Hệ thống pháp luật

lập pháp

"lập pháp" được hiểu như sau:

Một trong ba chức năng của nhà nước, cùng với quyền hành pháp và quyền tư pháp hợp thành quyền lực nhà nước.Lập pháp, hiểu theo nghĩa rộng, trong mối quan hệ với quyền lực nhà nước, bao gồm vừa làm hiến pháp và sửa đổi hiến pháp, vừa làm luật và sửa đổi luật, nhưng xét trong khuôn khổ, phạm vi của ngành luật hiến pháp, tức hiểu theo nghĩa hẹp thì quyền lập pháp chỉ bao gồm “làm luật và sửa đổi luật”, còn làm hiến pháp và sửa đổi hiến pháp thuộc quyền lập hiến.Điều 83 Hiến pháp năm 1992, quy định một cách chung các chức năng của Quốc hội, khi đề cập chức năng hàng đầu của Quốc hội là chức năng lập pháp, đã viết: “Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến và lập pháp", nhưng khi quy định cụ thể bao giờ cũng phân biệt lập hiến với lập pháp và lập hiến là quyền năng riêng biệt không lẫn với quyền lập pháp chỉ bao gồm “làm luật và sửa đổi luật”. Trong tinh thần đó, Hiến pháp đã quy định trình tự, thủ tục riêng cho “việc làm hiến pháp và sửa đổi hiến pháp, khác với trình tự, thủ tục làm luật và sửa đổi luật”. Xét theo hiệu lực pháp lý, hiến pháp và luật, tuy đều được Quốc hội thông qua nhưng có hiệu lực pháp lý khác nhau. Cũng vì vậy, không được đánh đồng lập pháp với lập hiến mà luôn luôn phải có sự phân biệt như hai quyền năng khác nhau của cơ quan đại biểu cao nhất, cơ quan cao nhất của quyền nhà nước.Trong ngôn ngữ chính thức còn có sự phân biệt lập pháp với lập quy. Xét theo nghĩa rộng, lập pháp với tính cách là một trong ba chức năng của quyền lực nhà nước - lập pháp, hành pháp, tư pháp, có thể hiểu khái niệm “lập pháp” là làm pháp luật nói chung của Nhà nước mà không chỉ là “làm luật”. Vì vậy, “lập pháp" là làm pháp luật và không chỉ là “làm luật”, và pháp luật thì phải được hiểu là tổng thể “các văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà không chỉ là Quốc hội hoặc Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành". Nói một cách khác, trong trường hợp đó, lập pháp bao gồm cả lập quy, tức là bao gồm cả hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật dưới luật để thi hành luật của các cơ quan hành pháp, tư pháp. Như vậy, khi nói đến lập pháp thì đồng thời cũng nói đến lập quy, còn lập pháp theo nghĩa hẹp là một chức năng cơ bản của Quốc hội: làm luật và sửa đổi luật và xét theo thẩm quyền, trình tự, lập pháp khác hẳn lập quy. Lập quy thường gắn liền với thẩm quyến của các cơ quan ban hành văn bản dưới luật.Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập pháp được quy định tại Điều 69 Hiến pháp năm 2013 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 28 tháng 11 năm 2013.