KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN QUẢN LÝ SỨC KHỎE CÂY TRỒNG TỔNG HỢP (IPHM) TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TIỀN GIANG ĐẾN NĂM 2030

Thực hiện Quyết định số 3592/QĐ-BNN-BVTV ngày 23/9/2022 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc phê duyệt Kế hoạch hành động thúc đẩy ứng dụng quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trên cây trồng chủ lực ở Việt Nam, giai đoạn 2022 - 2030.

Thực hiện Quyết định số 5416/QĐ-BNN-BVTV ngày 18/12/2023 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc phê duyệt Đề án phát triển quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) đến năm 2030.

Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án phát triển quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trên địa bàn tỉnh Tiền Giang đến năm 2030 với các nội dung sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, người sản xuất trong lĩnh vực trồng trọt về quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp, tạo môi trường xanh, nông sản an toàn, hướng đến phát triển nền nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu chủ yếu của ngành nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

- Xác định các nhiệm vụ, hành động cụ thể và giải pháp cần ưu tiên thực hiện để thúc đẩy ứng dụng IPHM trong sản xuất trồng trọt tại tỉnh Tiền Giang.

2. Yêu cầu

- Nội dung kế hoạch phải cụ thể, có sự phối hợp triển khai chặt chẽ giữa các ngành, đơn vị liên quan để thúc đẩy ứng dụng IPHM phổ biến và nhuần nhuyễn tại tỉnh Tiền Giang.

- Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và giám sát, nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện kế hoạch; kịp thời điều chỉnh những nội dung không phù hợp, nhân rộng các mô hình, cách làm hay, đồng thời làm tốt công tác thi đua khen thưởng.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Phát triển quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp, để tăng cường sức khỏe cây trồng, nâng cao khả năng phòng chống sinh vật gây hại (SVGH) và chống chịu tốt với điều kiện bất thuận của thời tiết, nâng cao hiệu quả sản xuất, đảm bảo an toàn thực phẩm và góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, đa dạng sinh học.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Đào tạo giảng viên, hướng dẫn viên và nông dân nòng cốt

- Phấn đấu đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh có thêm 5 giảng viên IPHM quốc gia, 30 giảng viên IPHM cấp tỉnh, huyện và mỗi xã, phường, thị trấn có ít nhất 2 hướng dẫn viên IPHM cộng đồng.

- Trên 80% số xã sản xuất nông nghiệp tập trung, có đội ngũ nông dân nòng cốt (ít nhất 05 nông dân nòng cốt/xã, phường) có hiểu biết, kỹ năng và ứng dụng hiệu quả IPHM, có khả năng hướng dẫn nông dân khác ứng dụng IPHM, đánh giá hiệu quả và phổ biến kết quả cho cộng đồng.

b) Phấn đấu có trên 90% diện tích lúa, rau màu, cây ăn quả, cây hoa, cây cảnh và cây dược liệu được áp dụng IPHM; 70% diện tích bắp, cây công nghiệp được áp dụng IPHM; lượng thuốc BVTV hóa học và lượng phân bón vô cơ giảm 30% và tăng hiệu quả kinh tế 15-20% so với sản xuất thông thường.

c) Phấn đấu trên 90% số xã, phường (có sản xuất nông nghiệp tập trung) thực hiện thu gom bao bì thuốc BVTV sau sử dụng đúng theo quy định.

III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Tăng cường nguồn lực phát triển IPHM

a) Đào tạo, phát triển lực lượng giảng viên cấp tỉnh cho các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, huyện, hướng dẫn viên cộng đồng và lực lượng nông dân nòng cốt cho cấp xã, cụ thể:

- Rà soát và đưa đi đào tạo giảng viên IPHM Quốc gia cho đội ngũ cán bộ công tác trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật, để phát triển lực lượng giảng viên IPHM cấp tỉnh; giảng viên IPHM cấp tỉnh đào tạo, tập huấn hướng dẫn viên cộng đồng và lực lượng nông dân nòng cốt cho cấp xã.

- Đào tạo giảng viên IPHM cấp tỉnh, huyện: Tổ chức tập huấn cho các đối tượng là các giảng viên TOT-IPM lên TOT-IPHM, các giảng viên nông dân IPM trước đây, theo nội dung chương trình tập huấn cho giảng viên chính (TOT-IPHM) và cập nhật các chuyên đề phù hợp với yêu cầu trong tình hình thực tế nhằm nâng cao năng lực, kiến thức kết hợp thực hành cho các giảng viên TOT-IPM lên TOT-IPHM để đảm bảo nguồn giảng viên đủ khả năng và trình độ tập huấn hướng dẫn nông dân các kiến thức về quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp trên địa bàn tỉnh. Tổ chức 01 lớp tập huấn tại tỉnh với số lượng 30 người/lớp, thời gian tập huấn tùy vào loại cây trồng lựa chọn.

- Tập huấn IPHM cho nông dân nòng cốt: Tổ chức tập huấn cho các đối tượng là các đoàn thể, hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT), doanh nghiệp nông nghiệp, khuyến nông cộng đồng, thành viên của các THT/HTX để có thể trực tiếp thử nghiệm ứng dụng các kỹ thuật IPHM và hướng dẫn người sản xuất cùng ứng dụng nhằm giúp nông dân hiểu rõ hơn, nắm chắc cơ sở khoa học, mạnh dạn, tự tin ứng dụng chương trình IPHM vào phục vụ sản xuất lúa, cây ăn trái và rau màu. Mỗi năm tổ chức 15 lớp tập huấn (trong đó 05 lớp/cây lúa, 05 lớp/cây ăn trái, 05 lớp/rau màu).

b) Xây dựng chương trình, kế hoạch, đề tài để huy động vốn từ ngân sách nhà nước, doanh nghiệp, Nhân dân và vốn từ nước ngoài để thực hiện chương trình IPHM.

c) Rà soát, lồng ghép thực hiện IPHM trong các quy hoạch, chiến lược và chương trình, đề án có liên quan trên địa bàn tỉnh.

2. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về IPHM

- Xây dựng ấn phẩm truyền thông - chuyên đề nhằm đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về chương trình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp trên lúa, rau màu và cây ăn trái của tỉnh. Mỗi năm thực hiện 1 chuyên đề.

- Ứng dụng công nghệ số trong công tác truyền thông, nâng cao nhận thức và trách nhiệm cho các cấp, các ngành và cộng đồng về IPHM, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người sản xuất và cộng đồng về các nguyên tắc, quy trình kỹ thuật IPHM, các nguy cơ do hóa chất thuốc BVTV, phân bón gây ra đối với sức khỏe con người và môi trường sinh thái, góp phần thực hiện thành công quy trình sản xuất theo IPHM.

- Xây dựng, phổ biến các mô hình sinh hoạt cộng đồng phù hợp để người sản xuất chia sẻ kinh nghiệm, tương tác các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, v.v… nhằm nâng cao kỹ năng ứng dụng IPHM trong sản xuất và khả năng tiếp cận thị trường, tạo đầu ra thuận lợi cho các nông sản.

3. Xây dựng tài liệu hướng dẫn về IPHM

- Xây dựng tài liệu hướng dẫn ứng dụng IPHM của tỉnh đối với những loại cây trồng chủ lực của tỉnh chưa có trong bộ tài liệu kỹ thuật do Bộ Nông nghiệp và PTNT ban hành, để tuyên truyền, phổ biến trong các khóa đào tạo, tập huấn cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã và nông dân nòng cốt.

- Hướng dẫn xây dựng chương trình thực hiện mô hình IPHM gắn với sản xuất trồng trọt theo tiêu chuẩn hữu cơ, tiêu chuẩn VietGAP, Global GAP, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, cảnh quan nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu; mô hình cộng đồng ứng dụng IPHM trên diện rộng cho mỗi loại cây trồng chủ lực trên địa bàn tỉnh gắn với xây dựng nông thôn mới.

- Xây dựng tài liệu tuyên truyền và hướng dẫn thực hiện trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã về quản lý vật tư nông nghiệp (thuốc bảo vệ thực vật, giống, phân bón) và tập huấn hướng dẫn tổ chức thu gom bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng theo quy định trên địa bàn.

- Hướng dẫn các địa phương hoàn thiện hệ thống thủy lợi nội đồng để đáp ứng kỹ thuật tưới tiết kiệm nước cho lúa và hướng dẫn tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng.

4. Nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ phục vụ IPHM

- Chuyển giao nhân rộng và đưa vào sản xuất ứng dụng kết quả nghiên cứu các đề tài khoa học công nghệ của tỉnh về ủ phân hữu cơ vi sinh, chọn tạo giống cây trồng chất lượng, chống chịu sinh vật gây hại, các giống lúa mới có khả năng chịu mặn cao, thích ứng với điều kiện sản xuất bất lợi do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

- Tiếp tục đầu tư nghiên cứu và chuyển giao các đề tài khoa học công nghệ về ứng dụng phụ phế phẩm trong nông nghiệp, công nghiệp, thủy sản để sản xuất phân bón hữu cơ, phân bón vi sinh, chế phẩm thuốc bảo vệ thực vật sinh học phục vụ sản xuất trồng trọt an toàn, góp phần thực hiện hiệu quả ứng dụng quy trình IPHM.

- Nghiên cứu ứng dụng và đưa vào sản xuất các loại giống cây trồng có năng suất, chất lượng cao, chống chịu sâu bệnh, phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương để chủ động phòng, chống sinh vật gây hại, bảo vệ sản xuất. Đồng thời, ứng dụng chuyển giao công nghệ nhân giống sạch bệnh, sản xuất hạt giống khỏe phục vụ sản xuất.

- Ứng dụng chuyển giao công nghệ nhân nuôi và sản xuất các tác nhân sinh học phòng, chống sinh vật gây hại cho cây trồng.

- Ứng dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám định, giám sát, điều tra phát hiện, dự tính dự báo, cảnh báo sớm và giám sát phòng, chống sinh vật gây hại trên cây trồng và ứng dụng các giải pháp khoa học công nghệ để bảo vệ sức khỏe đất, nguồn nước, giảm phát thải khí nhà kính.

5. Xây dựng và triển khai nhân rộng các mô hình ứng dụng IPHM trong sản xuất

- Xây dựng mô hình ứng dụng IPHM làm cơ sở để nhân rộng ứng dụng IPHM trong thực tế sản xuất gắn sản xuất với bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị; tăng cường mở rộng ứng dụng kỹ thuật SRI trong canh tác lúa nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế và giảm phát thải khí nhà kính hướng tới nền nông nghiệp xanh, nông nghiệp tuần hoàn.

- Triển khai đồng bộ các hoạt động ứng dụng IPHM từ tỉnh đến huyện, xã; huy động sự tham gia của các ban ngành, đoàn thể, các tổ chức, các doanh nghiệp, HTX… gắn sản xuất với bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị.

- Xây dựng và nhân rộng mô hình “Nông dân hướng dẫn nông dân” thông qua thực nghiệm ứng dụng IPHM thực tế trên đồng ruộng.

6. Rà soát, đề xuất chính sách thúc đẩy ứng dụng IPHM

- Rà soát, đề xuất cơ chế, chính sách, các nội dung nhằm huy động các nguồn lực đầu tư phát triển, thúc đẩy ứng dụng IPHM phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh. Khuyến khích tạo điều kiện cho việc đăng ký, kinh doanh, sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, tác nhân sinh học trong phòng chống sinh vật gây hại cây trồng.

- Khuyến khích, hỗ trợ hoạt động nông dân huấn luyện nông dân; nông dân nòng cốt thực hiện các thực nghiệm/nghiên cứu đồng ruộng, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và phổ biến, hướng dẫn nông dân khác áp dụng.

- Hỗ trợ nhân rộng các mô hình cộng đồng ứng dụng IPHM trên cây trồng chủ lực của tỉnh, gắn sản xuất với bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

7. Tăng cường quản lý, thanh kiểm tra vật tư nông nghiệp

Tăng cường công tác quản lý nhà nước và thanh tra, kiểm tra đối với các hoạt động kinh doanh, mua bán, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón để đảm bảo chất lượng và ổn định giá cả.

(Đính kèm Phụ lục chi tiết về nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Kế hoạch).

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Nguồn kinh phí thực hiện Kế hoạch được bố trí từ nguồn ngân sách Nhà nước theo phân cấp ngân sách hiện hành; nguồn kinh phí huy động từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân; sử dụng nguồn kinh phí lồng ghép trong các chương trình, kế hoạch, đề án, dự án liên quan đã được phê duyệt và các nguồn hợp pháp khác để thực hiện Kế hoạch.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành và địa phương triển khai thực hiện Kế hoạch này; điều phối, kiểm tra, giám sát việc thực hiện, tham mưu UBND tỉnh giải quyết các vướng mắc liên quan đến việc triển khai thực hiện và đề xuất sửa đổi, bổ sung khi cần thiết.

- Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thuộc Sở thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ quản lý, giám sát quá trình ứng dụng IPHM trên cây trồng theo phân cấp.

- Hỗ trợ và tạo mối liên kết doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm với người nông dân thông qua tổ chức sản xuất bằng các hình thức Hợp tác xã, tổ hợp tác.

- Phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, chính quyền địa phương tổ chức phổ biến, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về ứng dụng IPHM trên cây trồng cho nông dân, doanh nghiệp biết, áp dụng.

- Theo dõi, đôn đốc, giám sát thực hiện; báo cáo tiến độ, kết quả thực hiện đề án về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (qua Cục Bảo vệ thực vật) trước 30 tháng 11 hàng năm (trong đó báo cáo cụ thể về kinh phí của tỉnh đã thực hiện để triển khai các chính sách hỗ trợ); tổ chức tổng kết đánh giá định kỳ để rút ra bài học kinh nghiệm và xây dựng phương hướng cho năm sau; đánh giá giữa kỳ, cuối kỳ để rút kinh nghiệm và đề xuất kế hoạch giai đoạn tiếp theo.

2. Sở Tài chính

Trên cơ sở dự toán của các sở, ngành, Sở Tài chính cân đối, tham mưu cấp có thẩm quyền bổ sung kinh phí chi thường xuyên ngân sách cấp tỉnh thực hiện theo quy định.

3. Sở Khoa học và Công nghệ

Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các sở, ban, ngành có liên quan đề xuất điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách, nhiệm vụ khoa học và công nghệ có liên quan tới hỗ trợ tăng cường năng lực nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học, công nghệ và tiến bộ kỹ thuật; xã hội hóa nguồn lực cho phát triển khoa học, công nghệ về quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp, tạo môi trường xanh, nông sản an toàn, hướng đến phát triển nền nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu.

4. Sở Thông tin và Truyền thông

Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai các hoạt động tuyên truyền, quảng bá hoạt động và sản phẩm từ IPHM trên các phương tiện thông tin đại chúng.

5. Sở Công Thương

Chủ trì phối hợp với các ngành liên quan, nghiên cứu, rà soát các chính sách về thương mại linh hoạt, hiệu quả, tạo thuận lợi thúc đẩy tiêu thụ nông sản trong và ngoài nước. Đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến nông sản gắn với chuỗi liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm.

6. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh

- Thực hiện các hoạt động thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đoàn viên, hội viên và các tầng lớp Nhân dân về mục đích, ý nghĩa, hiệu quả mang lại việc ứng dụng IPHM vào sản xuất.

- Phối hợp phát động mạnh mẽ phong trào ứng dụng IPHM và sản xuất trồng trọt an toàn gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.

- Hỗ trợ hội viên thực hiện hợp tác, liên kết sản xuất với các doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác, bảo vệ lợi ích của hội viên trong quá trình ký kết và thực hiện hợp đồng liên kết. Đồng thời, tuyên truyền nâng cao tinh thần phối hợp giám sát để kịp thời phát hiện và đấu tranh với những hành vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm.

7. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Căn cứ Kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh và tình hình thực tế của địa phương, xây dựng kế hoạch và bố trí kinh phí hàng năm để triển khai thực hiện các hoạt động thúc đẩy ứng dụng IPHM trên địa bàn và thực hiện các lớp huấn luyện ngắn hạn, dài hạn về áp dụng IPHM vào sản xuất cây trồng chủ lực của địa phương giai đoạn 2023 - 2030.

- Định kỳ hàng năm tổng kết, đánh giá tình hình và kết quả thực hiện Kế hoạch trên địa bàn. Báo cáo kết quả thực hiện gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước ngày 05/11 hàng năm.

- Chỉ đạo cơ quan chuyên môn cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã: Nâng cao năng lực quản lý và phối hợp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về kinh doanh vật tư nông nghiệp. Đẩy mạnh công tác phối hợp với các tổ chức đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân, doanh nghiệp ứng dụng IPHM trên cây trồng tại địa phương.

Trên đây là Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án phát triển quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trên địa bàn tỉnh Tiền Giang đến năm 2030; các cơ quan, đơn vị khẩn trương triển khai thực hiện; trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có khó khăn vướng mắc, các cơ quan, đơn vị gửi ý kiến về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, giải quyết./.