CHƯƠNG TRÌNH PHỐI HỢP

GIÁM SÁT VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT VỀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN, BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU GIAI ĐOẠN 2017 - 2019

Căn cứ Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015; Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội; Kết luận số 22/TTg-VIII ngày 7/01/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai Quyết định số 217-QĐ/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN, ngày 15/6/2017 về Quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam;

Căn cứ Thông báo số 138/TB-VPCP ngày 15/3/2017 của Văn phòng Chính phủ Thông báo kết luận Hội nghị thực hiện Quy chế phối hợp công tác của Chính phủ và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam năm 2017, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Tổng hội Y học Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường thống nhất ban hành Chương trình phối hợp giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nâng cao hiệu quả trong thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, khai thác tài nguyên và ứng phó với biến đổi khí hậu của các cơ quan, tổ chức ở Trung ương và các địa phương.

- Nâng cao nhận thức về trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc tuân thủ các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Phát huy vai trò của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Tổng hội Y học Việt Nam và Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội trong việc hỗ trợ cho các cơ quan quản lý nhà nước kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; đồng thời, có cơ sở để biểu dương các cá nhân, tổ chức thực hiện tốt, nhân rộng những mô hình tiêu biểu trong bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Thông qua hoạt động giám sát, phát hiện, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các chính sách và quy định pháp luật về bảo vệ môi trường cho phù hợp với thực tiễn, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và sự đồng thuận xã hội về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

2. Yêu cầu

- Việc giám sát chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường phải phù hợp với quy định của pháp luật, gắn với việc phát huy quyền làm chủ, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Không làm ảnh hưởng, gián đoạn hoạt động bình thường của đối tượng giám sát.

- Việc phối hợp phải được thực hiện trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan, tổ chức tham gia phối hợp; được triển khai thực hiện thường xuyên, kịp thời, công khai, minh bạch, hiệu quả; định kỳ sơ kết, tổng kết, nhằm rút kinh nghiệm và triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

II. NỘI DUNG PHỐI HỢP

1. Đối tượng giám sát

Giám sát các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc thực hiện chính sách, pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

2. Nội dung phối hợp giám sát

- Giám sát việc chấp hành quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, khai thác tài nguyên và ứng phó với biến đổi khí hậu: Luật Bảo vệ môi trường; Luật khoáng sản; các Nghị quyết của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chính phủ... về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.

- Giám sát việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm và công khai kết quả thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường; việc chấp hành pháp luật trong quản lý chất thải trong sản xuất công nghiệp, sản xuất nông nghiệp, bệnh viện, chợ và trung tâm thương mại; nơi giết, mổ gia súc, gia cầm, chế biến thực phẩm; sinh hoạt của hộ gia đình và cộng đồng dân cư. Giám sát trách nhiệm của các cấp chính quyền và cơ quan chức năng trong đánh giá tác động môi trường, nhất là một số dự án đang gây ô nhiễm; giám sát việc xử lý vi phạm khai thác tài nguyên trái quy định.

- Giám sát việc tổ chức thông tin, tuyên truyền, phổ biến nội dung và kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

III. PHÂN CÔNG TRÁCH NHIỆM

1. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam

1.1. Chủ trì xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện Chương trình phối hợp giám sát ở Trung ương; hướng dẫn Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường cùng cấp xây dựng kế hoạch phối hợp giám sát hàng năm; tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia giám sát, phát hiện, phản ánh các hành vi vi phạm quy định pháp luật về bảo vệ môi trường để đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý; tổ chức các cuộc họp triển khai, các hội nghị sơ kết, tổng kết.

1.2. Trên cơ sở thống nhất với các cơ quan, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam ra quyết định thành lập đoàn giám sát phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan.

1.3. Thông báo kịp thời kết quả giám sát cho Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường.

1.4. Tổng hợp kết quả giám sát vào báo cáo tổng hợp ý kiến của cử tri và nhân dân để báo cáo với Đảng, Nhà nước và tại các kỳ họp Quốc hội.

1.5. Dự trù kinh phí và các điều kiện cần thiết khác cho việc triển khai hoạt động giám sát đề nghị Nhà nước hỗ trợ.

1.6. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ trì phối hợp với Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam: Giám sát công tác quản lý, xử lý vi phạm về quản lý chất thải của các nhà máy nhiệt điện; bảo vệ môi trường của các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và các dự án khai thác cát, sỏi trái phép tại các lòng sông; ứng phó với biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn.

2. Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội

2.1. Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Tổng hội Y học Việt Nam triển khai thực hiện các nội dung của Chương trình phối hợp, cử cán bộ, chuyên viên, chuyên gia tham gia các đoàn giám sát,

2.2. Hướng dẫn các đoàn thể chính trị - xã hội các tỉnh, thành phố phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Hội Y học, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng cấp xây dựng kế hoạch và thực hiện chương trình phối hợp giám sát việc thực hiện những nhiệm vụ chủ yếu trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu ở địa phương.

2.3. Phối hợp nghiên cứu, đề xuất xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đảm bảo chất lượng và hiệu quả hoạt động bảo vệ môi trường của các tổ chức, cá nhân; tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia giám sát, phát hiện, phản ánh các hành vi vi phạm quy định pháp luật về bảo vệ môi trường đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý.

2.4. Phân công thực hiện giám sát:

- Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam: Chủ trì giám sát việc quản lý, xử lý chất thải công nghiệp trong doanh nghiệp.

- Hội Nông dân Việt Nam: Chủ trì giám sát việc xử lý chất thải trong sản xuất nông nghiệp.

- Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam: Chủ trì giám sát việc xử lý chất thải ở các chợ, trung tâm thương mại, lò giết mổ gia súc, gia cầm; cơ sở chế biến thực phẩm.

- Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh: Chủ trì giám sát việc xử lý chất thải trong sinh hoạt của hộ gia đình, cụm dân cư.

- Hội Cựu chiến binh Việt Nam: Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam giám sát việc quản lý, xử lý vi phạm về khai thác cát sỏi trái phép tại các lòng sông.

3. Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam

3.1. Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội, Tổng hội Y học Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường triển khai thực hiện các nội dung của Chương trình phối hợp, cử cán bộ, chuyên viên, chuyên gia tham gia các đoàn giám sát.

3.2. Hướng dẫn Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật các tỉnh, thành phố phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội, Hội Y học, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng cấp xây dựng kế hoạch và thực hiện chương trình phối hợp giám sát việc thực hiện những nhiệm vụ chủ yếu trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu ở địa phương.

3.3. Phối hợp nghiên cứu, đề xuất xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đảm bảo chất lượng và hiệu quả hoạt động bảo vệ môi trường của các tổ chức, cá nhân.

3.4. Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam: Giám sát công tác quản lý, xử lý vi phạm về khai thác tài nguyên trái phép; quản lý chất thải của các nhà máy nhiệt điện; bảo vệ môi trường của các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và các dự án khai thác tài nguyên, khoáng sản; ứng phó với biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn.

4. Tổng hội Y học Việt Nam

4.1. Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường triển khai thực hiện các nội dung của Chương trình phối hợp, cử cán bộ, chuyên viên, chuyên gia tham gia các đoàn giám sát.

4.2. Hướng dẫn Hội y học các tỉnh, thành phố phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng cấp xây dựng kế hoạch và thực hiện chương trình phối hợp giám sát việc thực hiện những nhiệm vụ chủ yếu trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu ở địa phương.

4.3. Phối hợp nghiên cứu, đề xuất xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan để đảm bảo chất lượng và hiệu quả hoạt động bảo vệ môi trường của các tổ chức, cá nhân.

4.4. Tổng hội Y học Việt Nam: Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam giám sát việc xử lý chất thải của các bệnh viện.

5. Bộ Tài nguyên và Môi trường

5.1. Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Tổng hội Y học Việt Nam xây dựng kế hoạch giám sát về việc thực hiện chính sách, pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2017-2019.

5.2. Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Tổng hội Y học Việt Nam hướng dẫn các Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cùng cấp xây dựng, tổ chức triển khai kế hoạch phối hợp giám sát.

5.3. Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Tổng hội Y học Việt Nam lựa chọn địa bàn, đối tượng, hình thức phù hợp để xây dựng mô hình phối hợp giám sát.

5.4. Chủ trì phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Tổng hội Y học Việt Nam tổ chức tập huấn nâng cao năng lực giám sát cho cán bộ, chuyên viên, chuyên gia tham gia giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

5.5. Chỉ đạo các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường ở Trung ương và địa phương phối hợp với các đoàn giám sát trong quá trình thực hiện chương trình, kế hoạch giám sát; xem xét xử lý kịp thời những hành vi vi phạm được phát hiện; biểu dương, khen thưởng những cơ sở có thành tích theo quy định của pháp luật. Cử cán bộ, chuyên viên, chuyên gia tham gia các đoàn giám sát.

IV. CƠ CHẾ PHỐI HỢP

1. Thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình phối hợp giám sát do Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam làm Trưởng ban, đồng chí Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường; đại diện lãnh đạo các đoàn thể chính trị - xã hội, Tổng hội Y học Việt Nam và đồng chí Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam làm thành viên Ban Chỉ đạo. Định kỳ 6 tháng họp Ban Chỉ đạo và họp đột xuất khi cần thiết.

2. Thành lập Ban Thư ký giúp việc Ban Chỉ đạo gồm một số cán bộ cấp vụ, chuyên viên thuộc các đơn vị đầu mối của các bên tham gia do đồng chí lãnh đạo Ban Tuyên giáo Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam làm Trưởng ban.

3. Các bên thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin, tình hình thực hiện những quy định của pháp luật về việc thực hiện các chế độ, chính sách về bảo vệ môi trường, các văn bản pháp luật mới ban hành, liên quan đến nội dung giám sát.

4. Các bên phối hợp tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các kênh truyền thông của các cơ quan từ trung ương đến cơ sở để vận động cán bộ, hội viên và nhân dân tích cực tham gia giám sát, phát hiện, tố giác các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của pháp luật để kiến nghị xử lý; đồng thời phát hiện, khẳng định những tổ chức, cá nhân hoạt động tốt để phổ biến nhân rộng.

5. Trên cơ sở kết quả giám sát, Ủy ban MTTQ Việt Nam; các đoàn thể chính trị - xã hội; Tổng hội Y học Việt Nam và Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam ở Trung ương và cấp tỉnh kiến nghị bằng văn bản đến các cơ quan chức năng cùng cấp để kịp thời xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật và trả lời kết quả giải quyết bằng văn bản. Đề nghị cơ quan có thẩm quyền biểu dương, khen thưởng các tổ chức, cá nhân điển hình tiên tiến thực hiện tốt quy định của pháp luật.

6. Kinh phí chi phục vụ các hoạt động phối hợp giám sát từ nguồn ngân sách của các cơ quan, tổ chức tham gia giám sát. Kinh phí tổ chức các hoạt động của Ban Chỉ đạo, Ban Thư ký giúp việc do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ động xây dựng dự toán kinh phí và đề nghị Bộ Tài chính cấp kinh phí để bảo đảm thực hiện chương trình phối hợp giám sát này.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các bên có trách nhiệm hướng dẫn trong hệ thống của mình xây dựng chương trình phối hợp giám sát và kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện; Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường có công văn đề nghị Tỉnh ủy, UBND các tỉnh, thành phố quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện để Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố, các cơ quan, tổ chức liên quan phối hợp thực hiện có hiệu quả Chương trình phối hợp giám sát này.

2. Thời gian và địa bàn tổ chức giám sát

- Năm 2018: Lựa chọn các địa bàn, đối tượng, hình thức giám sát thuộc các lĩnh vực nêu ở mục 2, phần II để giám sát và sơ kết, rút kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện. Báo cáo kết quả giám sát với Đảng, Chính phủ, Quốc hội.

- Năm 2019: Tổ chức giám sát trên địa bàn toàn quốc; tổng kết Chương trình giám sát giai đoạn 2017-2019, xây dựng và triển khai công tác giám sát giai đoạn 2020 - 2023.

3. Giao cho Ban Tuyên giáo của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Trung tâm Môi trường nông thôn của Hội Nông dân Việt Nam; Ban Thanh niên nông thôn của ĐTNCS Hồ Chí Minh; Ban Kinh tế của Trung ương Hội Cựu Chiến binh Việt Nam; Ban quan hệ Lao động của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; Ban Tuyên giáo của Trung ương Hội Phụ nữ Việt Nam; Tổng Cục Môi trường, Tổng Cục địa chất và khoáng sản Việt Nam, Cục biến đổi khí hậu của Bộ Tài nguyên và Môi trường; Ban Khoa học công nghệ và môi trường của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; và bộ phận chuyên môn của Tổng hội Y học Việt Nam làm đầu mối phối hợp triển khai thực hiện các nội dung của Chương trình này./.