Hệ thống pháp luật

phi hình sự hóa

"phi hình sự hóa" được hiểu như sau:

Là việc đưa một hành vi đang bị điều chỉnh bằng pháp luật hình sự trở thành một quan hệ xã hội được điều chỉnh bằng các quy phạm pháp luật và xã hội khác.Theo chính sách hình sự thể hiện thái độ của Nhà nước, của xã hội đối với các loại hành vi nguy hiểm cho xã hội đến mức phải bị xử lý bằng hình sự, được thể chế hóa thành các tội phạm và được xây dựng thành "Phần các tội phạm". Theo Chương VII - các tội phạm về kinh tế Bộ luật hình sự năm 1985 thì các hành vi như sản xuất hoặc buôn bán rượu, thuốc lá trái phép, lạm sát gia súc - đều là những hành vi nguy hiểm cho xã hội đến mức phải bị xử lý bằng hình sự và đã được quy định thành các “tội sản xuất hoặc buôn bán rượu, thuốc lá trái phép” với mức hình phạt tối đa đến ba năm tù giam, tội lạm sát gia súc mức hình phạt tối đa cũng đến ba năm tù giam. Sau hơn 14 năm thực hiện Bộ luật hình sự năm 1985, những hành vi nói trên đã không còn nguy hiểm cho xã hội nữa và không được quy định trong Bộ luật hình sự năm 1999. Trong thực tiễn áp dụng, thi hành pháp luật thường lại có hiện tượng một số hành vi trái pháp luật do một số người thực hiện chỉ có tính chất vi phạm pháp luật dân sự, hành chính, kinh doanh, thương mại, lao động... nên về mặt lập pháp không quy định các hành vi đó là tội phạm, chưa đến mức phải xử lý bằng hình sự, không áp dụng chế tài hình sự đối với các cá nhân đã thực hiện các hành vi đó nhưng các cơ quan thi hành pháp luật, do các nguyên nhân, động cơ khác nhau, lại cố quy kết là xét theo mức độ nguy hiểm của hành vi, người làm trái phải bị xử lý bằng hình sự và đã truy tố họ. Do đó đã đưa đến sự phê phán của dư luận xã hội và đòi phải "phi hình sự hóa” việc xử lý các sai phạm đó.