KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI, THỰC HIỆN QUYẾT ĐỊNH SỐ 2151/QĐ-TTG NGÀY 21/12/2021 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VỀ PHÒNG, CHỐNG BỆNH DẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH VĨNH PHÚC GIAI ĐOẠN 2022-2030

Thực hiện Quyết định số 2151/QĐ-TTg ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Dại, giai đoạn 2022-2030”; UBND tỉnh Vĩnh Phúc ban hành Kế hoạch phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022 - 2030 như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Kiểm soát được bệnh Dại trên đàn chó, mèo nuôi và phấn đấu không có người tử vong vì bệnh Dại vào năm 2030, góp phần bảo vệ sức khỏe người dân và cộng đồng. Tăng cường phối hợp giữa các cấp, ngành, đoàn thể trên địa bàn toàn tỉnh và duy trì, đẩy mạnh xã hội hóa trong công tác phòng chống bệnh Dại.

2. Mục tiêu cụ thể

2.1. Đối với phòng, chống bệnh Dại ở động vật

- Quản lý được 70% số hộ nuôi chó, mèo và số chó, mèo nuôi trong giai đoạn 2022 - 2025; trên 90% trong giai đoạn 2026 - 2030.

- Tiêm vắc xin Dại cho 70% tổng đàn chó, mèo nuôi trong giai đoạn 2022 - 2025 và 80% trong giai đoạn 2026 - 2030.

- Thực hiện tốt công tác giám sát chó, mèo mắc, nghi mắc bệnh Dại trên địa bàn tỉnh.

- Xây dựng thành công ít nhất 11 cơ sở an toàn dịch bệnh Dại cấp xã, phường.

2.2. Đối với phòng, chống bệnh Dại ở người

- 100% các huyện, thành phố có điểm tiêm vắc xin Dại và huyết thanh kháng Dại cho người.

- 100% các huyện, thành phố thực hiện truyền thông nguy cơ và nâng cao nhận thức về bệnh Dại ở cộng đồng, trường học.

- 100% số người tiêm vắc xin phòng bệnh Dại do động vật cắn được báo cáo qua hệ thống báo cáo quốc gia.

- 100% số người bị phơi nhiễm với bệnh Dại được điều trị dự phòng sau phơi nhiễm.

- 100% số người tiêm vắc xin phòng bệnh Dại do động vật cắn được báo cáo qua hệ thống báo cáo quốc gia.

- Đến năm 2025, giảm 50% số người bị tử vong vì bệnh Dại so với giai đoạn 2017 - 2021 và phấn đấu không còn người tử vong vì bệnh Dại vào năm 2030, trở thành tỉnh có nguy cơ thấp về bệnh Dại.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM

1. Quản lý đàn chó, mèo

- Chủ nuôi chó, mèo có trách nhiệm đăng ký, khai báo nuôi chó, mèo với chính quyền cấp xã; cam kết nuôi nhốt chó, mèo trong khuôn viên gia đình; chó, mèo khi đưa ra khỏi nhà phải được xích, rọ mõm và có người dắt đề phòng cắn người; nếu để chó, mèo thả rông cắn người thì chủ nuôi chó, mèo phải chi trả những chi phí liên quan theo quy định; từng bước áp dụng việc đánh dấu để nhận diện (đeo vòng cổ) cho chó, mèo đã được tiêm vắc xin Dại.

- Chính quyền các cấp huyện, xã

Tổ chức quản lý, lập danh sách hộ nuôi chó hoặc sổ quản lý chó, mèo; cập nhật số liệu nuôi tại địa phương trên Hệ thống báo cáo trực tuyến quản lý chó, mèo. Định kỳ tối thiểu 02 lần/năm, báo cáo cập nhật số liệu các hộ nuôi và tổng đàn chó, mèo chi tiết đến cấp xã.

Căn cứ tình hình thực tiễn tại địa phương để quyết định thành lập đội bắt chó, mèo thả rông, chó không đeo rọ mõm, nghi mắc bệnh Dại, cưỡng chế tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo.

Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm hành chính trong quản lý nuôi chó, mèo, không tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo theo quy định của pháp luật.

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp với Trung tâm Thông tin nông nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong phòng, chống dịch bệnh động vật, quản lý chó, mèo nuôi; rà soát, đầu tư xây dựng, nâng cấp và tổ chức hướng dẫn sử dụng Hệ thống báo cáo trực tuyến số liệu dịch bệnh, tổng đàn, tiêm vắc xin Dại cho đàn chó, mèo, giám sát, vùng, cơ sở an toàn bệnh Dại.

2. Tiêm phòng vắc xin Dại cho đàn chó, mèo

- Yêu cầu chung về tiêm vắc xin Dại

Đối tượng và phạm vi tiêm phòng: Toàn bộ đàn chó, mèo nuôi trong địa bàn cấp xã; chó, mèo đã tiêm vắc xin Dại nên được đánh dấu để nhận diện (vòng đeo cổ).

Thời điểm và tần suất: Hằng năm tổ chức 02 đợt chính tiêm vắc xin Dại (cùng với thời điểm tổ chức tiêm phòng vắc xin tập trung cho gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh) cho đàn chó, mèo đã hết thời gian miễn dịch, mới nuôi, bảo đảm tối thiểu 1 lần/năm; thường xuyên rà soát, tiêm bổ sung cho đàn chó, mèo mới phát sinh chưa được tiêm phòng trong 02 đợt chính. Đảm bảo tỷ lệ tiêm phòng cho trên 70% tổng đàn chó, mèo nuôi trong giai đoạn 2022-2025 và trên 80% tổng đàn trong giai đoạn 2026-2030.

Sử dụng vắc xin: Theo hướng dẫn của nhà sản xuất vắc xin hoặc theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

- Tổ chức tiêm vắc xin Dại

Sở Nông nghiệp & PTNT xây dựng Kế hoạch, chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y xây dựng dự toán kinh phí báo cáo Sở Nông nghiệp & PTNT gửi Sở Tài chính thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt kinh phí hỗ trợ mua vắc xin, phối hợp với UBND cấp huyện chỉ đạo UBND cấp xã tổ chức tiêm vắc xin Dại cho đàn chó, mèo trên phạm vi toàn tỉnh, đồng loạt vào cùng một thời điểm; chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật tiêm phòng, bảo quản vắc xin theo quy định cho lượng tham gia tiêm phòng.

- Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm bố trí các lực lượng thống kê, triển khai tiêm phòng vắc xin Dại đàn chó, mèo nuôi theo hướng dẫn của cơ quan thú y đảm bảo đạt yêu cầu kỹ thuật và tỷ lệ tiêm phòng; tuyên truyền, vận động chủ nuôi chó, mèo chủ động kinh phí tiêm vắc xin Dại; tổng hợp, báo cáo đánh giá kết quả tiêm phòng, thực hiện vệ sinh, khử trùng tiêu độc tại khu vực đã tổ chức tiêm phòng.

- Nhân viên thú y cấp xã, những người có chứng chỉ hành nghề thú y, các cơ sở có đủ điều kiện hành nghề khám chữa bệnh cho chó, mèo thực hiện tiêm phòng vắc xin Dại cho chó, mèo, cấp Giấy chứng nhận tiêm phòng và báo cáo số liệu tiêm phòng theo hướng dẫn của Chi cục Chăn nuôi và Thú y và chính quyền địa phương theo quy định.

3. Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm cho người

- Yêu cầu chung đối với điều trị dự phòng sau phơi nhiễm: Tất cả những người bị chó, mèo cắn, cào, phơi nhiễm, có nguy cơ nhiễm với bệnh Dại nhưng chưa được tiêm vắc xin Dại phải được điều trị dự phòng.

- Tổ chức điều trị dự phòng: Sở Y tế xây dựng kế hoạch về cung ứng, sử dụng vắc xin phòng Dại cho người bị chó, mèo cắn, người có nguy cơ cao phơi nhiễm bệnh Dại; kiện toàn, mở rộng số lượng điểm tiêm vắc xin và huyết thanh kháng Dại để phục vụ công tác điều trị dự phòng, đảm bảo khả năng dễ tiếp cận, giá thành thấp, đặc biệt ở khu vực có nguy cơ cao, mỗi huyện có ít nhất 01 điểm tiêm có đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, vật tư và nguồn nhân lực cho điều trị dự phòng; đảm bảo đủ trang thiết bị, vắc xin và huyết thanh kháng Dại đã được cấp phép sử dụng; hỗ trợ điều trị dự phòng cho người nghèo tại các khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, vùng miền núi khu vực II, III, người có công với cách mạng, lực lượng tham gia công tác tiêm phòng vắc xin Dại, bắt chó thả rông, người tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh Dại.

4. Rà soát, hoàn thiện thể chế, chính sách về phòng, chống bệnh Dại

- Xây dựng, sửa đổi, bổ sung chính sách mua vắc xin Dại cho người; chính sách hỗ trợ vắc xin Dại, tiêm phòng miễn phí cho nhân viên thú y, nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh Dại; điều trị, chăm sóc trong trường hợp rủi ro nghề nghiệp; chính sách hỗ trợ vắc xin Dại, huyết thanh kháng Dại, điều trị dự phòng cho người nghèo/cận nghèo tại các khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, vùng miền núi khu vực II, III, người có công với cách mạng, một số trường hợp đặc biệt khác; chính sách thanh toán bảo hiểm tai nạn do động vật cắn đảm bảo tất cả những người dân được tiếp cận với dịch vụ tiêm vắc xin phòng Dại.

- Xây dựng quy chế phối hợp giữa cơ quan thú y và cơ quan y tế, bảo đảm kịp thời chia sẻ thông tin bệnh Dại và triển khai nhanh nhất, hiệu quả nhất các biện pháp phòng, chống bệnh.

5. Thông tin, tuyên truyền

- Nội dung thông tin, tuyên truyền:

Đặc điểm và tính chất nguy hiểm của bệnh Dại, cách nhận biết người và động vật mắc bệnh Dại, nghi mắc bệnh Dại và biện pháp xử lý, phòng, chống bệnh Dại ở người và động vật; chủ trương, chính sách và quy định về quản lý nuôi chó, mèo và tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo; các biện pháp phòng, chống bệnh Dại, xây dựng cơ sở, vùng an toàn bệnh Dại; xử lý vi phạm các trường hợp vi phạm, không tuân thủ các quy định về quản lý chó, mèo nuôi, tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo, không tuân thủ các biện pháp phòng, chống bệnh Dại.

Nâng cao nhận thức cộng đồng về tính chất nguy hiểm của bệnh Dại và các biện pháp phòng chống bệnh Dại ở người; hướng dẫn người bị chó, mèo cắn xử lý y tế ban đầu ngay sau khi bị chó, mèo cắn và đến các cơ sở y tế để được điều trị dự phòng kịp thời. Không sử dụng thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) hoặc các loại thuốc khác không theo quy định của ngành y tế thay thế vắc xin để điều trị dự phòng bệnh Dại khi bị chó, mèo cắn.

Các nội dung và tổ chức thực hiện Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Dại, giai đoạn 2022 - 2030 với mục tiêu quan trọng không có người tử vong vì bệnh Dại vào năm 2030.

- Phương thức thông tin, tuyên truyền

Truyền thông qua các chương trình truyền hình, phát thanh của tỉnh, địa phương, bảng tin công cộng tại nơi đông người, các điểm sinh hoạt văn hóa, sinh hoạt cộng đồng của người dân.

Tổ chức thông tin, tuyên truyền lưu động ở cơ sở; tuyên truyền, vận động thông qua các báo cáo viên, tuyên truyền viên, cán bộ y tế, thú y cơ sở; xây dựng, in ấn, phát miễn phí các tài liệu tuyên truyền (tờ rơi, pa nô, sách mỏng, sách sổ tay, poster...); truyền thông học đường về phòng, chống bệnh Dại; phát động hưởng ứng và tổ chức mít tinh Ngày “Thế giới phòng chống bệnh Dại” vào ngày 28/9 hàng năm; tổ chức các hội thảo, hội nghị, tập huấn chuyên đề, các buổi tọa đàm, nói chuyện, giao lưu trực tuyến, tổ chức sự kiện,...

- Thời điểm và tần suất tuyên truyền: Thông tin, tuyên truyền về các nội dung phòng, chống bệnh Dại trên người và động vật phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, đặc biệt vào thời điểm trước mùa nắng nóng (mùa hè), trước thời điểm tổ chức tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo nhất là tại các khu vực đông dân cư và có nuôi nhiều chó, mèo, khu vực có nguy cơ cao về bệnh Dại, khu vực ổ dịch (có người tử vong do bệnh Dại).

6. Điều tra, ứng phó, xử lý ổ dịch Dại

Điều tra, xử lý dịch bệnh Dại trên động vật và người bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật về thú y và y tế, cụ thể như sau:

- Chủ nuôi chó, mèo: Chủ nuôi chó, mèo có trách nhiệm báo cáo, cung cấp thông tin chính xác cho chính quyền địa phương, cán bộ thú y, y tế gần nhất khi phát hiện động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh, chết do Dại; cách ly theo dõi động vật có dấu hiệu nghi mắc bệnh Dại, tiêu hủy động vật mắc bệnh Dại theo hướng dẫn của cơ quan thú y và chính quyền địa phương; nghiêm cấm mua bán, giết mổ, sử dụng sản phẩm động vật nghi mắc bệnh Dại; không vứt xác động vật ra môi trường; thực hiện vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, tiêu hủy bắt buộc động vật nghi mắc bệnh, mắc bệnh, chết do bệnh Dại.

- Chi cục Chăn nuôi và Thú y chủ trì, chỉ đạo lực lượng thú y cấp huyện, xã phối hợp với cơ quan y tế, chính quyền cơ sở: Hướng dẫn thực hiện tiêu hủy ngay động vật mắc bệnh; tiến hành điều tra ổ dịch và lấy mẫu động vật để xét nghiệm bệnh Dại; thực hiện tiêm vắc xin Dại để phòng, chống dịch bệnh; hướng dẫn thực hiện vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, tiêu hủy bắt buộc động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh, chết do bệnh Dại; theo dõi nuôi cách ly động vật nghi mắc Dại cắn người theo quy định; trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định công bố dịch, công bố hết dịch theo quy định; tham mưu cho Ủy ban nhân dân, các ban ngành chức năng có liên quan tổ chức triển khai phòng, chống bệnh Dại theo quy định; báo cáo dịch bệnh theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; thông báo cho cơ quan y tế để giám sát, phòng chống bệnh Dại.

- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh chủ trì, phối hợp với cơ quan thú y, chính quyền cơ sở: Hướng dẫn xử lý bệnh nhân tử vong do bệnh Dại, mai táng theo quy định của bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm nhóm B. Người trong gia đình tiếp xúc trực tiếp, cán bộ y tế tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân cần được điều trị dự phòng; phối hợp với cơ quan thú y và chính quyền địa phương để xác định người cần đi điều trị dự phòng, hướng dẫn người bị chó, mèo cắn đi điều trị dự phòng tại các cơ sở y tế; thông báo, chia sẻ kịp thời thông tin người bị chó, mèo cắn phải đi điều trị dự phòng tại cơ sở y tế (trong vòng 24 giờ) cho cơ quan thú y địa phương để giám sát, phòng chống bệnh Dại trên động vật; truyền thông, hướng dẫn người bị phơi nhiễm đến các cơ sở y tế để được điều trị dự phòng; phối hợp với cơ quan thú y và chính quyền cơ sở để xác định người cần đi điều trị dự phòng, hướng dẫn người bị chó, mèo cắn đi điều trị dự phòng tại các cơ sở y tế; thực hiện các biện pháp chống dịch khác theo quy định hiện hành; thông báo, chia sẻ kịp thời thông tin người bị chó, mèo cắn phải đi điều trị dự phòng tại cơ sở y tế cho cơ quan thú y địa phương để giám sát, phòng chống bệnh Dại trên động vật.

- Ủy ban nhân dân các cấp huyện, xã

Ủy ban nhân dân cấp huyện, xã có trách nhiệm tổ chức xử lý ổ dịch, tiêu hủy động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại; thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh Dại theo quy định; lập chốt kiểm soát tạm thời trên các trục đường giao thông chính ra vào vùng dịch, vùng khống chế để ngăn chặn không đưa chó, mèo ra ngoài vùng dịch; phối hợp, điều tra xác định hộ nuôi có chó, mèo mắc, nghi mắc bệnh Dại; thành lập tổ giám sát, bắt và xử lý chó, mèo thả rông, chó, mèo chưa được tiêm vắc xin Dại trong vùng đang có ổ dịch Dại; đặt biển báo khu vực có dịch, hướng dẫn người, phương tiện tránh đi qua vùng dịch; phun khử trùng các phương tiện vận chuyển từ vùng dịch đi ra ngoài; xử lý động vật mắc bệnh trong vùng dịch theo quy định; xử lý các trường hợp vi phạm hành chính theo quy định.

Căn cứ thực tế tình hình dịch bệnh Dại, các địa phương tổ chức tiêm phòng khẩn cấp vắc xin Dại cho chó, mèo bảo đảm đạt 80% tổng đàn trở lên.

7. Giám sát bệnh Dại trên động vật

- Giám sát lâm sàng (giám sát bị động)

Chủ nuôi động vật có trách nhiệm thường xuyên theo dõi chó, mèo, nếu phát hiện động vật có biểu hiện nghi mắc bệnh Dại phải báo ngay cho chính quyền cơ sở, nhân viên thú y hoặc cơ quan thú y, y tế nơi gần nhất; thực hiện các biện pháp ứng phó, xử lý ổ dịch Dại.

Chi cục Chăn nuôi và Thú y có trách nhiệm chỉ đạo lực lượng thú y tổ chức kiểm tra ngay khi nhận được thông tin; tổ chức điều tra, xác minh, lấy mẫu xét nghiệm, xử lý các trường hợp động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại.

Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức xử lý ổ dịch, tiêu hủy động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại; tổ chức các biện pháp phòng, chống bệnh Dại theo quy định.

- Giám sát lưu hành vi rút và giám sát sau tiêm phòng (giám sát chủ động)

Hằng năm, Chi cục Chăn nuôi và Thú y xây dựng kế hoạch, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, bố trí kinh phí tổ chức triển khai giám sát lưu hành vi rút, giám sát sau tiêm phòng vắc xin Dại ở động vật; kết quả giám sát có thể sử dụng để chứng minh cơ sở, vùng an toàn bệnh Dại trên động vật.

- Tập huấn nâng cao năng lực giám sát

Chuẩn hóa chương trình, tài liệu tập huấn phòng chống bệnh Dại cho hệ thống thú y các cấp huyện, xã.

Tập huấn các nội dung về quản lý đàn chó, mèo; kỹ năng bắt, xử lý chó, mèo thả rông. Thực hiện đúng các quy định về bảo quản và vận chuyển vắc xin, theo dõi sau tiêm, đảm bảo an toàn trong và sau khi tiêm vắc xin Dại; kỹ thuật thu thập, bảo quản và vận chuyển mẫu động vật nghi mắc bệnh Dại, bảo đảm an toàn cho người lấy mẫu và chất lượng của mẫu; kỹ năng điều tra, giám sát, chẩn đoán xác định bệnh Dại trên động vật, phân tích tình hình dịch tễ, xác định vùng có nguy cơ lây truyền bệnh Dại, để tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo; phối hợp liên ngành y tế trong việc giám sát, lấy mẫu động vật để xét nghiệm bệnh Dại; kỹ năng truyền thông nguy cơ, truyền thông cộng đồng trong công tác phòng, chống bệnh Dại; kỹ năng, phương pháp xây dựng, triển khai kế hoạch xây dựng cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh Dại.

8. Giám sát bệnh Dại trên người

- Giám sát người bị phơi nhiễm đi tiêm vắc xin phòng dại

Người bị chó, mèo cắn phải rửa ngay vết thương và đến các cơ sở y tế để được tiêm vắc xin phòng Dại. Các điểm tiêm đảm bảo đủ vắc xin để người dân có thể tiếp cận với việc điều trị dự phòng bệnh dại sau phơi nhiễm; trường hợp nhiều người bị chó, mèo cắn và có biểu hiện nghi mắc bệnh Dại phải báo ngay cho cơ quan thú y địa phương thực hiện các biện pháp ứng phó, xử lý ổ dịch Dại.

Tổ chức tiêm phòng bệnh Dại cho người và báo cáo trên hệ thống theo quy định của Chương trình quốc gia phòng chống bệnh Dại trên người.

Hằng năm, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh căn cứ tình hình thực tế tiêm điều trị dự phòng của địa phương, vùng có báo cáo ca tử vong về bệnh Dại để xây dựng kế hoạch, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, bố trí kinh phí triển khai giám sát tiêm phòng vắc xin cho người bị phơi nhiễm bệnh Dại do bị động vật cắn.

- Giám sát bệnh nhân tử vong để phát hiện sự lưu hành của vi rút Dại:

Cán bộ y tế dự phòng có trách nhiệm phối hợp với bệnh viện tổ chức điều tra ngay khi nhận được thông tin, xác minh, lấy mẫu xét nghiệm bệnh nhân lâm sàng lên cơn dại gửi đến Viện Vệ sinh Dịch tễ/Pasteur để chẩn đoán xác định và tìm sự lưu hành của chủng vi rút Dại.

Tại khu vực có bệnh nhân tử vong do Dại, phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành khử khuẩn và phối hợp với cơ quan quản lý chuyên ngành thú y điều tra xử lý ổ dịch Dại trên đàn chó, mèo tại địa phương (nếu có).

- Nâng cao năng lực giám sát bệnh Dại trên người:

Chuẩn hóa chương trình, tài liệu tập huấn phòng chống bệnh Dại cho hệ thống y tế các cấp.

Tập huấn các kỹ năng tư vấn, chỉ định và tiêm vắc xin Dại cho cán bộ y tế ở các điểm tiêm vắc xin phòng Dại cho người; kỹ thuật bảo quản và vận chuyển vắc xin, theo dõi sau tiêm; kỹ thuật thu thập, bảo quản và vận chuyển mẫu của người nghi mắc bệnh Dại, bảo đảm an toàn cho người lấy mẫu và chất lượng của mẫu; kỹ năng điều tra, giám sát, chẩn đoán xác định bệnh Dại, phân tích tình hình dịch tễ, xác định vùng, nhóm người có nguy cơ lây truyền bệnh Dại, tiêm phòng vắc xin Dại cho người có nguy cơ cao, xử trí vết cắn, điều trị dự phòng cho người bị chó, mèo cắn, xử lý ổ dịch; phối hợp liên ngành thú y trong việc giám sát, lấy mẫu bệnh Dại trên động vật dựa vào người bị cắn đi tiêm phòng; kỹ năng truyền thông nguy cơ, cách hạn chế bị động vật cắn, truyền thông cộng đồng trước, trong và sau ổ dịch bệnh Dại.

9. Xây dựng cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh Dại

Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố căn cứ nhu cầu, nguồn lực của địa phương, đẩy mạnh việc tổ chức xây dựng vùng, cơ sở an toàn đối với bệnh Dại theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khuyến cáo của Tổ chức Thú y thế giới (OIE). Đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh mỗi huyện xây dựng ít nhất 01 cơ sở, mỗi thành phố xây dựng ít nhất 02 cơ sở an toàn dịch bệnh Dại cấp xã, phường.

10. Kiểm soát vận chuyển chó, mèo

Tổ chức theo dõi, giám sát, ngăn chặn, xử lý tiêu hủy chó, mèo sản phẩm chó, mèo vận chuyển trái phép vào địa bàn tỉnh; xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển chó, mèo bất hợp pháp theo quy định; tổ chức kiểm soát vận chuyển chó, mèo ra, vào địa bàn tỉnh theo quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thú y; tổ chức lấy mẫu giám sát lưu hành vi rút Dại đối với chó, mèo được vận chuyển.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Ngân sách nhà nước hỗ trợ theo quy định của Luật ngân sách nhà nước và chính sách của địa phương, kinh phí do người dân tự đảm bảo và các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện nhiệm vụ của kế hoạch.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế và các Sở, ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố để chỉ đạo tổ chức thực hiện, kiểm tra, đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện đảm bảo đúng tiến độ và hiệu quả.

- Phối hợp với UBND các huyện, thành phố chỉ đạo UBND cấp xã tổ chức triển khai quyết liệt, hiệu quả các nội dung liên quan đến quản lý chó, mèo nuôi, tiêm vắc xin Dại; giám sát bệnh Dại trên động vật; tổ chức phòng, chống bệnh Dại trên động vật.

- Phối hợp với Sở Y tế chỉ đạo các địa phương và đề xuất UBND tỉnh tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết việc thực hiện Kế hoạch theo quy định.

- Chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y:

Tăng cường phối hợp với Sở Giao thông vận tải kiểm soát chặt chẽ việc lưu thông,vận chuyển gia súc, sản phẩm gia súc ra, vào địa bàn tỉnh.

Hằng năm, xây dựng dự toán kinh phí thực hiện các nội dung của Kế hoạch và tổng hợp báo cáo Sở Nông nghiệp & PTNT gửi Sở Tài chính thẩm định trình UBND tỉnh phê duyệt để thực hiện.

Hằng năm, chủ động tổ chức giám sát vi rút Dại; tổ chức điều tra, xác định nguyên nhân dịch bệnh; tổ chức giám sát sau tiêm phòng để xác định tỷ lệ chó, mèo có kháng thể bảo hộ đối với bệnh Dại.

Chủ trì tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện các văn bản quy định, hướng dẫn về phòng, chống bệnh Dại động vật; hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra công tác quản lý tổng đàn, tiêm phòng vắc xin, công tác giám sát trên chó, mèo.

Chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, giám sát, kiểm tra các địa phương thực hiện các giải pháp kỹ thuật, chế độ báo cáo kết quả thực hiện theo quy định của Kế hoạch; tổ chức hướng dẫn, tập huấn, thẩm định, đánh giá cơ sở an toàn dịch bệnh đối với bệnh Dại.

Xây dựng các tài liệu truyền thông về phòng chống bệnh Dại, giám sát, xử lý ổ dịch, tập huấn và đào tạo; tổ chức hội nghị, hội thảo, họp giao ban để đánh giá các hoạt động của Kế hoạch; tổng kết, rút kinh nghiệm, đánh giá việc thực hiện Kế hoạch.

Căn cứ vào tình hình dịch bệnh để quyết định việc điều chỉnh, bổ sung và hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật trong phòng, chống dịch bệnh Dại nhằm bảo đảm thực hiện có hiệu quả Kế hoạch.

- Ứng dụng chuyển đổi số vào tổ chức hướng dẫn sử dụng hệ thống trực tuyến quốc gia để phục vụ việc đăng ký, báo cáo số liệu quản lý tổng đàn; số liệu tiêm vắc xin; số liệu dịch bệnh, giám sát, vùng, cơ sở an toàn bệnh Dại trên chó, mèo trên địa bàn tỉnh.

2. Sở Y tế

- Chỉ đạo các cơ quan thuộc Sở Y tế, ngành y tế tổ chức triển khai quyết liệt, có hiệu quả các hoạt động của Chương trình liên quan đến lĩnh vực y tế.

- Chủ trì tham mưu, đề xuất, xây dựng chính sách về phòng chống bệnh Dại trên người.

- Xây dựng kế hoạch hoạt động, dự toán kinh phí triển khai các nội dung của Kế hoạch về phòng chống bệnh Dại trên người; kế hoạch về cung ứng, sử dụng vắc xin phòng Dại cho người bị chó, mèo cắn, người có nguy cơ cao bị phơi nhiễm với bệnh Dại.

- Chỉ đạo, hướng dẫn, theo dõi, giám sát các đơn vị, địa phương trong việc thực hiện các hoạt động của phòng chống bệnh Dại trên người để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện trên toàn quốc.

- Xây dựng, ban hành các tài liệu chuyên môn kỹ thuật, hướng dẫn, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác tiêm phòng vắc xin Dại và huyết thanh kháng Dại cho người trên địa bàn tỉnh.

- Tổ chức, quản lý, chỉ đạo địa phương và đơn vị có liên quan triển khai các hoạt động theo kế hoạch được phê duyệt, đảm bảo đúng mục tiêu, đúng tiến độ; kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện Kế hoạch.

- Quản lý, sử dụng, thanh quyết toán kinh phí và các nguồn lực khác của Kế hoạch theo đúng nội dung đã được phê duyệt bảo đảm đúng mục đích, có hiệu quả và theo đúng các quy định hiện hành.

- Hằng năm tổ chức đánh giá, báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch trên người; phối hợp với Sở Nông nghiệp & PTNT chỉ đạo các địa phương và đề xuất UBND tỉnh tổ chức hội nghị sơ kết (vào năm 2025), tổng kết (vào năm 2030) việc thực hiện Kế hoạch.

3. Sở Tài chính: Cân đối, bố trí nguồn kinh phí triển khai, thực hiện các nội dung, nhiệm vụ của kế hoạch; hướng dẫn các Sở, ngành và UBND huyện, thành phố lập dự toán, thẩm định trình UBND tỉnh phê duyệt theo quy định.

4. Cục Quản lý thị trường (Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 389): Phối hợp với lực lượng Thú y, Công an, Thanh tra Giao thông, các cơ quan liên quan, tập trung kiểm tra, ngăn chặn, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, kinh doanh trái phép chó, mèo và các sản phẩm từ chúng không rõ nguồn gốc trên thị trường; đặc biệt đối với các trường hợp vận chuyển chó, mèo từ nước ngoài vào địa bàn tỉnh.

5. Sở Công thương: Chỉ đạo tăng cường kiểm soát hoạt động kinh doanh chó, mèo và sản phẩm từ chó, mèo tại các chợ điểm kinh doanh, buôn bán trên địa bàn tỉnh.

6. Sở Giao thông vận tải: Chỉ đạo lực lượng thanh tra giao thông và các đơn vị có liên quan phối hợp với lực lượng quản lý thị trường, thú y, công an tăng cường kiểm soát chặt chẽ việc lưu thông, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển chó, mèo và sản phẩm từ chó, mèo không rõ nguồn gốc, mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại.

7. Công an tỉnh:

- Chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với lực lượng chức năng của Cục quản lý thị trường, Sở Giao thông Vận tải, Sở Nông nghiệp & PTNT đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển chó, mèo và các sản phẩm từ chó, mèo nhập lậu, không rõ nguồn gốc, mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại; cử lực lượng tham gia các chốt kiểm soát tạm thời, tổ cơ động khi có dịch xảy ra trên địa bàn tỉnh; tổ chức dừng phương tiện giao thông ra, vào vùng dịch để thực hiện việc kiểm soát vận chuyển và vệ sinh, sát trùng tiêu độc.

- Chỉ đạo lực lượng công an tăng cường đấu tranh với các đối tượng vận chuyển, buôn bán chó, mèo nhập lậu vào tỉnh.

8. Sở Lao động thương binh và xã hội: Phối hợp với Sở Y tế hàng năm cung cấp số lượng và cập nhật danh sách người nghèo, người cận nghèo, người dân tộc thiểu số, người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh.

9. Sở Thông tin và truyền thông, Báo Vĩnh Phúc, Đài PTTH tỉnh: Phối hợp với Sở Nông nghiệp & PTNT (trực tiếp là Chi cục Chăn nuôi và Thú y) thông tin kịp thời, chính xác về nguy cơ, tác hại và diễn biến dịch bệnh và các biện pháp phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn tỉnh.

10. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp & PTNT, Sở Y tế tổ chức xây dựng, thực hiện kế hoạch truyền thông học đường về phòng, chống bệnh Dại.

11. Các sở, ngành khác: Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, có trách nhiệm phối hợp với Sở Nông nghiệp & PTNT và UBND các huyện, thành phố tổ chức, triển khai các hoạt động phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn đạt hiệu quả.

12. Đề nghị Ủy ban MTTQ, các tổ chức, đoàn thể: Chỉ đạo trong hệ thống từ tỉnh đến cơ sở, vận động các hội viên, đoàn viên thực hiện công tác phòng, chống bệnh Dại cho đàn chó, mèo của gia đình và cộng đồng.

13. UBND các huyện, thành phố

- Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phòng, chống bệnh Dại giai đoạn 2022-2030 trên địa bàn cấp huyện, chủ động ưu tiên bố trí kinh phí, nguồn lực đảm bảo cho việc thực hiện Kế hoạch.

- Tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng đến cộng đồng dân cư, về tính chất nguy hiểm của bệnh Dại, các dấu hiệu nhận biết chó nghi mắc bệnh Dại, các biện pháp phòng chống bệnh Dại một cách có hiệu quả; thường xuyên tuyên truyền nhân dân giám sát, phát hiện và báo cho chính quyền, cơ quan Thú y các trường hợp chó, mèo, động vật khác nghi mắc bệnh Dại để xử lý kịp thời; vận động, tuyên truyền đến chủ vật nuôi phải đeo rọ mõm cho chó khi đưa ra nơi công cộng, có dây xích, có người dắt và thực tiêm phòng vắc xin Dại cho chó theo quy định.

- Công khai địa chỉ các cơ sở y tế trên địa bàn và hướng dẫn người bị chó, mèo cắn đến ngay cơ sở y tế để được điều trị dự phòng kịp thời. Nghiêm cấm các tổ chức, cá nhân sử dụng các phương pháp chuyên môn kỹ thuật y tế chưa được công nhận, sử dụng thuốc (bao gồm cả thuốc đông y, bài thuốc cổ truyền, gia truyền) chưa được phép lưu hành để khám, điều trị cho người bị bệnh Dại hoặc người bị chó, mèo cắn.

- Tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn cấp huyện theo quy định.

- Chỉ đạo các cơ quan trực thuộc, UBND cấp xã thực hiện:

Rà soát số lượng chó, mèo nuôi trên địa bàn, tổ chức thực hiện quyết liệt công tác tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho đàn chó, mèo; theo dõi giám sát chặt chẽ tình hình bệnh Dại trên đàn chó, mèo; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Kế hoạch đến cơ sở; thực hiện chế độ thông tin, báo cáo theo quy định.

Chỉ đạo thực hiện việc đăng ký nuôi chó, quản lý chặt chẽ đàn chó nuôi đến hộ gia đình; xử lý nghiêm các trường hợp chó hoang, thả rông, vô chủ và không chấp hành tiêm phòng vắc xin Dại theo quy định; thực hiện các biện pháp kiên quyết tiêu diệt chó nghi ngờ bị bệnh Dại, chó thả rông; giám sát chặt chẽ diễn biến đàn chó, mèo tại cộng đồng.

Tăng cường áp dụng các chế tài xử lý vi phạm quy định về nuôi chó, về tiêm phòng vắc xin dại được quy định tại Nghị định 90/2017/NĐ-CP ngày 31/7/2017 và Nghị định số 04/2020/NĐ-CP ngày 03/01/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y.

Xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh Dại, đặc biệt tại những khu du lịch, các xã, phường trực thuộc thành phố đông dân cư.

Tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện định kỳ hoặc đột xuất theo quy định.

14. Ủy ban nhân dân cấp xã

- Chủ tịch UBND cấp xã, chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn quản lý. Bố trí kinh phí, nhân lực đảm bảo cho việc thực hiện Kế hoạch của địa phương.

- Hàng năm, xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn. Trong đó, tập trung chỉ đạo quyết liệt các hoạt động:

Tuyên truyền, giáo dục pháp luật và hướng dẫn các biện pháp phòng, chống bệnh Dại trên người và động vật cho người dân. Tổ chức ký cam kết với người chăn nuôi chó thực hiện 05 không: Không nuôi chó, mèo khi chưa khai báo với chính quyền địa phương; Không nuôi chó, mèo không được tiêm phòng vắc xin phòng bệnh Dại; Không nuôi chó thả rông; Không để chó cắn người; Không nuôi chó, mèo gây ô nhiễm môi trường.

Thực hiện quản lý chặt chẽ đàn chó nuôi đến hộ gia đình.

Tổ chức tiêm phòng vắc xin Dại cho 80% trở lên tổng đàn chó, mèo nuôi trên địa bàn và áp dụng các biện pháp phòng bệnh bắt buộc khác để phòng bệnh Dại cho động vật theo quy định của Pháp luật.

Chỉ đạo ngành y tế cấp xã áp dụng các biện pháp phòng, chống bệnh Dại cho người.

- Tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn cấp xã theo quy định.

15. Tổ chức, cá nhân nuôi chó, mèo

- Tổ chức, cá nhân nuôi chó, mèo thực hiện: Đăng ký việc nuôi chó, mèo; nuôi nhốt chó, mèo trong khuôn viên gia đình. Chó, mèo khi đưa ra khỏi nhà phải được xích, rọ mõm và có người dắt đề phòng cắn người; đảm bảo vệ sinh thú y, vệ sinh môi trường; tiêm vắc xin phòng Dại cho chó, mèo và phải thanh toán các khoản chi phí quản lý đàn chó, mèo, tiêm phòng theo quy định; theo dõi vật nuôi, khi phát hiện có dấu hiệu bất thường, phải nhốt con vật đó để theo dõi và báo cho nhân viên thú y cấp xã, Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc cơ quan thú y nơi gần nhất.

- Không được vận chuyển hoặc bán động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại; khi động vật được xác định mắc bệnh Dại, chủ nuôi phải chấp hành tiêu hủy con vật, thực hiện vệ sinh khử trùng tiêu độc toàn bộ chuồng nuôi, dụng cụ nuôi, phương tiện vận chuyển, môi trường, thức ăn, chất thải và các vật dụng khác đã tiếp xúc với con vật mắc bệnh. Những con vật nghi mắc bệnh Dại phải nhốt để theo dõi trong 10 ngày, tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo khỏe mạnh trong ổ dịch, vùng dịch; chủ nuôi có chó, mèo mắc bệnh Dại hoặc nghi Dại cắn, cào người khác phải bồi thường theo quy định của pháp luật; tổ chức, cá nhân buôn bán, vận chuyển, giết mổ chó, mèo, sản phẩm chó, mèo phải chi trả kinh phí lấy mẫu, xét nghiệm mẫu bệnh Dại theo quy định.

16. Tổ chức, cá nhân hành nghề khám, chữa bệnh chó, mèo

Thực hiện tiêm vắc xin phòng bệnh Dại, đánh dấu để nhận diện chó, mèo đã tiêm vắc xin, cấp sổ tiêm phòng theo hướng dẫn của Chi cục Chăn nuôi và Thú y và định kỳ hàng tháng báo cáo tổng hợp số liệu tiêm phòng vắc xin Dại cho chó, mèo đến Nhân viên thú y cấp xã; trong trường hợp khám và điều trị nếu phát hiện chó, mèo mắc, nghi mắc bệnh Dại phải báo cáo ngay cho chính quyền địa phương và Nhân viên thú y cấp xã để xử lý kịp thời.

Trên đây là Kế hoạch phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2022-2030; yêu cầu các sở, ban, ngành, đoàn thể, cơ quan liên quan tổ chức triển khai thực hiện./.