Kính gửi: Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Đắk Lắk do Ban Dân nguyện-Ủy ban Thường vụ Quốc hội chuyển đến theo công văn số 487/BDN ngày 14/6/2022, nội dung kiến nghị như sau:

Nội dung kiến nghị (Câu số 91)

Hiện nay trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang áp dụng một số công nghệ tưới tiết kiệm nước áp dụng cho cây cà phê và hồ tiêu, cây ăn quả là các loại cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao của tỉnh. Tuy nhiên, với chi phí đầu tư thiết bị, lắp đặt khoảng 60-70 triệu đồng/01 ha là quá cao, người dân, doanh nghiệp thiếu kinh phí để triển khai. Đề nghị quan tâm chỉ đạo Tổng cục Thủy lợi nghiên cứu mô hình tưới tiên tiến tiết kiệm nước áp dụng cho cây trồng (cà phê và hồ tiêu, cây ăn quả) giá thành thấp, phù hợp với điều kiện Tây Nguyên nói chung và Đắk Lắk nói riêng, đồng thời hướng dẫn, áp dụng nhân rộng trên địa bàn các huyện trong tỉnh.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xin trả lời như sau:

Nhiệm vụ tăng cường phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn nói chung, cây cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao, có lợi thế thị trường (cà phê, hồ tiêu và cây ăn quả,…) nói riêng trên phạm vi cả nước, trong đó có vùng Tây Nguyên và tỉnh Đắk Lắk, đã được đề ra trong Luật Thủy lợi, các đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thủy lợi, trong Chiến lược phát triển thủy lợi. Để cụ thể hóa nhiệm vụ này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Kế hoạch hành động phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn (Quyết định 1788/QĐ-BNN-TCTL ngày 19/5/2015). Sau 05 năm thực hiện Kế hoạch, cả nước có gần 530.000 ha cây trồng cạn được tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, trong đó, vùng Tây Nguyên có khoảng 142.000 ha và áp dụng công nghệ này mang lại hiệu quả rõ rệt về nhiều mặt (tăng năng suất cây trồng 10-40%, giảm chi phí công chăm sóc 27-77%, tăng hiệu quả sản xuất từ 14-27%; tiết kiệm nước so với tưới truyền thống từ 20-62%; tăng thu nhập người dân từ 15-45%; giảm lượng phân bón đến 35%; ...). Riêng tỉnh Đắk Lắk, theo báo cáo của UBND tỉnh, có gần 65.000 ha cây trồng cạn được tưới tiên tiến, tiết kiệm nước -cao nhất trong các tỉnh ở Tây Nguyên (trong đó, chủ yếu là là cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao như cà phê, hồ tiêu và cây cao su và một số cây ăn quả như sầu riêng, cam, quýt,…) với nhiều mô hình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước được đầu tư, xây dựng.

Về kiến nghị “Tổng cục Thủy lợi nghiên cứu mô hình tưới tiên tiến tiết kiệm nước áp dụng cho cây trồng (cà phê và hồ tiêu, cây ăn quả) giá thành thấp, phù hợp với điều kiện Tây Nguyên nói chung và Đắk Lắk nói riêng”, xin trả lời như sau:

(i) Về nghiên cứu, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo tổ chức triển khai nghiên cứu một số mô hình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên địa bàn Tây Nguyên. Cụ thể như sau:

Mô hình khảo nghiệm tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho 03ha cà phê tại thôn 7, xã Ea K’pam, huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk, trong đó, áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước là phun mưa cục bộ tại gốc và tưới nhỏ giọt với chi phí lắp đặt khoảng 50 triệu/ha (đối với tưới phun mưa cục bộ tại gốc) và 63 triệu/ha (đối với tưới nhỏ giọt).

02 mô hình khảo nghiệm tưới tiên tiến, tiết kiệm nước kết hợp với bố trí hệ thống thoát nước bề mặt cho cây hồ tiêu tại thôn 4 và thôn 6 xã Ia Blang, huyện Chư Sê với quy mô 1,0 ha và chi phí lắp đặt hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước khoảng 60 triệu/ha.

(ii) Trong khuôn khổ dự án, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo triển khai, hỗ trợ một số mô hình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, như:

Mô hình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước phục vụ sản xuất rau an toàn huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng gắn với định giá nước với quy mô 102 ha.

Hỗ trợ mô hình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước quy mô nông hộ cho 539 ha cây cà phê trên địa bàn Tây Nguyên (trong đó, 90ha tại tỉnh Đắk Lắk).

(iii) Nhiệm vụ nghiên cứu các giải pháp ứng dụng, tích hợp công nghệ, thiết bị trong và ngoài nước để giảm giá thành đầu tư hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước đã được Bộ NN và PTNT đề ra tại Quyết định số 1788/QĐ-BNN-TCTL nói trên, tuy nhiên, sau 05 năm thực hiện, sản phẩm tưới tiên tiến, tiết kiệm nước giá thành thấp còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn ở Việt Nam. Qua tổng kết đánh giá từ thực tiễn, nhận thấy chi phí đầu tư ban đầu lắp đặt hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn còn cao so với thu nhập của đại đa số người dân, trong đó, trên địa bàn Đắk Lắk khoảng 60-70 triệu đ/ha tùy loại cây trồng và thiết bị, trên cơ sở các kết quả nghiên cứu, với chủ trương nhà nước đóng với trò hỗ trợ, tạo động lực để người dân chủ động làm, Tổng cục Thủy lợi đã tham mưu để Bộ trình Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước tại Nghị định 77/2018/NĐ-CP ngày 16/5/2018; theo đó, tổ chức, cá nhân được hỗ trợ với mức hỗ trợ tối đa 50% chi phí vật liệu, máy thi công và thiết bị để đầu tư xây dựng hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn, mức hỗ trợ không quá 40 triệu đồng/ha. Với chính sách hỗ trợ này, khi được tiếp cận và thụ hưởng chính sách, người dân, doanh nghiệp trên cả nước, trong đó có tỉnh Đắk Lắk, sẽ chỉ còn phải bỏ tiền đầu tư 50% chi phí (tức vào khoảng 30-35 triệu đ/ha).

Về kiến nghị “Tổng cục Thủy lợi hướng dẫn, áp dụng nhân rộng trên địa bàn các huyện trong tỉnh”, xin trả lời như sau: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn luôn xác định tăng cường tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn kỹ thuật để nhân rộng áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên toàn quốc và các vùng, miền là giải pháp quan trọng hàng đầu. Thực tế, trong thời gian kể từ 2015 đến nay, với vai trò là cơ quan ở Trung ương, có trách nhiệm phổ biến, hướng dẫn áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên phạm vi toàn quốc, các vùng, theo chức năng, nhiệm vụ, Tổng cục Thủy lợi đã tổ chức tuyên truyền để đẩy mạnh nhân rộng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước (về chính sách, mô hình, công nghệ, kỹ thuật,...) trên nhiều phương tiện thông tin đại chúng; đăng nhiều tin, bài trên báo giấy, báo mạng, tạp chí,…; tổ chức 10 hội thảo, hội nghị, triển lãm và phát hành trên 300 băng đĩa, 2.000 tài liệu để phổ biến, hướng dẫn, chuyển giao cho cán bộ khuyến nông, thủy lợi, người dân ở các địa phương. Trong đó, đối với vùng Tây Nguyên đã tổ chức 05 hội thảo, hội nghị chuyên đề (trong đó, 03 hội thảo, hội nghị tổ chức tại Đắk Lắk) về tưới tiên tiến, tiết kiệm nước và lồng ghép trong nhiều hội thảo, hội nghị về thủy lợi khác để nâng cao nhận thức, phổ biến, hướng dẫn quy trình công nghệ, kỹ thuật tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cà phê, hồ tiêu, sắn, …

Để tăng cường áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn vùng Tây Nguyên nói chung, cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao (cà phê, hồ tiêu, cây ăn quả,…) trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk nói riêng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục chỉ đạo Tổng cục Thủy lợi tăng cường tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn chuyên môn về công nghệ, thiết bị mới với giá phù hợp; đề nghị Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Hội đồng nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh: (i) quan tâm và tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước theo Nghị định 77/2018/NĐ-CP để các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh sớm được thụ hưởng chính sách của Nhà nước; (ii) quan tâm chỉ đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, các ban, ngành liên quan của tỉnh tổ chức triển khai hiệu quả trên thực tiễn công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức, hướng dẫn áp dụng rộng rãi công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên địa bàn các huyện, thị xã của tỉnh Đắk Lắk.

Trên đây là trả lời của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đối với kiến nghị cử tri tỉnh Đắk Lắk; trân trọng cảm ơn cử tri tỉnh Đắk Lắk đã quan tâm đến sự phát triển của ngành nông nghiệp, nông thôn; xin gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk để trả lời cử tri./.