Kính gửi: Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa

Tòa án nhân dân tối cao nhận được 02 kiến nghị của cử tri tỉnh Thanh Hóa do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát chuyển đến theo Công văn số 602/UBDNGS15 ngày 21/5/2025 với nội dung: (1) Đề nghị tiếp tục tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các cơ quan tiến hành tố tụng trong giai đoạn sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhằm phục vụ tốt cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới”; (2) Kiến nghị Tòa án nhân dân tối cao phê duyệt lại biên chế cho Tòa án sơ thẩm khu vực và kiện toàn đội ngũ lãnh đạo; Thẩm phán đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ mới; hướng dẫn các Tòa án giải quyết các loại án đang thụ lý giải quyết theo thẩm quyền của Luật cũ sau khi Luật mới có hiệu lực thi hành; sớm bố trí kinh phí sửa chữa trụ sở để có thể đáp ứng yêu cầu điều kiện làm việc cho các Tòa án khu vực (phòng làm việc; phòng xét xử và nhà công vụ...); Hướng dẫn thực hiện chế độ nghỉ hưu trước tuổi cho cán bộ công chức đủ điều kiện theo quy định của Chính phủ”, Tòa án nhân dân tối cao trả lời như sau:

1. Đối với đề nghị tiếp tục tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các cơ quan tiến hành tố tụng trong giai đoạn sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhằm phục vụ tốt cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.

Trong thời gian qua, ngành Tòa án nhân dân đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ quan tâm, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ công tác xét xử, cải cách tư pháp và chuyển đổi số. Nhiều đề án, dự án đã được triển khai như: Đề án “Trang bị cơ sở vật chất thi hành Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án”, Đề án “Trang bị phương tiện làm việc của hệ thống Tòa án nhân dân”, Dự án “Trang bị cơ sở vật chất tổ chức triển khai phiên tòa trực tuyến”... đã Từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; đẩy nhanh tiến độ giải quyết vụ án, vụ việc; đảm bảo kịp thời quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân và góp phần quan trọng trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Tuy nhiên, việc đổi mới, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân theo các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội trong thời gian qua đã tạo ra những thay đổi lớn về phạm vi quản lý, yêu cầu tổ chức hoạt động và điều kiện bảo đảm cơ sở vật chất của ngành Tòa án: Nhiều trụ sở hiện hữu không còn phù hợp về công năng, diện tích; một số đơn vị hình thành sau sắp xếp cần được đầu tư trang thiết bị làm việc; yêu cầu về hạ tầng phục vụ xét xử trực tuyến, an toàn thông tin, chuyển đổi số... Trong bối cảnh mới, nhiệm vụ của Tòa án nhân dân các cấp ngày càng nặng nề, các loại tội phạm gia tăng và diễn biến tinh vi, phức tạp, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc bảo đảm điều kiện vật chất, kỹ thuật tương xứng, nhất là đối với các Tòa án nhân dân khu vực - nơi trực tiếp giải quyết sơ thẩm phần lớn các vụ án thuộc thẩm quyền của Tòa án. Qua đó, nâng cao chất lượng xét xử, giảm tải cho cấp xét xử cao hơn và hạn chế tình trạng khiếu kiện kéo dài.

Từ thực tế nêu trên, Tòa án nhân dân tối cao kính đề nghị Quốc hội tiếp tục quan tâm, ban hành cơ chế, chính sách để bổ sung nguồn lực đầu tư phát triển và kinh phí thường xuyên cho ngành Tòa án nhân dân trong giai đoạn 2026-2030, tập trung vào một số nội dung trọng tâm sau:

- Đẩy mạnh đầu tư xây dựng, cải tạo, sửa chữa trụ sở làm việc cho các đơn vị Tòa án sau sắp xếp. Phấn đấu đến năm 2030, Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực sẽ chỉ sử dụng 01 trụ sở duy nhất, đáp ứng đủ định mức, đúng tiêu chuẩn quy mô mà Tòa án nhân dân tối cao đã phê duyệt.

- Trang bị tài sản, phương tiện làm việc hiện đại, đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin và phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chuyển đổi số.

- Nâng định mức chi thường xuyên áp dụng cho ngành Tòa án nhân dân giai đoạn 2026-2030 và bố trí ngoài định mức một số nội dung chi có tính chất đặc thù như: (1) Kinh phí bảo đảm hoạt động hệ thống phòng xét xử; (2) Kinh phí quản lý, bảo quản, bảo dưỡng phương tiện phòng cháy, chữa cháy; (3) Kinh phí duy trì, vận hành hệ thống công nghệ thông tin, phần mềm chuyên ngành, hạ tầng kỹ thuật số...

2. Đối với kiến nghị Tòa án nhân dân tối cao phê duyệt lại biên chế cho Tòa án sơ thẩm khu vực và kiện toàn đội ngũ lãnh đạo; Thẩm phán đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ mới; hướng dẫn các Tòa án giải quyết các loại án đang thụ lý giải quyết theo thẩm quyền của Luật cũ sau khi Luật mới có hiệu lực thi hành; sớm bố trí kinh phí sửa chữa trụ sở để có thể đáp ứng yêu cầu điều kiện làm việc cho các Tòa án khu vực (phòng làm việc; phòng xét xử và nhà công vụ...); Hướng dẫn thực hiện chế độ nghỉ hưu trước tuổi cho cán bộ công chức đủ điều kiện theo quy định của Chính phủ.

2.1. Về phân bổ lại biên chế và kiện toàn đội ngũ Thẩm phán, lãnh đạo trong Tòa án nhân dân

Quá trình thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và ngay sau khi Luật số 81/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân và Nghị quyết số 82/2025/UBTVQH15 ngày 27/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về bậc, điều kiện của từng bậc, việc nâng bậc và số lượng, cơ cấu tỷ lệ các bậc Thẩm phán Tòa án nhân dân được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, có hiệu lực thi hành, Tòa án nhân dân tối cao đã khẩn trương triển khai thực hiện các hoạt động bảo đảm Tòa án các cấp hoạt động thông suốt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ theo thẩm quyền mới, cụ thể như sau:

- Ban hành tiêu chí, lựa chọn nhân sự đáp ứng điều kiện, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý tại các đơn vị thuộc Tòa án nhân dân tối cao; Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh; Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân khu vực.

- Sắp xếp, điều chuyển công chức, Thẩm phán Tòa án nhân dân công tác tại các Tòa án nhân dân cấp cao (kết thúc hoạt động) tới công tác tại Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực; công chức, Thẩm phán tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh tăng cường cho các Tòa án nhân dân khu vực.

- Thành lập Hội đồng thi tuyển chọn Thẩm phán Tòa án nhân dân; ban hành kế hoạch, tổ chức kỳ thi tuyển chọn Thẩm phán Tòa án nhân dân bậc 3 công tác tại Tòa án nhân dân tối cao. Đồng thời, chuẩn bị ban hành, thực hiện Kế hoạch tổ chức thi tuyển chọn Thẩm phán Tòa án nhân dân năm 2025 để tiếp tục bổ sung Thẩm phán cho các Tòa án.

- Tiến hành rà soát biên chế, Thẩm phán của các đơn vị, Tòa án; tổng hợp tình hình thực hiện nhiệm vụ xét xử, giải quyết vụ án; nghiên cứu để thực hiện phân bổ lại tổng thể biên chế, Thẩm phán Tòa án nhân dân, bảo đảm các Tòa án hoàn thành các nhiệm vụ chuyên môn theo thẩm quyền mới, trong điều kiện mới.

2.2. Về hướng dẫn các Tòa án giải quyết các loại án đã thụ lý theo thẩm quyền của Luật cũ sau khi Luật mới có hiệu lực thi hành

Thực hiện nhiệm vụ Quốc hội giao tại Luật số 81/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Nghị quyết số 225/2025/QH15 ngày 27/6/2025 về việc thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân, các luật tố tụng và luật khác có liên quan, ngày 27/6/2025, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết số 01/2025/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng một số quy định về tiếp nhận nhiệm vụ, thực hiện thẩm quyền của các Tòa án nhân dân.

Theo đó, Nghị quyết hướng dẫn cụ thể một số quy định về tiếp nhận nhiệm vụ, thực hiện thẩm quyền của các Tòa án nhân dân kể từ ngày 01/7/2025 theo quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án và các luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có liên quan. Qua đó, bảo đảm các Tòa án tiến hành bàn giao, tiếp nhận và thực hiện đúng các nhiệm vụ của mình theo thẩm quyền mới.

2.3. Về kinh phí sửa chữa trụ sở, đáp ứng yêu cầu điều kiện làm việc cho các Tòa án nhân dân khu vực

Để đáp ứng nhu cầu sửa chữa, cải tạo trụ sở sau sắp xếp tổ chức bộ máy Tòa án nhân dân, ngày 08/7/2025, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Quyết định số 123/QĐ-TANDTC về việc phê duyệt điều chỉnh nhiệm vụ và dự toán kinh phí sửa chữa, bảo trì trụ sở của các đơn vị dự toán thuộc ngành Tòa án năm 2025. Theo đó, đã phân bổ kinh phí để sửa chữa, cải tạo trụ sở làm việc của các đơn vị sau sắp xếp, bao gồm: 01 trụ sở của Tòa án nhân dân tối cao, 08 trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố và 112 trụ sở Tòa án nhân dân khu vực.

Tuy nhiên, do nguồn kinh phí mới chỉ đáp ứng một phần nhu cầu thực tế, trong khi số lượng đơn vị cần được sửa chữa, cải tạo trụ sở để bảo đảm điều kiện làm việc và tổ chức xét xử theo quy định vẫn còn rất lớn. Tòa án nhân dân tối cao đang tiếp tục đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm, xem xét cấp bổ sung dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 để tiếp tục sửa chữa, cải tạo các trụ sở còn lại, bảo đảm điều kiện làm việc cho các Tòa án sau sắp xếp.

2.4. Về hướng dẫn thực hiện chế độ nghỉ hưu trước tuổi đối với công chức, viên chức, người lao động

Để đảm bảo quyền lợi, chế độ cho công chức, viên chức, người lao động bị ảnh hưởng do sắp xếp tổ chức bộ máy Tòa án nhân dân, Tòa án nhân dân tối cao đã chủ động triển khai các hoạt động cụ thể:

- Phổ biến, quán triệt đầy đủ chủ trương của Đảng, quy định của Nhà nước về chế độ, chính sách đối với công chức, viên chức, người lao động. Đặc biệt là quy định của Nghị định 178/2024/NĐ-CP ngày 31/12/2024 và Nghị định 67/2025/NĐ-CP ngày 15/3/2025 của Chính phủ, các Công văn hướng dẫn của Bộ Nội vụ có liên quan.

- Ban hành văn bản triển khai, hướng dẫn chi tiết các quy định của Chính phủ, Bộ Nội vụ và hướng dẫn Tòa án nhân dân các cấp xây dựng bộ hồ sơ đề nghị phê duyệt các trường hợp nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc, đảm bảo giải quyết chính sách, chế độ đúng đối tượng, đúng tiêu chuẩn.

- Qua thực hiện thẩm định, quyết định về chế độ, chính sách đối với công chức, viên chức, người lao động xin nghỉ hưu trước tuổi hoặc xin thôi việc, Tòa án nhân dân tối cao đang tiếp tục có hướng dẫn cụ thể hơn về tiêu chí áp dụng phù hợp với chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước và đặc thù yêu cầu vị trí việc làm của Tòa án nhân dân.

Tòa án nhân dân tối cao trân trọng cảm ơn Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa đã quan tâm tới công tác của các Tòa án. Trong thời gian tới, Tòa án nhân dân tối cao rất mong tiếp tục nhận được các ý kiến đóng góp, xây dựng của các Đại biểu Quốc hội.

Trân trọng!