KẾ HOẠCH

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC TRONG CỘNG ĐỒNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ GIAI ĐOẠN 2021 - 2025, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030

Căn cứ Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15 tháng 3 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 (sau đây gọi tắt là Đề án);

Trên cơ sở kế thừa, phát huy những kết quả đạt được trong việc thực hiện Kế hoạch số 60/KH-UBND ngày 29 tháng 3 năm 2018 của Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ về phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn thành phố Cần Thơ đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ ban hành Kế hoạch tiếp tục triển khai Đề án nêu trên nhằm đẩy mạnh phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn thành phố Cần Thơ giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 (sau đây gọi tắt là Kế hoạch), cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

a) Triển khai, cụ thể hóa nội dung Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đồng thời kế thừa, phát huy những kết quả đạt được trong việc thực hiện Kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn thành phố Cần Thơ đến năm 2020.

b) Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội và toàn thể Nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của văn hóa đọc, tích cực tham gia phát triển văn hóa đọc.

c) Xác định nhiệm vụ, đề ra các giải pháp phù hợp với điều kiện phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Cần Thơ trong giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 nhằm hiện thực hóa các mục tiêu, góp phần xây dựng con người Cần Thơ phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

2. Yêu cầu

a) Phát huy vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, Chính quyền các cấp trong việc chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiệm vụ phát triển văn hóa đọc.

b) Các Sở, Ban ngành, Đoàn thể, Ủy ban nhân dân các cấp, cơ sở giáo dục và tổ chức có liên quan cùng gia đình có trách nhiệm tham gia và tạo điều kiện thuận lợi phát triển văn hóa đọc; huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia phát triển văn hóa đọc tại địa phương.

c) Các cơ quan, đơn vị chức năng thường xuyên kiểm tra, theo dõi việc triển khai thực hiện Kế hoạch, đảm bảo triển khai hiệu quả, thực hiện đạt các mục tiêu đã đề ra.

II. NỘI DUNG KẾ HOẠCH

1. Mục tiêu

a) Mục tiêu chung

- Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc trong Nhân dân, nhất là thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên.

- Cải thiện môi trường đọc, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong việc đáp ứng nhu cầu đọc của tất cả mọi đối tượng, góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hình thành lối sống văn minh, lành mạnh trong toàn thể Nhân dân.

b) Mục tiêu cụ thể

* Mục tiêu chủ yếu đến năm 2025

- Về khả năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tài liệu

Phấn đấu 80% học sinh, sinh viên và người học tại các cơ sở giáo dục được tiếp cận, sử dụng thông tin, tài liệu tại các thư viện công cộng, thư viện cơ sở giáo dục, văn hóa, khoa học.

Phấn đấu 20% - 25% người dân ở địa bàn quận, 15% - 20% người dân ở địa bàn huyện được sử dụng sách báo và dịch vụ thông tin tại các thư viện công cộng, trung tâm học tập cộng đồng.

- Về nâng cao kỹ năng đọc

Phấn đấu 40% - 50% người dân có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc.

Phấn đấu 85% người sử dụng thư viện có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tài liệu thông qua việc đọc để phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và giải trí.

- Về tăng cường hoạt động thư viện

Phấn đấu vốn tài liệu trong hệ thống thư viện công cộng đạt tỷ lệ 0,5 bản sách/người dân.

Phấn đấu số lượt người truy cập, sử dụng thông tin tài liệu của hệ thống thư viện công cộng đạt trung bình 3.000.000 lượt người/năm.

Phấn đấu 100% cơ sở giáo dục ở các bậc học, cấp học có thư viện với vốn tài liệu phù hợp, trong đó 70% thư viện thuộc cơ sở giáo dục bậc phổ thông đạt chuẩn theo quy định; 90% thư viện công cộng có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ cho mọi đối tượng, trong đó có bộ phận phục vụ thiếu nhi; quan tâm, tạo điều kiện cho người khuyết tật được tiếp cận sách, báo, tài liệu thư viện bằng hình thức phù hợp.

* Mục tiêu hướng đến năm 2030

- Duy trì và tăng dần các chỉ số phát triển văn hóa đọc.

- Tạo mọi điều kiện thuận lợi nhằm giúp người dân có thói quen đọc và có kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin tri thức từ hệ thống thư viện tại nơi sinh sống, học tập, công tác.

- Cải thiện môi trường đọc, nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện đặc biệt đối với hệ thống thư viện công cộng nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu đọc của người dân.

2. Nhiệm vụ và giải pháp

a) Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về văn hóa đọc

- Tăng cường các hoạt động thông tin, tuyên truyền bằng nhiều hình thức, lồng ghép các hoạt động giới thiệu sách bằng hình thức sân khấu hóa, trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ, giới thiệu mô hình hay về hoạt động thư viện tại các đợt liên hoan mô hình văn hóa tiêu biểu của thành phố. Hoạt động thông tin, tuyên truyền hướng đến nhiều đối tượng, đặc biệt là đối tượng học sinh, sinh viên tại các cơ sở giáo dục, đào tạo, nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường, cộng đồng và toàn xã hội về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của văn hóa đọc đối với sự phát triển của đời sống xã hội. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền Ngày Sách Việt Nam 21/4 hằng năm.

- Huy động sự tham gia của các cơ quan thông tin, truyền thông đang hoạt động trên địa bàn thành phố thực hiện thông tin, tuyên truyền văn hóa đọc bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú; trong đó Báo Cần Thơ, Đài Phát thanh và Truyền hình thành phố Cần Thơ có nhiệm vụ xây dựng chuyên mục định kỳ truyền thông về văn hóa đọc.

- Biểu dương, khen thưởng, tôn vinh những tập thể, cá nhân có đóng góp tích cực, hiệu quả trong hoạt động phát triển văn hóa đọc của địa phương.

b) Nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công lập, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thư viện

- Xây dựng và phát triển hệ thống thư viện công cộng các cấp trên địa bàn thành phố, phục vụ hiệu quả nhu cầu học tập suốt đời của Nhân dân:

Nâng chất công tác đào tạo nguồn nhân lực thư viện cấp cơ sở, nâng cao trình độ về chuyên môn, tham gia vào các khóa tập huấn, bồi dưỡng về kỹ năng công nghệ thông tin cho lực lượng quản lý hoạt động thư viện.

Triển khai Dự án xây dựng Thư viện thành phố theo hướng hiện đại trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, phát triển mạnh thư viện điện tử. Phát huy vai trò chủ đạo của Thư viện thành phố trong việc cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao dân trí và xây dựng xã hội học tập, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời cho Nhân dân.

Củng cố hoạt động của hệ thống thư viện quận, huyện, xã, phường, thị trấn, trọng tâm là tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị thiết yếu, phát triển vốn tài liệu, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi phương thức phục vụ giúp người dân tiếp cận sử dụng thông tin, tài liệu nhanh chóng, thuận tiện.

Đảm bảo công tác bổ sung tài liệu mới cho toàn hệ thống thư viện công cộng, phấn đấu tổng vốn sách trong các thư viện công cộng đến năm 2025 đạt 700.000 quyển (bao gồm cả sách in và sách điện tử), tỷ lệ khoảng 0,5 bản sách/người dân. Đa dạng hình thức tài liệu phù hợp với nhiều nhóm người sử dụng, chú trọng phổ biến các loại tài liệu phổ cập kiến thức, kỹ năng sống và kỹ năng làm việc. Đối với các công trình nghiên cứu khoa học của địa phương sử dụng ngân sách thực hiện, bên cạnh việc nộp kết quả nghiên cứu cho cơ quan quản lý, phải nộp ít nhất 01 bản về Thư viện thành phố để lưu trữ, phục vụ người đọc.

- Rà soát, đầu tư nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện trường học đáp ứng nhu cầu đọc của học sinh và cán bộ, giáo viên.

- Đa dạng các sản phẩm dịch vụ thư viện, đẩy mạnh các hình thức phục vụ sách báo ngoài thư viện, đặc biệt là dịch vụ thư viện lưu động; phát huy hiệu quả luân chuyển tài liệu từ các thư viện công cộng tới các địa bàn dân cư; chú trọng công tác phối hợp, liên kết giữa các thư viện và giữa thư viện với các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong và ngoài địa phương để phát triển văn hóa đọc.

c) Xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng và phương pháp đọc cho Nhân dân

- Hệ thống thư viện công cộng và thư viện trường học chủ động tổ chức các lớp hướng dẫn đọc bằng nhiều hình thức (hướng dẫn trực tiếp, thông qua video clip, trực tuyến, tài liệu hướng dẫn,...) phù hợp với từng nhóm đối tượng người đọc.

- Duy trì tổ chức Hội sách thành phố định kỳ 02 năm/lần (trường hợp không có dịch bệnh lây nhiễm) với nhiều hoạt động thiết thực, trong đó chú trọng các hoạt động hướng dẫn kỹ năng, phương pháp đọc sách, từ đó định hướng và thúc đẩy xu hướng, thị hiếu đọc lành mạnh trong xã hội.

- Tăng cường vận động, khuyến khích Nhân dân, nhất là học sinh, sinh viên, cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang xây dựng và duy trì thói quen đọc sách phù hợp với điều kiện học tập và công tác.

- Vận động xây dựng văn hóa đọc từ trong mỗi gia đình; khuyến khích thành lập tủ sách tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, khách sạn, khu dân cư.

d) Hoàn thiện cơ chế, chính sách và đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động phát triển văn hóa đọc

- Nghiên cứu bổ sung các tiêu chí về văn hóa đọc, việc xây dựng tủ sách gia đình trong tiêu chí xét công nhận gia đình văn hóa; tiêu chí tủ sách cơ quan trong tiêu chuẩn xét công nhận cơ quan đạt chuẩn văn hóa hàng năm. Đẩy mạnh phát triển mô hình đọc sách trong cộng đồng gắn với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

- Khuyến khích các cá nhân có luận án, luận văn, công trình nghiên cứu khoa học thực hiện biếu, tặng tài liệu cho Thư viện thành phố lưu trữ và tổ chức phục vụ người đọc (bên cạnh việc nộp kết quả thực hiện về cơ sở đào tạo theo quy định).

- Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư cho các hoạt động phát triển văn hóa đọc.

đ) Nâng cao chất lượng nội dung và hình thức xuất bản phẩm

- Bảo đảm chất lượng và nội dung thông tin trong xuất bản phẩm, chú trọng sách, tài liệu về giáo dục kỹ năng sống, tinh thần tự hào dân tộc, lối sống lành mạnh, thái độ ứng xử văn minh, giàu lòng nhân ái, phổ biến kiến thức, các tác phẩm của nước ngoài có chất lượng, đạt giải quốc tế uy tín.

- Bảo đảm cơ cấu sách, tài liệu phù hợp nhằm đáp ứng nhu cầu đọc ngày càng cao và đa dạng của người dân; chú trọng các loại sách phục vụ trẻ em, người khuyết tật, đồng bào dân tộc.

- Phát triển đa dạng các loại hình tài liệu, trong đó tăng cường vốn tài liệu điện tử có nội dung phong phú dành cho các nhóm đối tượng, tập trung vào các nội dung phổ cập kiến thức, kỹ năng sống và kỹ năng làm việc.

e) Mở rộng giao lưu, hợp tác quốc tế

- Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong phát triển văn hóa đọc kết hợp với các sự kiện văn hóa; tăng cường tuyên truyền quảng bá sâu rộng các tác phẩm có giá trị của địa phương ra nước ngoài, đồng thời lựa chọn các tác phẩm có chất lượng của nước ngoài để giới thiệu, phổ biến rộng rãi tại địa phương.

- Tích cực tham gia các sự kiện quốc gia, quốc tế liên quan đến phát triển văn hóa đọc.

- Tranh thủ sự hỗ trợ của các quốc gia, tổ chức quốc tế trong phát triển văn hóa đọc.

III. KINH PHÍ

1. Nguồn kinh phí

Kinh phí thực hiện các nội dung trong Kế hoạch được cân đối từ nguồn ngân sách Nhà nước; các nguồn tài trợ, hỗ trợ của tổ chức, cá nhân trong nước, nước ngoài và các nguồn huy động hợp pháp khác.

2. Nguyên tắc sử dụng kinh phí

a) Kinh phí thực hiện các nội dung trong Kế hoạch cân đối theo phân cấp quản lý về tài chính. Trong đó, kinh phí ngân sách sẽ ưu tiên dành cho đầu tư phát triển hệ thống thư viện công cộng bao gồm: đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, bổ sung sách, ứng dụng công nghệ thông tin và các hoạt động khác liên quan phù hợp với điều kiện của địa phương.

b) Các cơ quan, đơn vị liên quan căn cứ Kế hoạch của Ủy ban nhân dân thành phố xây dựng kế hoạch thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ và dự toán kinh phí lồng ghép với kế hoạch hoạt động hàng năm trình cơ quan thẩm quyền xem xét phê duyệt; đồng thời tích cực huy động mọi nguồn lực xã hội để thực hiện nhiệm vụ.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

a) Là cơ quan thường trực, chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban ngành thành phố có liên quan và các địa phương thực hiện các nhiệm vụ, cụ thể như sau:

- Tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch này; đồng thời, xây dựng Kế hoạch thực hiện theo từng giai đoạn phù hợp với tình hình thực tế.

- Kiểm tra, theo dõi, đôn đốc các Sở, Ban ngành, đơn vị liên quan trong việc triển khai thực hiện Kế hoạch;

- Định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch theo từng giai đoạn; tham mưu, đề xuất Ủy ban nhân dân thành phố điều chỉnh, bổ sung Kế hoạch khi cần thiết; tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện của các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan, tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo thời gian quy định.

b) Vận động các nguồn xã hội hóa tham gia phát triển văn hóa đọc.

2. Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

a) Triển khai thực hiện Kế hoạch này trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao.

b) Chủ động lồng ghép với các chương trình, đề án khác có liên quan thuộc lĩnh vực quản lý đã được phê duyệt.

c) Nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về thư viện và đẩy mạnh các hoạt động giáo dục, học tập suốt đời tại các thư viện trường học. Phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong nhà trường; triển khai các mô hình phát triển văn hóa đọc phù hợp với chương trình của từng cấp, bậc học.

d) Đầu tư cơ sở vật chất, đào tạo nguồn nhân lực nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện trường phổ thông, cơ sở giáo dục và trung tâm học tập cộng đồng; tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn kỹ năng đọc cho các đối tượng.

đ) Kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả triển khai Kế hoạch này trong lĩnh vực phụ trách, định kỳ hàng năm gửi báo cáo về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổng hợp, tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo thời gian quy định.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

a) Triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, chú trọng thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền văn hóa đọc.

b) Chủ động lồng ghép với các chương trình, đề án, kế hoạch khác có liên quan thuộc lĩnh vực quản lý đã được phê duyệt; đặc biệt là Kế hoạch số 4058/KH-BTTTT ngày 14 tháng 11 năm 2019 của Bộ Thông tin và Truyền thông về phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2020-2030.

c) Chủ trì, phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan, đơn vị liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố tổ chức Hội sách thành phố theo định kỳ 02 năm/lần (trường hợp không có dịch bệnh lây nhiễm); tổ chức các hoạt động tuyên truyền Ngày Sách Việt Nam 21/4 hằng năm.

d) Chỉ đạo các cơ quan thông tấn báo chí tại địa phương xây dựng chuyên mục định kỳ truyền thông về văn hóa đọc; cung cấp thông tin cho các cơ quan báo, đài nhằm định hướng tuyên truyền văn hóa đọc.

đ) Vận động các đơn vị phát hành xuất bản phẩm, các Nhà Xuất bản trong và ngoài thành phố tặng sách và trang thiết bị phục vụ cho việc phát triển văn hóa đọc trên địa bàn.

e) Nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về xuất bản trên địa bàn thành phố; đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, hợp tác quốc tế trong công tác xuất bản.

g) Kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả triển khai Kế hoạch này trong lĩnh vực phụ trách, định kỳ hàng năm gửi báo cáo về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổng hợp, tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo thời gian quy định.

4. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính

Thẩm định và bố trí kinh phí thực hiện hàng năm đối với các nội dung trong Kế hoạch theo phân cấp tài chính, phù hợp với khả năng cân đối của địa phương.

5. Các Sở, Ban ngành, Đoàn thể thành phố

a) Phối hợp với các Sở: Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Giáo dục và Đào tạo, Lao động - Thương binh và Xã hội, Thông tin và Truyền thông và các cơ quan có liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch này trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ theo quy định.

b) Tích cực tham gia vận động, tuyên truyền văn hóa đọc; triển khai lồng ghép với các hoạt động, phong trào do đơn vị chủ trì hoặc phối hợp thực hiện có liên quan đến việc phát triển văn hóa đọc; trong đó, quan tâm triển khai đến hội viên, thanh thiếu nhi, phụ nữ, công nhân.

6. Ủy ban nhân dân quận, huyện

a) Tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch này phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương; bố trí ngân sách cho phát triển văn hóa đọc tại địa phương; đảm bảo cho các thư viện công cộng cấp huyện, cấp xã hoạt động đạt hiệu quả; chú trọng phát triển mạng lưới thư viện, tủ sách tại địa phương.

b) Lồng ghép việc thực hiện Kế hoạch này với quá trình triển khai thực hiện các chương trình, đề án khác liên quan tại địa phương.

c) Phối hợp với các Sở: Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Giáo dục và Đào tạo, Lao động - Thương binh và Xã hội, Thông tin và Truyền thông và các cơ quan có liên quan trong xây dựng phong trào đọc sách, phát triển văn hóa đọc, gắn với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

d) Kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả triển khai Kế hoạch này tại địa phương, định kỳ hàng năm gửi báo cáo về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổng hợp, tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo thời gian quy định.

7. Đề nghị Ban Tuyên giáo Thành ủy

Hỗ trợ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch này; chỉ đạo, định hướng thông tin, tuyên truyền văn hóa đọc nhằm khẳng định vai trò, ý nghĩa của việc đọc sách, thúc đẩy và khuyến khích phát triển văn hóa đọc trên địa bàn thành phố Cần Thơ.

Trên đây là Kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn thành phố Cần Thơ giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, yêu cầu cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan tổ chức thực hiện Kế hoạch này với tinh thần trách nhiệm cao nhất; chủ động xây dựng Kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ được giao trong Kế hoạch này theo chức năng, nhiệm vụ; báo cáo kết quả thực hiện và đề xuất kiến nghị (nếu có) về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trước ngày 30 tháng 11 hàng năm để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch./.