a) Mục tiêu đến năm 2020:

- Xây dựng cơ sở dữ liệu về hiện trạng và Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học tỉnh làm cơ sở phân chia các vùng sinh thái, các khu bảo tồn và hành lang đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh góp phần vào việc quy hoạch tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học của cả nước, khai thác bền vững các giá trị đa dạng sinh học dựa trên quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh.

- Đánh giá hiện trạng công tác bảo tồn đa dạng sinh học của tỉnh.

- Nhận dạng, phân tích và đánh giá các nguy cơ gây suy giảm đa dạng sinh học của tỉnh.

- Đề xuất các khu vực phù hợp nâng cao độ che phủ rừng, hạn chế các tác động do xâm hại đến diện tích rừng.

- Đề xuất các giải pháp bảo tồn, hạn chế các vụ xâm hại đến các loài động vật, thực vật hoang dã, nhất là các loài thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.

- Kiểm soát việc khai thác và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên sinh vật, hệ sinh thái. Sử dụng kinh phí thu được từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đầu tư cho công tác bảo vệ, phát triển tài nguyên rừng.

- Xây dựng và thực hiện phương án phòng ngừa, kiểm soát và giảm thiểu tác hại của các loài sinh vật ngoại lai xâm hại.

- Tăng cường năng lực quản lý nhà nước về bảo tồn đa dạng sinh học, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo tồn và giám sát đa dạng sinh học đối với các khu bảo tồn. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, xây dựng và thực hiện các kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực phục vụ công tác bảo tồn đa dạng sinh học.

- Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và thu hút sự tham gia của cộng đồng trong quản lý, bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học.

- Hoàn thành quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và các quy hoạch ngành khác. Quy hoạch chi tiết và đề xuất thành lập các khu bảo tồn, ưu tiên bảo tồn tại chỗ các hệ sinh thái đặc thù, các loài động - thực vật quý, hiếm, đặc hữu; phục hồi và phát triển các hệ sinh thái, sinh cảnh tạo môi trường sống cho các loài động vật hoang dã.

- Đảm bảo đạt các chỉ tiêu như sau: (1) Bảo tồn các loài động - thực vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ đã và đang hiện diện trên địa bàn tỉnh (trừ các loài di trú), đặc biệt là các giống cây trồng cổ truyền, các loài đặc hữu và từng bước đưa vào bảo tồn một cách hiệu quả tại các khu bảo tồn, vườn thực vật, vườn thú; (2) Khoanh vùng hiện trạng các khu đất ngập nước trên địa bàn tỉnh để quy hoạch khai thác và bảo tồn theo đúng quy định của Luật Đa dạng sinh học năm 2008; (3) Ban hành danh mục các loài đặc hữu của tỉnh cần được ưu tiên bảo tồn (theo tiêu chí của Sách đỏ Thế giới IUCN và Sách đỏ Việt Nam); (4) Bảo tồn được hầu hết các hệ sinh thái đặc trưng trên địa bàn tỉnh; (5) Tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng sinh sống xung quanh các khu bảo tồn, khu du lịch về bảo tồn đa dạng sinh học, bảo tồn các loài động - thực vật hoang dã; (6) Hoàn thiện việc cắm mốc ranh giới khu bảo tồn và công bố rộng rãi cho cộng đồng dân cư biết.

b) Định hướng đến năm 2030:

- Hoàn thiện hệ thống các khu bảo tồn đa dạng sinh học và hình thành hệ thống hành lang đa dạng sinh học kết nối các hệ sinh thái.

- Triển khai phương thức bảo tồn chuyển chỗ, hình thành hệ thống vườn thực vật, vườn ươm, vườn động vật để bảo tồn và phát triển các nguồn gen quý hiếm, đặc hữu có nguy cơ tuyệt chủng đã xác định được của từng khu bảo tồn của tỉnh.

- Nâng cao độ che phủ rừng, giảm các vụ xâm hại đến rừng và khai thác trái phép tài nguyên sinh vật (chặt phá, đốt rừng, cháy rừng, săn bắt động vật hoang dã,…); xử phạt nghiêm các vụ vi phạm đến rừng.

- Giải quyết ổn định từng bước sinh kế cho người dân vùng đệm các khu bảo tồn thông qua các giải pháp sản xuất nông nghiệp bền vững, tham gia quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học.

- Tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức của cộng đồng trong bảo tồn đa dạng sinh học. Nghiên cứu hoàn thiện hệ thống chính sách phân công trách nhiệm và chia sẻ lợi ích giữa khu bảo tồn và người dân trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học.

- Khai thác tiềm năng du lịch của các khu bảo tồn nhằm phát triển du lịch sinh thái gắn với sinh kế của người dân vùng đệm, nâng cao đời sống cộng đồng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo tồn đa dạng sinh học.

- Hoàn thiện hệ thống tổ chức, cơ chế, chính sách bảo tồn đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh phù hợp với kế hoạch hành động bảo tồn đa dạng sinh học và chiến lược quốc gia.

- Xây dựng cơ chế chính sách tài chính để thiết lập mạng lưới các tổ chức, cá nhân tham gia công tác bảo tồn.

a) Hệ sinh thái (tự nhiên và nhân tạo):

Hệ sinh thái tự nhiên:

- Hệ sinh thái rừng kín thường xanh nửa rụng lá ở vùng Thất Sơn và các núi nhỏ (Núi Cấm, Tà Pạ, Cô Tô, núi Dài, Phú Cường, Dài Năm Giếng, núi Két, núi Sam, núi Ba Thê) tại 4 địa phận: huyện Thoại Sơn, huyện Tri Tôn, huyện Tịnh Biên và thành phố Châu Đốc.

- Hệ sinh thái rừng tràm - đất ngập nước:

+ Hệ sinh thái rừng tràm: 7 khu tập trung ở huyện Tri Tôn, Tịnh Biên, Châu Đốc (rừng tràm Tỉnh đội, Bưu Điện, Bình Minh, Vĩnh Gia, Afiex, Nhơn Hưng, Thị đội).

+ Hệ sinh thái đất ngập nước: 7 khu tập trung ở huyện An Phú, Phú Tân (Búng Bình Thiên lớn, Búng Bình Thiên nhỏ, Lung Bào nâu, Phú Hội, rạch cỏ lau, lòng hồ Tân Trung, ngọn Cả Mây).

- Hệ sinh thái đất ngập nước theo kênh rạch tự nhiên: ven bờ sông Tiền, sông Hậu và cồn cát.

Hệ sinh thái nhân tạo: hệ sinh thái nông nghiệp và đô thị.

b) Hiện trạng hệ thực vật:

- Thực vật vùng đồi núi: có gần 1.000 loài (trong đó có 136 loài chưa được ghi nhận trước đây trên địa bàn tỉnh; có 1 loài mới đang gửi đi định danh; có 33 loài quý hiếm, nguy cấp trong sách đỏ Việt Nam và danh mục sách đỏ Thế giới; 4 loài đặc hữu địa phương). Số liệu điều tra năm 2003 An Giang có 815 loài.

- Thực vật rừng tràm: rừng trồng chủ yếu là Tràm.

- Thực vật đất ngập nước: chủ yếu là trảng cỏ tự nhiên.

c)  Hiện trạng hệ động vật:

- Khu hệ chim: có 86 loài tại đồi núi và đồng bằng, trong đó có 5 loài trong sách đỏ Việt Nam và Thế giới.

- Thú hoang dã: có trên 15 loài, trong đó có 7 loài thú quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam và Thế giới.

- Khu hệ cá: có 144 loài, trong đó có 36 loài di cư quan trọng và 7 loài trong sách đỏ Việt Nam.

- Khu hệ lưỡng cư - bò sát: có 11 loài lưỡng cư; 36 loài bò sát (4 loài bò sát trong sách đỏ Việt Nam).

- Khu hệ côn trùng: có 112 loài (có 5 loài trong danh mục sách đỏ; 53 loài có ích; 43 loài có khả năng gây hại).

- Phiêu sinh thực vật: có 149 loài.

- Phiêu sinh động vật: có 93 loài.

- Động vật đáy: có 39 loài.

a) Các Khu/hệ đề xuất của quy hoạch:

- Hai khu bảo tồn loài và sinh cảnh, tổng diện tích 2.668 ha, trong đó gồm: Khu Cô Tô - Tức Dụp - Tà Pạ: 2.168 ha; Búng Bình Thiên (đất ngập nước): 500 ha.

- Năm khu bảo vệ cảnh quan, tổng diện tích 6.279,5 ha, trong đó gồm: (1) Khu Núi Sam: 171 ha; (2) Khu Núi Cấm: 4.188 ha; (3) Thoại Sơn (cụm Núi Sập, Núi Ba Thê, Núi Tượng, Núi Nhỏ): 370,5 ha; (4) Rừng tràm Trà Sư (đất ngập nước): 1.050 ha; (5) Rừng tràm huyện Tri Tôn (đất ngập nước): 500 ha.

- Một khu bảo vệ kết hợp sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, tổng diện tích 4.075 ha, gồm cụm Núi Phú Cường: 328 ha, Núi Dài: 2.701 ha, Núi Dài Năm Giếng 855 ha, Núi Ông Két: 191 ha.

- Hành lang đa dạng sinh học thủy nội địa: Mỹ Hoà Hưng - Vàm Nao - Châu Đốc: 5.056 ha.

- Hệ thống vườn thực vật, tổng diện tích 40 ha gồm: Núi Tô (20 ha), Núi Cấm (20 ha).

- Hệ thống nhà bảo tàng thiên nhiên: 30 ha tại Núi Ba Thê.

- Hệ thống vườn cây thuốc: khu vực núi Cấm.

b) Các chương trình, dự án đề xuất của quy hoạch:

Quy hoạch đã đề xuất và phân kỳ đầu tư 08 nhóm chương trình, dự án ưu tiên thực hiện quy hoạch với tổng kinh phí lập dự án, chương trình, kế hoạch để thực hiện đến năm 2030 là 64,5 tỷ đồng (chi tiết theo Phụ lục đính kèm).