không tặc

"không tặc" được hiểu như sau:

Hành vi chiếm đoạt (cưỡng đoạt, bắt cóc) tàu bay dân dụng, cũng như các hành vi bất hợp pháp khác xâm phạm hoạt động hàng không dân dụng, gây hậu quả nghiêm trọng đối với hoạt động hàng không và đe dọa nghiêm trọng đối với tính mạng của phi hành đoàn cũng như hành khách.Không tặc là loại tội phạm có tính chất quốc tế, bị xét xử nghiêm khắc về hình sự.Nhằm mục đích tăng cường đấu tranh với nạn không tặc, về mặt pháp lý quốc tế, theo sáng kiến của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), ngày 16.12.1970 tại Hội nghị La Hay về luật quốc tế đã thông qua Công ước về đấu tranh với hành vi chiếm đoạt trái phép tàu bay dân dụng (Công ước La Hay năm 1970). Công ước này có hiệu lực từ ngày 14.10.1971. Tại Hội nghị quốc tế về luật hàng không tại Mông Tê Rain (Montereal) ngày 23.9.1971 đã thông qua Công ước về đấu tranh với các hành vi bất hợp pháp gây ảnh hưởng đến an ninh hàng không dân dụng (Công ước Mông Tê Rain năm 1971), có hiệu lực từ ngày 26.01.1973. Phù hợp với quy định trong các điều ước quốc tế trên đây, quốc gia mà trên lãnh thổ của mình có phát hiện không tặc, có trách nhiệm phải bắt giữ và chuyển giao không tặc cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để tiến hành truy tố hình sự.Công ước La Hay năm 1970 và Công ước Mông Tê Rain đã tạo cơ sở pháp lý quốc tế cho việc xét xử đối với những người có hành vi vi phạm an ninh, an toàn trong lĩnh vực hàng không dân dụng. Các công ước này đều quy định trách nhiệm xét xử đối với không tặc và đối với những loại tội phạm nguy hiểm khác trong lĩnh vực hàng không, không phụ thuộc vào việc phân loại đối với các hành vi vi phạm.Trong khuôn khổ Liên hợp quốc, Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế đã thông qua một loạt biện pháp nhằm đấu tranh với nạn không tặc. Cụ thể, Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế đã thông qua Nghị quyết số 17 về Công ước Chicago năm 1944, khuyến nghị các quốc gia về những biện pháp kỹ thuật và tổ chức nhằm đấu tranh với nạn không tặc, phù hợp với mục tiêu duy trì hòa bình và an ninh quốc tế theo những nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế hiện đại, bảo đảm an toàn cho hoạt động hàng không dân dụng của các quốc gia.Trên cơ sở các công ước trên đây, không tặc được quy định trong pháp luật của các quốc gia nhưmột loại tội phạm nghiêm trọng, cần phải bị xử lý thích đáng.Công ước Tôkyô năm 1963 quy định cụ thể các dấu hiệu của không tặc bao gồm: hành vi đe dọa an ninh hàng không đối với phương tiện bay (như đe dọa đối với người, tài sản trên tàu bay, xâm phạm trật tự và kỷ luật trên tàu bay); nơi thực hiện hành vi là trên phương tiện bay; thời gian thực hiện hành vi là trong thời gian bay (tức là từ thời điểm khởi động để cất cánh cho tới thời điểm hoàn tất việc hạ cánh).Công ước La Hay năm 1970 quy định không tặc là việc sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực hoặc bằng bất kỳ hình thức đe dọa nào nhằm thực hiện việc chiếm đoạt bất hợp pháp phương tiện bay hay nhằm kiểm soát phương tiện bay hoặc cố gắng thực hiện hành vi này.Không tặc là một loại tội phạm quốc tế, cho nên thẩm quyền xét xử đối với không tặc được pháp luật quốc tế quy định rõ. Theo các Công ước quốc tế hiện hành (Công ước Tokyo năm 1963, Công ƯỚC La Hay năm 1970, Công ước Mông Tê Rain năm 1971), không tặc thuộc thẩm quyền xét xử của một trong các quốc gia sau: nơi phát sinh hậu quả thực tế của hành vi gây hại; nơi mà kẻ phạm tội có quốc tịch hay có nơi thường trú; nơi phương tiện bay đó có quốc tịch; quốc gia mà việc thực hiện thẩm quyền tài phán của nước này là cần thiết nhằm bảo đảm các cam kết quốc tế của mình trong an toàn hàng không.