Kính gửi: Bộ trưởng Cao Đức Phát

Thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng, Tổng cục Thủy lợi đã phối hợp với Cục Trồng trọt, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các đơn vị liên quan thành lập 02 Đoàn công tác đi chỉ đạo thực tế, hướng dẫn địa phương sản xuất vụ Hè Thu 2013 tại các tỉnh Duyên hải Nam Trung bộ và một số tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Qua làm việc với Sở Nông nghiệp & PTNT các tỉnh và kiểm tra thực tế, Tổng cục Thủy lợi tổng hợp báo cáo và đề xuất với Bộ trưởng như sau:

1. Tình hình thời tiết, nguồn nước

- Mưa: 4 tháng đầu năm 2013, tỷ lệ mưa ở khu vực Duyên hải Nam Trung bộ và Đồng bằng sông Cửu Long chỉ đạt bình quân 40-70% mức trung bình hàng năm, lượng mưa thiếu hụt từ 100-300mm. Từ đầu tháng 5/2013 đến nay, vùng Đồng bằng sông Cửu Long có mưa đều với tổng lượng mưa đạt 80-100mm, vùng Duyên hải Nam Trung bộ không có mưa hoặc mưa nhỏ (vùng này còn chịu ảnh hưởng của gió tây nam khô nóng, nền nhiệt độ cao, bốc hơi lớn).

- Hồ chứa Thủy lợi: Tính đến ngày 27/5/2013, các hồ chứa vừa và lớn ở Duyên hải Nam Trung bộ có dung tích thực tế so với thiết kế bình quân đạt 51%, một số địa phương có hồ chứa bị cạn kiệt nhiều, như: Bình Định (3 hồ chứa là Thuận Ninh, Hội Sơn, Vạn Hội dung tích đạt khoảng 14% thiết kế), Ninh Thuận (hồ Tân Giang chỉ có 3.09 / 13.49 tr.m³ TK; Sông Trâu 2.14 / 31.53 tr.m³ TK), Bình Thuận (hồ Đu Đủ có dung tích 3.62 tr.m³ đã xuống mực nước chết; hồ Sông Lòng Sông có 5.07 / 37.23 tr.m³ TK); các hồ chứa nhỏ dung tích còn lại không nhiều, khoảng 2/3 số hồ đã gần xuống mực nước chết hoặc đã cạn nước (tỉnh Bình Định 110/161 hồ; Ninh Thuận 20 hồ, Bình Thuận 6 hồ)

- Hồ chứa Thủy điện: Tính đến ngày 27/5/2013, dung tích bình quân của 7 hồ chứa khu vực Duyên hải Nam Trung bộ còn 35% so với thiết kế (riêng hồ Đăk Mi 4 đạt 82% so với thiết kế). Hiện tại, dung tích hữu ích hồ chứa A Vương có 108/343 tr.m³ TK; Đăk Mi 4 có 143/310 tr.m³ TK; Đa Nhim 55/165 tr.m³ TK; Sông Ba Hạ 62/350 tr.m³ TK; Sông Hinh 149/357 tr.m³ TK; Hàm Thuận - Đa Mi 93/695 tr.m³ TK; Đại Ninh 53/319 tr.m³ TK).

- Xâm nhập mặn: những tháng đầu năm 2013, xâm nhập mặn xuất hiện sớm và vào sâu hơn so với cùng kỳ hàng năm. Trong tháng 4, độ mặn ở hầu hết các cửa sông cao hơn mức bình thường hàng năm, nhất là các khu vực ở xa dòng sông chính, như: sông Tiền, Hậu, Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây… Từ đầu tháng 5/2013 đến nay, do có mưa, dòng chảy về hạ du sông Cửu Long tăng lên, nên xâm nhập mặn tại các cửa sông đã được cải thiện, độ mặn giảm xuống, ranh mặn 1 g/lít vào nội địa phổ biến từ 30-40km.

2. Tình hình sản xuất, hạn hán và xâm nhập mặn

Vụ Hè Thu 2013, các tỉnh Duyên hải Nam Trung bộ và Đồng bằng sông Cửu Long có kế hoạch sản xuất 1.890.637 ha, trong đó Duyên hải Nam Trung bộ 205.237 ha và Đồng bằng sông Cửu Long 1.685.400 ha. Tính đến ngày 27/5/2013, các tỉnh Duyên hải Nam Trung bộ đã gieo sạ được 37.693 ha, đạt 25% kế hoạch (diện tích còn lại phần nhiều thuộc các tỉnh Phú Yên, Ninh Thuận, Bình Thuận có lịch gieo sạ đến 15/6/2013), các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đã gieo sạ được 1.267.848 ha, đạt 75% kế hoạch (diện tích còn lại chủ yếu ở các tỉnh Long An, Kiên Giang, Sóc Trăng, tuy nhiên đến 10/6/2013, những diện tích còn lại sẽ không sản xuất vụ Hè Thu do hết thời vụ).

Do mưa ít, lượng nước trữ trong các hồ chứa thủy điện, thủy lợi đạt thấp, dòng chảy trên các sông suy giảm, nên các tỉnh Duyên hải Nam Trung bộ đã chỉ đạo chuyển đổi cây trồng hoặc ngừng sản xuất vụ Hè Thu. Tính đến ngày 27/5/2013, toàn vùng có 11.673 ha phải ngừng sản xuất (Bình Định 3.151 ha, Phú Yên 22 ha, Ninh Thuận 8.500 ha), riêng tỉnh Bình Thuận có 14.000 ha từ nay đến 30/6/2013, khi có mưa sẽ gieo sạ, diện tích còn lại ngừng sản xuất Hè Thu); có 6.220 ha chuyển đổi từ lúa sang trồng cây cạn, như: ngô, đậu, mỳ, rau màu (Đà Nẵng 300ha, Quảng Nam 3.500 ha, Bình Định 2.212 ha, Phú Yên 208 ha).

3. Kiến nghị

Kính đề nghị Bộ chỉ đạo:

- Có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình sản xuất và hỗ trợ kinh phí mua giống, chống hạn hán, xâm nhập mặn vụ Hè Thu 2013 các tỉnh Duyên hải Nam Trung bộ và Đồng bằng sông Cửu Long (như dự thảo văn bản kèm theo công văn này).

- Tổ chức Hội nghị về phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn và tưới tiết kiệm nước khu vực Miền Trung tại Bình Định (dự kiến từ ngày 05/6-07/6/2013).

- Tổ chức Hội nghị về phòng, chống hạn hán và xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long tại Sóc Trăng (dự kiến từ ngày 10/6-15/6/2013).

Tổng cục Thủy lợi báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng./.