng tại những nơi này. Kiểm soát chặt việc vận chuyển gia cầm và sản phẩm gia cầm trên địa bàn cấp huyện, nghiêm cấm việc vận chuyển gia cầm không rõ nguồn gốc và chưa qua kiểm dịch thú y. Tổ chức tiêu độc khử trùng ở địa bàn phát hiện vi rút cúm. Hợp tác chặt chẽ với ngành y tế theo quy định tại Thông tư liên tịch số 16/2013/TTLT-BYT-BNN ngày 27/5/2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổ chức giám sát dịch trên người.

+ Trường hợp phát hiện vi rút cúm trong thôn, bản, ấp có nuôi gia cầm: Tiến hành điều tra dịch tễ để xác định những đàn gia cầm có tiếp xúc với đàn bị nhiễm bệnh; tiêu hủy tất cả gia cầm trong các đàn bị nhiễm bệnh và đàn có tiếp xúc với đàn nhiễm bệnh. Tiêu độc và khử trùng khu vực có đàn gia cầm nhiễm bệnh; tạm dừng việc vận chuyển gia cầm trong thôn, bản, ấp, bao gồm cả việc cấm thả rông gia cầm; lấy mẫu xét nghiệm thêm để xác định mức độ lan truyền vi rút trong địa bàn; thông báo cho ngành y tế để tiến hành giám sát bệnh trên người.

+ Xây dựng bản đồ dịch tễ lưu hành vi rút cúm trên gia cầm, môi trường (chợ, trang trại, thôn làng) và thông tin trên các phương tiện truyền thông.

+ Tham mưu, trình UBND tỉnh ban hành lệnh cấm buôn bán, vận chuyển gia cầm sống tại các địa bàn có phát hiện vi rút cúm, đồng thời chỉ đạo các lực lượng chức năng vả chính quyền cơ sở tập trung triển khai các biện pháp ứng phó theo hướng dẫn của Ban Chỉ đạo quốc gia.

- Sở Y tế: Triển khai các hoạt động giám sát vi rút cúm trên người tại những khu vực có mẫu xét nghiệm dương tính trên gia cầm, môi trường.

- Các Sở, ngành căn cứ chức năng, nhiệm vụ, chỉ đạo các lực lượng chức năng hỗ trợ ngành nông nghiệp triển khai các biện pháp nêu trên.

b2) UBND các huyện, thành phố:

Tổ chức triển khai thực hiện lệnh cấm buôn bán, vận chuyển gia cầm sống tại các địa bàn có phát hiện vi rút cúm theo lệnh của UBND tỉnh; đồng thời, chỉ đạo các lực lượng chức năng và chính quyền cơ sở tập trung triển khai các biện pháp ứng phó theo hướng dẫn của BCH phòng chống dịch tỉnh.

4. Tình huống 4: Phát hiện vi rút cúm trên gia cầm hoặc môi trường và có người mắc bệnh

a) Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên, phát tán rộng và tiếp tục lây nhiễm cho động vật, cho người.

b) Các hoạt động cụ thể: Triển khai các biện pháp như tình huống 2 và 3. Đề nghị Trung ương hỗ trợ Quảng Ngãi phòng chống dịch.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ban Chỉ huy phòng chống dịch cúm gia cầm và ở người

BCHPCD tỉnh là đầu mối điều phối, chỉ đạo các hoạt động ứng phó khẩn cấp trong toàn tỉnh theo bản Kế hoạch này. Tùy theo tình hình thực tế và diễn biến của dịch, BCHPCD tỉnh tham mưu, đề xuất với Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành và địa phương triển khai các biện pháp bổ sung cho phù hợp.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y là cơ quan thường trực của BCHPCD tỉnh:

- Tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong việc triển khai các hoạt động tương ứng với các tình huống nêu trên.

- Trực tiếp chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra các địa phương trong việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ứng phó dịch như: Xây dựng kế hoạch ứng phó, chuẩn bị vật tư, hóa chất, nhân lực và các phương án cụ thể trong mỗi tình huống dịch ở từng địa phương.

- Xây dựng kế hoạch chi tiết việc triển khai các hoạt động phòng, chống dịch cúm gia cầm trong tỉnh để trình UBND tỉnh phê duyệt.

- Hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật xử lý đàn gia cầm, tiêu độc khử trùng và xử lý địa bàn khi phát hiện vi rút cúm, giết mổ và tiêu thụ gia cầm an toàn.

- Phối hợp với các đơn vị chức năng của Sở Công Thương, Sở Y tế và địa phương tham mưu cho chính quyền các cấp triển khai các biện pháp xử lý chợ gia cầm và các địa bàn khi có mẫu dương tính với vi rút cúm thể độc lực cao.

- Phối hợp với các đơn vị có liên quan thuộc Sở Y tế thực hiện điều tra ổ dịch, giám sát và xử lý ổ dịch.

- Chủ động phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Sở Y tế, Sở Thông tin và Truyền thông xây dựng thông điệp truyền thông phòng, chống cúm.

3. Sở Y tế

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn điều tra dịch tễ, giám sát dịch bệnh và triển khai các hoạt động phòng, chống dịch trên người.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Thông tin và Truyền thông và các cơ quan thông tấn báo chí xây dựng thông điệp truyền thông, hướng dẫn kỹ thuật và tổ chức tuyên huyền phòng, chống dịch.

- Chủ động triển khai các hoạt động phòng chống dịch theo Kế hoạch phòng, chống dịch cúm trên người của Bộ Y tế.

4. Sở Tài chính và Sở Kế hoạch và Đầu tư

Sở Tài chính phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh nguồn kinh phí phục vụ công tác phòng, chống dịch. Bố trí đủ nguồn kinh phí để thực hiện công tác phòng, chống dịch.

5. Sở Công Thương

Chỉ đạo lực các đơn vị có liên quan phối hợp với lực lượng quản lý thị trường, thú y, công an đấu tranh, xử lý các trường hợp buôn bán tại các chợ trên địa bàn tỉnh

6. Sở Giao thông vận tải

- Tham mưu cho UBND tỉnh ban hành chỉ thị nghiêm cấm các phương tiện vận tải vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc; xử lý nghiêm các chủ phương tiện vi phạm.

- Chỉ đạo lực lượng thanh tra giao thông và các đơn vị có liên quan phối hợp với lực lượng quản lý thị trường, thú y, công an đấu tranh, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc tại các ga tàu, bến xe, đầu mối giao thông.

7. Công an tỉnh

Chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với lực lượng chức năng của Sở Công Thương, Sở Giao thông vận tải, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc.

8. Sở Tài nguyên và Môi trường

Phối hợp với Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn các biện pháp xử lý môi trường phục vụ công tác phòng chống dịch cúm gia cầm.

9. Sở Thông tin và Truyền thông

Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Y tế tổ chức công tác truyền thông nguy cơ vi rút cúm A/H7N9 xâm nhập vào địa phương và các biện pháp giảm thiểu nguy cơ, hướng dẫn các biện pháp phòng tránh lây nhiễm vi rút cho người theo khuyến cáo của ngành y tế và thú y.

10. Cục Quản lý thị trường tỉnh

Cục Quản lý thị trường tỉnh (cơ quan thường trực) tham mưu Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tỉnh (Ban Chỉ đạo 389 tỉnh) chỉ đạo các cấp tổ chức ngăn chặn, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp nhập lậu, xuất lậu, vận chuyển, buôn bán trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm trên địa bàn quản lý, đặc biệt nghiêm cấm đối với các trường hợp nhập lậu, vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm từ nước ngoài vào tỉnh ta theo đúng quy định của pháp luật hiện hành và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

11. UBND các huyện, thành phố

- Chỉ đạo phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn hoặc phòng có chức năng tương đương phối hợp với các ban, ngành của địa phương và tỉnh, trên cơ sở kế hoạch ứng phó này, xây dựng kế hoạch của địa phương, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Giao trách nhiệm cụ thể cho chính quyền các cấp, các ban, ngành của địa phương để triển khai đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch cúm gia cầm theo kế hoạch của Tỉnh và địa phương.

- Chỉ đạo chính quyền các cấp, các ban, ngành của địa phương tăng cường kiểm tra, đôn đốc công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm theo các văn bản chỉ đạo của Trung ương, địa phương và theo quy định của pháp luật.

Bản Kế hoạch này sẽ được cập nhật và điều chỉnh thường xuyên, kịp thời theo chỉ đạo của Trung ương và tùy theo diễn biến của tình hình dịch trên thế giới, trong nước, trong tỉnh và những thông tin khoa học cập nhật về vi rút cúm gia cầm; đồng thời sẽ được điều chỉnh cho phù hợp với quá trình triển khai công tác phòng, chống dịch thực tế của tỉnh./.