CHỈ THỊ

VỀ TĂNG CƯỜNG PHÁT TRIỂN TƯỚI TIÊN TIẾN, TIẾT KIỆM NƯỚC CHO CÂY TRỒNG CHỦ LỰC TỈNH LÀO CAI

Thực hiện Quyết định số 33/QĐ-TTg ngày 07/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Thủy lợi Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 08/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí Quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí Quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025; Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Nội dung các Văn bản đều hướng tới việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, tiến bộ khoa học kỹ thuật thủy lợi vào sản xuất nông nghiệp.

Trong sản xuất nông nghiệp, việc áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước đã mang lại hiệu quả rõ rệt và thiết thực, đặc biệt tại các vùng khô hạn, khan hiếm nguồn nước. Ngoài việc tiết kiệm được lượng nước tưới, giải quyết bài toán khó khăn về nguồn nước, áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước còn trực tiếp tăng sản lượng, chất lượng sản phẩm, góp phần nâng cao giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích canh tác. Theo số liệu thống kê của các dự án nông nghiệp có sử dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước thì hiệu quả mang lại là: tăng năng suất cây trồng cạn trung bình từ 10% - 30% tùy theo từng loại cây trồng; giảm chi phí công lao động để tưới và chăm sóc từ 20% - 50% công lao động; công nghệ này cũng tiết kiệm từ 20% - 40% lượng nước so với phương thức tưới truyền thống, hạn chế nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nhờ giảm từ 5 - 30% lượng phân bón trong quá trình canh tác góp phần bảo vệ môi trường.

Mặc dù có nhiều ưu điểm nổi trội so với tưới truyền thống, tuy nhiên công nghệ tưới tiên tiến tiết kiệm nước trong nông nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn chưa được áp dụng rộng rãi1. Nguyên nhân do thói quen, tập quán canh tác của người dân; cách tiếp cận của người dân, doanh nghiệp chưa đồng bộ; thiếu quy hoạch gắn với tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; sự tham gia của các doanh nghiệp còn hạn chế, cơ chế chính sách hỗ trợ cho nông dân, tổ chức kinh tế - xã hội để thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ, kỹ thuật tưới tiết kiệm chưa hoàn thiện, chưa đồng bộ, chưa tạo được động lực; công tác thông tin, tuyên truyền về giải pháp tưới tiết kiệm nước cho cây trồng, công tác chuyển giao công nghệ, đào tạo, nâng cao nhận thức cho người nông dân còn thiếu; chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước còn cao so với đầu tư bằng phương pháp truyền thống và khi đầu ra của sản phẩm chưa có thị trường tiêu thụ ổn định thì người dân vẫn chưa mạnh dạn áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước...

Để khắc phục các tồn tại nêu trên và tăng cường phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai yêu cầu các sở, ban, ngành; UBND các huyện, thị xã, thành phố tập trung thực hiện một số nội dung trọng tâm sau:

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

(1) Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố rà soát, tham mưu bổ sung hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, thúc đẩy áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên địa bàn toàn tỉnh.

(2) Phối hợp với các địa phương, đơn vị tiếp tục nghiên cứu, triển khai việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng một cách hợp lý, đặc biệt là trên cánh đồng lúa không chủ động được nguồn nước sang canh tác cây trồng chủ lực, thế mạnh có áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.

(3) Phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để hoàn thiện quy trình công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho các cây trồng cạn chủ lực, cây trồng tiềm năng trên địa bàn tỉnh. Hướng dẫn các tổ chức, cá nhân lập hồ sơ thiết kế xây dựng hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn theo chính sách hỗ trợ của Nghị quyết số 33/2021/NQ-HĐND ngày 08/12/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh.

(4) Tổ chức thẩm định hồ sơ, nhu cầu kinh phí thực hiện đầu tư các dự án sản xuất nông nghiệp áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước (phần nội dung do ngân sách tỉnh hỗ trợ) theo chính sách hỗ trợ tại Nghị quyết số 33/2021/NQ-HĐND ngày 08/12/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai, gửi Sở Tài chính tổng hợp trình cấp thẩm quyền xem xét, quyết định.

(5) Phối hợp với các cơ quan truyền thông, các địa phương tuyên truyền rộng rãi cho Nhân dân về lợi ích của việc sử dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trong sản xuất nông nghiệp thông qua tài liệu và mô hình mẫu; tuyên truyền các chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với hoạt động sử dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước theo các văn bản pháp quy hiện hành.

(6) Chủ trì, phối hợp cùng các đơn vị liên quan lập dự án thí điểm đầu tư tối thiểu công trình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn chủ lực của tỉnh.

2. Sở Kế hoạch và Đầu tư: Chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Sở, ngành liên quan tham mưu, cân đối, bố trí kinh phí từ các nguồn vốn thuộc lĩnh vực Sở theo dõi, quản lý để hỗ trợ thực hiện các dự án tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.

3. Sở Tài chính: Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Kế hoạch và Đầu tư hàng năm cân đối nguồn vốn từ các nguồn ngân sách Nhà nước, nguồn kinh phí của Chính phủ hỗ trợ hàng năm có mục tiêu bố trí để thực hiện các chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 23/2020/NQ-HĐND ngày 04/12/2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành quy định chính sách khuyến khích ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Nghị quyết số 33/2021/NQ-HĐND ngày 08/12/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh sửa đổi, bổ sung điều 16 quy định kèm theo nghị quyết số 26/2020/NQ-HĐND ngày 04 tháng 12 năm 2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai ban hành quy định một số chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

4. Sở Khoa học và Công nghệ: Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đơn vị có liên quan đề xuất danh mục các nhiệm vụ khoa học và công nghệ, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ trong tưới tiên tiến, tiết kiệm nước đối với cây trồng chủ lực trên địa bàn tỉnh.

5. Sở Thông tin và Truyền thông: Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tuyên truyền rộng rãi cho Nhân dân về lợi ích của việc sử dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trong sản xuất nông nghiệp thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như báo, đài, phóng sự,...; tuyên truyền các chính sách ưu đãi của nhà nước đối với hoạt động sử dụng công nghệ tiên tiến, tiết kiệm nước theo các văn bản pháp luật hiện hành.

6. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Chi nhánh tỉnh Lào Cai

(1) Chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm tra các tổ chức tín dụng, Chi nhánh Ngân hàng Thương mại trên địa bàn tỉnh triển khai cho vay vốn và niêm yết công khai các quy trình vay vốn tại các điểm giao dịch của ngân hàng thương mại trên địa bàn để phục vụ phát triển công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước theo Quyết định số 68/2013/QĐ-TTg ngày 14/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp và các Nghị định số 54/2015/NĐ-CP ngày 8/6/2015 của Chính phủ Quy định về ưu đãi đối với hoạt động sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả; Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 9/6/2015 về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 của Chính phủ Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; Nghị quyết số 33/2021/NQ-HĐND ngày 08/12/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh.

(2) Chỉ đạo các chi nhánh Ngân hàng trên địa bàn tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận nguồn vốn tín dụng trên cơ sở rà soát, đơn giản hóa và rút ngắn quy trình, thủ tục theo quy định của Pháp luật khi thực hiện mở rộng tín dụng đối với lĩnh vực sản xuất nông nghiệp sử dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.

(3) Tiếp nhận thông tin các dự án sử dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước có nhu cầu vay vốn ngân hàng từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và chính quyền địa phương, chỉ đạo các ngân hàng, Quỹ tín dụng nhân dân trên địa bàn cho vay đối với các dự án.

7. Các tổ chức đoàn thể tỉnh: phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các sở, ngành liên quan thường xuyên tuyên truyền, vận động các tổ chức thành viên và hội viên đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước đối với các diện tích sản xuất nông nghiệp có tưới.

8. Các Sở, ban, ngành liên quan: Theo chức năng nhiệm vụ được giao tham gia đẩy mạnh phát triển ứng dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trong sản xuất nông nghiệp. Chủ động tham mưu lồng ghép các chương trình, dự án nhằm tăng cường cơ sở hạ tầng thủy lợi, hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng trên địa bàn tỉnh.

9. UBND các huyện, thị xã, thành phố

(1) Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, chuyển giao công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước và các chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp có sử dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước tại Quyết định số 68/2013/QĐ-TTg ngày 14/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp và các Nghị định số 54/2015/NĐ-CP ngày 8/6/2015 của Chính phủ Quy định về ưu đãi đối với hoạt động sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả; Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 của Chính phủ Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ; Nghị định 77/2018/NĐ-CP ngày 16/5/2018 của Chính phủ quy định hỗ trợ phát triển thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng và tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; Nghị quyết số 33/2021/NQ-HĐND ngày 08/12/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh.

(2) Bố trí ngân sách địa phương để hỗ trợ đầu tư các dự án tưới tiên tiến, tiết kiệm nước thuộc nội dung ngân sách cấp huyện hỗ trợ; đồng thời cân đối bố trí vốn để xây dựng, lắp đặt, trình diễn tối thiểu một công trình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước để Nhân dân học tập kinh nghiệm, nâng cao nhận thức về sử dụng nước tiết kiệm trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay và thấy được lợi ích của việc áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trong canh tác các loại cây trồng.

(3) Rà soát, đánh giá mức độ hoàn thành của tiêu chí thủy lợi tại các xã trong kế hoạch xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu (chỉ tiêu tỷ lệ diện tích cây trồng chủ lực của địa phương được tưới tiên tiến, tiết kiệm nước), để xây dựng kế hoạch phát triển thủy lợi cấp huyện, trong đó chú trọng phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn có quy mô sản xuất tập trung, nhằm hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới theo kế hoạch đề ra.

(4) Căn cứ vào thực tiễn nhu cầu phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước của địa phương và các chính sách của tỉnh, hàng năm lập dự toán kinh phí nhu cầu hỗ trợ đầu tư tưới tiên tiến, tiết kiệm nước (nội dung ngân sách tỉnh hỗ trợ) gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để thẩm định danh mục và nhu cầu kinh phí trước khi gửi sở Tài chính thẩm định, báo cáo UBND tỉnh xem xét, quyết định.

10. Chế độ báo cáo

- Các sở, ngành, địa phương báo cáo tình hình, kết quả triển khai thực hiện Chỉ thị theo lĩnh vực, phạm vi do ngành, địa phương phụ trách gửi về Sở Nông nghiệp và PTNT định kỳ trước ngày 10/12 hằng năm.

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì theo dõi, đôn đốc, tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh tình hình và kết quả thực hiện Chỉ thị này./.