KẾ HOẠCH

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC TRONG CỘNG ĐỒNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN GIAI ĐOẠN 2021-2025, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030.

Thực hiện Công văn số 3471/VPCP-KGVX ngày 26/5/2021 của Văn phòng Chính phủ về việc tiếp tục triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng theo Quyết định số 329/QĐ-TTG ngày 15/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, nội dung như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

- Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên; chú trọng tới người dân ở vùng nông thôn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

- Cải thiện môi trường đọc; góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hình thành lối sống văn minh, lành mạnh trong con người, xã hội Việt Nam, đẩy mạnh việc học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Mục tiêu chủ yếu đến năm 2025

- Về khả năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức

Phấn đấu 80% học sinh, sinh viên và người học khác tại các cơ sở giáo dục được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại các thư viện công cộng, thư viện của các cơ sở giáo dục, văn hóa, khoa học.

Phấn đấu 20% - 25% người dân ở khu vực nông thôn, 15% - 20% người dân ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức và các dịch vụ liên quan tại các thư viện công cộng, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện - văn hóa xã, cơ quan xuất bản và phát hành.

- Về nâng cao kiến thức, kỹ năng đọc

Phấn đấu 40% - 50% trở lên người dân có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc và học tập suốt đời.

Phấn đấu 85% người sử dụng thư viện (đối với học sinh, sinh viên là 90%) có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc để phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí.

- Về tăng cường hoạt động thư viện, xuất bản:

Phấn đấu đạt mức hưởng thụ bình quân sách là 05 bản/người dân và đạt 01 bản sách/người dân trong hệ thống thư viện công cộng; trung bình mỗi người dân đọc 04 cuốn sách/năm.

Phấn đấu 100% cơ sở giáo dục ở các bậc, cấp học phổ thông có thư viện trường học với vốn tài liệu phù hợp, trong đó 50% cơ sở giáo dục ở bậc học phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định; 80% thư viện công cộng có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ cho mọi đối tượng, trong đó có bộ phận phục vụ thiếu nhi và người khuyết tật; 80% thư viện các cơ quan nghiên cứu khoa học có vốn tài liệu nghiên cứu chuyên sâu.

Phấn đấu số lượng người truy cập và sử dụng thông tin tại các thư viện đạt 300.000 đến 400.000 lượt/năm.

b) Định hướng đến năm 2030:

Tạo điều kiện để người dân có thói quen đọc và kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại nơi sinh sống, học tập, công tác. Duy trì và củng cố các chỉ tiêu phát triển văn hóa đọc; nhân rộng các mô hình phát triển văn hóa đọc đã được xây dựng, xây dựng kỹ năng thông tin cho người sử dụng. Hoạt động thư viện, xuất bản có khả năng đáp ứng nhu cầu đọc của người dân (bao gồm cả xuất bản phẩm in và điện tử).

II. NỘI DUNG NHIỆM VỤ CỤ THỂ

1. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường, cộng đồng và toàn xã hội về tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc.

1.1. Xây dựng chuyên mục, phóng sự tuyên truyền trên báo chí, tối thiểu 01 số/quý/đơn vị.

- Đơn vị chủ trì: Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Nghệ An.

1.2. Xây dựng clip, viết bài tuyên truyền, giới thiệu sách, văn hóa đọc: 12 số/năm.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao.

1.3. Tổ chức các hoạt động hưởng ứng ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam 21/4, ngày Sách và bản quyền thế giới 23/4 hàng năm.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao

- Đơn vị phối hợp: Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Giáo dục và Đào tạo, Đài phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Nghệ An, Tỉnh Đoàn Nghệ An, Nhà Xuất bản Nghệ An.

1.4. Tổ chức triển lãm trưng bày giới thiệu sách; thi tuyên truyền giới thiệu sách: 01 - 02 cuộc/năm.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao.

- Đơn vị phối hợp: Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Thông tin và truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Nghệ An, Tỉnh đoàn Nghệ An.

1.5. Tổ chức Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc tỉnh Nghệ An: 01 cuộc/năm.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao.

- Đơn vị phối hợp: Sở Giáo dục và Đào tạo, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Nghệ An, Tỉnh đoàn Nghệ An.

1.6. Tổ chức cho học sinh tham quan, đọc sách, giao lưu, trải nghiệm học tập tại Thư viện tỉnh.

- Đơn vị chủ trì: Sở Giáo dục và Đào tạo.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa và Thể thao

2. Xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng đọc và phương pháp đọc cho người dân, phối hợp triển khai có hiệu quả trong việc xây dựng, duy trì thói quen đọc (nhà trường, thư viện, nhà xuất bản, nhà sách...) và tăng cường vai trò của gia đình.

- Tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, giới thiệu tác phẩm, tác giả; hướng dẫn kỹ năng và phương pháp đọc phù hợp cho học sinh, sinh viên và nhân dân tham gia đọc sách, góp phần lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng đến với bạn đọc (04 - 06 cuộc/ năm).

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao.

- Đơn vị phối hợp: Sở Giáo dục và Đào tạo; các sở ngành, địa phương.

3. Xây dựng chương trình, đề án, chính sách để phát triển văn hóa đọc và đẩy mạnh xã hội hóa.

3.1. Tham mưu rà soát, đề xuất xây dựng các chương trình, đề án, chính sách liên quan cần thiết, góp phần tạo môi trường đọc thuận lợi, khuyến khích đầu tư cho phát triển văn hóa đọc.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao.

- Đơn vị phối hợp: Các sở ngành liên quan, UBND các huyện, thành, thị.

3.2. Hướng dẫn xây dựng không gian văn hóa đọc và tủ sách cơ sở cho các mô hình văn hóa tại các địa phương trong phong trào xây dựng nông thôn mới, chú trọng các khu vực nông thôn, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng sâu vùng xa (tùy điều kiện, nhu cầu và tình hình thực tế của mỗi địa phương để xác định số lượng phù hợp).

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao

- Đơn vị phối hợp: UBND các huyện, thành, thị.

3.3. Đẩy mạnh phát triển thư viện tư nhân, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình, tủ sách khuyến học; hỗ trợ nâng cao chất lượng nhân lực trong hệ thống thư viện tư nhân và loại hình tủ sách; Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư cho các hoạt động phát triển văn hóa đọc.

- Đơn vị chủ trì: UBND các huyện, thành, thị.

- Đơn vị phối hợp: Sở Văn hóa và Thể thao và các ngành liên quan

3.4. Tổng kết Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc, giai đoạn 2021 - 2025, 2025 - 2030.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao.

- Đơn vị phối hợp: các Sở ngành, địa phương, đơn vị liên quan.

4. Đầu tư, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công lập, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; triển khai thực hiện Quyết định số 206/QĐ-TTg ngày 11/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”

4.1. Thư viện tỉnh

- Xây dựng Thư viện tỉnh thành Thư viện thông minh nhằm ứng dụng công nghệ hiện đại để gia tăng tiện ích phục vụ bạn đọc tiếp cận tri thức nhanh chóng, thuận tiện và mở rộng liên thông - liên kết các thư viện từ Trung ương tới cơ sở. Đầu tư, cải tạo nâng cấp trang thiết bị để đảm bảo thư viện số hoạt động hiệu quả.

- Cải tạo không gian đọc thân thiện, đảm bảo vệ sinh môi trường, trang thiết bị ánh sáng cho bạn đọc, thiết bị bảo quản sách.

- Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cho người làm việc tại thư viện tỉnh đáp ứng các yêu cầu quy định tại khoản 4, Điều 11, Nghị định số 93/2020/NĐ-CP ngày 18/8/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thư viện.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao.

4.2. Thư viện cấp huyện

- 21/21 huyện, thành, thị có thiết chế thư viện cấp huyện đảm bảo các điều kiện hoạt động theo quy định tại Điều 12 Nghị định số 93/2020/NĐ-CP ngày 18/8/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thư viện (Thị xã Hoàng Mai, huyện Nghĩa Đàn hoàn thành thiết chế thư viện cấp huyện trong năm 2023); có trang bị thiết bị ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện liên thông thư viện, chia sẻ nguồn tài liệu từ Thư viện tỉnh, các thư viện khác để phục vụ bạn đọc.

- Đơn vị chủ trì: UBND các huyện, thành, thị.

4.3. Thư viện cấp xã

- Rà soát, hoàn thiện hệ thống thư viện cấp xã đảm bảo các điều kiện hoạt động theo quy định tại Điều 13 Nghị định số 93/2020/NĐ-CP ngày 18/8/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thư viện.

- Đơn vị chủ trì: UBND các huyện, thành, thị.

4.4. Thư viện trường học

- Rà soát, hoàn thiện hệ thống thư viện tại các cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông đảm bảo các điều kiện hoạt động theo quy định tại Điều 17 Nghị định số 93/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thư viện.

- Đơn vị chủ trì: Sở Giáo dục và Đào tạo.

4.5. Hỗ trợ, hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng tủ sách cơ sở cho các địa phương: 10 - 15 điểm/năm

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao

- Đơn vị phối hợp: UBND các huyện, thành, thị

4.6. Phục vụ thư viện lưu động, luân chuyển sách: 30 - 40 điểm/năm.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao.

- Đơn vị phối hợp: Sở Giáo dục và Đào tạo, UBND các huyện, thành, thị.

5. Bổ sung, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ hoạt động văn hóa đọc.

5.1. Tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thư viện trên địa bàn tỉnh: 01 - 02 cuộc /năm.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao

- Đơn vị phối hợp: Sở Giáo dục và Đào tạo; UBND các huyện, thành, thị

5.2. Rà soát, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí nguồn nhân lực để đảm bảo hoạt động chuyên môn nghiệp vụ tại Thư viện tỉnh, thư viện cấp huyện, cấp xã, thư viện trường học.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Giáo dục Đào tạo; UBND các huyện, thành, thị.

6. Mở rộng giao lưu, hợp tác quốc tế.

Chủ động, tăng cường giao lưu hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thư viện; Tham gia các sự kiện, chương trình giao lưu, hợp tác quốc tế về văn hóa đọc trong và ngoài nước.

- Đơn vị chủ trì: Sở Văn hóa và Thể thao

- Đơn vị phối hợp: Sở Ngoại vụ và các sở ngành liên quan

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa và Thể thao (Cơ quan thường trực tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch)

- Căn cứ vào nội dung nhiệm vụ tại Mục II Kế hoạch này, hàng năm chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện với những hình thức, nội dung phù hợp tình hình thực tế tại địa phương.

- Tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện cho UBND tỉnh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo định kỳ.

2. Sở Giáo dục và Đào tạo:

- Chỉ đạo tuyên truyền, hướng dẫn kỹ năng và triển khai các nội dung liên quan phát triển văn hóa đọc tại các trường học trên địa bàn. Chủ động lồng ghép với các chương trình, đề án khác liên quan thuộc lĩnh vực quản lý được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Chỉ đạo các trường học rà soát, kiện toàn hệ thống thư viện trường học đảm bảo các điều kiện hoạt động theo quy định.

- Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao chỉ đạo triển khai cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc hàng năm theo kế hoạch.

- Chỉ đạo phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện, thành, thị phối hợp trong tổ chức thực hiện các cuộc thi tuyên truyền giới thiệu sách, Ngày sách Việt Nam 21/4.

3. Sở Thông tin và Truyền thông: Tiếp tục triển khai thực hiện tuyên truyền quảng bá về sách và phát triển văn hóa đọc. Chủ động lồng ghép với các chương trình, đề án khác liên quan thuộc lĩnh vực quản lý được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Ngày Hội báo xuân hàng năm và Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam 21/4; Ngày Sách và bản quyền Thế giới 23/4.

- Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao tham mưu Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định việc tiếp nhận xuất bản phẩm tại địa phương của thư viện cấp tỉnh, chuyển giao các xuất bản phẩm lưu chiểu tại địa phương cho thư viện cấp tỉnh theo quy định của pháp luật.

4. Sở Lao động, Thương binh và Xã hội: Chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp thúc đẩy phát triển văn hóa đọc cho học sinh, sinh viên; kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động hệ thống thư viện; lồng ghép với các chương trình, đề án khác liên quan nhằm thúc đẩy phát triển văn hóa đọc thuộc lĩnh vực quản lý.

5. Sở Tài chính: Tham mưu UBND tỉnh cân đối, bố trí kinh phí hàng năm để tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch.

6. Sở Kế hoạch và Đầu tư: Căn cứ chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, phối hợp Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch.

7. Tỉnh đoàn Nghệ An

- Phối hợp với các Sở, Ban, ngành tổ chức các chương trình tọa đàm, giao lưu về sách trong Đoàn viên, thanh niên và sinh viên các trường Đại học, Cao đẳng, trường học phổ thông trên địa bàn tỉnh.

- Tuyên truyền, giới thiệu các hoạt động lan tỏa, phát triển văn hóa đọc trên địa bàn tỉnh, những tấm gương Đoàn viên thành công từ việc đọc sách trên trang thông tin tử của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

- Phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn hệ thống Đoàn khối trường học hưởng ứng tham gia cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc.

8. Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Nghệ An: Xây dựng chuyên mục thường kỳ, đưa tin tuyên truyền về phát triển văn hóa đọc.

9. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố. thị xã.

- Chỉ đạo triển khai thực hiện Kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; Hàng năm bố trí ngân sách, huy động nguồn lực để tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch, trong đó chú trọng phát triển mạng lưới thư viện, nhà sách, tủ sách, đẩy mạnh xã hội hóa phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.

- Kiện toàn, đầu tư nâng cấp hệ thống thư viện cấp huyện, cấp xã và hệ thống tủ sách cơ sở; trong đó thị xã Hoàng Mai, huyện Nghĩa Đàn khẩn trương thành lập thiết chế thư viện cấp huyện tại Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông trong năm 2023 theo đúng quy định.

- Tiếp tục nâng cấp, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân tại các thư viện, tủ sách, phòng đọc để thu hút bạn đọc.

- Chỉ đạo xây dựng phong trào đọc sách, phát triển văn hóa đọc, gắn kết với các tiêu chí xây dựng với phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, Phong trào xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

- Kiểm tra, giám sát và định kỳ hàng năm báo cáo tình hình triển khai Đề án tại địa phương, gửi Sở Văn hóa và Thể thao để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

10. Sở Ngoại vụ: Tham mưu đưa các hoạt động hợp tác, giao lưu trong lĩnh vực thư viện vào trong hoạt động đối ngoại của tỉnh.

11. Đề nghị Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy: Chỉ đạo, định hướng cho các cơ quan thông tin báo chí thực hiện việc tuyên truyền về các mục tiêu, nhiệm vụ, kết quả triển khai kế hoạch thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc của địa phương; chỉ đạo, định hướng phát triển văn hóa đọc trong các tổ chức, cơ quan, đơn vị, cán bộ đảng viên và nhân dân.

12. Nhà Xuất bản Nghệ An

- Bảo đảm chất lượng và nội dung thông tin trong xuất bản phẩm.

- Hàng năm hỗ trợ, cung cấp cho Thư viện tỉnh các sách được đặt hàng xuất bản tại Nhà Xuất bản để phục vụ cho công tác nghiên cứu của bạn đọc.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Từ nguồn ngân sách nhà nước theo quy định về phân cấp ngân sách nhà nước; các nguồn tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn huy động hợp pháp khác.

Trên đây là Kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030. Yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương, các đơn vị, cá nhân có liên quan tổ chức triển khai thực hiện đảm bảo đúng quy định hiện hành. Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có vướng mắc báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh (qua Sở Văn hóa và Thể thao) để xem xét, giải quyết./.