KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 20/CT-TTG NGÀY 01/11/2022 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VỀ ĐẨY MẠNH ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG CỦA THƯ VIỆN TRONG XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ĐỌC, TIẾP CẬN VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN CHO THIẾU NHI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HOÁ

Thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01 tháng 11 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi (sau đây viết tắt là Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01 tháng 11 năm 2022), Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị trên địa bàn tỉnh như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01 tháng 11 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ; hình thành thói quen đọc sách và phát triển văn hóa đọc, đặc biệt là phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi, góp phần thúc đẩy, xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời.

- Lan tỏa và thu hút sự hưởng ứng tích cực của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong việc xây dựng môi trường văn hóa cơ sở để hình thành thói quen và phát triển kỹ năng đọc, kỹ năng tiếp cận, xử lý thông tin cho thiếu nhi, góp phần xây dựng thế hệ trẻ trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa phát triển toàn diện về đức - trí - thể - mỹ.

- Xây dựng cơ chế chính sách, các giải pháp phát triển một cách đồng bộ, bền vững các hoạt động văn hóa đọc trong Nhân dân, hệ thống thư viện trên địa bàn toàn tỉnh.

2. Yêu cầu

- Việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01 tháng 11 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ phải được tiến hành nghiêm túc, thiết thực và hiệu quả.

- Đổi mới trong tổ chức và hoạt động; triển khai nhiều mô hình phù hợp, thực hiện tốt vai trò khơi dậy đam mê, hình thành thói quen, xây dựng và phát triển kỹ năng đọc, kỹ năng tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

- Chú trọng, đẩy mạnh công tác ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động phục vụ bạn đọc tại hệ thống thư viện công cộng và các thư viện của các cơ sở giáo dục tại địa phương.

- Huy động sự tham gia vào cuộc của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể, tổ chức xã hội, gia đình và các tầng lớp Nhân dân hỗ trợ, chung tay phát triển văn hóa đọc, hình thành thói quen đọc sách, đặc biệt là phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi một cách đồng bộ, thường xuyên.

II. NỘI DUNG THỰC HIỆN

1. Đẩy mạnh công tác truyền thông vận động, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về vị trí, vai trò của văn hóa đọc trên các kênh thông tin đại chúng, nhất là trên nền tảng công nghệ số, phát huy ưu thế của mạng xã hội nhằm nâng cao nhận thức, chuyển đổi tư duy của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa đọc, đặc biệt là hình thành thói quen đọc, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi. Chỉ đạo xây dựng, phát triển mô hình, liên kết các loại hình thư viện, không gian đọc, phòng đọc cơ sở trên địa bàn phù hợp với đối tượng thiếu nhi.

2. Rà soát, hoàn thiện và duy trì các cơ chế, chính sách phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh; xây dựng dự án, đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và các điều kiện cần thiết để phát triển thư viện trên địa bàn đạt chuẩn theo quy định; đẩy mạnh xã hội hoá để phát triển thư viện và văn hoá đọc phục vụ thiếu nhi, đồng thời khuyến khích vai trò của thư viện cộng đồng và thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng tham gia phục vụ thiếu nhi tại cơ sở; từng bước xây dựng và phát triển thư viện, mô hình văn hoá đọc phù hợp với thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt.

3. Định kỳ tổ chức các hoạt động, sự kiện phục vụ và tăng cường kỹ năng đọc cho thiếu nhi: Xây dựng chương trình phối hợp tăng cường công tác phục vụ lưu động tại các hệ thống thư viện trong lực lượng vũ trang, các điểm Bưu điện - Văn hóa xã,... với hoạt động Ngày hội đọc sách đến các xã, trường học... để thu hút người dân, đặc biệt là các em thiếu nhi quan tâm đến các dịch vụ thư viện. Phát huy hiệu quả thành tựu các mô hình phát triển văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi tại các thư viện (Chương trình hoạt động hè, luân chuyển và phục vụ xe thư viện lưu động, câu lạc bộ bạn đọc, các cuộc thi về sách,...) đang được thực hiện trong thời gian qua, mở rộng quy mô tổ chức và tính liên kết của các mô hình; chú trọng tổ chức các hoạt động sự kiện như: “Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam (21/4)”; “Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời”,…

4. Bổ sung mới nguồn tài nguyên thông tin có chọn lọc, tài liệu số cho hệ thống thư viện; tăng cường luân chuyển tài nguyên thông tin; xây dựng chương trình luân chuyển sách, kết hợp phục vụ lưu động tại các hệ thống thư viện với các điểm Bưu điện văn hoá xã vùng sâu vùng xa, nơi điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn…; lập kế hoạch bổ sung tài nguyên thông tin truyền thống là tài liệu in, tài nguyên thông tin số, tài liệu điện tử; xây dựng kho sách phục vụ lưu động cho toàn hệ thống thư viện công cộng, thư viện trường học, thư viện đa ngành và chuyên ngành trên địa bàn.

5. Đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, liên thông thư viện, xây dựng thư viện số, cơ sở dữ liệu số, sử dụng công nghệ hiện đại hỗ trợ việc đọc và khai thác thông tin của thiếu nhi trong thư viện; đẩy mạnh công tác lưu chiểu và trao đổi xuất bản phẩm điện tử, ấn phẩm phục vụ thiếu nhi; truyền thông về văn hóa đọc, tăng cường ứng dụng và triển khai nền tảng công nghệ số phục vụ chuyển đổi số trong thư viện.

6. Xây dựng kế hoạch, chương trình đưa văn hóa đọc vào trường học thông qua “tiết học về văn hóa đọc”... phối hợp cùng hệ thống thư viện công cộng xây dựng chương trình ngoại khóa tham quan, học tập, sử dụng các dịch vụ của thư viện, đồng thời phát động những cuộc thi giới thiệu sách, đọc sách, sáng tác sách và đẩy mạnh công tác biểu dương, khen thưởng cho các học sinh, gia đình có đóng góp nhiều cho phong trào phát triển văn hóa đọc trong trường học; xây dựng kế hoạch trang bị kỹ năng, phương pháp, thói quen đọc sách cho học sinh theo kế hoạch phát triển văn hóa đọc hàng năm để đáp ứng các chỉ tiêu của Đề án Phát triển văn hóa đọc.

7. Tạo điều kiện, khuyến khích người làm công tác thư viện được nâng cao trình độ chuyên môn, các kỹ năng nghề nghiệp: Xây dựng kế hoạch cử đi đào tạo hoặc đào tạo lại để nâng cao trình độ, các kỹ năng nghề nghiệp cho viên chức thư viện, nhất là những người còn hạn chế về chuyên môn, kinh nghiệm làm công tác phục vụ và các kỹ năng thực hành, phục vụ các hoạt động dành cho thiếu nhi. Tạo điều kiện cử viên chức thư viện tham gia các khoá học ngắn hạn, các buổi hội thảo chuyên đề, khoá tập huấn về kỹ năng phục vụ thiếu nhi; tham quan thực tế ở các thư viện lớn trong và ngoài nước để mở rộng tầm nhìn, trau dồi, học hỏi và tích lũy kinh nghiệm phục vụ thực hiện nhiệm vụ chuyên môn tại đơn vị.

III. KINH PHÍ

1. Từ nguồn ngân sách nhà nước theo phân cấp quản lý ngân sách. Căn cứ nhiệm vụ được giao, hàng năm các cơ quan, đơn vị được giao chủ trì thực hiện các nhiệm vụ có trách nhiệm lập dự toán kinh phí thực hiện, tổng hợp chung vào dự toán chi ngân sách nhà nước của cơ quan đơn vị mình, gửi cơ quan tài chính cùng cấp để tham mưu, bố trí kinh phí thực hiện nhiệm vụ đồng thời chủ động lồng ghép với các nhiệm vụ thường xuyên để thực hiện.

2. Khuyến khích các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân sử dụng nguồn kinh phí hợp pháp khác hỗ trợ các hoạt động liên quan đến việc đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Là Cơ quan thường trực tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch; chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể, địa phương tổ chức triển khai các hoạt động phát triển văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi trên địa bàn tỉnh. Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, sơ kết, tổng kết, đánh giá và tổng hợp kết quả thực hiện kế hoạch theo quy định; đề xuất UBND tỉnh điều chỉnh, bổ sung nội dung Kế hoạch nếu cần thiết.

- Tiếp tục tập trung triển khai thực hiện Luật Thư viện, Kế hoạch số 189/KH- UBND ngày 19/8/2021 của UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện Đề án Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Kế hoạch số 04/KH-UBND ngày 12/01/2023 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện Chương trình “Đẩy mạnh các hoạt động phục vụ học tập suốt đời trong thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

- Chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan và địa phương trong việc lồng ghép nội dung các chương trình, kế hoạch khác liên quan trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ của Kế hoạch này.

- Vận động và tìm nguồn tài trợ, xã hội hóa phục vụ phát triển văn hóa đọc trong đó tập trung phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

- Chỉ đạo Thư viện tỉnh (đơn vị thuộc Sở):

+ Theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, căn cứ nội dung Kế hoạch này để xây dựng triển khai các nội dung của Kế hoạch đảm bảo chất lượng và hiệu quả.

+ Thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu trong xây dựng phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

+ Bổ sung nguồn tài nguyên thông tin phù hợp với thiếu nhi; xây dựng thư viện điện tử; chủ trì tổ chức các hội thi tuyên truyền giới thiệu sách dành cho thiếu nhi trên địa bàn tỉnh; phát triển phòng đọc dành cho người khiếm thị là bạn đọc thiếu nhi; chương trình ngoại khóa, thăm quan, trải nghiệm thực tế tại thư viện cho bạn đọc thiếu nhi.

+ Chỉ đạo hệ thống thư viện công cộng triển khai xây dựng điểm mô hình khuyến đọc, không gian đọc thân thiện với thiếu nhi; phát triển và nhân rộng mô hình tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, tủ sách trường học, mô hình “Gia đình đọc sách - Gắn kết yêu thương”…

+ Hàng năm, căn cứ nội dung kế hoạch, xây dựng dự toán kinh phí trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; tham mưu điều chỉnh, bổ sung nội dung Chương trình trong trường hợp cần thiết, đảm bảo phù hợp thực tế; đẩy mạnh công tác xã hội hóa nhằm thu hút mọi nguồn lực từ các tổ chức, cá nhân và toàn xã hội chung tay phát triển văn hóa đọc cho thiếu nhi.

2. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao.

- Tổ chức thực hiện Thông tư số 16/2022/TT-BGDĐT ngày 22/11/2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo Ban hành quy định tiêu chuẩn thư viện cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông, chỉ đạo rà soát, kiện toàn hệ thống thư viện trong các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý theo hướng hiện đại, thân thiện, tạo thuận lợi tối đa cho người sử dụng là đối tượng thiếu nhi; bố trí người làm công tác thư viện đạt chuẩn theo quy định.

- Hoàn thiện chính sách, tiêu chuẩn về thư viện trong các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý và khung chương trình giáo dục bao gồm các giờ học ngoại khóa tại thư viện công cộng; đẩy mạnh xây dựng văn hóa học đường, phát triển văn hóa đọc trong học đường, gắn với xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời, trong đó tập trung nâng cao tinh thần tự đọc, tự học, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận, tra cứu và xử lý thông tin cho thiếu nhi, đồng thời đưa hoạt động này thành nội dung của tiết học chính khóa phù hợp với từng cấp học, bậc học.

- Chỉ đạo, hướng dẫn, đẩy mạnh việc gắn giáo dục năng lực ngôn ngữ với các năng lực cơ bản như năng lực đọc, năng lực viết; hướng dẫn xây dựng và phát triển các nguồn học liệu mở cho trường học.

- Kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả triển khai Kế hoạch, định kỳ hàng năm gửi Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch kết quả thực hiện để tổng hợp báo cáo theo quy định.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của ngành. Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí, hệ thống thông tin cơ sở tuyên truyền, quảng bá phát triển văn hóa đọc; tuyên truyền về việc ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ chuyển đổi số trong thư viện. Chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xuất bản trên địa bàn tỉnh.

4. Sở Tài chính

Căn cứ vào khả năng cân đối ngân sách, hàng năm phối hợp với các đơn vị, địa phương thẩm định, tham mưu trình cấp có thẩm quyền bố trí kinh phí thực hiện nhiệm vụ, quyết toán kinh phí theo quy định hiện hành.

5. Sở Nội vụ

- Trên cơ sở đề xuất của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch về các nhiệm vụ bồi dưỡng kỹ năng, chuyên môn, nghiệp vụ đối với đội ngũ viên chức hoạt động trong Ngành Thư viện của tỉnh theo quy định của pháp luật; thẩm định về nội dung gửi Sở Tài chính thẩm định về kinh phí báo cáo, trình cấp có thẩm quyền xem xét phê duyệt theo quy định để thực hiện.

- Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu, trình cấp có thẩm quyền biểu dương, khen thưởng những tổ chức, cá nhân có đóng góp tích cực trong phong trào phát triển văn hoá đọc phục vụ thiếu nhi, theo quy định.

6. Các sở, ban, ngành cấp tỉnh

- Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ hoạt động đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Tích cực tham gia tuyên truyền, vận động về văn hóa đọc và phát triển văn hóa đọc trong đó tập trung phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi; triển khai lồng ghép các hoạt động, phong trào do tổ chức mình chủ trì hoặc phối hợp thực hiện có liên quan hoặc hỗ trợ việc phát triển văn hóa đọc.

7. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Bố trí ngân sách, huy động nguồn lực, xây dựng kế hoạch và chỉ đạo để tiếp tục đẩy mạnh triển khai các chủ trương, chính sách phát triển văn hóa đọc, trong đó tập trung phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

- Đẩy mạnh tuyên truyền, nhất là trên nền tảng công nghệ số, phát huy ưu thế của mạng xã hội nhằm nâng cao nhận thức, chuyển đổi tư duy của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa đọc, đặc biệt là hình thành thói quen đọc, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

- Phối hợp với các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Thông tin truyền thông và các cơ quan liên quan khác trong việc hình thành và duy trì thói quen đọc, nâng cao kỹ năng đọc và năng lực tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi; chỉ đạo xây dựng, phát triển mô hình, liên kết các loại hình thư viện, không gian đọc, phòng đọc cơ sở trên địa bàn phù hợp với đối tượng thiếu nhi.

- Tiếp tục triển khai có hiệu quả đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, xây dựng xã hội học tập; từng bước xây dựng và phát triển thư viện, mô hình văn hóa đọc phù hợp với thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt (khuyết tật, mắc bệnh hiểm nghèo, thuộc diện hộ nghèo,…).

- Căn cứ tình hình cụ thể của từng đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch lồng ghép nội dung về đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

- Kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả triển khai Kế hoạch, định kỳ hàng năm báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh (qua Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) để tổng hợp, báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định.

8. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động với nhiều hình thức phong phú, sinh động nhằm nâng cao nhận thức, chuyển đổi tư duy của toàn xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa đọc nhằm xây dựng môi trường đọc và phát triển năng lực đọc cho thiếu nhi.

9. Báo Thanh Hóa, Đài phát thanh và truyền hình, Tạp chí Xứ Thanh

Duy trì thông tin, tuyên truyền trên các chuyên trang, chuyên mục nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội và tầng lớp Nhân dân đối với hoạt động phát triển văn hóa đọc, đặc biệt là phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi, góp phần thúc đẩy, xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu các sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện đạt hiệu quả; định kỳ hàng năm báo cáo kết quả thực hiện về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trước ngày 05/11 để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch./.