"nhà nước và cách mạng"
""nhà nước và cách mạng"" được hiểu như sau:
Tác phẩm của V. I. Lênin phát triển lý luận macxit về nhà nước.Tư liệu dùng cho tác phẩm gồm một khối lượng trích dẫn từ tác phẩm của C. Mác, F. Ăngghen cũng như từ các sách, bài báo của Kauxky, Pannơcăc và Becnơxtainơ với những lời ghi chú, phê bình, kết luận và tổng hợp, được Lênin chuẩn bị từ tháng giêng - tháng hai năm 1917 khi còn ở Thụy Sĩ. Theo dự kiến từ đầu, tác phẩm sẽ gồm 7 chương, nhưng Chương VII đã không được viết và chỉ lưu lại đề cương chi tiết của chương này: "Kinh nghiệm các cuộc cách mạng Nga 1905 và 1917".Tác phẩm được viết vào giai đoạn chuẩn bị Cách mạng tháng Mười, khi mà vấn đề về nhà nước, về thái độ của giai cấp vô sản đối với các vấn đề nhà nước, xét về phương diện lý luận cũng như thực tiễn, có một tầm quan trọng đặc biệt, trong hoàn cảnh khi Lênin đang hoạt động bí mật, sống ở Vịnh Radolip và vùng Ghenxingpho trong 2 tháng 8 và 9 năm 1917. Tác phẩm được công bố lần đầu tiên trên tờ báo: “Cuộc sống và hiểu biết”.Trong tác phẩm, Lênin trình bày và xem xét tất cả các luận điểm và kết luận cơ bản của Mác và Ăngghen về nhà nước, bảo vệ lý luận của Mác về nhà nước, đặc biệt là về nhà nước vô sản trong cuộc đấu tranh chống những phần tử cơ hội trong đệ nhị quốc tế, phát triển lý luận đó và tổng kết kinh nghiệm của phong trào công nhân quốc tế, kinh nghiệm của cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản Nga trong những năm đầu thế kỷ XX.Dựa trên những tác phẩm của Mác và Ăngghen, Lênin làm sáng tỏ bản chất giai cấp của nhà nước, những tiền đề làm nhà nước xuất hiện, vai trò của nhà nước trong các xã hội đối kháng với tính cách là công cụ chuyên chính của các giai cấp bóc lột. Lênin chứng minh rằng tuy hình thức của các nhà nước tư sản hiện đại có khác nhau, nhưng bản chất của chúng chỉ là một - chuyên chính của giai cấp tư sản. Lênin chỉ ra rằng trong quá trình nghiên cứu kinh nghiệm của Cách mạng 1848 và Công xã Pari (1871), các quan điểm của Mác, Ăngghen về bộ máy nhà nước của xã hội tư sản có một bước phát triển và cũng đã đã tự hình dung về sự hình thành của bộ máy nhà nước vô sản cùng các chức năng của nó. Dựa trên lập trường giai cấp, cuốn sách cũng đã giải quyết vấn đề về thái độ của giai cấp vô sản đối với nhà nước, về sự cần thiết thủ tiêu bộ máy nhà nước cũ trong tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa và lập ra kiểu nhà nước mới, cao hơn Lênin phê phán những kẻ cơ hội đã xuyên tạc học thuyết mácxit về nhà nước, phủ nhận chuyên chính vô sản.Lênin đã lý giải tính tất yếu của chuyên chính vô sản trong suốt giai đoạn quá độ có tính lịch sử từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Lênin chỉ rõ: chỉ có thể là người mácxít, những ai mở rộng việc thừa nhận đấu tranh giai cấp đến việc thừa nhận chuyên chính vô sản. Đó là điều khác nhau cơ bản giữa người mácxít và người tiểu tư sản (và cả đại tư bản) tầm thường. Chính phải dùng hòn đá thử vàng đó mà thử thách sự hiểu biết thực sự và sự thừa nhận thực sự chủ nghĩa Mác.Lênin phát triển quan điểm của Mác về nhà nước qua việc chỉ rõ những con đường và biện pháp thiết lập chuyên chính vô sản, xây dựng và củng cố nhà nước xã hội chủ nghĩa. Xác định mục tiêu và nhiệm vụ nhằm làm sáng tỏ vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng Cộng sản trong quá trình tiến hành công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, giải thích về những tiền đề cho sự tiêu vong của nhà nước.Lênin xem việc xây dựng nhà nước kiểu mới xã hội chủ nghĩa có mối liên hệ khăng khít với việc giành lấy dân chủ vô sản bảo đảm thu hút ngày càng đông đảo sự tham gia của đông đảo nhân dân lao động vào quản lý nhà nước, đi đầu là giai cấp công nhân. Lênin chỉ rõ: Đó phải là một nhà nước dân chủ theo kiểu mới, tức là dân chủ cho giai cấp vô sản và người nghèo chuyên chính theo kiểu mới (chống giai cấp tư sản). Tổng kết kinh nghiệm đấu tranh cách mạng của giai cấp vô sản Nga, Lênin chỉ ra bản chất giai cấp của các Xô Viết mà trong tiến trình của cách mạng xã hội chủ nghĩa đã trở thành cơ quan quyền lực nhà nước. Cộng hòa vô sản theo tư tưởng của Lênin, cần phải được xây dựng trên cơ sở của các nguyên tắc dân chủ.Lênin chỉ ra bản chất thực sự dân chủ của nhà nước vô sản và nhà nước đó là điều kiện cần thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội. Lênin hoàn toàn chia sẻ với Mác về sự phê phán chế độ đại nghị tư sản, làm sâu sắc và mở rộng trên cơ sở phân tích những nhân tố mới của thực tiễn đại nghị tư sản và Lênin nhìn thấy lối ra, không phải ở chỗ phá hỦy chế độ đại nghị đó mà là biến nó, qua kinh nghiệm của công xã Pari, từ một cơ quan "chỉ biết nói” thành một cơ quan hành động. Nhấn mạnh sự cần thiết của nhà nước vô sản đối với công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, Lênin đã phát triển và cụ thể hóa quan điểm của Mác và Ăngghen về hai giai đoạn phát triển của chủ nghĩa cộng sản, Lênin chỉ ra rằng sự khác biệt giữa hai giai đoạn phát triển của lực lượng sản xuất là sự chín muồi về trình độ kinh tế, chính trị và văn hóa.Tác phẩm “Nhà nước và cách mạng" có vai trò rất lớn trong việc trang bị cơ sở lý luận và tư tưởng cho Đảng Cộng sản trong cuộc đấu tranh lâu dài của giai cấp vô sản chống các nhà nước bóc lột và xây dựng nhà nước của mình, làm công cụ chủ yếu trong công cuộc xây dựng xã hội mới.