CÔNG VĂN

CỦA UỶ BAN BẢO VỆ VÀ CHĂM SÓC TRẺ EM VIỆT NAM SỐ 120/CV-UB NGÀY 16 THÁNG 8 NĂM 1996 VỀ VIỆC TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 298/TTG CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ

Ngày 11/5/1996, Thủ tướng Chính phủ đã ra chỉ thị "V/v kiểm điểm đánh giá 5 năm thi hành Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em".

Đến nay, sau 2 tháng triển khai thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo trung ương có nhận xét sơ bộ sau đây:

1- Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành đã ban hành các văn bản, chỉ thị, công văn chi đạo, kế hoạch hướng dẫn triển khai, việc thực hiện kiểm điểm theo tinh thần Chỉ thị 298/TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Tính đến ngày 15/8/1996 đã có 9 tỉnh thành phố mở hội nghị kiểm điểm ở cấp tỉnh (Trà Vinh, Đồng Nai, Kon Tum, Hà Giang, Hà Tĩnh, Yên Bái, Bình Định, TP Hồ Chí Minh, Lào Cai). Tỉnh Quảng Ninh UBND đã tổ chức hội nghị trù bị, đóng góp vào dự thảo báo cáo chung. Một số tỉnh đã tổ chức kiểm điểm ở cấp xã, phường, quận, huyện như Hà Nội, Quảng Nam - Đà Nẵng, Bắc Thái, Ninh Bình, Thanh Hoá, Quảng Bình, Bình Thuận, Lâm đồng, Đồng Tháp, An Giang... Ban chỉ đạo trung ương đã tổ chức 6 đoàn liên ngành với sự tham gia của đại diện các bộ ngành: Giáo dục - Đào tạo, Y tế, Văn hoá - Thông tin, Tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Thanh tra nhà nước, Trung ương Đoàn và Trung ương Hội LHPNVN đi khảo sát ở 6 tỉnh là Hà Nội, Quảng Ninh, Kon Tum, Bình Định, Trà Vinh và Đồng Nai.

Đặc biệt là Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt đã tham dự và phát biểu ý kiến tại Hội nghị trù bị kiểm điểm của thành phố Hồ Chí Minh; Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh đã có thư gửi các Bộ, ngành (Giáo dục - Đào tạo, Y tế, Lao động - Thương binh - Xã hội, Văn hoá - Thông tin, Trung ương Hội LHPNVN và Trung ương Đoàn), trực tiếp làm việc với lãnh đạo UBND và UBBV & CSTE thành phố Hà Nội và có công điện số 3871/KGVX ngày 13/8/1996 để uốn nắn công tác chỉ đạo việc kiểm điểm đối với các tỉnh trong thời gian tới. Một số tỉnh đã có Chủ tịch UBND trực tiếp chỉ đạo cùng các đồng chí Bí thư, Phó Bí thư tỉnh uỷ tham dự như Hà Tĩnh, Trà Vinh, Bình Định, Yên Bái...

Số lượng các tỉnh, thành đã tiến hành tuy chưa nhiều nhưng thông qua việc kiểm điểm ở cấp cơ sở, cấp quận, huyện và một số tỉnh thành, thông qua công tác truyền thông đại chúng đã khởi dậy trong xã hội sự chú ý hơn đối với việc thi hành Luật. Báo cáo của các địa phương đã nêu được nhiều biện pháp chung trong việc tổ chức chỉ đạo thực hiện Luật và đánh giá kết quả về công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em thông qua từng điều khoản của Luật.

2- Tuy nhiên còn một số hạn chế như sau:

2.1. Đối tượng và phạm vi kiểm điểm còn hẹp, mới tiến hành ở một số xã, phường và quận huyện làm điểm, chưa triển khai rộng rãi, chưa thu hút đông đảo nhân dân tham gia, mà chủ yếu mới kiểm điểm trong các cơ quan, đoàn thể, cán bộ lãnh đạo, có nơi dân chưa biết tới chủ trương này.

2.2. Nhiều tỉnh, thành lãnh đạo UBND, các đồng chí Chủ tịch UBND chưa trực tiếp chỉ đạo việc sở kết còn giao phó, khoán trắng cho UBBV & CSTE và đồng chí Phó Chủ tịch UBND phụ trách khối Văn Xã.

2.3. Chất lượng kiểm điểm còn hạn chế, chưa sâu sắc, thiếu sự tổng hợp, phân tích một cách khoa học trên cơ sở tình hình và số liệu qua báo cáo của quận, huyện, phường, xã để đưa ra những nhận định đánh giá khái quát kết quả (được và chưa được) 5 năm qua. Phần kiểm điểm công tác lãnh đạo chưa cụ thể, chưa tập trung làm rõ những nguyên nhân thành tựu và đặc biệt là nguyên nhân đối với những vấn đề tồn tại nổi cộm trong việc bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Phần phương hướng 1996-2000 chưa nêu được một cách tập trung các mục tiêu và biện pháp để khắc phục mặt tồn tại nổi cộm của địa phương. Những kiến nghị sửa đổi, bổ sung luật pháp còn chung chung, chưa đề cấp nhiều khía cạnh pháp lý.

3. Để khắc phục những nhược điểm nói trên và để thực hiện có kết quả các yêu cầu nêu trong chỉ thị 298/TTg của Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt là ý kiến của Thủ tướng Võ Văn Kiệt phát biểu tại hội nghị kiểm điểm 5 năm thi hành Luật ở TP Hồ Chí Minh (ngày 29/7/1996) và công điện ngày 13/8/1996 của Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo kiểm điểm 5 năm thi hành luật Bảo vệ và chăm sóc trẻ em đề nghị:

3.1. Uỷ ban Bảo vệ và chăm sóc trẻ em cần tham mưu tích cực cho UBND các cấp và đề nghị các đồng chí Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND dành thời gian chỉ đạo hội nghị kiểm điểm, coi đây là một trong những công tác trọng tâm trước mắt của địa phương, có kế hoạch yêu cầu các Sở, Ban, Ngành, các cấp trong tỉnh (thành phố trực thuộc trung ương) kiểm điểm nghiêm túc kết hợp với các Đoàn thể và tổ chức cho nhân dân, gia đình xem xét lại việc thực hiện Luật BVCSGDTE theo hướng dẫn của trung ương và nhằm đạt được các yêu cầu đã nêu trong Chỉ thị số 298/TTg ngày 11/5/1996 của Thủ tướng Chính phủ.

3.2. Về nội dụng: trên cơ sở kiểm điểm của quận, huyện, tỉnh cần tổng hợp, phân tích khái quát để làm rõ 3 vấn đề:

a- Đánh giá kết quả tiến bộ trong việc cải thiện tình hình trẻ em, những tồn tại, khó khăn trong việc thực hiện Luật - Nguyên nhân của nó. Đánh giá kết quả công tác chỉ đạo của chính quyền, Ban ngành đoàn thể và nhân dân theo tinh thần Nghị định 374/HĐBT đối với lĩnh vực bảo vệ chăm sóc trẻ em trong thời gian qua. Cần làm rõ những nguyên nhân khó khăn về công tác chỉ đạo làm cản trở việc thi hành Luật.

b- Phương hướng, chương trình hành động vì trẻ em 1996-2000 nêu lên những mục tiêu, biện pháp để thực hiện Luật, làm rõ những giải pháp để giải quyết những vấn đề nổi cộm của địa phương, trong đó đặc biệt tìm ra các giải pháp đồng bộ để khắc phục tình trạng trẻ em bị lợi dụng, bị xâm hại về nhân phẩm, thân thể, sức lao động...

c- Những kiến nghị cụ thể về sửa đổi, bổ sung các điều khoản của Luật BVCSGDTE và các Luật khác có liên quan đến trẻ em (đặc biệt là Bộ luật Hình sự, Tố tụng hình sự, Hôn nhân và gia đình...).

3.3. Cách làm: Để chuẩn bị tốt cho bản báo cáo của UBND cần tập hợp, phân tích khoa học tình hình số liệu từ báo cáo của các quận, huyện. Trên cơ sở đó, đối với một số vấn đề nổi cộm cần tổ chức những cuộc họp liên ngành cùng các đoàn thể, tổ chức xã hội nhằm bàn sâu để trao đổi lấy ý kiến làm cơ sở cho các kiến nghị đề xuất biện pháp khẩn cấp trước mắt cũng như sửa đổi, bổ sung luật pháp.

Uỷ ban Bảo vệ và chăm sóc trẻ em, Ban chỉ đạo kiểm điểm 5 năm thi hành Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em cấp tỉnh, thành phố căn cứ vào tinh thần công điện của Thủ tướng Chính phủ và công văn này có kế hoạch triển khai ngay những công việc cần làm để giúp UBND tỉnh chỉ đạo theo đúng yêu cầu chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và báo cáo kịp thời về Ban chỉ đạo trung ương trong tháng 9 năm 1996.