KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN "NÂNG CAO NHẬN THỨC CỘNG ĐỒNG VÀ QUẢN LÝ RỦI RO THIÊN TAI DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG, ĐẾN NĂM 2030” GIAI ĐOẠN 2026-2030 TỈNH SƠN LA

Thực hiện Quyết định số 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2030”; Quyết định số 2220/QĐ-BNNMT ngày 19/06/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về Ban hành kế hoạch của Bộ Nông nghiệp và Môi trường triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030” giai đoạn 2026-2030.

Theo đề nghị của Sở Nông nghiệp và Môi trường tại Tờ trình số 1010/TTr- SNNMT ngày 10/9/2025, Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án "Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Sơn La, giai đoạn 2026-2030" tỉnh Sơn La như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Triển khai hiệu quả các mục tiêu, nội dung của Đề án 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch của Bộ Nông nghiệp và Môi trường;

- Nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng phòng, chống thiên tai cho cán bộ, lực lượng chuyên trách và cộng đồng dân cư;

- Xây dựng cộng đồng chủ động, thích ứng hiệu quả với thiên tai và biến đổi khí hậu;

- Giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra về người, tài sản và môi trường.

2. Yêu cầu

- Kế hoạch được xây dựng trên cơ sở phù hợp với tình hình thực tiễn của tỉnh, đặc biệt là tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp: Cấp tỉnh và cấp xã;

- Bảo đảm sự phối hợp hiệu quả giữa các sở, ngành, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) tỉnh và chính quyền cấp xã, phường;

- Gắn kết chặt chẽ giữa công tác nâng cao nhận thức cộng đồng với các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình xây dựng nông thôn mới, chuyển đổi số và thích ứng biến đổi khí hậu.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2030” theo Quyết định số 553/QĐ- TTg của Thủ tướng Chính phủ; nâng cao năng lực, kiến thức, kỹ năng phòng, chống thiên tai cho cán bộ các cấp và cộng đồng dân cư, đặc biệt tại các khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai; xây dựng cộng đồng an toàn, chủ động thích ứng với thiên tai và biến đổi khí hậu; góp phần giảm thiểu thiệt hại về người, tài sản và môi trường.

2. Mục tiêu cụ thể

Đến hết năm 2030, phấn đấu đạt được những mục tiêu sau:

- Hoàn thiện hệ thống hướng dẫn đào tạo, tập huấn, lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào các cấp học; nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng cho các nhóm đối tượng được quy định tại Quyết định số 553/QĐ-TTg;

- Tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ, giảng viên, giáo viên và lực lượng tham gia công tác phòng, chống thiên tai các cấp; lực lượng xung kích, khuyến nông viên về phòng chống thiên tai,…thông qua các khoá đào tạo, tập huấn chuyên sâu và phổ biến chính sách, quy định liên quan;

- Người dân ở các xã thường xuyên xảy ra lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất và các loại hình thiên tai khác được phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng tránh thiên tai;

- Tăng cường sự tham gia của các nhóm dễ bị tổn thương (phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật…) trong các hoạt động nâng cao nhận thức và quản lý rủi ro thiên tai tại cộng đồng.

III. PHẠM VI VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN

1. Phạm vi: Triển khai thực hiện trên địa bàn toàn tỉnh, trong đó tập trung chủ yếu ở các xã, phường và bản thường xuyên chịu tác động của thiên tai.

2. Thời gian: Từ năm 2026 đến năm 2030.

IV. NỘI DUNG KẾ HOẠCH

1. Nâng cao năng lực, đào tạo, tập huấn

- Tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn cho các bộ chuyên trách cấp tỉnh và xã, phường; lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai; giáo viên, cán bộ Mặt trận, khuyến nông viên, y tế thôn bản.

- Xây dựng, cập nhập tài liệu hướng dẫn theo ngôn ngữ dễ hiểu, phù hợp, đa dạng theo nhiều hình thức: Trực tiếp, trực tuyến, video hướng dẫn;

2. Truyền thông – Giáo dục cộng đồng

- Tổ chức chiến dịch truyền thông tại các xã trọng điểm thiên tai;

- Lồng ghép tuyên truyền vào hội nghị thôn bản, sinh hoạt cộng đồng, các hoạt động của MTTQ;

- Biên soạn và phát hành tờ rơi, tài liệu, video ngắn bằng tiếng phổ thông và tiếng dân tộc;

- Tổ chức các hoạt động lễ ra quân hưởng ứng Tuần lễ quốc gia phòng, chống thiên tai, diễn tập phòng, chống thiên tai tại cộng đồng.

3. Xây dựng mô hình điểm

- Năm 2026-2028: Lựa chọn mỗi năm từ 1-2 xã xây dựng mô hình “Xã điển hình nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai”.

- Năm 2028-2030: Rút kinh nghiệm và nhân rộng mô hình trên toàn tỉnh.

4. Xây dựng cơ sở dữ liệu, ứng dụng công nghệ

- Thu thập, cập nhập cơ sở dữ liệu về tình hình thiên tai trên địa bàn tỉnh, xây dựng các chuyên mục truyền thông về công tác phòng, chống thiên tai trên báo trung ương và báo địa phương, các chuyên mục truyền thông đăng tải lên cổng thông tin điện tử tỉnh;

- Khuyến khích sử dụng nền tảng số (Zalo, app cảnh báo, QR code…) để tăng cường công tác cảnh báo thiên tai và truyền thông về phòng, chống thiên tai tới cộng đồng.

V. KINH PHÍ THỰC HIỆN KẾ HOẠCH

- Kinh phí thực hiện được đảm bảo từ các nguồn: Ngân sách nhà nước; vốn viện trợ; tài trợ trong nước và quốc tế; vốn của tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp; các nguồn vốn huy động hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

- Việc quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước được thực hiện theo đúng các quy định hiện hành của pháp luật.

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Nông nghiệp và Môi trường (Cơ quan thường trực Ban Chỉ huy PTDS về phòng, chống thiên tai tỉnh)

- Điều phối chung, đôn đốc, hướng dẫn việc triển khai kế hoạch thực hiện Đề án tới các sở, ngành, đơn vị và các địa phương trên địa bàn tỉnh;

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát, hoàn thiện và triển khai các quy định pháp luật để nâng cao hiệu quả của các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn;

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng, biên tập, triển khai các tài liệu hướng dẫn, nội dung giảng dạy về nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng để đưa vào các chương trình, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng; tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng; hỗ trợ tập huấn theo đề nghị của địa phương hoặc các cơ quan, tổ chức, đoàn thể;

- Chủ trì, phối hợp với cơ quan thông tấn, báo chí trên địa bàn tỉnh thực hiện phổ biến, tuyên truyền về các hoạt động trong phòng, chống thiên tai; nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng;

- Chịu trách nhiệm tổng hợp, biên tập tài liệu, sản phẩm tuyên truyền từ các cơ quan, đơn vị và các địa phương đã thực hiện để xây dựng bộ cơ sở dữ liệu dùng chung, phổ biến, chia sẻ rộng rãi đến các nhóm đối tượng trong xã hội;

- Là đầu mối thí điểm mô hình truyền thông cộng đồng qua Zalo, QR, ứng dụng…

- Nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là công nghệ về thông tin trong quản lý thiên tai dựa vào cộng đồng; thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu về quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng;

- Chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính và các sở, ngành, đơn vị có liên quan rà soát, tổng hợp, tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch thực hiện hàng năm của Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh;

- Tổ chức kiểm tra, đánh giá định kỳ kết quả triển khai tại cấp xã, nhất là mô hình điểm. Kiểm tra, đánh giá, báo cáo kết quả thực hiện Đề án hàng năm, sơ kết 5 năm và tổng kết sau khi kết thúc Đề án.

2. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND các xã, phường:

- Tổ chức cuộc thi/hoạt động ngoại khoá cấp tỉnh về phòng, chống thiên tai và biến đổi khí hậu;

- Rà soát, cập nhập chương trình giảng dạy các cấp (tiểu học, THCS, THPT) để lồng ghép kiến thức kỹ năng PCTT, quản lý rủi ro thiên tai, biến đổi khí hậu- theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT;

- Xây dựng Phương án đảm bảo an toàn cho học sinh và cơ sở hạ tầng giáo dục khi xảy ra các tình huống thiên tai.

3. Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh

Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan, UBND các xã, phường thực hiện việc đưa nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng thủ dân sự vào kế hoạch bồi dưỡng an ninh - quốc phòng cho đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư.

4. Sở Khoa học và Công nghệ

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành xây dựng và triển khai các nhiệm vụ KH&CN ứng dụng trong phòng, chống thiên tai tại cộng đồng;

- Tổ chức nghiên cứu, ứng dụng công nghệ số trong quản lý thiên tai: bản đồ cảnh báo rủi ro, hệ thống tiếp nhận phản ánh của người dân, công nghệ truyền thông số.

- Hướng dẫn các xã, phường thiết lập hệ thống truyền tin, cảnh báo sớm tại cộng đồng, đảm bảo tiếp cận được cả vùng sâu, vùng dân tộc thiểu số;

- Tổ chức đào tạo, hướng dẫn kỹ năng truyền thông số cho cán bộ cơ sở, nhất là tại các xã xây dựng mô hình điểm.

5. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn hệ thống thông tin cơ sở nâng cao chất lượng công tác truyền thông, tuyên truyền, đưa tin trong phòng, tránh và giảm nhẹ rủi ro thiên tai; xây dựng kế hoạch, dành thời lượng phát sóng tuyên truyền nội dung của Đề án, các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng; phổ biến kiến thức về thiên tai, những tác động của thiên tai và biện pháp phòng chống.

- Phối hợp với các sở, ngành, UBND xã, phường tổ chức truyền thông cộng đồng qua đa nền tảng: video, infographic, mạng xã hội, Zalo nhóm cộng đồng, áp dụng QR code.

6. Sở Tài chính

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn việc tổ chức thực hiện cơ chế huy động và tiếp nhận nguồn vốn hợp pháp từ các nguồn khác nhau phục vụ cho hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, thông tin truyền thông về phòng chống thiên tai theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

- Hằng năm, căn cứ nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao, Sở Tài chính phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp, căn cứ khả năng cân đối ngân sách địa phương trình HĐND, UBND tỉnh giao dự toán để đơn vị triển khai thực hiện đề án "Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030”; hướng dẫn các đơn vị quản lý, sử dụng và thực hiện thanh quyết toán theo quy định của Luật NSNN và các quy định phân cấp về quản lý tài chính.

7. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh

Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường và các sở, ban, ngành, UBND các xã, phường trong triển khai thực hiện Đề án, với các nhiệm vụ cụ thể sau:

- Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội sau sát nhập trong công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân tham gia tích cực vào các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai;

- Chủ trì lồng ghép các nội dung của Đề án vào hoạt động của các tổ chức thành viên (Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội người cao tuổi…) theo hướng phù hợp với từng nhóm đối tượng, địa bàn;

- Phối hợp tổ chức các diễn đàn, toạ đàm, hội thi, hội nghị nhân dân để tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng, chống thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu đến cộng đồng dân cư, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa;

- Tham gia giám sát việc thực hiện các nội dung của Đề án tại cơ sở, đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ, đúng mục tiêu;

- Chủ động huy động nguồn lực từ các tổ chức, cá nhân, chương trình, dự án trong và ngoài nước để hỗ trợ triển khai các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai tại cộng đồng;

- Phối hợp đề xuất nhân rộng mô hình “Xã điển hình nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai” tại các địa phương có điều kiện phù hợp;

- Báo cáo kết quả thực hiện định kỳ hoặc đột xuất theo đề nghị của UBND tỉnh và Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh.

8. Sở Y tế

- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn kiến thức về ứng phó thiên tai cho nhóm các đối tượng dễ bị tổn thương (người cao tuổi, người khuyết tật, phụ nữ, trẻ em…)

- Tham mưu xây dựng cơ chế hỗ trợ xã hội, y tế cộng đồng tại các vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai;

- Đề xuất tổ chức các khoá tập huấn kỹ năng sơ cứu ban đầu, y tế cộng đồng ứng phó thiên tai;

- Hướng dẫn lồng ghép nội dung bảo vệ nhóm yếu thế vào kế hoạch phát triển xã hội và phòng chống thiên tai các cấp.

9. Các sở, ban, ngành

Theo chức năng quản lý nhà nước được giao chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND các xã, phường trong việc tổ chức thực hiện Đề án; chủ động bố trí kinh phí trong phạm vi dự toán được cấp có thẩm quyền giao hằng năm để thực hiện các nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và các quy định pháp luật khác có liên quan.

10. UBND các xã, phường

Chủ động bố trí kinh phí từ nguồn vốn ngân sách địa phương trong kế hoạch hằng năm, đồng thời huy động các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật (vốn xã hội hóa, vốn hỗ trợ, tài trợ của các tổ chức, cá nhân...) để triển khai thực hiện các nội dung của Đề án trên địa bàn, tập trung một số nhiệm vụ cụ thể sau:

- Rà soát, thống nhất danh sách các xã, phường theo thứ tự ưu tiên để thực hiện; chuẩn bị các điều kiện cần thiết đáp ứng tiến độ thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Đề án;

- Tổ chức tuyên truyền, tập huấn, các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng; phổ biến kiến thức về thiên tai, những tác động của thiên tai và biện pháp phòng chống; triển khai mô hình "Xã điển hình nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai";

- Thực hiện lồng ghép nội dung của Đề án với các hoạt động có liên quan của các chương trình, dự án khác trên địa bàn, trong đó có việc thiết lập các hệ thống tiếp nhận tin, truyền tin thông báo, cảnh báo thiên tai và xây dựng các công trình quy mô nhỏ phục vụ công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai tại cộng đồng;

- Tổ chức đánh giá, báo cáo định kỳ về tiến độ thực hiện, kiến nghị điều chỉnh nội dung Đề án cho Thường trực Ban Chỉ huy PTDS tỉnh (nếu có);

- Chịu trách nhiệm rà soát, xây dựng, cập nhập kế hoạch phòng chống thiên tai cấp xã hằng năm làm cơ sở kết quả đánh giá rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; thực hiện lồng ghép phòng chống thiên tai vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Yêu cầu các sở, ngành, Chủ tịch UBND các xã, phường, các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện; trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc báo cáo về UBND tỉnh (qua Sở Nông nghiệp và Môi trường) để xử lý theo quy định./.