Theo quy định tại các Điều 30, 38 và 45 của Luật tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014 thì trong cơ cấu tổ chức của Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân cấp huyện có Tòa gia đình và người chưa thành niên. Việc tổ chức Tòa gia đình và người chưa thành niên ở Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ căn cứ vào yêu cầu công việc và thực tế xét xử của mỗi Tòa án; tùy thuộc vào biên chế đội ngũ Thẩm phán, Thẩm tra viên, Thư ký của từng Tòa án và do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao xem xét, quyết định.

Để việc tổ chức các Tòa chuyên trách nói chung, Tòa gia đình và người chưa thành niên nói riêng được thực hiện thống nhất trong cả nước, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Thông tư số 01/2016/TT-CA ngày 21-01-2016 quy định việc tổ chức các Tòa chuyên trách tại Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương1; trong đó, quy định cụ thể về thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên; quy trình đề nghị tổ chức Tòa gia đình và người chưa thành niên tại Tòa án mình. Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cũng đã có ý kiến chỉ đạo Tòa án các cấp về công tác nhân sự của Tòa gia đình và người chưa thành niên; yêu cầu về cơ sở vật chất của Tòa gia đình và người chưa thành niên (theo đó, Tòa gia đình và người chưa thành niên phải có phòng tư vấn - hòa giải; phòng trẻ em; phòng trợ giúp y tế và phòng xét xử thân thiện); yêu cầu phải nắm chắc các quy định của pháp luật về tư pháp người chưa thành niên, về hôn nhân và gia đình. Bên cạnh đó, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cũng chỉ đạo các Tòa án cần chủ động xây dựng quy chế phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức phúc lợi xã hội, cơ quan y tế, giáo dục ở trung ương và địa phương để phối hợp với Tòa án giải quyết tốt các vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên.

Thực hiện các quy định nêu trên, ngày 04-4-2016, tại thành phố Hồ Chí Minh, Tòa án nhân dân tối cao đã tổ chức Lễ ra mắt Tòa gia đình và người chưa thành niên - Tòa chuyên trách thuộc Tòa án nhân dân cấp tỉnh đầu tiên ở Việt Nam được tổ chức theo Luật tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014. Đây là nỗ lực rất lớn của tập thể lãnh đạo và cán bộ, công chức Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, vì chỉ trong một thời gian rất ngắn nhưng Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã có sự chuẩn bị tốt về công tác nhân sự, về cơ sở vật chất của Tòa gia đình và người chưa thành niên.

Để đẩy nhanh việc tổ chức Tòa gia đình và người chưa thành niên tại các Tòa án nhân dân, Tòa án nhân dân tối cao đề nghị các đồng chí Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Chánh án Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương khẩn trương chuẩn bị các Điều kiện cần thiết, đặc biệt là về công tác nhân sự và cơ sở vật chất để tổ chức Tòa gia đình và người chưa thành niên, bảo đảm Tiết kiệm, hiệu quả và đúng quy định của pháp luật. Trong quá trình thực hiện cần liên hệ với Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh để học tập kinh nghiệm về việc tổ chức Tòa gia đình và người chưa thành niên.