KẾ HOẠCH

NHÂN RỘNG MÔ HÌNH CHỢ BẢO ĐẢM AN TOÀN THỰC PHẨM ĐẾN NĂM 2025 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG THÁP

Căn cứ Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 11856:2017 Chợ kinh doanh thực phẩm được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố tại Quyết định số 2166/QĐ- BKHCN ngày 15/8/2017;

Thực hiện Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 08/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025; Kế hoạch số 159/KH-UBND ngày 13/5/2021 của Ủy ban nhân dân Tỉnh về việc thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, Ủy ban nhân dân (UBND) Tỉnh ban hành Kế hoạch nhân rộng mô hình chợ bảo đảm ATTP đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp, với các nội dung sau:

I. SỰ CẦN THIẾT

Trên địa bàn tỉnh hiện có 181 chợ, gồm: 6 chợ hạng 1, 27 chợ hạng 2, 148 chợ hạng 3. Nhìn chung, các chợ được đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh đã phát huy hiệu quả tốt trong việc thu hút, tập trung lượng hàng hóa lớn được sản xuất, kinh doanh trong và ngoài tỉnh, cơ bản đáp ứng nhu cầu mua bán trao đổi hàng hóa và tiêu dùng của nhân dân. Việc quản lý, phát triển chợ trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực, hệ thống mạng lưới chợ đã được hình thành và được phân bố hợp lý, phù hợp với điều kiện địa hình, địa giới của địa phương.

Tuy nhiên, còn nhiều chợ hoạt động lâu năm, cơ sở vật chất xuống cấp, chưa đáp ứng nhu cầu về mua bán tại chợ nhất là chưa đảm bảo về điều kiện an toàn thực phẩm (ATTP); còn nhiều thương nhân kinh doanh thực phẩm tại các chợ chưa được tập huấn kiến thức ATTP; chưa thực hiện việc khám sức khỏe định kỳ theo quy định; nhiều hàng hóa chưa truy xuất nguồn gốc, xuất xứ; sự hiểu biết các quy định về ATTP của cán bộ quản lý chợ và các hộ kinh doanh hàng thực phẩm trong chợ còn hạn chế, nguy cơ tiềm ẩn mất vệ sinh, dịch bệnh, ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng.

Thực hiện dự án An toàn thực phẩm thuộc Chương trình mục tiêu Y tế và Dân số do Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công Thương chủ trì; hướng dẫn xây dựng mô hình chợ thí điểm bảo đảm ATTP của Bộ Công Thương và dự án Xây dựng mô hình thí điểm chợ bảo đảm vệ sinh ATTP trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp, đã có 03 chợ thực hiện thí điểm mô hình chợ bảo đảm ATTP trên địa bàn tỉnh[1], các ngành hàng kinh doanh thực phẩm được sắp xếp theo đúng quy định ATTP, từng bước thực hiện truy xuất nguồn gốc, xuất xứ, nâng cao chất lượng phục vụ, thuận lợi cho hoạt động mua bán; tạo cơ hội cho người tiêu dùng lựa chọn những hàng hóa thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ, góp phần đảm bảo sức khỏe, bảo vệ môi trường, góp phần thúc đẩy thiết lập, hình thành các chuỗi “sản xuất - chế biến - tiêu thụ” thực phẩm sạch, an toàn, ổn định bền vững.

Qua việc thực hiện các dự án thí điểm nêu trên, cho thấy việc thực hiện mô hình chợ bảo đảm ATTP trên địa bàn tỉnh là rất cần thiết, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý chợ; giúp hạ tầng thương mại được phát triển, khang trang; môi trường kinh doanh thuận lợi, hàng hóa được đảm bảo về vệ sinh ATTP, truy xuất nguồn gốc; đảm bảo sức khỏe, quyền lợi của người tiêu dùng, quản lý tốt về vệ sinh ATTP tại các chợ; cơ sở vật chất phục vụ kinh doanh hàng thực phẩm tại chợ được thiết kế theo tiêu chuẩn.

II. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nhân rộng mô hình chợ bảo đảm ATTP với hệ thống các tiêu chí nhằm tăng cường công tác bảo đảm ATTP tại chợ. Nâng cấp cơ sở vật chất tại các chợ theo hướng văn minh, hiện đại đáp ứng yêu cầu về vệ sinh ATTP theo quy định.

- Xây dựng các chợ kinh doanh thực phẩm đạt tiêu chí về ATTP, hạn chế đến mức thấp nhất ảnh hưởng do thực phẩm không đảm bảo ATTP gây ra cho người tiêu dùng.

- Nâng cao nhận thức và trách nhiệm, năng lực quản lý cho cán bộ, nhân viên ban, tổ, hợp tác xã, doanh nghiệp quản lý, khai thác và kinh doanh chợ (sau đây gọi tắt là lực lượng quản lý chợ) trong việc hướng dẫn, kiểm tra về vệ sinh ATTP.

- Hướng dẫn các hộ kinh doanh thực phẩm tại chợ thực hiện các quy định của nhà nước về hàng hóa kinh doanh, ATTP, góp phần bảo vệ sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng thực phẩm trên địa bàn Tỉnh.

- Huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng chợ theo hướng văn minh, hiện đại từ nguồn xã hội hóa gắn với thực hiện chuyển đổi mô hình quản lý, khai thác và kinh doanh chợ.

2. Yêu cầu

- Các chợ được thực hiện mô hình chợ bảo đảm ATTP phải cơ bản đáp ứng Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 11856:2017 Chợ kinh doanh thực phẩm được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố tại Quyết định số 2166/QĐ-BKHCN ngày 15/8/2017.

- Nhân rộng mô hình chợ đảm bảo ATTP được thực hiện tại các địa phương có hệ thống ban/tổ quản lý chợ được tổ chức tốt.

- Bảo đảm lợi ích trước mắt và lâu dài cho thương nhân, đơn vị quản lý khai thác chợ, người tiêu dùng và phải có lộ trình thích hợp.

- Tổng kết đánh giá và đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp để tiếp tục triển khai trong thời gian tới.

III. CÁC CHỈ TIÊU CỤ THỂ

Chỉ tiêu cụ thể đến năm 2025:

- Mỗi huyện, thành phố xây dựng 01 mô hình chợ bảo đảm ATTP[2]. Khuyến khích các địa phương đã có mô hình chợ bảo đảm ATTP tiếp tục nhân rộng mô hình trên địa bàn.

- Có ít nhất 01 mô hình chợ thí điểm bảo đảm ATTP hoặc chợ đáp ứng yêu cầu chung theo tiêu chuẩn chợ kinh doanh thực phẩm tại các xã nông thôn mới nâng cao[3].

- Các chợ hạng 1, hạng 2 trên địa bàn (trừ chợ đã xây dựng mô hình chợ thí điểm ATTP), mỗi chợ phải xây dựng 01 mô hình khu vực kinh doanh (ít nhất 10 điểm kinh doanh) đạt tiêu chí ATTP. Khuyến khích các chợ hạng 1, hạng 2 trên địa bàn tỉnh, nếu đủ điều kiện xây dựng mô hình chợ bảo đảm ATTP.

- Các chợ hạng 3 trên địa bàn (trừ chợ đã xây dựng mô hình chợ và khu vực kinh doanh ATTP), mỗi chợ phải xây dựng ít nhất 05 điểm kinh doanh thực phẩm đạt tiêu chí vệ sinh ATTP. Khuyến khích các chợ hạng 3 trên địa bàn tỉnh, nếu đủ điều kiện xây dựng mô hình khu vực kinh doanh, mô hình chợ bảo đảm ATTP.

IV. YÊU CẦU CHỢ AN TOÀN THỰC PHẨM

- Thực hiện theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 11856:2017 Chợ kinh doanh thực phẩm được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố tại Quyết định số 2166/QĐ-BKHCN ngày 15/8/2017.

- Sử dụng nước sinh hoạt để rửa, sơ chế sản phẩm, dụng cụ sơ chế, bày bán, pha lọc và chứa đựng sản phẩm động vật, thực vật trước và sau khi bán (đạt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt, hiện hành là QCVN 01-1:2018/BYT).

V. NỘI DUNG THỰC HIỆN

- Tổ chức Hội nghị triển khai kế hoạch đến các huyện, thành phố, các đơn vị quản lý, khai thác, kinh doanh chợ trên địa bàn Tỉnh.

- Tuyên truyền, vận động và lựa chọn các hộ tiểu thương kinh doanh thực phẩm tại các khu vực tại các chợ tự nguyện tham gia mô hình kinh doanh sản phẩm an toàn, xây dựng mô hình chợ bảo đảm ATTP.

- Tổ chức đào tạo, tập huấn, hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật về phát triển và quản lý chợ, các tiêu chuẩn, điều kiện đảm bảo ATTP trong kinh doanh thực phẩm; xác nhận kiến thức về ATTP; kiểm tra, chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP.

- Đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, hạ tầng chợ; vận động các tiểu thương kinh doanh thực phẩm tại chợ đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị để đáp ứng các tiêu chí về ATTP theo quy định.

- Thành lập Tổ giám sát ATTP trong chợ để thực hiện các nhiệm vụ:

Giám sát nguồn gốc xuất xứ sản phẩm thực phẩm, dấu kiểm soát giết mổ, tem vệ sinh thú y đối với sản phẩm giết mổ.

Trong quá trình giám sát, nếu phát hiện sản phẩm có dấu hiệu gây mất ATTP thì báo cho Ban quản lý chợ, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền để thực hiện lấy mẫu kiểm nghiệm và truy xuất nguồn gốc theo quy định.

- Tổ chức kiểm tra, đánh giá thực hiện nhân rộng mô hình; hỗ trợ các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm,...

VI. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Kinh phí thực hiện Kế hoạch nhân rộng mô hình chợ bảo đảm ATTP đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp, với tổng số tiền dự toán là 1.036.600.000 đồng, trong đó:

- Năm 2023: 397.900.00 đồng.

- Năm 2024: 381.400.000 đồng.

- Năm 2025: 257.300.000 đồng.

(Chi tiết theo Phụ lục đính kèm tại Công văn số 2573/STC-HCSN ngày 06/9/2022 của Sở Tài chính)

2. Nguồn kinh phí thực hiện Kế hoạch từ nguồn ngân sách nhà nước theo phân cấp; được bố trí trong dự toán hàng năm của các cơ quan, đơn vị; nguồn tài trợ và các nguồn huy động xã hội hóa hợp pháp khác.

3. Hàng năm, Sở Tài chính bố trí dự toán nêu trên cho Sở Công Thương để thực Kế hoạch.

VII. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Công Thương

- Chịu trách nhiệm làm đơn vị đầu mối, phối hợp các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện; theo dõi, kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện Kế hoạch trên địa bàn tỉnh; tổng hợp, báo cáo định kỳ hoặc đột xuất khi có yêu cầu.

- Phối hợp địa phương, đơn vị quản lý chợ lựa chọn chợ, khu vực thực hiện “Nhân rộng mô hình chợ bảo đảm ATTP”.

- Hướng dẫn UBND huyện, thành phố xây dựng, nhân rộng mô hình chợ bảo đảm ATTP, khu vực kinh doanh thực phẩm an toàn.

- Phối hợp các sở, ngành, đơn vị có liên quan tổ chức các lớp tập huấn về quản lý chợ và các quy định về ATTP cho các đối tượng liên quan.

- Giới thiệu các chợ thực hiện mô hình chợ bảo đảm ATTP hiệu quả cho các địa phương trên địa bàn Tỉnh tham quan học tập kinh nghiệm (khi có nhu cầu).

- Hướng dẫn các địa phương, đơn vị quản lý chợ thực hiện các tiêu chí chợ ATTP.

- Hỗ trợ xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm ATTP.

- Chủ trì, phối hợp các sở, ngành, đơn vị có liên quan kiểm tra và đánh giá kết quả thực hiện mô hình chợ, khu vực thí điểm kinh doanh bảo đảm ATTP.

- Tổng kết rút kinh nghiệm tình hình thực hiện nhân rộng mô hình chợ đảm bảo ATTP và nhân rộng mô hình trong giai đoạn tiếp theo.

2. Sở Y tế

- Tham mưu UBND Tỉnh ban hành các văn bản nhằm khuyến khích, tạo điều kiện để các chủ thể sản xuất, kinh doanh thực phẩm thực hiện tốt các quy định về việc bảo đảm ATTP, trong đó, có quy định về ATTP tại chợ; đồng thời, nâng cao vai trò, trách nhiệm của hệ thống các cơ quan quản lý nhà nước về ATTP.

- Chủ trì, phối hợp các cơ quan có liên quan kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về ATTP của các hộ kinh doanh thực phẩm tại các chợ trên địa bàn Tỉnh.

- Định kỳ, đột xuất hoặc khi nhận được tin báo của các đơn vị quản lý chợ thực hiện lấy mẫu thực phẩm kiểm nghiệm nguy cơ ô nhiễm thực phẩm trong chợ; cảnh báo sự cố ngộ độc thực phẩm trong chợ.

- Phối hợp Sở Công Thương tổ chức tuyên truyền, tập huấn kiến thức, quy định của pháp luật về ATTP cho các hộ tiểu thương trong chợ thuộc phạm vi của ngành y tế; kiểm tra và đánh giá kết quả thực hiện mô hình chợ, khu vực kinh doanh bảo đảm ATTP.

3. Sở Tài chính

Tham mưu UBND Tỉnh bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch nhân rộng mô hình chợ bảo đảm ATTP đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp theo khả năng cân đối ngân sách, tham gia kiểm tra việc sử dụng kinh phí theo quy định.

4. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ động quản lý ATTP trong suốt quá trình sản xuất, thu gom, giết mổ, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển, kinh doanh đối với các sản phẩm thực phẩm và dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm thuộc lĩnh vực được phân công quản lý.

- Từng bước tạo nguồn cung các sản phẩm sạch, đảm bảo ATTP; phối hợp Sở Công Thương thực hiện kết nối, hình thành chuỗi sản xuất - kinh doanh - tiêu thụ hàng thực phẩm ổn định, bền vững.

- Kiểm soát chặt chẽ công tác kiểm dịch động vật, thực vật.

- Phối hợp Sở Công Thương tổ chức tập huấn kiến thức về ATTP cho các hộ tiểu thương trong chợ thuộc phạm vi quản lý của ngành; kiểm tra và đánh giá kết quả thực hiện mô hình chợ, khu vực kinh doanh bảo đảm ATTP.

5. UBND các huyện, thành phố

- Xây dựng kế hoạch triển khai xây dựng, nhân rộng mô mình chợ bảo đảm ATTP trên địa bàn.

- Chủ động tuyên truyền, hướng dẫn các chợ trên địa bàn chủ động nâng cấp, cải tạo dần đáp ứng các tiêu chí về chợ kinh doanh thực phẩm theo quy định hiện hành.

- Chủ động công tác kiểm tra các chợ trên địa bàn về thực hiện kinh doanh thực phẩm tại chợ, xử lý kịp thời các vi phạm.

- Chỉ đạo UBND xã, phường, thị trấn nơi có chợ được lựa chọn xây dựng, nhân rộng mô hình chợ bảo đảm ATTP tham gia triển khai thực hiện đúng các tiêu chí chợ bảo đảm ATTP.

- Phối hợp Sở Công Thương tổ chức các lớp tập huấn về ATTP cho các hộ kinh doanh trong chợ, cán bộ quản lý chợ; lựa chọn cán bộ phụ trách về ATTP tại các chợ, hộ tiểu thương tiêu biểu tham gia tham quan, học tập kinh nghiệm theo thông báo (nếu có).

- Bố trí ngân sách địa phương, tranh thủ kinh phí hỗ trợ của các dự án (nếu có) và huy động xã hội hóa từ các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp để triển khai mô hình.

- Tùy theo điều kiện kinh tế và nhu cầu tại địa phương, chủ động xây dựng kế hoạch đầu tư chợ bảo đảm ATTP.

- Chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc các đơn vị quản lý chợ xây dựng, nhân rộng mô hình chợ bảo đảm ATTP:

Rà soát sửa đổi, bổ sung nội quy chợ và điều chỉnh phương án bố trí sắp xếp ngành nghề kinh doanh, điểm kinh doanh tại chợ theo quy định của pháp luật và các tiêu chí chợ đảm bảo ATTP, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Bố trí, sắp xếp các ngành hàng kinh doanh thực phẩm theo đúng phương án đã được phê duyệt. Nghiên cứu, bố trí khu vực bán thực phẩm sạch, chất lượng cao riêng biệt tại chợ.

Bổ sung các quy định về tiêu chí chợ ATTP vào hợp đồng thuê mặt bằng kinh doanh tại chợ, trong đó, xác định rõ trách nhiệm chung của chợ, trách nhiệm của tiểu thương kinh doanh thực phẩm trong chợ về việc chấp hành các quy định về ATTP.

Thành lập Tổ giám sát ATTP trong chợ. Tổ Giám sát có trách nhiệm giám sát việc chấp hành các quy định về ATTP của các tiểu thương kinh doanh tại chợ; đề xuất đơn vị quản lý chợ, cơ quan quản lý có thẩm quyền xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định.

Dự toán kinh phí các hạng mục đầu tư, mua sắm trang thiết bị đề nghị ngân sách cấp huyện, cấp xã đầu tư theo phân cấp; chủ động bố trí kinh phí của đơn vị và huy động kinh phí của các thương nhân kinh doanh thực phẩm tại chợ, để tăng nguồn lực đầu tư, xây dựng mô hình chợ đảm bảo ATTP tại chợ đạt hiệu quả.

Hướng dẫn các hộ kinh doanh thực phẩm thực hiện nội quy kinh doanh tại chợ; kiểm tra, giám sát công tác bảo đảm ATTP tại chợ, báo cáo và lưu hồ sơ về việc kiểm tra ATTP tại chợ.

Duy trì các điều kiện về ATTP tại chợ sau khi xây dựng mô hình chợ ATTP trên quy định.

6. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội Tỉnh

- Phối hợp tuyên truyền, vận động đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân, gắn với nội dung các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước do Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội chủ trì phát động tại địa bàn dân cư theo chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức.

- Phối hợp tổ chức tuyên truyền, vận động các hộ tiểu thương tích cực hưởng ứng xây dựng và nhân rộng mô hình chợ đảm bảo ATTP, xây dựng nếp sống sinh hoạt văn hóa, văn minh trong kinh doanh, mua bán.

- Thường xuyên phối hợp kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện vệ sinh ATTP; kiến nghị đề xuất giải quyết, xử lý đối với các trường hợp vi phạm.

Các cơ quan, đơn vị, địa phương được phân công nhiệm vụ thường xuyên kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch này trên địa bàn và định kỳ (trước ngày 15 tháng 12 hàng năm) hoặc đột xuất theo yêu cầu, báo cáo kết quả thực hiện về Sở Công Thương để tổng hợp báo cáo UBND Tỉnh.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm báo cáo UBND Tỉnh (thông qua Sở Công Thương tổng hợp, đề xuất) xem xét, quyết định./.