KẾ HOẠCH

VỀ PHÒNG, CHỐNG BỆNH DẠI Ở NGƯỜI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KHÁNH HÒA GIAI ĐOẠN 2024-2030

Thực hiện Quyết định số 2151/QĐ-TTg ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt “Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Dại, giai đoạn 2022-2030”; Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 21/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các biện pháp cấp bách phòng, chống bệnh Dại, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa ban hành Kế hoạch phòng, chống bệnh Dại ở người trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2024-2030.

I. MỤC TIÊU

- 100% các huyện, thị xã, thành phố có điểm tiêm vắc xin phòng bệnh Dại và huyết thanh kháng Dại cho người.

- 100% số người tiêm vắc xin phòng bệnh Dại do động vật cắn được báo cáo qua hệ thống báo cáo quốc gia.

- 100% các huyện, thị xã, thành phố thực hiện truyền thông nguy cơ và nâng cao nhận thức cụ thể về bệnh Dại ở cộng đồng/trường học.

- 90% số người bị phơi nhiễm với bệnh Dại được điều trị dự phòng sau phơi nhiễm.

- Phấn đấu không còn người tử vong vì bệnh Dại vào năm 2030. 

II. CÁC HOẠT ĐỘNG CỤ THỂ

1. Các biện pháp dự phòng bệnh Dại

a) Công tác truyền thông

- Tuyên truyền bằng nhiều hình thức truyền thông và nhiều kênh truyền thông về tính chất nguy hiểm của bệnh Dại, các biện pháp phòng, chống bệnh Dại trước và sau phơi nhiễm cho người và động vật để người dân chủ động phòng bệnh cho bản thân và cộng đồng.

- Tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân nuôi, buôn bán, giết mổ, vận chuyển kinh doanh chó, mèo trong từng thôn, xóm, xã, phường; thực hiện các biện pháp quản lý và phòng bệnh trên đàn chó, mèo nuôi theo hướng dẫn của cán bộ thú y, cam kết thực hiện 5 không “không nuôi chó mèo không tiêm phòng Dại”, “không nuôi chó mèo chưa khai báo với chính quyền địa phương”, “không nuôi chó thả rông”, “không để chó cắn người”, “không nuôi chó mèo gây ô nhiễm môi trường”.

- Tuyên truyền cho những người có nguy cơ cao phơi nhiễm với vi rút Dại và những người bị phơi nhiễm với động vật bị bệnh Dại hoặc nghi mắc bệnh Dại để thực hiện các biện pháp điều trị dự phòng càng sớm càng tốt như rửa vết thương, tiêm vắc xin phòng Dại và sử dụng huyết thanh kháng Dại theo hướng dẫn của Bộ Y tế tại Quyết định 1622/QĐ-BYT ngày 08/5/2014 về việc hướng dẫn giám sát, phòng chống bệnh Dại trên người.

b) Tổ chức điểm tiêm phòng

- Duy trì các điểm tiêm dịch vụ vắc xin phòng chống bệnh Dại tại các huyện, thị xã, thành phố trên toàn tỉnh và phát triển điểm tiêm phòng Dại tại huyện Khánh Vĩnh.

- Đảm bảo các điểm tiêm đạt tiêu chuẩn đủ các điều kiện quy định tại Nghị định số 104/2016/NĐ-CP của Chính phủ ngày 01/7/2016 về việc Quy định về hoạt động tiêm chủng; Thông tư số 12/2014/TT-BYT ngày 20/3/2014 của Bộ Y tế về hướng dẫn việc quản lý sử dụng vắc xin trong tiêm chủng và các quy định hiện hành khác.

- Điểm tiêm phòng Dại đảm bảo chế độ trực ngoài giờ để xử lý kịp thời các trường hợp phơi nhiễm với vi rút Dại.

2. Công tác giám sát

a) Giám sát người bị phơi nhiễm với vi rút Dại/động vật đến khám và điều trị dự phòng tại các điểm tiêm phòng Dại.

- Tổ chức tiêm phòng bệnh Dại cho người và báo cáo trên hệ thống theo quy định của Chương trình quốc gia phòng chống bệnh Dại trên người.

- Thông báo với cơ quan thú y cùng cấp để phối hợp theo dõi, giám sát và phòng chống bệnh Dại trên động vật theo Quy chế phối hợp phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người giữa Trung tâm Kiểm soát bệnh tật với Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Khánh Hòa.

b) Giám sát người mắc bệnh Dại.

- Giám sát phát hiện những trường hợp bị mắc/chết do bệnh Dại trên địa bàn tỉnh, tiến hành điều tra ca bệnh Dại và đáp ứng chống dịch (nếu có) theo quy định.

- Thường xuyên chia sẻ thông tin với các đơn vị thú y để phối hợp theo dõi, giám sát và xử lỷ ổ dịch Dại theo quy định.

3. Điều tra xử lý ổ dịch

a) Điều tra ổ dịch

- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp với cơ quan thú y cùng cấp thực hiện điều tra khi xảy ra một trong các tình huống sau:

+ Có nhiều người ở cùng một địa phương bị động vật cắn đến tiêm phòng Dại.

+ Có 1 ca nghi Dại trên người được chẩn đoán trên lâm sàng.

+ Có 1 trường hợp tử vong do bệnh Dại trên người được chẩn đoán xác định.

- Tiến hành điều tra tại nơi bệnh nhân bị động vật nghi Dại cắn trên phạm vi thôn, xã; xác định nguồn lây truyền bệnh Dại để có hướng xử lý kịp thời.

b) Xử lý ổ dịch

- Đối với người:

+ Những người bị chó, mèo mắc bệnh Dại hoặc nghi mắc bệnh Dại cắn, cào, liếm hoặc đã tiếp xúc với động vật mắc bệnh phải được xử lý vết thương ngay theo quy định; đến ngay các điểm tiêm phòng Dại để được khám và điều trị dự phòng; tuyệt đối không được điều trị bằng thuốc nam.

+ Điều trị dự phòng bệnh Dại đối với những người tiếp xúc có vết thương hở hoặc niêm mạc bị phơi nhiễm với nước bọt của bệnh nhân.

+ Cách ly, điều trị người bệnh tại bệnh viện với sự chăm sóc của các nhân viên y tế.

+ Tránh tiếp xúc với các chất tiết của bệnh nhân trong suốt thời gian mắc bệnh.

+ Sát trùng tẩy uế đối với nước bọt và các đồ vật bị nhiễm chất tiết của người bệnh bằng các hóa chất diệt khuẩn thông thường.

+ Những người chăm sóc, phục vụ trực tiếp người bệnh nên dùng găng tay, mặc áo choàng, đeo khẩu trang.

+ Điều tra người tiếp xúc,nguồn lây nhiễm tại gia đình và cộng đồng để điều trị dự phòng bệnh Dại cho những người bị phơi nhiễm tại khu vực ổ dịch.

+ Sau khi người bệnh tử vong thì tiến hành sát trùng tẩy uế lần cuối tại gia đình hoặc bệnh viện và mai táng bệnh nhân tử vong theo quy định đối với bệnh truyền nhiễm gây dịch nhóm B.

- Đối với động vật:

+ Tiêu hủy ngay động vật lên cơn Dại hoặc nghi mắc bệnh Dại trong khu vực ổ dịch. Thực hiện tiêu hủy động vật bị mắc bệnh hoặc chết vì bệnh Dại, vệ sinh, khử trùng tiêu độc vùng có dịch.

+ Tất cả chó, mèo trong vùng dịch phải được nhốt. Cách ly, theo dõi những động vật nghi mắc bệnh, nhiễm bệnh, nghi nhiễm bệnh Dại theo quy định. Những động vật khỏe mạnh trong ổ dịch và các thôn tiếp giáp phải được tiêm vắc xin phòng bệnh Dại.

+ Những người trực tiếp thực hiện vệ sinh, khử trùng tiêu độc nơi có ổ dịch phải thực hiện biện pháp phòng hộ theo hướng dẫn của cơ quan thú y.

+ Không vận chuyển chó, mèo ra, vào vùng dịch.

c) Công tác báo cáo

- Thông tin giám sát các trường hợp bị phơi nhiễm với vi rút Dại để khám và điều trị dự phòng tại các điểm tiêm phòng Dại theo quy định.

- Thông tin giám sát các trường hợp bị phơi nhiễm đến khám và điều trị dự phòng tại các điểm tiêm phòng Dại.

- Báo cáo khẩn cấp về các ca mắc bệnh Dại, tử vong do Dại theo quy định.

- Báo cáo trường hợp bệnh hoặc ổ dịch lây truyền từ động vật sang người cho cơ quan thú y cùng cấp.

- Trao đổi thông tin giám sát các ổ dịch Dại với cơ quan thú y cùng cấp.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

- Nguồn ngân sách nhà nước bố trí trong dự toán chi thường xuyên của các cơ quan, đơn vị, địa phương để thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn tỉnh.

- Các nguồn kinh phí hợp pháp khác.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN 

1. Sở Y tế

- Là cơ quan đầu mối chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương, đơn vị liên quan triển khai thực hiện, theo dõi, kiểm tra công tác giám sát, phòng, chống bệnh Dại ở người trên địa bàn tỉnh theo nội dung Kế hoạch nêu trên.

- Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc chủ động phối hợp với Chi cục chăn nuôi và Thú y triển khai các hoạt động cụ thể của công tác phòng, chống bệnh Dại theo đúng nội dung Kế hoạch này và hướng dẫn của Bộ Y tế.

- Phối hợp với Chi cục chăn nuôi và Thú y thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng các tài liệu truyền thông phòng chống bệnh Dại, phối hợp với chính quyền địa phương và các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị-xã hội triển khai tuyên truyền tới các hộ gia đình, người dân, đặc biệt là các đối tượng có nguy cơ cao thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn tỉnh.

- Triển khai các tài liệu chuyên môn kỹ thuật, hướng dẫn của Bộ Y tế; tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác tiêm phòng vắc xin Dại và huyết thanh kháng Dại cho người trên địa bàn tỉnh.

- Quản lý, sử dụng, thanh quyết toán kinh phí và các nguồn lực khác của Chương trình theo kế hoạch được phê duyệt bảo đảm đúng mục đích, có hiệu quả và theo đúng các quy định hiện hành.

- Lập dự toán kinh phí mua vắc xin Dại điều trị dự phòng hàng năm cho các nhóm đối tượng ưu tiên (người nghèo vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, trẻ em dưới 6 tuổi và các nhóm đối tượng nguy cơ khác...) tăng cường triển khai các điểm tiêm vắc xin phòng Dại trên địa bàn tỉnh.

- Chỉ đạo các cơ đơn vị trực thuộc tổ chức triển khai quyết liệt, có hiệu quả các hoạt động của Chương trình liên quan đến lĩnh vực y tế tổ chức giám sát chặt chẽ tình hình bệnh Dại trên người đến tận các bản, tiểu khu, xã, phường, thị trấn.

- Thực hiện nghiêm chế độ báo cáo lên tuyến trên về tình hình bệnh Dại và các hoạt động phòng, chống dịch đã triển khai.

- Hằng năm tổ chức đánh giá, báo cáo kết quả thực hiện Chương trình trên người; phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo các địa phương và đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh tổ chức Hội nghị sơ kết (vào năm 2025), tổng kết (vào năm 2030) việc thực hiện Chương trình.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chỉ đạo Chi cục chăn nuôi và Thú y chủ động phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế tăng cường công tác giám sát để phát hiện sớm các ổ dịch và tổ chức xử lý ổ dịch kịp thời, phòng chống lây nhiễm sang người.

- Triển khai các biện pháp tiêm vắc xin phòng bệnh Dại đảm bảo đạt 70% tổng đàn chó, mèo nuôi trong giai đoạn 2022 - 2025 và 80% trong giai đoạn 2026 - 2030.

- Chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các cơ quan, đơn vị liên quan chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định số 1042/QĐ-UBND ngày 15/4/2022 của UBND tỉnh ban hành Kế hoạch phòng chống bệnh Dại động vật trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, giai đoạn 2022-2030.

3. Sở Tài chính: Trên cơ sở dự toán của Sở Y tế lập cùng thời điểm xây dựng dự toán hàng năm, Sở Tài chính tổng hợp, cân đối theo khả năng ngân sách, tham mưu cấp có thẩm quyền bố trí kinh phí thực hiện theo đúng quy định.

4. Sở Thông tin và Truyền thông: Phối hợp với Sở Y tế hướng dẫn các cơ quan báo chí của tỉnh tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền bằng các hình thức phong phú, thiết thực về sự nguy hiểm bệnh Dại, các biểu hiện của bệnh Dại trên chó, mèo; tác hại của việc nuôi thả chó, mèo không đúng quy định; tác hại việc không tiêm phòng Dại cho chó mèo; phương pháp phòng chống bệnh Dại và hỗ trợ công tác phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn tỉnh.

5. Sở Công Thương: Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các ngành liên quan kiểm soát lưu thông, vận chuyển buôn bán chó, mèo và các động vật gây dại khác trên địa bàn.

6. Sở Tài nguyên Môi trường: Phối hợp với các ngành liên quan, chính quyền địa phương hướng dẫn, đôn đốc làm vệ sinh, xử lý chất thải, bảo vệ môi trường. Phối hợp tiêu hủy động vật khi có dịch, đảm bảo an toàn vệ sinh môi trường.

7. Sở Giáo dục và Đào tạo:

- Đưa nội dung giáo dục sức khỏe về kiến thức phòng, chống bệnh Dại, xử lý vết thương và điều trị dự phòng khi bị súc vật cắn...vào các buổi học ngoại khóa, tổ chức tìm hiểu về bệnh Dại và các biện pháp phòng, chống bệnh Dại trong nhà trường.

- Chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo, các trường học tăng cường công tác phòng, chống bệnh Dại.

8. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố.

- Tăng cường các hoạt động phòng chống bệnh Dại theo địa bàn quản lý.

- Tuyên truyền vận động người dân biết trách nhiệm của mình trong việc nuôi động vật và thực hiện tiêm phòng kịp thời khi bị động vật nghi Dại cắn.

- Chủ động bố trí nguồn ngân sách để hỗ trợ công tác phòng chống bệnh Dại tại địa phương để đạt hiệu quả.

- Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn.

9. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội

- Phối hợp giám sát việc triển khai thực hiện các quy định của pháp luật phòng, chống bệnh Dại trong cộng đồng; chủ động phát hiện và kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống dịch trên địa bàn.

- Phổ biến, tuyên truyền giáo dục pháp luật về Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm năm 2007; Luật Thú y năm 2015; Nghị định 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế; Nghị định số 90/2017/NĐ-CP ngày 31/7/2017 của Chính phủ quy định về xử phạt trong lĩnh vực Thú y; Quyết định số 2151/QĐ-TTg ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Chương trình Quốc gia phòng, chống bệnh Dại, giai đoạn 2022 - 2030”.

10. Các tổ chức, cá nhân nuôi động vật: Tuân thủ các quy định và hướng dẫn về phòng, chống bệnh Dại của cơ quan thú y trong việc quản lý, giám sát và xử lý ổ dịch Dại động vật, cụ thể:

- Chủ vật nuôi phải thường xuyên xích, nhốt động vật trong khuôn viên gia đình. Khi đưa chó, mèo ra khỏi nhà phải được xích và rọ mõm đề phòng cắn người; nuôi chó mèo phải đảm bảo vệ sinh thú y và môi trường.

- Chấp hành tiêm vắc xin phòng Dại chó, mèo theo quy định.

- Theo dõi và phát hiện những bất thường ở đàn vật nuôi; Theo dõi và báo cho nhân viên thú y cấp xã, chính quyền địa phương nơi gần nhất những bất thường ở đàn vật nuôi.

- Khi động vật đã xác định mắc bệnh Dại, chủ vật nuôi phải chấp hành tiêu hủy con vật. Thực hiện vệ sinh khử trùng tiêu độc toàn bộ chuồng, cũi, dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển, môi trường, thức ăn, chất thải, các dụng cụ đã tiếp xúc với con vật mắc bệnh. Những con vật nghi mắc bệnh Dại phải nhốt để theo dõi trong vòng 10 ngày; Chấp hành tiêm phòng bắt buộc cho chó, mèo khỏe mạnh trong ổ dịch, vùng dịch theo quy định.

- Chủ vật nuôi chó, mèo Dại hoặc nghi Dại cắn, cào người khác phải bồi thường theo quy định pháp luật.

Theo chức năng nhiệm vụ được giao, các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức triển khai thực hiện; báo cáo khó khăn vướng mắc và đề xuất, kiến nghị về Sở Y tế để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, giải quyết theo thẩm quyền./.